Bokt.nl

**Geplaatst**: 27-04-21 09:39

Kan je een kat leren om in de tuin te blijven?

Geplaatst: 27-04-21 09:39

Kan je een kat leren om in de tuin te blijven? Sommige zeggen van wel en ik ken best wel een paar poezebeesten die niet rondzwerven, maar zelf ben ik nooit in bezit geweest van zo'n honkvast exemplaar. Ik heb dus best al wel wat poezels verloren en ik was er 14 jaar geleden alleen maar terug aan begonnen, omdat we toen heel rustig en afgelegen woonden. Toen we 7 jaar geleden owv een onteigening moesten verhuizen, was ik enorm bang om mijn poezel te verliezen. Mijn kat was bij mensen buiten geboren en kwam ook bij ons niet verder als de veranda. Wonder boven wonder heeft hij ondanks zijn zwerversaard zich staande gehouden hier en is hij uiteindelijk owv nierfalen ingeslapen.

Gezien de drukke baan, wilde ik geen kat meer nemen. Maar met paarden en kippen aan huis, trek je nu eenmaal muizen en ratten aan. Er leven hier vossen, marters en roofvogels en ook de buren hebben poezen. Ik weet dat deze dieren ziek kunnen worden als ze een vergiftigde prooi eten, mijn vorige kat had 3 jaar geleden een stollingsprobleem waarbij ze eerst dachten dat hij een vergiftigde muis had gegeten, dus wil ik gif vermijden. Omdat het dier muizen en ratten moet afschrikken, valt binnen houden, een katten ren en tuigje af. Door de indeling van de gebouwen en inrichting van de tuin door de vorige eigenaar, garage ligt achter het huis, hooi is achter de paddock opgeslagen en er staat een grote haag tussen ons en de buren (die we niet weg willen, omdat dit een veilige nestplaats is voor vele vogels), valt de tuin niet hermetisch af te sluiten en is er altijd wel kans om te ontsnappen. Uiteraard heb ik ook al gekeken naar het petsafe systeem. Hierbij loop ik tegen 2 zaken aan. Het systeem kan pas gebruikt worden als de kat 2,5 kg weegt en ik lees ook dat er op een redelijke afstand (vond zelfs ergens 3,5 meter) van de omheining al een alarm af gaat. Er zit maar 2 meter tussen de omheining met de rechter buren en de stal + voorraad, plaatsen we een petsafe kan de kat dus niet op de plek geraken waar de muizen en ratten zitten.

Eind conclusie voor mezelf is dan ook dat we beter geen kat meer nemen en toch met vallen en/of vergif aan de slag moeten. Maar misschien zie ik iets over het hoofd, zijn er mogelijkheden waar ik nog niet aan gedacht heb. Vandaar dit topic, ofwel krijg ik goede tips en kan er op termijn toch opnieuw een kat komen, of ik vind de bevestiging dat het in onze situatie hopeloos is om een kat veilig te houden.

**Geplaatst**: 27-04-21 10:35

Re: Kan je een kat leren om in de tuin te blijven?

Geplaatst: 27-04-21 10:35

Leren nee, maar soms is het wel gewoon aard van het beestje. Onze kat bij mijn vader ging niet verder dan de tuin, dus dat was heel makkelijk. De ander deed dat wel en is helaas aangereden.

**Geplaatst**: 27-04-21 10:38

Geplaatst: 27-04-21 10:38

Kan een heel verhaal ophangen maar antwoord is nee. Alleen wanneer je een compleet afgezette tuin hebt. Dit is katten domweg niet te leren.

**Geplaatst**: 27-04-21 10:44

Re: Kan je een kat leren om in de tuin te blijven?

Geplaatst: 27-04-21 10:44

Bij Petsafe kun je zelf instellen of welke afstand het alarm af gaat. Ze raden inderdaad aan een zo groot mogelijke afstand maar dat is bij ons ook niet haalbaar.

Wij hebben alleen nog getest en zijn nu bezig met het aanleggen van de petsafe

. Duurt even omdat de tuin intussen volledig verbouwd woedt dus het draadje wordt stapsgewijs aangelegd

.

**Geplaatst**: 27-04-21 10:45

Geplaatst: 27-04-21 10:45

Poes heeft meestal kleiner territorium dan een kater en geholpen al helemaal. Regelmatig voeren zal stukje helpen, meerdere katten in de buurt trouwens ook. Dan worden de individuele territoria kleiner, maar dat geeft geen garantie op op eigen perceel blijven. Hangt er net van af hoe avontuurlijk de individuele kat is, hoe fel de andere katten en hoe ver weg bv via neutraal gebied tussen de territoria van de andere katten ze kunnen en willen gaan. Veilige plek met eten en wat te doen (muizen jagen, spelen, lekker plekje om in de zon te soezen) naar mening van de kat doet veel. Sommige mensen halen hun katten juist 's nachts binnen door bv zachtvoer te geven en dan deur/kattenluik dicht te doen. Deel van de oplossing zal dus ook liggen in hoe je de kat gaat houden. Rest is geluk hebben.

**Geplaatst**: 27-04-21 10:50

Geplaatst: 27-04-21 10:50

Vreesde er al voor, degenen die zeggen dat ze hun kat getraind hebben, hebben dus eigenlijk gewoon geluk gehad.

Het enige wat we nog niet bekeken hebben, is of het mogelijk is om rondom een stroomdraadje op 15 cm van de grond te zetten. Gezien de paarden, is het hebben we toch al een stroomkas hangen.

**Geplaatst**: 27-04-21 10:52

Geplaatst: 27-04-21 10:52

Wij hebben voor onze kat een gps tracker. Zodat we altijd kunnen zien waar hij is en hem evt terug kunnen vinden.
Het lost je probleem niet echt op, maar wellicht geeft het je een rustiger gevoel.

**Geplaatst**: 27-04-21 10:53

Geplaatst: 27-04-21 10:53

Stroomdraadje springen ze op 15 cm makkelijk over heen dat houd ze niet tegen helaas.

**Geplaatst**: 27-04-21 10:58

Geplaatst: 27-04-21 10:58

Is het voor jou een optie om een 'wilde' asielkat, een zogenaamde TNR kat, op te nemen? Of twee/drie...

Die hou je de eerste tijd in een soort ren of afgesloten ruimte en je voert ze zodat ze je leren kennen.
Na een paar weken laat je ze dan los. Dan blijven ze daar vaak in de buurt en zorgen in ruil daarvoor je muizenpopulatie in toom te houden.

https://www.superkatten.nl/huisje-gezoc ... -schatjes/

Laatst bijgewerkt door cissy op 27-04-21 10:59, in het totaal 1 keer bewerkt

**Geplaatst**: 27-04-21 10:58

Geplaatst: 27-04-21 10:58

tamary schreef:
Poes heeft meestal kleiner territorium dan een kater en geholpen al helemaal. Regelmatig voeren zal stukje helpen, meerdere katten in de buurt trouwens ook. Dan worden de individuele territoria kleiner, maar dat geeft geen garantie op op eigen perceel blijven. Hangt er net van af hoe avontuurlijk de individuele kat is, hoe fel de andere katten en hoe ver weg bv via neutraal gebied tussen de territoria van de andere katten ze kunnen en willen gaan. Veilige plek met eten en wat te doen (muizen jagen, spelen, lekker plekje om in de zon te soezen) naar mening van de kat doet veel. Sommige mensen halen hun katten juist 's nachts binnen door bv zachtvoer te geven en dan deur/kattenluik dicht te doen. Deel van de oplossing zal dus ook liggen in hoe je de kat gaat houden. Rest is geluk hebben.

Ik gaf 2 keer per dag natvoer en er stond continu droogvoer. Kat zat inderdaad 's nachts binnen. We hadden eerst geen kattenluik en sloten het gat in de veranda af met een steen. Het kattenluik stond er nu 14 dagen in en de kat ging eigenlijk nog maar net een dag of 3 zelf door het luik en dan nog alleen maar als hij aangemoedigd werd door ons. We hadden zaterdag heel veel met hem gespeeld en hij was bekaf toen we hem na ons avond eten in de veranda gezet hebben. Ben er gewoon vanuit gegaan dat ie in zijn mandje zou gaan slapen, wat de afgelopen maanden ook gewoon zijn routine was. Heb echt geen seconde gedacht dat hij toch terug naar buiten zou gaan, gewoon omdat het luik nog niet vertrouwd was. Ben dus echt wel mega boos op mezelf dat ik zo onvoorzichtig geweest ben. Is iets wat ik mezelf ook nooit ga vergeven.

Laatst bijgewerkt door Anoniem op 27-04-21 11:07, in het totaal 2 keer bewerkt

**Geplaatst**: 27-04-21 11:06

Geplaatst: 27-04-21 11:06

xChantal94 schreef:
Bij Petsafe kun je zelf instellen of welke afstand het alarm af gaat. Ze raden inderdaad aan een zo groot mogelijke afstand maar dat is bij ons ook niet haalbaar.

Wij hebben alleen nog getest en zijn nu bezig met het aanleggen van de petsafe . Duurt even omdat de tuin intussen volledig verbouwd woedt dus het draadje wordt stapsgewijs aangelegd .

Oh, dat wist ik niet. Is het bandje een systeem dat los laat als de kat achter een tak blijft hangen? We hebben nogal wat struiken in de tuin en ik wil niet dat het beestje zichzelf ophangt.

Op dit moment durf ik echt geen kat meer te nemen, maar ik weet niet of ik het vol hou, ben nu eenmaal gek op katten. Als de petsafe toch zou kunnen, is het misschien op termijn toch mogelijk om opnieuw een kat te nemen.

**Geplaatst**: 27-04-21 11:14

Geplaatst: 27-04-21 11:14

Boompje1985 schreef:
Stroomdraadje springen ze op 15 cm makkelijk over heen dat houd ze niet tegen helaas.

In ons geval staat er rondom wel iets. Links een hoge, ondoordringbare haag, de ander zijden zijn afgezet met een hoge omheining waar klimop op groeit. De poort vooraan en de uitgang van de paddock achteraan zijn de zwakke punten. Op beide plekken en onder de haag, kan een kat de tuin in en uit glippen, maar met een laag stroomdraadje, zou de route langs onder wel geblokkeerd kunnen worden, tenzij katten lak hebben aan stroom natuurlijk.

**Geplaatst**: 27-04-21 11:25

Re: Kan je een kat leren om in de tuin te blijven?

Geplaatst: 27-04-21 11:25

Leren niet echt.

Er bestaan wel systemen voor katten met halsbandje met trilling/stroom als ze bij een vooraf gedefinieerde grens komen.
Net zoiets als schriklint bij paarden, maar onzichtbaar.

Dat heb ik eens bij iemand uitgebreid bekeken, inclusief bandje om mijn eigen pols en testen.

De meningen over dit systeem bij katten zijn verdeeld. Ik weet dat er mensen zijn die zeggen dat het niet werkt,
De mensen waar ik ben wezen kijken hadden het wel goed werkend.
Katten bleven bij hun ook netjes op het erf.
Enige waar ze mee moesten opletten was als de batterijen in de bandjes minder werden.
Dan krijgen ze dus geen geluid of tril signaal meer.

Bij die mensen ging het om twee katten,een voortuin, schuur en erf/grote achtertuin waar ook paarden liepen.
In hun geval wat duurdere raskatten die ze op hun eigen erf wilden houden.

Ik sta er zelf neutraal in.
Vind het systeem wat nadelen hebben, maar in sommige situaties wel degelijk interessant.
Bijvoorbeeld als je aan een drukke weg woont, maar wel katten op je erf wil om muizen te vangen.
Of als je je kat per se 'vrij' buiten wilt laten lopen, maar ook weer niet de weg op wil hebben of bij de buren wilt laten komen.
Voor heel kleine tuintjes vind ik het niet echt wat.

Een beetje afhankelijk van de instellingen, maar de katten moeten ongeveer anderhalve meter bij dat draad wegblijven.

Heb je dan een tuin met een breedte van 4 meter, heeft het beest precies een strook van 1 meter waar hij kan lopen. In dat soort tuinen vind ik een mooi aangelegde kattenren mooiee en praktischer.

Voor de grotere erven kan het dus wel een oplossing zijn.

**Geplaatst**: 27-04-21 11:29

Re: Kan je een kat leren om in de tuin te blijven?

Geplaatst: 27-04-21 11:29

Bij de petsafe zou ik bang zijn dat de kat er toch ergens buiten geraakt, maar dan op het moment dat hij terug in de tuin wil een schok krijgt.
Verder zijn katten natuurlijk goede klimmers en als je niet een heel overzichtelijk en kaal erf hebt vinden ze meestal wel een creatieve manier om buiten te raken.

**Geplaatst**: 27-04-21 11:34

Re: Kan je een kat leren om in de tuin te blijven?

Geplaatst: 27-04-21 11:34

Wij hebben vroeger een poes gehad. (niet lang helaas, is opzettelijk vermoord door de buren).

Zij zwierf niet echt rond. En hebben haar ook nooit aan straat gezien. Voordeel is wel dat onze tuin aan een stukje bos en velden grensde. Poes kon dus in de natuur vertoeven. Als we haar 's avonds riepen kwam ze altijd afgelopen. Zij sliep namelijk in de veranda bij de hond. (bovenop de hond zelfs).

Mijn zus heeft ook katten. (gecastreerd/gesteriliseerd) en die gaan ook nooit ver van huis. Maar ook zij heeft een stukje bos en velden achter haar huis.

**Geplaatst**: 27-04-21 11:49

Geplaatst: 27-04-21 11:49

Ik heb ervaring met PetSafe! Ik woon op een boerderij en ik wil mijn twee katten niet van het erf af hebben ivm snelweg in de buurt. Zodra de boerderij binnen de cirkel van het draadje staat, krijgen de katten een schok zodra ze in de buurt van de muren komen, alsof de boerderij de stroom geleid (veel contact gehad met PetSafe, maar we kregen het niet opgelost). Vrij lastig, want ze moeten toch vanuit binnen naar buiten. Daarnaast renden ze hier gewoon over het draadje heen.

Wat bij ons heel erg goed werkt zijn TWEE PetSafe systemen.

Afbeelding

Het werkt zo met de ''geleidende boerderij'' en de schokzone is VEEL groter. Als ze over het eerste lijntje heen zijn blijven ze eigenlijk constant schokjes krijgen omdat ze dan binnen die cirkel zitten, dus er snel doorheen rennen gaat niet meer. dus 5-7 meter voor het lijntje, 5-7 meter na het lijntje en dan begin het 2e lijntje waar ze dus ook weer een gebied van 2x 5-7 meter schokzone hebben.

Sinds we dit hebben zijn ze nooit meer weggeweest, en ze proberen het ook niet écht meer

Wel even bij blijven tot je zeker weet dat ze het snappen, dan kun je ze de goede weg terug op jagen als ze per ongeluk wel op de verkeerde plekken terecht komen.

Kwa leren.. Nee, denk het niet. Zodra wij de bandjes een keer niet om hebben dan zitten ze gelijk buiten de systemen, ze weten het dondersgoed.

Nog even een kleine toevoeging:
Ik vind de bandjes persoonlijk wel nare dingen, er zitten beste pinnen aan. Onze katten krijgen ze alleen overdag om en zodra ze binnen komen om te slapen doen we ze af. Er is hier altijd wel iemand thuis om dat te doen. Voor de nachten hebben ze een grote kattenren en dan hebben ze dus ook de bandjes niet om.

**Geplaatst**: 27-04-21 12:00

Geplaatst: 27-04-21 12:00

SVRL schreef:
xChantal94 schreef:
Bij Petsafe kun je zelf instellen of welke afstand het alarm af gaat. Ze raden inderdaad aan een zo groot mogelijke afstand maar dat is bij ons ook niet haalbaar.

Wij hebben alleen nog getest en zijn nu bezig met het aanleggen van de petsafe . Duurt even omdat de tuin intussen volledig verbouwd woedt dus het draadje wordt stapsgewijs aangelegd .

Oh, dat wist ik niet. Is het bandje een systeem dat los laat als de kat achter een tak blijft hangen? We hebben nogal wat struiken in de tuin en ik wil niet dat het beestje zichzelf ophangt.

Op dit moment durf ik echt geen kat meer te nemen, maar ik weet niet of ik het vol hou, ben nu eenmaal gek op katten. Als de petsafe toch zou kunnen, is het misschien op termijn toch mogelijk om opnieuw een kat te nemen.

Er zit op een bepaald stuk elastiek in het bandje. Sterk genoeg dat het bandje wel op zijn plaatst blijft maar genoeg rek in geval van blijven hangen.

**Geplaatst**: 27-04-21 12:01

Geplaatst: 27-04-21 12:01

Mijn kater blijft wel in de buurt. We hebben nu een vrij grote tuin en merk dat hij echt niet ver gaat. Wij wonen aan een 30 km/ h weg maar vaak rijden ze hier veel harder. Ik vond dit erg spannend omdat de kat geen weg echt gewend was. Hij mag er voor niet uit. En als hij mee wou lopen naar voren via de achterom joegen we hem vaak terug. Nu komt hij volgens mij nooit meer voor. Dus daarin kunnen ze wel wat leren.

**Geplaatst**: 27-04-21 12:06

Geplaatst: 27-04-21 12:06

Wij wonen ook aan de rand van een groot braak liggend stuk achter het huis, wat ooit mogelijks een woonwijk wordt. Maar dat stuk is bezet door de buurtkatten. Helaas voor ons, is de overkant van de straat net een kattenvrij gebied en vonden de overburen het de max dat onze oude kat bij hen in de tuin zat. Ze vonden het dan ook geweldig dat we toch opnieuw een kat hadden genomen na het overlijden van onze oude kater. De voorkant en de linker kant is dus echt het moeilijkst te beveiligen punt van de tuin. De haag moet jaarlijks gesnoeid worden, daar kan geen hoge omheining voor en zoals gezegd, ligt de garage achter het huis en kruipt een kat gewoon onder de poort door.

Een wilde kat zat zeker in mijn hoofd na het overlijden van mijn oude kater. Toen we naar hier verhuisd zijn, heeft Spike een paar weken in het binnenhok en overdekte buitenhok gewoond waar bij de vorige eigenaar de kippen zaten. Het binnenhok is nadien altijd de slaapplek van Spike gebleven, maar dat is slechts een gangetje van 1,5 meter breed en 3 meter lang. Best wel sneu om daar een kat in op te sluiten gedurende een paar weken. En ook een wilde kat verdient het niet om overreden te worden.

Bedankt in ieder geval voor de reacties. Het wordt nu echt wel heel duidelijk dat wij geen geschikte leefruimte hebben voor een kat en dat we gewoon heel veel geluk hebben gehad met onze oude kat.

**Geplaatst**: 27-04-21 12:26

Re: Kan je een kat leren om in de tuin te blijven?

Geplaatst: 27-04-21 12:26

Ik zou zeggen dat je toch gewoon een CatSafe systeem kan gebruiken, maar dan de waarschuwingszone kleiner moet houden. Als je met het idee komt dat een stroomdraadje op 15cm hoogte zou kunnen werken omdat er toch vanalles om je perceel heen staat aan fysieke grens, dan zou een PetSafe systeem een veel betere optie zijn lijkt me

**Geplaatst**: 27-04-21 13:09

Geplaatst: 27-04-21 13:09

pmarena schreef:
Ik zou zeggen dat je toch gewoon een CatSafe systeem kan gebruiken, maar dan de waarschuwingszone kleiner moet houden. Als je met het idee komt dat een stroomdraadje op 15cm hoogte zou kunnen werken omdat er toch vanalles om je perceel heen staat aan fysieke grens, dan zou een PetSafe systeem een veel betere optie zijn lijkt me

Enig idee wat de kleinste waarschuwingszone is? De tuin is niet bepaald klein, op dat vlak is 1,5 meter geen probleem en blijft er nog ruimte genoeg over. Alleen blijft er dan nog geen meter over tussen buur en ingang voorraad. Vandaar dat ik dus met dat laag stroomdraadje in mijn hoofd zat. Tenzij ik mijn vriend kan overtuigen om aan de andere kant van de voorraad een ingang te maken.

Stof om na te denken dus en even alles verder te laten bezinken.

**Geplaatst**: 27-04-21 14:03

Re: Kan je een kat leren om in de tuin te blijven?

Geplaatst: 27-04-21 14:03

De smalst mogelijk zone durf ik niet te zeggen, maar wellicht kan je het draadje ook nog wat hoger hangen, zodat de kat minder snel dichtbij is, als hij over de grond scharrelt?

Stel dat het dier bvb. op 1 meter afstand een waarschuwing krijgt, dan kan dat wellicht ook gelden voor 1 meter boven hem ipv. voor hem?

En je kan ook stukken draad uitschakelen in het systeem begrijp ik. Zover ik zie moet je een gesloten cirkel maken dat draad een kastje uitgaat, langs je tuin en dan hetzelfde kastje ook weer in komt. En als er onderweg een stukje is waar je niet wilt dat kat er signaal van krijgt, dan moet je de draad daar een aantal keren draaien en dan is dat gedraaide stuk onklaar gemaakt.

Dat biedt wellicht ook nog perspectief voor lastige stukken, waar je het dan op een andere manier dicht kan maken

**Geplaatst**: 27-04-21 14:08

Geplaatst: 27-04-21 14:08

Mijn katten gaan zelf gewoon de tuin niet uit, het enige wat we afgezet hebben is een plankje onder de poortdeur. In principe zouden ze makkelijk op de schutting kunnen springen en 1 zie ik wel eens aan de bovenkant van de poortdeur hangen om een vreemde kat uit de tuin te jagen. Maar ze proberen verder niks. Denk dat ze het gewoon niet durven, de poes heeft hoogtevrees ook

.

Ik ben dus inderdaad zo'n mazzelaar die de katten niet bewust getraind heeft, maar gewoon wat banger aangelegde katten heeft die liever in hun veilige tuin blijven.

**Geplaatst**: 27-04-21 15:55

Geplaatst: 27-04-21 15:55

pmarena schreef:
De smalst mogelijk zone durf ik niet te zeggen, maar wellicht kan je het draadje ook nog wat hoger hangen, zodat de kat minder snel dichtbij is, als hij over de grond scharrelt?

Stel dat het dier bvb. op 1 meter afstand een waarschuwing krijgt, dan kan dat wellicht ook gelden voor 1 meter boven hem ipv. voor hem?

En je kan ook stukken draad uitschakelen in het systeem begrijp ik. Zover ik zie moet je een gesloten cirkel maken dat draad een kastje uitgaat, langs je tuin en dan hetzelfde kastje ook weer in komt. En als er onderweg een stukje is waar je niet wilt dat kat er signaal van krijgt, dan moet je de draad daar een aantal keren draaien en dan is dat gedraaide stuk onklaar gemaakt.

Dat biedt wellicht ook nog perspectief voor lastige stukken, waar je het dan op een andere manier dicht kan maken

Pff, de handleiding is ook niet echt duidelijk en spreekt van een grid van 4 tot 6 meter. Schrik daar best wel van. Nu wonen we niet zo klein, maar aan iedere kant minstens 4 meter eraf, wil wel zeggen dat we heel de kant met de rechter buren niet mee kunnen pakken. En waar moet ik dan de vlaggetjes zetten? In het paddock bij de paarden zijn ze binnen enkele tellen gesloopt, naast het huis kan ik ze dan weer niet zetten ivm de oprit. Nu moet ik wel zeggen dat ik nog geen enkele kat over de omheining met de buren heb zien gaan en dat die kant ook makkelijk beveiligd kan worden met een draadje erboven. Maar geen vlaggetjes kunnen zetten om de rand aan te geven lijkt me ook zo sneu voor een poezel.

Ik lees ook dat een kat minimum 6 maand moet zijn voor je de catsafe kan gebruiken. Dan moet je alsnog je kat(ten) een hele poos opsluiten voor ze buiten kunnen.

**Geplaatst**: 27-04-21 16:09

Re: Kan je een kat leren om in de tuin te blijven?

Geplaatst: 27-04-21 16:09

Nee joh zo ver hoeft het niet, ik heb de handleiding een poos geleden nog gelezen en kon ook niet zo 1-2-3 vinden hoe smal het kan, maar zeker niet zo breed hoor! Eerder een meter ofzo denk ik.

Alleen hoe breder je die zone houdt, hoe beter natuurlijk. Maarja soms is het niet anders en dan zullen ze het met een kort stukje moeten doen. Dat is hier ook aan 1 kant. Wij willen deze gaan gebruiken en dan kijken of het werkt om de draad wat hoger te doen om zo wat extra ruimte te winnen. Dan maken we die vlaggetjes wel vast op 1 of andere manier

Een jonge kitten binnenhouden dat is iets dat je sowieso al doet lijkt mij. Normaal gesproken (als je het goed doet) haal je ze pas met 3 maanden op, en dan vermaken ze zich nog makkelijk 3 maanden binnen toch

En beter naar buiten als je een half jaar oud bent, dan helemaal nooit toch.