
Bitten
== Geschiedenis ==
Bitten werden gemaakt van touw, beenderen, hoorns of zelfs hardhout. De leeftijd van het bit is niet erg duidelijk, er wordt gesproken van bitten gemaakt van beenderen die uit de jonge steentijd.
Er zijn metalen bitten gevonden die uit de bronstijd komen en van origine gemaakt van brons.
Bitten werden steeds verder ontwikkeld tot hun hoogte punt ergens in de 16e eeuw waar het complete martelwerktuigen bleken.
== Werking ==
Een bit werkt in op de mond. Een bit drukt, naar gelang de gebruikte trekkracht/druk op de teugels, op de tong, lippen en lagen van de paardemond.
De dikte van het bit is mede verantwoordelijk voor de ‘scherpte’ van het bit. De stelregel is dat hoe dunner het bit hoe scherper de werking. Echter is het tegenovergestelde niet altijd waar, dat een dikker bit altijd zachter inwerkt. Dit gegeven is gedeeltelijk waar echter is ieder paard verschillend en daardoor ook de beschikbare ruimte in de mond, daarom luisterd het heel precies bij de keuze van een bit mbt de dikte. Een bit dat voor de paardemond te dik is is net zo pijnlijk als een bit dat te dun. Zo zou de dikte altijd zo gekozen moeten worden dat wanneer het bit zich in de paardenmond bevind het betreffende paard zonder belemmering nog kauwen kan, maar dat er een minimale ruimte overblijft.
== Materiaal ==
Aurigan is door de firma Sprenger gepatenteerde legering. Het bevat ca 85 % nikkelvrij gemaakt puur koper. Normaliter vindt men koper altijd in verbinding met nikkel omdat er een speciale reinigingsmethode voor nodig is om het nikkel van het koper te scheiden. Het grote aandeel koper moet ervoor zorgen dat het paard uitgenodigd wordt om op het bit te kauwen. Door het oxidatieproces van koper ontstaat een zoete smaak (Sweet Iron) waardoor de paarden het bit gemakkelijker aannemen en afkauwen. Maar toch is een hoog aandeel koper geen garantie voor de gewenste oxidatie. Koper oxideert duidelijk minder wanner nikkel in verbinding komt met aluminium. Koper is een zeer week metaal, waardoor ook bij normaal gebruik de slijtage zeer hoog zou zijn, daarom word bij de legering Silicium toegevoegd die vrij hoge hardheid heeft .
Argentaan of Alpaca is een veelgebruikte zilverkleurige metaallegering, ook bekend als Hotelzilver, Berlijns Zilver en bestaat uit koper(47-64%), nikkel(12-25%) en Zink (rest) Argentaan bevat bverhoudingsgewijs een groot aandeel Nikkel, wat vaak een allergische reactie kan geven.
Edelstaal: een benaming voor hoogwaardig roestvrij staal. Een onderhoudsvrij, glad en behoorlijk slijtvast maakt het tot een vaak gebruikt materiaal. Echter doordat het erg smaakloos is voor de paarden niet zo uitnodigend
IJzer: Door de metaalsmaak worden de speekselklieren geprikkeld.
Rubber: Als een paard voldoende speeksel produceert is het een heel zacht paardvriendelijk materiaal, maar voor paarden die een bit niet of slecht afkauwen (droge mond) werkt het rubber als schuurpapier, die het paard zelfs schade kan toebrengen. Paarden die gereden worden met een rubberbit zouden in loop der tijd afstompen en slechter gaan reageren op de hulpen van de ruiter. Omdat rubber niet erg slijtvast is zouden rubberbitten voorzien moeten zijn van een ijzeren kern.
Koper op zich is te week om te dienen als materiaal voor een bit, maar wordt doordat het prettig lijkt te smaken graag door paarden aangenomen. Hierdoor wordt koper als hoofdbestanddeel van een legering gebruikt of ingegoten
Leder: Wanneer het goed onderhouden wordt is het mischien wel het meest paardvriendelijke materiaal, bij slecht of verkeerd onderhoud wordt het hard en ruw.
Kunststof: een vrij zacht materiaal dat niet erg slijtvast is.
Schuim/foam: Gebruikt met een kern van metaal wordt in de rensport gebruikt voor uiterst gevoelige paarden, maar ook voor paarden die ‘heet’ kunnen zijn.
Echter is niet alleen het materiaal belangrijk, maar ook het gewicht van het bit. Bij de bitten uit metaal/legering heb je massieve maar ook holle mondstukken. Hierbij gaat de definitie dat hol = licht dus zacht voor de paardenmond niet op, hoe lichter het bit hoe zachter de ruiterhand moet zijn. Hoe lichter het bit hoe gemakkelijk het in de mond beweegt hoe onrustiger het in de mond ligt. Dit houdt dan niet gelijk weer in dat je een paard maar gelijk een tig kilogram bit in moet doen. Het voordeel van holle bitten is dat ze in de winter relatief snel op te warmen zijn.
== mondstukken ==
Ongebroken: Niet te verwarren met een stangbit. Bij een ongebroken spreken we als het mondstuk uit 1 geheel bestaat, tegenwoordig lichtgebogen. Eenzijdige teugeldruk of hulp is uitgesloten. Waardoor het eigenlijk zeer vriendelijk mondstuk voor groene paarden verwarrend kan zijn.
Enkelgebroken: Het mondstuk bestaat uit 2 gelijk lange delen die middels een scharnierpunt met elkaar verbonden zijn.
Dubbelgebroken: Het mondstuk bestaat uit 3 delen, aan weerszijde 2 gelijklange delen, in het midden een plat, bol, rond stukje dat het mondstuk op 2 plaatsen laat scharnieren.
Rolletjes: Ieder mondstuk kan van rolletjes voorzien worden om de werking van het mondstuk te versterken. Deze rolletjes kunnen uit 1 metaalsoort zijn maar kan ook een combinatie van metalen zijn. Dikwijls zie je een rolletjes mondstuk met koper, wat de eigenschap heeft om een soort van elektrische lading op te wekken wat zeer onaangenaam is voor het paard.
Tonglepelmondstuk: Door een metaalplaatje aan het mondstuk wordt het paard gehinderd het tong over het bit te gooien.