Geplaatst Misschien is dat gewoon beleefdheid om te proberen mij niet voor het hoofd te stoten en in mijn gezicht te zeggen dat ze mijn paard ook lelijk vinden. Toch krijg ik veel (oprechte) complimenten over haar, ook van mensen die verder niks met oosterse paarden hebben. "Niet mijn type" wordt overigens wel gezegd, maar zo zijn er genoeg paardenrassen die dan weer niet míjn type zijn. Voor elk wat wils, nietwaar?
Vaak wordt ter uitleg het volgende gezegd:
1. De jouwe heeft een mooi kleurtje.
2. De jouwe heeft een fijne uitstraling.
3. De jouwe is niet zo extreem iel/raar gebouwd.
4. De jouwe heeft wél een mooi hoofd.
Ter verduidelijking: het gaat hier om een Akhal-Teke.
En vaak is dan de conclusie dat die van mij niet zo extreem rastypisch zou zijn, niet zo'n windhond.
Dat terwijl ik een zeer rastypische merrie heb. Ze is echter van een middentype (uit een bloedlijn van massief type). Velen kennen alleen het stereotype windhondpaard. Dat is dus slechts 1 van tenminste drie hoofdtypes!
Of zijn ze gewoon bijna allemaal lelijk en zie ik het zelf niet?
En dan vraag ik me af... is de bouw, uitstraling en het hoofd van een 'echte' dan lelijk? Of hebben veel mensen een volkomen verkeerd beeld van het ras, en wordt alleen het windhondtype aangezien voor een Akhal-Teke en de massievere verward met warmbloeden? Dat vermoeden heb ik dus. Of dat terecht is of niet. Correct me if I'm wrong.
En dus moet me toch iets van het hart.
Een aantal bokkers en paardenliefhebbers vindt de Akhal-Teke dus een lelijk paardenras of denkt dat ze breekbaar zijn.
Anderen vinden ze juist wel mooi, of alleen mooi vanwege hun bijzondere kleuren.
Gouden palomino: http://farm5.static.flickr.com/4020/464 ... af0c_m.jpg
Goudvalk: http://farm4.static.flickr.com/3344/367 ... b12a_m.jpg
Dan bestaan er nog allerlei negatieve reputaties en associaties of gewoonweg onwaarheden, vaak niet eens gebaseerd op eigen ervaringen of op ervaring met volbloed AT of meer dan een handjevol exemplaren. Die ene gek/lelijkerd is toch geen graadmeter?
Ik noem een paar vooroordelen:
De Akhal-Teke is dun en schraal en breekt in tweeën als je er met je ietwat forsere kont op gaat zitten.
De Akhal-Teke is iel.
De Akhal-Teke is moeilijk, koppig, opstandig, vul maar in.
De Akhal-Teke is peperduur.
De Akhal-Teke is niet geschikt voor dressuur, springen, vul maar in.
De Arabier is beter geschikt voor endurance dan de Akhal-Teke want die zie je bijna niet en de hele top bestaat uit AV en niet uit AT.
Als echte liefhebber stoor ik me daar toch wel een beetje aan. Het is zoiets als de sprookjes die de ronde doen over Arabische Volbloeden, die vaak ook nog eens in stand worden gehouden door liefhebbers. (Bijvoorbeeld dat een Arabier een dish moet hebben omdat het anders geen Arabier is).
En bij de Akhal-Teke is dat net zo.
Dus voor wie het interesseert ga ik de verhalen die de ronde doen eens kritisch na.
"De Akhal-Teke is lelijk."
Dat is natuurlijk een kwestie van smaak en over smaak valt niet te twisten. Gelukkig zijn er genoeg paardenrassen op de wereld en daarmee voor elk wat wils. Ga ik dus niet tegenspreken.
"De Akhal-Teke is iel/mager/dun/heeft een lange, enge pierennek/vul maar in."
Het bekendste type is de zogenaamde "toi at". Heeft niks met speelgoed te maken en is in de volksmond bekend als het "(haze)windhond type". Letterlijk staat toi at voor renpaard. Ja, die zijn dun te noemen.
Bijvoorbeeld: http://www.stavropol-teke.com/web/stavr ... 4400371F3D
(Kijk ook gerust eens op die site om te zien wat er alleen al op deze stoeterij voor verschillends rondloopt).
De onderste foto toont hem in renconditie, de bovenste twee in reguliere dekhengst conditie. Nu kun je hem met alle liefde lelijk vinden, maar hou eens op te denken dat alle Akhal-Teke er zo dun uit zouden zien of moeten zien. Een volwassen dekhengst die eruit ziet als op de onderste foto is gewoon ondervoed. De stereotype beelden van een windhondpaard die velen voor de geest zullen halen zijn vaak 2 of driejarigen in renconditie. Ooit een twenter Engels Volbloed of Arabier in renconditie gezien? Juist ja.
Daar moet ik wél de kanttekening bij plaatsen dat er ook een windhond showtype is. Die worden er dus juist op gefokt. Maar een showpaard is wat anders dan een werkpaard. Showfok bestaat binnen diverse paardenrassen. Denk alleen al eens aan de Quarter halterklasse.
Er bestaan ruwweg drie types binnen de oorspronkelijke AT: de toi at (racetype/windhond type), de alaman at (oorlogstype/massief type) en een type dat tussen beide in zit (medium dus). Daarbinnen zijn nog variaties te zien naar gelang geografie: bergtype, steppetype en woestijntype.
De toi heb ik net al laten zien.
Dan nu het massieve type.
Let wel dat het hier dus niet zozeer om een zwaar gebouwd paard gaat, maar om een in het geheel wat massievere bouw, voor andere doeleinden maar nog altijd een absoluut woestijn/steppepaard.
De conformatie en bouw van deze paarden is uiteenlopend, maar massiever en met een bepaald oorspronkelijk gebruiksdoel voor ogen. Denk daarbij dus aan rooftochten te paard (met gewichten tot 150 kg door ruige zoutwoestijn) maar ook aan jacht waarbij ze niet alleen een ruiter maar ook een luipaard op de rug droegen. Er werd onder meer jacht gemaakt op tijgers en leeuwen.
Voorbeeld van het massieve type:
Merv http://www.kleinpferde-und-spezialpferd ... amp_II.jpg
http://www.kleinpferde-und-spezialpferd ... kkiner.jpg
Lange, dunne pierennek, toch?
Nog aantal massief type (om te tonen hoe uiteenlopend ze kunnen zijn):
Lijnstichter Dor Bairam http://farm4.static.flickr.com/3061/283 ... f3e33b.jpg
Lijnstichter Kir Sakar http://farm4.static.flickr.com/3205/283 ... b53434.jpg
Lijnstichter Ak Sakal http://t1.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9 ... z9UALeymI=
Lijnstichter Arab http://farm4.static.flickr.com/3255/283 ... fa8719.jpg (let wel: de hengst was hier al over de 20!)
Diens zoon Absent http://farm4.static.flickr.com/3223/283 ... ae7455.jpg
Tillya Kush (van lijnstichter Toporbai, waar geen foto's van zijn) http://www.hevosmaailma.net/Sivuston_va ... porbai.jpg
Dan is er ook nog een medium type en differentiatie tussen berg-, steppe- en woestijntype. Maar dan wijd ik misschien wat teveel uit.
"De Akhal-Teke breekt in twee als ik erop ga zitten."
Dat is een vooroordeel dat moeilijk te doorbreken is. Ze hebben over het algemeen een lange rug, en sommige exemplaren hebben een zwakke rug, waarbij kissing spines een groeiend probleem is met name binnen de showfok. Maar er bestaat meer dan alleen de showfok; er is sportpaardenfok, racefok, lukraak-ikdenkdatikweetwatikdoe-gokfok en er is traditionele fokkerij.
Kortom: zoals binnen elk ras zijn er goede en minder goede exemplaren en fokkers.
Traditioneel werd de meeste waarde gehecht aan de echte alaman at hengsten; oorlogspaarden.
Tot hun zevende werden AT alleen ingezet voor korte ritten en traditionele races (15-40 kilometer over ruig terrein galopperen) afhankelijk van hun leeftijd. Vanaf 6 maanden werden ze gespeend en ingereden (door kinderen). Hun eerste races liepen ze als ze 1 of 2 jaar oud waren.
Vanaf hun 7e of 8e werden de potentiele oorlogspaarden onderworpen aan een stricte, keiharde training die er in het kort ongeveer zo uitzag:
(NIET VOOR TERE ZIELTJES!)
Ze kozen een potentiële alaman at (oorlogspaard) uit, en volgens sommige overleveringen gingen vier op de tien paarden tijdens deze trainingen dood. Dier moest minimaal 7 of 8 zijn (AT zijn laat-rijp) en hierop golden géén uitzonderingen. Eerst werden ze beladen met zakken zand van het gewicht van een gewone ruiter, 8 dagen lang elke dag meer gewicht tot uiteindelijk ongeveer 140/150 kg. Gedurende deze 8 dagen kreeg het paard steeds minder voedsel en water en moest hij elke dag ongeveer 10 kilometer draven.
Daarna volgden acht dagen waarbij het gewicht weer afnam, maar het voedselrantsoen nog steeds kleiner werd tot de zandzak leeg was, waarna hij twee a drie dagen geen voedsel kreeg.
Rond de 19e dag werd het paard aan het werk gezet tot hij bezweet was, waarna emmers en emmers ijskoud water over het paard werden gegoten tot hij helemaal doorweekt was. Dan werd hij kletsnat aan een touw vastgebonden (deze nomaden gebruikten geen hekken) op de open steppe (overdag 40 graden, 's nachts vorst), waar hij een beetje eten kreeg en elke dag weer wat meer eten en meer touw (= meer grazen). Weer acht dagen later werden ze weer los gelaten in de kudde. Een paard dat dit aankan is bepaald geen doetje en breekt echt niet in tweeën als je met je 'dikke' westerse kont erop gaat zitten (is dat meer dan 150 kg??). Máár, een Akhal-Teke SHOW paard is weer een heel ander verhaal dan de oorspronkelijke nomadenpaarden.
Waarom deden de nomaden hun paarden dit aan? Omdat ze er zeker van moesten zijn dat een paard een rooftocht aankon en niet midden in de zoutwoestijn neer zou ploffen, met of zonder buit. Want daar sta je dan als ruiter. Dan ben je zelf ook ten dode opgeschreven.
Word een beetje moe van het waanbeeld van iele, slappe paarden die doorzakken als je erop zou gaan zitten. Dat is dus echt een misvatting. Tijdens rooftochten kregen de paarden ook maar een handjevol eten (meestal bollen schapenvet met wat kippenvlees, ei, luzerne en gerst erdoor) en om de dag water. Het gaat hier om een hard klimaat, een van de hardste ter wereld van zoutwoestijn, halfwoestijn en steppe waar alleen water te krijgen is bij oases en slechts 2 a 3 maanden per jaar voldoende gras te vinden is.
Onze vette weides zijn eerder te veel voor een AT.
Dit type Oosterse paarden is eenmaal anders gebouwd dan veel Westerse paardenrassen. Net als bij de Arabische Volbloed is er binnen de Akhal-Teke als ras de nodige variatie in bouw en type. En bij beide rassen wordt dat vaak vergeten, ook door liefhebbers.
Wat betreft de ranke bouw van diverse oosterse paardenrassen: er bestaat tegenwoordig showfok, maar daarnaast bestonden de 'iele' types al eeuwen met een specifiek gebruiksdoel. Het was vooral dit type dat Europese reizigers de indruk gaf dat het maar fragiele, breekbare paardjes zouden zijn (tot ze hen in actie zagen) want het zijn absoluut zeer sterke paarden, ingezet voor races (en niet van dat slappe gedoe op de vlakke baan maar vanaf een kilometer of 20-40 over ruig terrein) maar ook voor rooftochten over honderden kilometers in een van de meest onherbergzame woestijngebieden van de wereld. Dit zijn echt geen doetjes. Dat ze er dun en voor westerse ogen iel/zwak/e.d. uitzien is puur en alleen onze eigen perceptie. Een dier dat zich niet wist te handhaven in deze gebieden ging onherroepelijk dood.
Alleen de sterke paarden mochten en konden zich voortplanten. Een merrie-eigenaar legde duizenden kilometers af voor de beste hengsten en dat waren de alaman paarden die meerdere succesvolle rooftochten op hun naam hadden, en dus sterk genoeg waren voor deze omstandigheden.
"De Akhal-Teke is moeilijk, koppig, opstandig..."
Net als de Arabische Volbloed heeft de AT vaak een slechte reputatie als moeilijke eenmanspaarden, vurig, opstandig, dwars.
Hoe komt dit?
Er zijn absoluut nare, agressieve exemplaren. Dat is bij vrijwel elk ras wel zo. Dan zijn er ook nog getraumatiseerde ex-renpaarden die een reis van 3 a 4000 kilometer afleggen om in Europa terecht te komen in een ander leefklimaat. Mogelijk ook nog eens gefokt uit een 'agressieve' baanwinnaar. Dat maakt het ras nog niet tot moeilijke, opstandige paarden.
Dan is er nog het feit dat dit zeer intelligente paarden zijn. En dan bedoel ik niet zomaar snugger, maar echt zelfstandig kunnen nadenken, connecties kunnen leggen, en zeer snel leren (ook slechte dingen). Vaak is het zo dat de opstand voortkomt uit het feit dat de AT nu al voor de derde keer galopwissels of pirouette moet doen onder zadel en denkt "de eerste keer heb ik het geleerd, de tweede keer perfect gedaan, ik wil nu wel weer wat anders doen!"
Omdat ze snel leren en intelligent zijn hebben ze veel variatie nodig en veel input, anders gaan ze wel zelf nadenken.
Waarom denken ze dan zoveel zelf na? Omdat dit van oorsprong oorlogspaarden zijn die meededen in de strijd: ze moesten uitkijken over de vlakte, ruiters en hun paarden aanvallen en hun eigen meester verdedigen waar nodig.
Daar komt ook het idee van een eenmanspaard vandaan: dat heeft leuke en minder leuke kanten. Het was voor een nomadenruiter handig dat wanneer hij van zijn paard viel, het paard bij hem bleef en er niet zomaar een vreemde ruiter met zijn paard vandoor zou kunnen gaan; veel alamanpaarden duldden een vreemde ruiter gewoonweg niet.
Een Turkmeens spreekwoord luidde dat wanneer het paard alleen terugkeerde naar het kamp, men niet hoefde te zoeken naar de ruiter, want die was dan dood. Een AT verliet zijn gewonde meester nooit, pas wanneer deze dood was.
Niet elke ruiter kan omgaan met een paard dat zich zo aan zijn eigenaar hecht, moedig en zo intelligent is. Dat is ook helemaal niet erg, maar het is niet fair het ras dan maar te bestempelen als opstandig, moeilijk of koppig.
Uiteraard lopen er ook 'slechte' rond. Dat is met elk ras zo. Laat dat nu niet de maatstaf zijn.
"De Akhal-Teke is peperduur."
Ja en nee. Momenteel gaan ze voor tonnen en miljoenen naar China. Rijke Russische oliemagnaten en jetset hebben ze in het verleden ook zeer graag voor astronomische bedragen gekocht.
Ook hier worden ze vaak nog voor tienduizenden euro's aangeboden. En een goede fokmerrie of dekhengst is vaak prijzig te noemen.
Vergeet niet dat er diverse fokrichtingen zijn en dat een goed showpaard (waar je soms niet eens op kunt rijden) wordt verkocht als een ultiem luxe object, een duur tuinornament.
Maar net als bij bijvoorbeeld de PRE zijn er diverse prijsklassen. Ik heb prima rijpaard AT te koop gezien voor minder dan 1000 euro (excl transportkosten) en leuke fokpaarden vanaf een 4 of 5000 euro en dekhengsten voor 10.000. Weliswaar vaak excl eventueel transport, hoewel er ook in Europa (goede) AT zijn.
En ja, tot kortgeleden was een gemiddelde uit Rusland geïmporteerde AT nog 30.000 euro ja. Maar tegenwoordig is er voor veel minder dan dat ook genoeg leuks te vinden. Als je weet waar je moet zoeken en weet wat je zoekt.
"De Akhal-Teke is niet geschikt voor dressuur, springen, vul maar in (door zijn bouw)."
Een showtype inzetten voor klassieke sporten is niet het beste idee nee. Maar je zet een halterklasse Quarter doorgaans ook niet in voor reining. Koop dus het juiste type voor de juiste discipline.
Paard van de Eeuw, was dat niet dat paard van Anky v. Grunsven? Nee, daarvoor was er al een paard van de eeuw: de (olympisch kampioen) dressuurhengst Absent.
En ja, dat was een Akhal-Teke. Al was dat wel alweer 50 jaar terug. Hij wordt gezien als het eerste moderne dressuurpaard.
Vergeet overigens ook niet dat de bouw van de AT niet een verkeerde bouw is. Een verkeerde bouw bestaat alleen wanneer het paard voor een discipline niet geschikt is, voor zijn eigen discipline heeft hij de perfecte bouw. Een trekpaard inzetten op de renbaan is in vrijwel alle gevallen zinloos. Een dressuurpaard op hoog niveau een reining proef laten doen is in veel gevallen ook erg moeilijk.
De AT is een oorlogspaard, een cavaleriepaard dat weliswaar veelzijdig is, maar van oorsprong gefokt is voor lange, harde ritten en jacht op tijgers. Van geheel andere orde dus dan een westerse warmbloed of een koudbloed.
Wel is de AT lenig, atletisch en beschikt over het algemeen (!!) over elastisch gangenwerk. Dan heb ik het over de gebruikspaarden.
De showfok staat hier buiten. (Niet dat ik afgeef over de showfok want ieder zo zijn voorkeur!!)
Met een Arabier uit super showlijnen verwacht je over het algemeen ook geen wereldkampioen endurance onder je kont te hebben. Ik generaliseer hier even.
"De Arabier is beter geschikt voor endurance dan de Akhal-Teke want die zie je bijna niet en de hele top bestaat uit AV en niet uit AT."
Is dat wel een eerlijke vergelijking? Er zijn wereldwijd ruwweg 900.000 Arabische Volbloeden (weet de exacte cijfers niet, maar dit heb ik uit schattingen begrepen) versus ongeveer 3.000 Akhal-Teke. Reken de percentages van winnaars eens om. Is het dan niet logisch dat je ze niet vaak tegenkomt?
De AT is net als de Arabische Volbloed een oorlogspaard, een familiepaard, een paard met groot uithoudingsvermogen (of anders de dood) in een hard klimaat en het resultaat van duizenden jaren van strenge selectie.
Maar ook hier geldt: kies de juiste bloedlijn. Een showkampioen is niet zo snel ook een endurance kampioen. En zo zijn er meerdere fokrichtingen. Het is niet fair een AT op absolute aantallen en resultaten af te rekenen. Kijk eens naar het aantal AT in de endurance in Nederland. Hoeveel kun je er opnoemen? Hoeveel van hen zijn volbloed? De meeste zijn dat namelijk niet. Er zijn er sowieso niet veel, en de meeste zijn van het algemene sportpaard type. (Waar verder niets verkeerd aan is, ik vermeld het alleen maar).
Hoeveel volbloed AT ken je? Uit welke bloedlijnen/fokrichtingen komen deze? De eigenaren weten het zelf vaak niet eens en vertellen alleen maar na wat hun is verteld. Is ook niet zo verwonderlijk.
Overigens waren het Akhal-Tekes en Iomuds (beide Turkomans) die in 1935 4.300 kilometer aflegden in 84 dagen terwijl andere deelnemers het loodje legden. De potentie bestaat dus absoluut. Voorjaar 2009 heeft een Iraanse Akhal-Teke met een Franse ruiter in een aantal weken 7.000km afgelegd van Iran naar Parijs. Langeafstandsrijden en endurance is dus misschien toch een discipline waar ze geschikt voor zouden kunnen zijn!
Maar: wees dus niet zo snel in je oordeel. Ze zijn leuker, sterker en mooier dan je denkt.
Wat het echt niet makkelijker maakt is dat veel 'kenners' van het ras minder kennis hebben dan ze zelf denken.
De AT was van oorsprong bijvoorbeeld ook een gangenpaard. Ze beschikten over telgang en perestrup (lijkt een beetje op tölt voor de leek).
De AT kent diverse fokrichtingen die niet allemaal even geschikt zijn voor bepaalde disciplines. Het hele ras hierop afrekenen is niet fair. Je verwacht van een trekpaard ook geen snelheidsrecords.
Over het algemeen is dit een sterk ras dat dus NIET in 2 breekt en graag werkt. En bovenal: ze hebben zulk fijn gangwerk dat ik durf te beweren dat er weinig paardenrassen zijn die lekkerder zitten. Niks geen gehobbel hoor.
Waarom dit topic?
Het is me toch een beetje een doorn in het oog. Misschien trek ik het me te zeer aan wanneer iemand een negatief stereotype verkondigt dat gebaseerd is op 'onbekend maakt onbemind'. Zoiets als het idee dat shetlanders ultieme kinderpony's zijn terwijl dat vaak helemaal niet zo is.
Ik ben zelf een liefhebber van oosterse paardenrassen. Ik ben zelf ook in het bezit van een Akhal-Teke. Let wel: ik ben (momenteel) géén fokker of aangesloten bij een organisatie ter promotie van dit ras.
Het doet me stiekem een beetje zeer dat er nog altijd zoveel fabeltjes de ronde doen over deze paarden. En dat wordt in stand gehouden door paardenhandboeken waarin wordt beweert dat ze weliswaar zeer atletisch en talentvol zijn maar dat het er niet uit te rijden is omdat ze zo moeilijk zouden zijn.
Ik heb nooit een liever, fijner en makker paard gekend dan mijn eigen merrie (roze wolk
). Maar wanneer zij verkeerd benaderd wordt, ja, dan heb je een heel, heel lastige knol in handen. Als je haar dan nog in handen weet te krijgen. 
Een AT is over het algemeen moedig, zeer lief, aanhankelijk en mensgericht, maar een spreekwoord luidt niet voor niets: "een Akhal-Teke kun je niet temmen, maar je kunt wel vrienden met hem worden."
En of je ze lelijk of mooi vindt laat ik aan jou over.
Maar ze breken over het algemeen dus niet in twee bij 50 kg, 100 kg of 150kg. Ondanks hun uiterlijk.
Durft nu nog iemand te roepen dat die van mij ook lelijk is?
En, en en en? Heb ik iemand op andere gedachten weten te brengen over de Akhal-Teke in het algemeen?
Iemand die op bezoek wil bij een eigenaar of fokker? Een Akhal-Teke meeting wil organiseren? Voortaan niet meer denkt dat ze in tweeën breken? Nou, nou?
Ik denk overigens dat er over veel rassen een dergelijke post geschreven zou kunnen worden, maar de AT is toch een zeldzaamheid in Nederland, en dat hoeft niet. Ze zijn niet zo duur, zo zwak of zo zuur...
Je mag ze met alle liefde van de wereld lelijk vinden, maar zwak of breekbaar zijn ze echt niet.
Of kom eens met voorbeelden van zwakke, breekbare exemplaren. Waar baseer je het op? Hoeveel ken je er? Hoe verhoudt zich dat aantal tot de hele populatie? Enlighten me. (Want ik ken ook heus wel een aantal dat last heeft van kissing spines, artrose of wobbler maar ik denk niet dat het percentage groter is dan bij andere gesloten stamboeken).
En applaus voor iedereen die deze hele OP heeft gelezen.
/personal crusade
Wat is jullie mening/ervaring met dit ras? Waarom?
Hoe staan jullie tegenover de bovengenoemde stereotypen?
Dan help ik je graag verder.
Daar kwam inderdaad zo'n goude langs en dat is toch wel heel apart. Het paard zelf vond ik erg interessant en elegant om te zien, maar ik weet niet goed of ik het echt mooi vond. Het was er een van het ielere type. Ik vind het heel erg sierlijk eruit zien, maar als ze dan ook nog erg slank zijn, vind ik de hals niet meer mooi.
