Overige
Ingezonden door Culaccino
Het Przewalski paard. Foto: Michael Berlin /Flickr
Technisch gezien bestaan er geen echt wilde paarden meer. Er werd altijd gedacht dat Przewalskipaarden de laatste wilde paarden waren. Nu is aangetoond in een nieuwe studie dat zij gedomesticeerde voorouders hebben. Onderzoekers hebben het DNA van de paarden getest en kwamen erachter dat deze dieren niet echt wild zijn, maar afstammen van gedomesticeerde paarden die later terugkeerden naar het wild.
Het soort (of, sub-soort, afhankelijk van welke onderzoeker je het vraagt) is lange tijd het focuspunt geweest van stromingen voor natuurbehoud die ernaar streefden om te redden wat als de laatste "echt wilde paardensoort" bekend stond. Grote wetenschappelijke instellingen zoals het Smithsonian Conservation Biology Institute's Conservation Ecology Center hebben zich ingezet om het zeldzame Przewalskipaard in Chinese natuurreservaten te herintroduceren. Onderzoekers dachten voorheen dat het Przewalskipaard een wilde soort was die afkomstig was van de Euraziatische steppen. In 1969 zijn ze officieel "uitgestorven in het wild" verklaard, en vandaag de dag zijn er nog maar 2000 exemplaren. Echter kwamen ze erachter dat deze paarden afstammen van een van de eerste bekende groepen gedomesticeerde paarden, de Botai-paarden, een soort uit Noord-Kazachstan die 5500 jaar geleden leefde. Dit was een verrassende vondst voor het team. Archeologen hoopten te bewijzen dat de Botai-paarden de voorouders waren van het moderne gedomesticeerde paard.
"Toen we begonnen met het opgraven in de Botai-regio in 1993 was ik ervan overtuigd dat we de eerste gedomesticeerde paarden zouden vinden," zei Sandra Olsen, een archeologe van de Universiteit van Kansas die de leiding had over de opgravingen in Botai dorpen. "We probeerden het te bewijzen, maar gebaseerd op de DNA-resultaten hebben de Botai-paarden niet geleid tot de hedendaagse, moderne, gedomesticeerde paarden, maar zijn ze de voorloper van de Przewalskipaarden."
Om tot deze conclusie te komen hebben de onderzoekers het genoom van het DNA van 20 Botai-paarden en 22 andere oude Euraziatische paarden gesequenced. Dit hebben zij vervolgens vergeleken met genomen van andere oude en moderne paarden. Deze resultaten, gepubliceerd in het tijdschrift Science, tonen aan dat deze vroege gedomesticeerde paarden de verwilderde Przewalski's voort hebben gebracht.
Przewalski paarden in het Highland Wildlife Park. Foto: Marie Hale /Flickr
Van gedomesticeerd naar verwilderd
Dus wie is dan wel de voorouder van het moderne gedomesticeerde paard? Dat is iets waar onderzoekers nog steeds naar op zoek zijn. Voordat de Botai-dorpen tot leven kwamen werd de regio bevolkt door nomadische jagers-verzamelaars. Onderzoekers beweren dat deze mensen ongeveer 5500 jaar geleden begonnen zijn met paarden te domesticeren en ze te gebruiken voor voedsel of transport. Eerdere archeologische onderzoeken in dit deel van Kazachstan hebben gebruiksvoorwerpen opgeleverd die mogelijk gebruikt zijn om paarden te berijden en overblijfselen van wat waarschijnlijk koraalsoorten waren. Het onderzoekt suggereert dat Przewalskipaarden op een gegeven moment ontsnapt zijn van de vroegere gedomesticeerde kuddes.
Gedomesticeerde paarden vormden een grote hulp voor de vroegere mens; ze hielpen bij het cultiveren van landbouw, zorgden voor een snellere transporten en waren een bron van voedsel. Eerdere studies hebben aangetoond dat hun oorsprong in het hedendaagse Oekraïne, Rusland en Kazachstan ligt.