Ontsteking

Een ontsteking is een lokale reactie van het lichaam op de plaats waar een probleem is ontstaan. Als reactie stuurt het lichaam witte bloedcellen naar de getroffen plek waar de witte bloedcellen lichaamvreemde stoffen zoals bacteriën of virussen opruimen. Bij een ontsteking als gevolg van een verstuiking ruimen de witte bloedcellen de schade ter plekke op. Door de aanvoer van de witte bloedcellen die in plasma, een doorschijnende vloeistof, leven, zwelt de plek van de ontsteking op. De warmte komt vrij door de activiteit ter plekke.

Oorzaken

Een ontsteking kan diverse oorzaken hebben zoals een virale of bacteriële infectie of na het binnendringen van lichaamsvreemde stoffen. Ook overbelasting, irritatie of verstuikingen kunnen een ontsteking veroorzaken.

Symptomen

Tijdens de ontsteking ontstaan roodheid van de huid, zwelling en warmte. Bijna alle ontstekingen zijn pijnlijk en meestal wordt het merendeel de pijn veroorzaakt door de druk van de vochtophoping.

Soms kunnen ontstekingen ontstaan die niet pijnlijk zijn, dit komt vooral voor bij orgaanontstekingen of ontstekingen in de buikholte. Organen hebben geen zenuwen die pijn doorgeven waardoor de ontsteking pas ontdekt wordt wanneer de dieren erg ziek zijn, vermageren of andere ziekteverschijnselen vertonen.

Soorten

Er zijn verschillende soorten ontstekingen, allereerst is er een verschil tussen een acute of een chronische ontsteking. Daarnaast is er ook nog sprake van een septische en een a-septische ontsteking. En afhankelijk van de plaats waar de ontsteking zich bevindt, wordt er nog een specifieke Latijnse naam aan gegeven. Hieronder volgt een lijst met de meest gebruikte termen om een ontsteking aan te duiden met de Nederlandse beschrijving.

• Acute ontsteking

We spreken van een acute ontsteking als de reactie heftig en duidelijk is en na betrekkelijk korte tijd genezen is.

• Chronische ontsteking

Een chronische ontsteking is minder fel maar duurt langer en komt ook regelmatig terug.

• Septische ontsteking

Een septische ontsteking wordt vrijwel altijd veroorzaakt door lichaamsvreemde stoffen die na opening van de huid het lichaam binnendringen. Een andere oorzaak kan een infectie van binnenuit zijn, meestal veroorzaakt door bacteriën of virussen.

• Aseptische ontsteking

Een aseptische ontsteking wordt altijd door een factor binnen het lichaam veroorzaakt zonder binnendringen van lichaamsvreemde stoffen. Oorzaken kunnen zijn verstuiking, overbelasting en irritatie.

• Purulente ontsteking

Een ontsteking waarbij etter gevormd wordt. Meestal ontstaat dan een flegmoon en later een abces.

Behandeling

Aseptische ontsteking

Aseptische ontstekingen als gevolg van irritatie, verstuiking of overbelasting worden nooit met antibiotica behandeld. De voornaamste behandeling is rust. Te vroeg beginnen met belasten kan beschadigingen veroorzaken die uiteindelijk kunnen leiden tot artrose.

Om de pijn te bestrijden kunnen pijnstillers gegeven worden. Om de zwelling tegen te gaan kan er gekozen worden voor warmtecompressen of afkoelen. Beide methodes hebben als doel de doorbloeding van het getroffen gebied te bevorderen waardoor de afvalstoffen van de ontsteking sneller afgevoerd kunnen worden.

In ernstige gevallen kunnen ontstekingsremmende middelen toegediend worden en zelfs in het gewricht ingespoten worden maar hier moet erg zorgvuldig mee omgegaan worden om verdere beschadiging aan het gewricht te voorkomen.

Septische ontsteking

In acute ontstekingsgevallen met als oorzaak een bacteriële of virale infectie is een behandeling met antibiotica meestal zeer effectief. In gevallen van overvulde gewrichten is het soms noodzakelijk om de overtollige vloeistof te draineren en plaatselijk antibiotica toe te dienen.

De meest voorkomende septische ontsteking is de gewrichtsontsteking, hierbij raakte het gewricht ontstoken door binnendringen van lichaamsvreemde stoffen. De behandeling bestaat uit het onder steriele omstandigheden uitspoelen van het gewricht met fysiologisch zout en antibiotica. Daarnaast worden nog antibiotica en een tetanusvaccinatie toegediend. Na deze behandeling volgt absolute rust in een zeer schone omgeving en onder desinfecterend verband om opnieuw binnendringen van lichaamsvreemde stoffen door de bestaande verwonding te voorkomen.

Lijst met Latijnse namen met Nederlandse beschrijving

Het voorvoegsel -itis duidt op “ontsteking”, afhankelijk van de plaats van de ontsteking wordt de Latijnse naam van het lichaamsdeel ervoor gevoegd: Dermatitis: derma=huid + -itits =ontsteking => huidontsteking

Myositis

spierontsteking, ook bekend als maandagziekte. Is een ontsteking van de spieren veroorzaakt door veranderingen in de stofwisseling als gevolg van overbelasting na een langer periode van rust.

Periostitis

ontsteking in het beenvlies, ook bekend als soar shins. Is een beenvliesontsteking, meestal aan het voorbeen. Een schieffel is het gevolg van een periostitis.

Ostitis

ontsteking van het bot

Artritis

ontsteking van het gewricht, vb. hoefkatrolontsteking

Osteochondritis

ontsteking van het kraakbeen in een gewricht

Flebitis

ontsteking van de bloedvaten

Neuritis

ontsteking van de zenuwen

Tendinitis

ontsteking van de pezen

Tenodvaginitis

ontsteking van de peesschede

Burisitis

ontsteking van de slijmbeurs

Desmitis

ontsteking van de ondersteuningsbanden/ligamenten

Lymfadinitis

ontsteking van de lymfklieren, vb. droes

Lymfangitis

ontsteking van een lymfvat, vb. bloedvergiftiging of Einschuss

Pododermatitis

ontsteking van de hoeflederhuid

Sesamoiditis

ontsteking van het sesambeentje

Gewrichtsontsteking

ontsteking die in elk gewricht van het lichaam voor kan komen: kniegewricht-ontsteking, kootgewricht-ontsteking, schoudergewricht-ontsteking, tc.

Rachitis

gewrichtsontsteking als gevolg van een slechte voeding. Deze vorm van chronische artrose werd veroorzaakt door een gebrek aan vitamine A en D13 in het rantsoen. Deze gewrichtsontstekingen komen tegenwoordig nauwelijks meer voor omdat de paardenbrokken een uitgebalanceerde verhouding vitaminen bevatten.

Artrose

een lichte chronische vorm van kraakbeenontsteking die geen warmte of zwelling veroorzaakt maar die wel leidt tot botoplossing of botvorming

Bronnen, referenties en/of voetnoten

• Paardebenen - Evert Offereins