Paard en verkeer

Ruiters en menners nemen steeds vaker deel aan het verkeer. Het is van belang dat je, voordat je de openbare weg op gaat, bekend bent met de regels voor paard en verkeer.

Paarden in het verkeer

Paarden zijn van nature vluchtdieren. Als een paard in paniek raakt is zijn eerste reactie vluchten. Dit is een reactie die ruiters en menners kennen en herkennen. Vaak kunnen ruiters en menners goed met een schrikreactie van hun paard omgaan. Er zijn echter nog heel veel mensen niet bekend met het gedrag van paarden. Denk hierover na als je het verkeer in gaat: veel weggebruikers zijn zich niet bewust van hoe een paard reageert op harde geluiden, auto’s die heel dicht langs het paard passeren, tractoren enzovoort.

Denk vooruit en wees gevaarlijke situaties voor, om te voorkomen dat je in een gevaarlijke (verkeers)situatie terecht komt met je paard. Als eigenaar ben je aansprakelijk voor de schade die jouw paard veroorzaakt, mits dit een gevolg is van 'eigen energie' van het paard. Als het paard bijvoorbeeld schrikt van een vrachtwagen en op hol slaat. Dit is van belang in het achterhoofd te houden als je bijvoorbeeld je paard uitleent voor een buitenrit .

Ruiterpaden en ruiterroutes

Veel natuur- en/of recreatiegebieden hebben ruiterpaden. Dit zijn vaak onverharde wegen. Afhankelijk van de locatie kunnen dit zandpaden zijn, karresporen of bospaden zijn. Ook kunnen dit verharde wegen zijn. Indien er een ruiterpad aanwezig is, ben je altijd verplicht deze te gebruiken, of je nu in een natuur- en/of recreatiegebied rijdt of niet. Deze paden zijn gemarkeerd met bordjes met daarop een paard afgebeeld, of een hoefijzer. Een aantal recreatiegebieden verplicht ruiters om een ruiterbewijs te hebben als toegangsbewijs tot de ruiterpaden en/of ruiterroutes. Informatie hierover is op te vragen bij het desbetreffende recreatiegebied. Een ruiterroute is een uitgestippelde route die te volgen is voor ruiters en/of menners. Anders dan een ruiterpad, zijn ruiterroutes aaneengesloten, vaak cirkelvormige, routes.

Wetgeving voor ruiters en menners in het verkeer

Volgens de Wegenverkeerswet en het Reglement Verkeerstekens en Verkeersregels 1990 behoren ruiters, koetsiers en ook geleiders van rijdieren, trekdieren en vee tot de categorie bestuurders. Je bent ook een bestuurder als je met je paard aan de hand wandelt op de openbare weg. Als bestuurder gelden voor jou dezelfde regels als voor een automobilist. Je hebt dan te maken met de volgende wet- en regelgeving:

• Ruiters en menners moeten zoveel mogelijk rechts houden. Zij mogen niet met zijn tweeën naast elkaar rijden.
• Een rijbaan is een weggedeelte bestemd voor rijdende voertuigen met uitzondering van de fietspaden en de bromfietspaden.
• Ruiters zijn verplicht gebruik te maken van ruiterpaden en als die ontbreken, mag een ruiter in de berm of op de rijbaan rijden. De berm moet breed genoeg zijn.
• Het overige verkeer mag niet worden gehinderd bij het gebruik van de berm.

Bovenstaande regels zijn opgenomen in de wet. Overigens moet opgemerkt worden dat je moet proberen je zoveel mogelijk aan deze regels te houden, maar houd je eigen veiligheid in het oog. Het kan veiliger zijn om met zijn tweeën naast elkaar te stappen, omdat een paard dan rustiger is, of om op het fietspad te rijden in plaats van op de openbare weg. Dit kan echter wel betekenen dat je een bekeuring krijgt voor het overtreden van de verkeerswet- en regelgeving.

Verder zijn de volgende artikelen uit de Wegenverkeerswet en het Reglement Verkeerstekens van toepassing op bestuurders:

• Artikel 1 Wegenverkeerswet 1994

Lid 1b Wegen: alle voor het openbaar verkeer openstaande wegen of paden inbegrip van de daarin liggende bruggen en duikers en de tot die wegen behorende paden en bermen of zijkanten.

• Artikel 5 Wegenverkeerswet 1994

Het is een ieder verboden zich zodanig te gedragen dat gevaar op de weg wordt veroorzaakt of kan worden veroorzaakt of dat het verkeer op de weg wordt gehinderd of kan worden gehinderd.

Tips voor veilig aan het verkeer deelnemen met een paard

• Zorg dat je denkt om je eigen veiligheid: draag een cap
• Neem een identiteitsbewijs mee: in recreatiegebieden kan je gevraagd worden jezelf te identificeren.
• Wees alert op het gedrag van je paard of pony en neem geen enkel risico.
• Passeer wandelaars en andere weggebruikers stapvoets, ook andere ruiters en/of menners.
• Geef bij verandering van richting dit tijdig aan door het uitsteken van je hand.
• Indien je op een fietspad langs de rijbaan rijdt, verleen dan voorrang aan fietsers en voetgangers. Officieel mag je namelijk als ruiter niet op het fietspad rijden, maar moet je op de rijbaan rijden omdat je een bestuurder bent. In veel gevallen wordt het echter gedoogd wanneer je op het fietspad rijdt, omdat dit een veiligere plek is. De auto's passeren je immers minder dicht en de kans op een schrikreactie is op het fietspad kleiner.
• Voer in het donker, of bij slecht zicht, altijd verlichting. Wit licht vooruit schijnend en rood licht naar achteren schijnend. Daarnaast is het verstandig om reflecterende peesbeschermers te gebruiken en zelf een reflecterend hesje aan te trekken. Dit is sowieso verstandig, ook wanneer het niet donker is.
• Gevaarlijke verkeerssituaties kan je melden op de website van de KNHS via het meldpunt ongevallen.

Bronnen, referenties en/of voetnoten

• http://www.recreatiezuidholland.nl/docu ... erkeer.pdf
• http://www.knhs.nl/paardopweg Weet wat je doet als je een paard ontmoet Geraadpleegd op 19 januari 2011

Foto's

• 

  Ruiters die het ruiterpad volgen tijdens een buitenrit

• 

  Motorverkeer passeert ruiters tijdens een buitenrit