Haflinger

Haflinger


Stokmaat:	1.35 tot 1.55 meter
Kleur:	voskleur met lichte manen en staart
Land van herkomst:	Oostenrijk
Link naar stamboek:	http://www.kvth.nl

De Haflinger is een populair paard dat in Nederland veel voorkomt en opvalt door zijn voskleur met lichte vlaskleurige manen en staart. Met zijn kleine stokmaat valt hij qua grootte onder de pony's maar is toch een paardenras. Het is een veelzijdig paard dat in vrijwel alle vormen van de paardensport in Nederland zijn beste beentje voorzet.

Geschiedenis

Herkomst en ontwikkeling

De Haflinger is oorspronkelijk afkomstig uit de bergen van Oostenrijk, Beieren en Tirol. In dit gebied waren veel weideplateau's van 1.500 tot 2.000 m hoogte. Het was een afgesloten gebied met veel rotsige ondergronden en steile bergen, daarnaast ook een ruig klimaat met flinke weersinvloeden. Hier heeft het ras zich ontwikkeld tot het veelzijdige en taaie gebruikspaard van nu. De plaats Sarndal is meest waarschijnlijk de originele herkomstplaats. De Haflinger dankt zijn naam echter aan het bekendere plaatsje 'Hafling'.

Oorspronkelijk gebruikten de inwoners van de bergen een klein, compact paard voor het werk op de boerderijen, de Tiroler landpaarden. In 1873 werd één van deze paarden gekruist met een Arabische hengst El' Bedavi XXII. Het hengstveulen dat hieruit geboren werd, '249 Folie', is de stamvader van alle Haflingers. In 1921 werd in Oostenrijk het "Nordtiroler Haflinger Pferdezuchtgenossenschaft" opgericht om de haflingerfokkerij beter te organiseren ^[1].

In 1961 is een grote groep van 750 merries en 10 hengsten uit Oostenrijk ingevoerd naar Nederland^[2]. Oorspronkelijk was het plan om de paarden te gebruiken op kleinere landbouwbedrijven, om het werk op het land te doen. Maar al snel werden de paarden van het land verdreven door tractors en andere mechanische landbouwmachines. Op dat moment kwamen de andere kwaliteiten van Haflingers om de hoek kijken: het was niet alleen een sterk ras dat het harde werk op het land aankon, maar ook vriendelijk en erg veelzijdig en inzetbaar in alle vormen van paardensport.

Fokkerij

De hengst 249 Folie, die geregistreerd was als halfbloed Arabier, wordt gezien als de grondlegger van het ras Haflinger. Folie is geboren in 1874 in het Zuid-Tiroler dorp Schluderns in Vinschgau bij een boer genaamd Josef Folie en werd als veulen naar hengstenhouder en fokker Rochus Eberhöfer gebracht. Folie was de zoon van de oosterse 133 El' Bedavi XXII en een nobele Zuid-Tiroler merrie met goede voorouders. Folie was een goudvos met een ster, 4 witte benen en een aalstreep. Hij was beschreven als ideaal lastpaard met het nobele uiterlijk van een Arabier, goed bespierd met een goede schuine schouder, sterke bovenlijn, een horizontale croupe, sterke mooie vlakke gangen voor de bergen. Folie had een stokmaat van 1,48 meter (58,3 inch) en een borst omvang 182 centimeter (71,7 inch) Folie kreeg 3 goedgekeurde zonen: 37 Laas, geboren in 1896, 14 Folie I, geboren in 1887 en liz./252/233 Hafling, geboren in 1897.

De beste van deze drie was Laas, die een levende kopie was van zijn vader, maar helaas werd hij onvruchtbaar na een testikel infectie en werd verkocht als rijpaard aan het leger, al na 2 dekseizoenen. Helaas kreeg hij geen goedgekeurde zonen. Zes van de zeven pure Haflingerhengstenlijnen vertegenwoordigen de Haflinger zoals wij hem tegenwoordig kennen. Nakomelingen van 14 Folie I: A, B, M, N, S en St. de stokmaat van 14 Folie was 1,46 meter. Hij was een lichte vos met veel witte aftekeningen. Hafling's stokmaat was 1,41 meter en hij was een kleine edele donkere vos, met een bles en levendig temperament. De eerste als Haflinger geregistreerde hengst was 229 Folie II, een donkerbruine hengst, zoon van 14 Folie I.

Binnen het ras zijn een aantal bloedlijnen waar alle Haflingers op terug te voeren zijn. Deze stamvaders van begin de 20e eeuw zijn :

A-lijn: 999 Anselmo (echte naam Hansele), geboren in 1926. Anselmo was een stevige brede en diepe hengst met een fel temperament. Hij was vos met witte manen en staart, een brede bles en witte onderlip. Toen hij 28 was had hij nog een vruchtbaarheids percentage van 85 %. Stokmaat 1,39 meter.

B-lijn: Bolzano, genoemd naar een Zuid-Tiroler dorp, is geboren in 1915. Hij was een stekelharige vos met onregelmatige bles. Stokmaat 1,44 meter.

M-lijn: Massimo, geboren in 1927. Massimo werd beschreven als edel en rastypisch.

N-lijn: Nibbio (echte naam Niggl 2), geboren in 1920. Hij toonde goede nakomelingen en was een goudvos met brede bles, witte onderlip en achter 2 witte benen. Nibbio geeft meestal zijn aftekening door aan zijn nakomelingen. Paarden uit de N lijn zullen dus vaak veel wit hebben. Stokmaat 1,35 meter.

S-lijn: Stelvio, die net als Bolzano zijn naam van een Zuid-Tiroler dorp kreeg, was geboren in 1923. Stelvio was een vos met lichte manen en staart, een breed hoofd en witte achterbenen. Stokmaat 1,40 meter.

St-lijn: 1074 Student, geboren in 1927. Student was een vos roan met een bles en een wit linker achterbeen. Stokmaat 1,43 meter.

W-lijn: 401/liz. Willi, geboren in 1921. Vos met bles en lichte benen. Fokte massale maar edele Haflingers. Stokmaat 1,42 meter.

Behalve de “pure” lijnen zijn er ook nog de volgende lijnen:

De C-lijn, gefundeerd door de Duitse hengst Caro As. Caro As, wat in Duitsland betekend aas van de diamanten, had 25% Arabisch bloed.

De D-lijn, gefundeerd door de Duitse hengst Nasir. Nasir had 25% Arabisch bloed, zijn nakomelingen kregen namen beginnend met een D, om ze te onderscheiden van de “originele" N-lijn-Haflingers.

De F-lijn, gefundeerd door de Australische hengst liz. Freiherr, die ook 25% Arabisch bloed had. Liz. Freiherr heeft maar een paar seizoenen gedekt, voordat zijn nakomelingen verwijderd werden uit de fokkerij, maar hij wordt in sommige landen nog in de stamboom gevonden.

De G-lijn, gefundeerd door de Oost-Duitse Arabische volbloed hengst Galib ben Afas ox.

Haflingerhengsten krijgen een naam die begint met dezelfde letter als die van hun vader zodat duidelijk blijft tot welke vaderlijn ze behoren. De naam van merries begint meestal met dezelfde letter als die van hun moeder. In sommige Duitse provincies krijgen ook de merries een naam met de zelfde begin letter als die van hun vader.

Er was ook nog een J lijn. Hierover is echter weinig informatie voorhanden, doordat deze lijn na een korte periode, om dubieuze redenen, uit de fokkerij is gehaald.

In Italië heeft elk jaar zijn eigen begin letter. Zo komt het dat de H lijn is ontstaan. Een hengst uit de Italiaanse H jaargang maar afstamde van de N lijn (Hofmeister, geb. in 1956) werd verkocht naar Duitsland, waar zijn zonen ook een naam kregen beginnende met een H.

Exterieur

Een Haflinger is makkelijk te herkennen aan zijn kleur: alle tinten vos zijn toegestaan, maar een Haflinger heeft altijd de karakteristieke lichte vlaskleurige manen en staart. De stokmaat is gemiddeld ongeveer 1,45 meter, maar loopt van 1,35 meter. tot 1,56 meter. Aftekeningen aan het hoofd zijn toegestaan, gebrek aan aftekeningen of heel veel wit heeft niet de voorkeur. Het hoofd is vrij klein, droog en expressief met grote, sprekende ogen en kleine, beweeglijke oren. De bouw van een Haflinger is stevig en compact, de rug heeft een matige lengte, de nek moet lang genoeg zijn en smaller worden naar het hoofd toe. De voorhand moet een schoft hebben die duidelijk uitkomt boven de ruglijn, een lange schuine schouder en een sterke, diepe borst. De achterhand moet een licht afhellend kruis hebben, goed bespierd zonder sterk uitstekende heupbeenderen. De staart mag niet te laag ingeplant zijn en moet behoorlijk dik en goed behaard zijn. De benen zijn sterk, hard en droog met duidelijke gewrichten. De hoeven zijn wat klein, rond en hard. De gangen zijn vlot en krachtig^[1] ^[2].

De klassieke en moderne Haflinger

Veel rasbeschrijving van de haflinger die je overal op internet tegen komt en die in de paardenencyclopedie staan, zijn beschrijvingen van de ouderwetse of klassieke haflinger. Op dit moment wordt ook een 'moderner' type haflinger gefokt. De belangrijkste verschillen tussen beide typen zijn als volgt:

De klassieke Haflinger

De klassieke Haflinger staat in het vierkants model, hij heeft een vrij korte rug, een kort voorbeen, een zwaardere hals en is over het algemeen ronder gebouwd. Ook is zijn hals opwaartser gebouwd en komt diep uit de borst. Dit type heeft een stokmaat die meestal kan variëren van 1,35 tot 1,47 meter en veel behang.

De moderne Haflinger

De moderne Haflinger staat meer in het rechtshoek model. Hij heeft een langere rug en langere benen. Vooral het voorbeen is langer als bij het klassieke type haflinger. Hierdoor is hij ook een stuk opwaartser gebouwd. De hals komt hoger uit de borst en is meer naar voren gebouwd, langer en lichter. Hier is de stokmaat meestal tussen de 1,47 meter tot zelfs wel eens 1,57 meter. De moderne Haflinger heeft vaak ook minder behang dan het klassieke type. Dit zie je met name aan de benen. Het klassieke type heeft vaak veel haar om de benen, terwijl dit bij het moderne type veel minder is.

Kleur

Haflingers zijn vossen, zweetvossen om precies te zijn. Hun witte behang wordt veroorzaakt door flaxen. Het flaxen-gen kleurt de manen en staart licht. Soms toont dit gen zich zo weinig dat haflingers gewoon voskleuring zijn, of rood door de manen en staart hebben. Dit is niet gewenst. Elke voskleur is toegestaan van heel licht, tot heel donker. Witte aftekeningen worden veroorzaakt door het sabino-gen. Het sabino-gen kent echter veel meer uitingen, zoals stekelharigheid, witte voeten, witte vlekken etc, die bij haflingers wél kunnen voorkomen, maar níet gewenst zijn. Ook kunnen haflingers birdcatcher spots , bend or spots of countershading hebben. Countershading en bend-or spots worden waarschijnlijk veroorzaakt door het sooty-gen, waarvan bekend is dat haflingers het hebben, omdat de meesten zwarte haren in de manen en staart hebben. Op een haflinger toont het sootygen zich soms zo duidelijk dat het paard grijze manen en staart krijgt, en een grijze gloed op het lichaam. Ook dit is niet gewenst. Daarnaast hebben veel haflingers ook het agouti-gen. Dit laten ze zelf niet zien, omdat dit gen alleen zichtbaar is op paarden die zwart als basiskleur hebben. Maar kruis je een haflinger met een zwart paard, dan zal het veulen meestal bruin zijn. (dus: zwart + agouti) Andere genen die invloed hebben op de kleur die bij haflingers kunnen voorkomen zijn: mealy en rabicano(niet vaak).

Karakter

De Haflinger is een rustig en werkwillig paard. Het is een eerlijk paard met een eigen wil, een Haflinger is een paard om mee samen te werken. Hij is geen topsporter maar zal rustig en stabiel zijn werk doen, wat van hem gevraagd wordt, zolang zijn grenzen niet overschreden worden. Ze zijn doorgaans onverstoorbaar, rustig en schrikken niet snel van hun omgeving. De Haflinger is een betrouwbaar maatje voor het leven.

Gebruik

Van oorsprong is de Haflinger een veelzijdig en taai gebruikspaard. Door zijn werkwillige karakter is het geschikt voor alle takken van de paardensport. Het is geen uitblinker in een specifieke tak, maar heeft desondanks zich goed bewezen in bijvoorbeeld de dressuursport, het springen of de westerntak. Ook zien we de Haflinger goede prestaties neerzetten in de mensport Tot slot wordt de Haflinger ook ingezet in de Endurance, door zijn Arabische bloed heeft hij het voordeel een goed uithoudingsvermogen te bezitten. In de voltige zijn haflingers ook te zien, ze zijn breeder gebouwd en hierdoor heel fijn in de voltige. Haflingers worden ook veel gezien bij families waar er recreatief door de hele familie op wordt gereden en mee wordt gemend.

Kortom, de Haflinger is een onvermoeibare diesel die geen topprestaties neerzet, maar altijd zijn best zal doen en een enorm doorzettingsvermogen heeft, het ideale gezins- en gebruikspaard. In Oostenrijk heeft de Haflinger de erenaam "Universal-Pferd", gekregen, als teken van zijn veelzijdigheid en breed inzetbaar op alle vlakken van de paardensport^[1].