Bokt.nl

**Geplaatst door de TopicStarter** : 30-09-20 23:20

Beste manieren om iemand iets uit te leggen?

Geplaatst door de TopicStarter : 30-09-20 23:20

Hallo bokkers!

Ik heb jullie hulp even nodig.
Al een paar weken geef ik (gratis) bijles/uitleg aan een familielid van mij, voor het gemak noem ik hem even Joske. Het gaat om een technische richting met niveau hoger middelbaar. Dus (eenvoudige) stelsels oplossen, vergelijkingen, rekenen met breuken, verplaatsing, snelheid en versnelling, beginselen spanning/stroom en hoe deze te meten in een eenvoudige kring, etc. Het gaat voornamelijk om oefeningen, maar zit ook een beetje theoriebasis in.

Ikzelf heb een universitaire studie gedaan met zwaar technische en wiskundige achtergrond, voor mij hebben deze dingen geen geheimen meer.

Maar nu... ik loop tegen het Probleem dat het me precies niet lukt om mijn kennis over te brengen. Joske wil graag leren en doet echt zijn best, maar toch lijkt het niet helemaal te blijven hangen. Soms zegt hij het te begrijpen, maar zit hij bij de volgende oefening weer helemaal vast. Soms komen we niet eens tot het punt van begrip.

Ik ben dus op zoek naar tips hoe ik het eenvoudiger kan maken voor hem. Ik zoek vooral mensen die vroeger bijles hadden (of nu hebben) en hun ervaring willen delen: wat hielp je om dingen beter te onthouden en begrijpen en wat vooral niet?

Mijn pogingen tot nu toe:
- alle antwoorden opschrijven en het hem zelf maar uit laten zoeken
- alle antwoorden opschrijven en samen overlopen
- hem steeds vragen stellen totdat hij het antwoord vindT (dit lijkt voor geen meter te werken, maar misschien stel ik de verkeerde vragen voor hem).
- proberen alle formules te schrappen en hem in woorden uit te leggen (dit lijkt ook minder te werken, formules lijken het beter te doen).

Hebben er mensen tips of andere methodes? Brand los!

Alvast heel veel dank van mij en Joske!

**Geplaatst**: 30-09-20 23:28

Re: Beste manieren om iemand iets uit te leggen?

Geplaatst: 30-09-20 23:28

Samen stap voor stap uitschrijven hoe je tot het antwoord/de oplossing komt. Ik heb vroeger leraren gehad waarbij het belangrijkste was dat je kon uitleggen hoe je tot het antwoord gekomen was, dat deze dan misschien niet juist was maakte niet zoveel uit, dat komt later wel.

Wanneer je eenmaal weet wat de juiste stappen zijn kom je vanzelf tot de oplossing.

**Geplaatst**: 30-09-20 23:41

Re: Beste manieren om iemand iets uit te leggen?

Geplaatst: 30-09-20 23:41

Het 'waarom' uitleggen. Dingen die voor jou wellicht logisch zijn, kunnen voor anderen totaal niet logisch zijn. Ik herinner mezelf bij wiskunde b

Iets beeldend maken kan ook vaak helpen!

**Geplaatst**: 01-10-20 02:03

Geplaatst: 01-10-20 02:03

Dat is dus het lastige aan lesgeven: iedereen leert op een andere manier. Er is geen vaste stijl die iedereen automatisch begrijpt.

Sommigen vinden het fijner om stap-voor-stap uitleg te krijgen, anderen door eerst naar het totaalplaatje te kijken en dán naar individuele onderdelen. Sommigen zien eerst liever een aantal voorbeelden en anderen vertalen liever de theorie direct naar de praktijk. Et cetera.

Je zegt zelf een universitaire studie gedaan te hebben, maar dat kan precies je valkuil zijn! Misschien is het voor jou wel veel te logisch en kun je het daarom niet goed genoeg uitleggen. Misschien laat je wel details achter die van essentieel belang zijn.

Bekijk het lesmateriaal dus eens vanaf een afstand. Welke voorkennis heb je nodig om dit te kunnen begrijpen? Welke stappen doorloop je om tot een oplossing te komen? Waarom is dit voor jou logisch? Hoe kun je dit in de praktijk toepassen? (maakt het concreter) Beantwoord ook voor jezelf de vraag wat jij de prettigste manier vindt om nieuwe dingen te leren (en of dit overeenkomt met hoe je hebt gemerkt dat Joske leert).

Daarnaast: ga met Joske in gesprek! Je kunt veel passender uitleg geven als je weet wat voor hem werkt. Als hij deze vraag niet direct kan beantwoorden, dan zijn er heel veel vragen om er wel achter te komen: Welke leerkrachten vindt hij leuk en waarom? Zijn er leerkrachten die hij wel leuk vindt, maar de rest v/d leerlingen niet zo? Welke leerkrachten vindt hij niet leuk en waarom? Zijn er vakken die hij vroeger saai of stom vond en nu interessant, en hoe komt dat? Wat zijn nu zijn favoriete vakken? Etc. Je zult waarschijnlijk merken dat het vermogen tot uitleggen veel te doen heeft met hoe geliefd een leerkracht is en dat sommige vakken hierdoor leuk zijn, puur omdat de leerling ze nu beter begrijpt. Door hierover door te vragen, kun je hem helpen formuleren waarom een bepaalde manier van uitleggen hem goed bevalt.

Veel succes in ieder geval!

**Geplaatst**: 01-10-20 04:37

Geplaatst: 01-10-20 04:37

Vast niet het antwoord waar je op hoopt, maar soms kan het ook gewoon langere tijd duren voor het kwartje valt. Dan kan je de regels uit je kop kennen maar landt het gewoon nog niet. In dat geval is het een kwestie van veel herhalen en eindeloos geduld.

**Geplaatst**: 01-10-20 05:53

Geplaatst: 01-10-20 05:53

Dit is waarom een lerarenopleiding meerdere jaren duurt. Iemand iets aanleren is niet zomaar even een kunstje en zeker gezien het feit dat iedereen weer op een andere manier leert.
Mijn tip voor jou is om te beginnen met het zo concreet mogelijk te maken, desnoods met tastbaar materiaal om een beeld te krijgen bij de kwestie of het probleem. Zodra dit duidelijk is, ga je het abstract maken op papier.
Gebruik daarbij de kennis die de student al heeft en ga vanuit dit punt te werk. Een metselaar begint ook niet halverwege een muur met metselen.

**Geplaatst**: 01-10-20 06:08

Geplaatst: 01-10-20 06:08

Uitleggen dmv persoonlijke situatie hielp bij mij met veel. Ik leerdere er lastige woorden mee, want dan koppelde ik het aan een persoon, wist er onderscheid in te maken in bepaalde wiskunde thermen en ik denk ook dat een voorbeeld dat je zelf kan plaatsen omdat het over een familielid gaat het wel makkelijker maakt

Ik bedoel zoiets:
(Naam vader) rijdt een (merk auto). Hij wil graag naar Italië op vakantie. Ze hebben een hotel geboekt voor vrijdag 10:00. De gemiddelde snelheid die ze kunnen rijden is 65 km/h en het is 1083 km tot bestemming.
A. Komem ze op tijd op bestemming aan? Laat zien met berekening
B. Papa wil 2 pauzes van 1 uur nemen. Zijn ze dan nog steeds op tijd?

Ik had dan altijd als het niet lukte en het werd uitgelegd, later op mijn toets zoiets van oooh dat was die vraag met papa!(want je herkent de vorm)

Laatst bijgewerkt door Kairos op 01-10-20 06:18, in het totaal 2 keer bewerkt

**Geplaatst**: 01-10-20 06:09

Geplaatst: 01-10-20 06:09

Maak het visueel, tastbaar met voorwerpen van alledag. Heeft youtube geen uitleg filmpjes over deze onderwerpen ?

**Geplaatst**: 01-10-20 06:11

Geplaatst: 01-10-20 06:11

Probeer goed te begrijpen wat de stof is die jou bijles leerling moet beheersen.
Verder is het met wiskunde zo (dit hoor ik van mijn collega’s en van leerlingen) dat samen lukt het wel. Dus mijn leerlingen denken in de les altijd eitje, dit is toch niet moeilijk. Vervolgens schrijven ze niet mee en wachten te lang met het huiswerk waardoor ze vast lopen.
Tip zou dus zijn laat alle stapjes opschrijven en dan oefenen. En dan kijken waar loopt die gene vast. Het maakt niet uit dat iemand er dan niet uitkomt maar het moet duidelijk zijn waar dat punt is.

**Geplaatst**: 01-10-20 06:13

Geplaatst: 01-10-20 06:13

Sommigen leren beter door kijken, anderen door horen. Toch is de logica van dingen inzien moeilijk te leren. Ik heb ook nooit de logica in wiskunde gezien terwijl die voor anderen overduidelijk was. Ik zie wel duidelijk logica in taal en leg ook snel verbanden tussen talen. Mijn moeder snapt niks van spelling en grammatica en ziet er geen logica in.
Het is dus ook een soort aanleg. En hoe leer je iemand met het talent van een badkamertegeltje paardrijden? Tja, helemaal bij het begin beginnen, basis basis basis en steeds herhalen. Het laatste beetje gevoel (inzicht) zal deze persoon niet krijgen. Dus misschien is dit niveau te hoog voor Joske? En anders terug naar wat hij wel snapt.

**Geplaatst**: 01-10-20 06:22

Geplaatst: 01-10-20 06:22

Ik geef bijles wiskunde en het belangrijkste vind ik is om eerst te kijken of de "basis" er wel is. Je kan wel bezig gaan met het hoofdstuk 6 waar ze nu zijn, maar als de basis van dat hoofdstuk, wat ze eerder (mss wel een jaar geleden) hebben gedaan, er al niet in zit, dan kom je niet ver.

Dus je zou voor de bijles de stof eens kunnen bekijken. Opschrijven welke basiskennis je daar voor nodig hebt (of in het boek een eerder hoofdstuk opzoeken) en de bijles beginnen met een aantal simpele opdrachten/ sommen die de basisprincipes testen.

Vaak ontbreekt deze kennis, tegen de tijd dat iemand bijles neemt, loopt hij meestal al tegen een achterstand in kennis aan.

**Geplaatst**: 01-10-20 06:26

Geplaatst: 01-10-20 06:26

Ik zie hierboven al heel veel mooie tips. Zelf zou ik daar nog aan toevoegen: las voldoende pauzes in. Iets nieuws leren of moeilijke stof doorwerken is hartstikke intensief. Voor mij werkte veel afwisseling goed en breek het inderdaad op in stukjes. Ah, en het hem zelf aan jou laten uitleggen. Dan krijg je hopelijk meteen meer zicht op waar het voor hem moeilijk wordt.

**Geplaatst**: 01-10-20 07:06

Re: Beste manieren om iemand iets uit te leggen?

Geplaatst: 01-10-20 07:06

Ik heb nooit bijles gehad, maar ben van opleiding o.a. leerkracht en werk met leerlingen die om één of andere reden moeilijkheden ervaren op school. Ik geef geen specifiek vak, begeleid leerlingen van zowel basis als middelbaar onderwijs bij zowat alle vakken waar ze het moeilijk mee hebben (dat kan gaan van wiskunde en wetenschappen tot talen, tot artistieke opvoeding tot sociale vaardigheden,...).
Een van de dingen die ik doe is laten ervaren / zien (visueel maken). Dat bevordert het inzicht. Daarnaast begin ik vaak samen en laat ik geleidelijk aan wat meer los (samen kan je meer dan alleen, geleidelijk aan kan je de hulp afbouwen). Nog een andere techniek die ik veel toepas is de leerling hardop laten denken, laten verwoorden wat hij of zij denkt, welke stappen hij of zij zet bij een oefening. Dat geeft jou ook meer zicht op waar het fout loopt, waar je op kan werken. Ontdek je een denkfout kan je daar direct op inspelen. Soms doe ik eerst een oefening voor en denk ik hierbij zelf hardop, zodat de leerling mijn redenering kan volgen, weet hoe hij aan een oefening kan beginnen. Wat ik ook doe met wiskunde oefeningen is de oefening laten oplossen, antwoord vergelijken met het juiste antwoord. Is het antwoord fout dan samen op zoek gaan naar waar het fout liep (tussenstappen laten noteren is erg belangrijk!). Ook hier kunnen zowel jij als je familielid heel wat nuttige info uithalen. Ik heb nog meer strategieën die ik toepas, maar die zijn echt wel problematiekspecifiek.
Wat ik wanneer inzet is afhankelijk van oefening tot oefening, leerling tot leerling, moment tot moment, moeilijkheid tot moeilijkheid... Vaak observeer ik ook eerst een om te kijken hoe het gaat en welke hulp nodig is. Voor mij werkt dat, maar het veronderstelt wel dat je al verschillende strategieën, oplossingen,... voor handen hebt om op de situatie in te spelen.
Als je die strategieën, oplossingen niet zo direct kan bedenken, kan het nuttig zijn een lesvoorbereiding te maken en op voorhand na te denken hoe je bepaalde leerstof gaat uitleggen.

**Geplaatst**: 01-10-20 07:18

Geplaatst: 01-10-20 07:18

Probeer meerdere manieren te bedenken hoe je iets oplost als dat kan. Na jaren uit de schoolbanken ben ik nu weer aan het rekenen :')

iemand probeerde me bij breuken uit te leggen over taarten, maar dat lukt als het simpel is maar als de getallen groter worden of iets anders dan iets met 4 dan lukt het me niet niet. Ik had nodig gewoon te weten als er bijvoorbeeld staat
2 X 6
-
3

Dat het dan gewoon is 6:3x2 of 2x6:3
Ik heb juist zo min mogelijk verhaal nodig om het te kunnen begrijpen. En nu maar hopen dat mijn eigen voorbeeld klopt

zo kan het voor iedereen verschillen. Ik begrijp het dan misschien niet zo goed maar ik weet de bekering uit mijn hoofd, en dat brengt ook de uitkomst.

**Geplaatst**: 01-10-20 07:28

Geplaatst: 01-10-20 07:28

silverdapple schreef:
Dat is dus het lastige aan lesgeven: iedereen leert op een andere manier. Er is geen vaste stijl die iedereen automatisch begrijpt.

Dit dus. Ik had een wiskunde docent die het allemaal heel logisch vond. Mijn hoofd helaas niet en die docent kon echt geïrriteerd raken. Vooral als ik dacht het te snappen, een antwoord had en dat echt compleet fout was.

Ik heb bijles gehad van iemand die daar zijn beroep van had gemaakt en helaas meerdere van diezelfde docent had. Hij zocht samen welke manier werkte voor mij. Ik heb de laatste 2 jaar bij hem gelopen en telkens als de docent iets uitgelegd had was ik alles weer kwijt... uiteindelijk wel geslaagd met een voldoende, terwijl ik eerst een 4 stond.

Bijles geven is gewoon heel lastig, helemaal als het voor jou logisch is. Dat maakt het simpel uitleggen al anders en dan moet het nog passen bij degene die je helpt.

Hopelijk kan je iets vinden wat werkt!

**Geplaatst**: 01-10-20 07:30

Re: Beste manieren om iemand iets uit te leggen?

Geplaatst: 01-10-20 07:30

Heb je al bedacht dat hij mogelijk het inzicht mist? Dat had ik met wiskunde. Ik dacht het te begrijpen, leerde me suf, maar ik had het inzicht gewoonweg niet.

**Geplaatst**: 01-10-20 16:00

Re: Beste manieren om iemand iets uit te leggen?

Geplaatst: 01-10-20 16:00

Lukt het jou niet kennis over te brengen of komt hij niet tot het juiste antwoord? Dat zijn 2 verschillende dingen.
Is het inzicht er inderdaad wel?

Als het puur gaat om niet tot het juiste antwoord komen zou ik het zeer concreet maken (teken het desnoods uit) en alle stappen uit blijven schrijven tot hij ze kan herhalen en toepassen. Ministapjes.
Kennis overbrengen is inderdaad een ander verhaal. Begin sowieso met achterhalen welke basiskennis er wel in zit en bouw daarop voort. Waar mensen het meeste van leren is door uit te leggen. Dus in plaats van dat jij continue stof herhaalt die niet valt kun je ook hem de stof laten opzoeken (er is genoeg te lezen op internet en youtube staat vol met filmpjes met uitleg voor als hij meer visueel ingesteld is) en hem vervolgens de stof aan jou laten uitleggen.

**Geplaatst**: 01-10-20 17:55

Geplaatst: 01-10-20 17:55

Ik was echt een wiskunde-drama op de middelbare school. Een aantal jaren later moest ik als zij-instromer op de universiteit een wiskunde toelatingstoets maken. Ik heb toen direct bijles ingeschakeld :')

Zij heeft mij laten zien dat ook in de wiskunde meerdere wegen naar Rome leiden. In grote klassen wordt vaak de ‘standaard’ manier aangeboden/aangeleerd maar dat werkte voor mij dus niet. Mijn logica was blijkbaar niet de standaard logica. Probeer dus diverse methoden uit om na te gaan wanneer het kwartje wel gaat vallen. Op een gegeven moment begon ik wiskunde zelfs leuk te vinden.

En; alle stappen uitschrijven. Echt álle stappen.

**Geplaatst**: 01-10-20 18:01

Re: Beste manieren om iemand iets uit te leggen?

Geplaatst: 01-10-20 18:01

Hier ook iemand met een wiskunde deuk ipv een knobbel.
Wat het voor mij erg moeilijk maakte was dat de docenten meestal stappen overslaan.
Of er opeens een vooronderstelling uit de lucht komt vallen.
Ook de opmerking " nou, de rest spreekt vanzelf" is dodelijk voor mijn begrip.

**Geplaatst**: 01-10-20 18:11

Geplaatst: 01-10-20 18:11

Ik legde vroeger alles met voorbeelden uit de praktijk uit. Dus niet alleen de droge stof, maar voor elke soms een situatie in bijvoorbeeld verkeer, koken, figuren of wat ook gebruiken.

**Geplaatst**: 01-10-20 18:38

Re: Beste manieren om iemand iets uit te leggen?

Geplaatst: 01-10-20 18:38

Kijk eens met Joske naar de leerstijlen van Kolb. Misschien vind je daar tips hoe hij leert en welk begeleiding hierbij past.

Hieronder 2 manieren die ik graag gebruik.
Schrijf de stappen die de leerling moet zetten uit. In hele kleine stapjes die hij steeds op dezelfde manier kan doen. Die kun je dan uitbreiden als dat nodig is als de formule complexer wordt.

Een tweede mogelijkheid is visualiseren en uittekenen. Dus alles op papier tekenen en dan de cijfertjes die nodig zijn voor de bewerking in de tekening schrijven.

**Geplaatst door de TopicStarter** : 01-10-20 18:41

Geplaatst door de TopicStarter : 01-10-20 18:41

Iedereen alvast heel erg bedankt voor alle antwoorden!

Ik had een erg drukke dag op het werk (nu pas met de trein naar huis terwijl ik eigelijk een 9-to-5 job heb), dus ga even algemeen reageren. Ik lees morgen alles nog eens dieper door en reageer dan meer inhoudelijk.

Ik zie veel tips voorbij komen van video’s, visueel maken etc. Dat is zeker een goed idee! Zeker het voorbeeldje van met de reis naar spanje. Youtube weet ik niet, maar lijkt me erg moeilijk aangezien joske Helemaal flipt bij andere symbolen. Bvb Rint ipv r voor een interne weerstand is een ramp.

Ook lees ik om alles in nog kleinere stappen op te splitsen en de persoon hardop te laten denken. Dit probeer ik nu al, maar meestal krijg ik het antwoord ‘ik denk niets’ of staart hij heel lang naar zijn papier maar zegt niets. Ik heb het gevoel dat er dan zo veel door dat brein gaat, maar weet niet hoe ik hem hierbij kan helpen. Misschien vragen om alles wat hij ziet luidop te benoemen?

De opmerkingen over een missende basis zijn ook wel terecht denk ik. Het gaat om iemand die terug instroomt na een tijdje er tussenuit en heel wat basiskennis is weg. Overigens heeft Joske wel diploma middelbaar onderwijs, maar gaat het nu om een 2jaarse technische opleiding/bijscholing waarin eigelijk diezelfde materie terugkomt. Ook in het middelbaar liepen we tegen Dezelfde problemen aan.

Een ander pijnpunt is vraagstelling. Bij langere vragen gokt hij maar wat waardes zonder te lezen wat er eigelijk staat. Zijn hier bepaalde leermethodes die helpen? Tekenen jullie bvb eerst jullie problemen (voor snelheid/versnelling bvb) of gaan jullie zin per zin ontleden of heeft iemand tips voor een handige voorstelling of werkwijze?

**Geplaatst**: 01-10-20 18:48

Re: Beste manieren om iemand iets uit te leggen?

Geplaatst: 01-10-20 18:48

Zou het kunnen dat hij dichtslaat als hij wiskunde ziet? Als iemand basiskennis mist en een paar keer iets gevraagd heeft en het antwoord niet snapte na 3 x uitleggen of al te horen gekregen heeft dat "hij dit toch al had moeten weten" dan geef je het op.
Kun je hem een boek geven en vragen welk deel hij te doen vindt? En van daaruit verder gaan?

**Geplaatst**: 01-10-20 19:24

Geplaatst: 01-10-20 19:24

Het klinkt als heel veel tegelijk, maar het belangrijkste is denk ik om eerst eens een stappenplan te maken voor het in het algemeen aanpakken voor opgaven.

Stap 1 is bijvoorbeeld: opschrijven wat wordt er gevraagd. Als het natuurkunde is: welke grootheid en welke eenheid? Als het wiskunde is, wat zoeken we, een oplossing, een vergelijking, een bewijs?

Over de vervolgstappen twijfel ik een beetje omdat het een beetje afhangt van de opgave. Meestal is het bij natuurkunde, en bij geometrie:
- kun je een plaatje tekenen? (Ook als het plaatje er al staat: overtekenen!)

Stap 3: welke gegevens heb je al?

Stap 4: welke formules en definities hebben hiermee te maken?

En bij deze 4 stappen 'doe' je dus eigenlijk nog niets, alleen maar onderzoek. Maar ze zijn ontzettend belangrijk.

Meestal was dat voor mij ongeveer genoeg om een begin te hebben, maar het kan nog explicieter. Dan begin je weer bij wat er gevraagd wordt, en dan: welke formule zou het antwoord kunnen geven? Je krijgt bv een opgave over electrische schema's, en moet een weerstand berekenen. Dus wet van Ohm, V = I*R, daarvoor heb je dus nodig een V en een I. Waar staan die? Ok, de V is nog niet bekend want er zit nog een schakeling aanvast.

Dan doe je hetzelfde stappenplan, maar kleiner. Je zoekt een V, hoe kun je die weten?

----
Ik denk dat dit iets is waar jij kunt helpen door eens de opgaven door te kijken wat die stappen zoal zijn, en wellicht ook in het kiezen van oefenopgaven waarbij dat stappenplan goed werkt. Ook denk ik dat het kan helpen om dingen zoals formules of rekenen met breuken apart op te schrijven en als hulpmiddelen erbij te houden. Bv op flashcards of een apart schema.

In het begin kun je dan bv ook de flashcards met de formules neerleggen en zeggen: deze hebben we, welke kunnen hier van nut zijn en welke niet?

Dit omdat ik denk dat eerst het systematische van problemoplossen belangrijk is, en dan pas de formules zelf. En visuele hulpmiddelen kunnen helpen om niet alles in je hoofd te moeten houden. Dus zowel het stappenplan als de formules in eerste instantie echt zichtbaar zodat hij er elke keer weer naar kan kijken bij het oplossen. En als dat goed werkt, dan kun je dat steeds meer loslaten ("weet je de stappen nog? Stap 1:") maar kan het alsnog heel goed werken als hij het zelf weer even opschrijft op papier zodat die dingen weer zichtbaar zijn.

**Geplaatst**: 02-10-20 13:40

Geplaatst: 02-10-20 13:40

Ik heb voor m'n examens middelbaar natuurkunde en wiskunde ook veeeel bijles gehad (van m'n vader, natuurkundige). Wat voor mij hielp, was vooral de uitleg achter de formules en berekeningen. Waarom is dat zo opgebouwd. Dan zag ik de logica erachter en ging het veel makkelijker.

We zijn toen in april begonnen met bijles en ik heb letterlijk al m'n huiswerk vanaf september opnieuw gemaakt met m'n vader langs me. Dus echt vanaf het begin opnieuw geleerd. Ik maakte een opgave en moest hard op redeneren. Dan kon hij direct bijspringen als het niet klopte.
Ik had 2x3 uur natuurkunde en 2x3 uur wiskunde per week toen, naast m'n schooluren

Het was heel belangrijk om door te geraken in die vakken, zegmaar.