Bokt.nl

**Geplaatst door de TopicStarter** : 01-02-14 12:32

Van Tarpan/Przewalski naar (Arabisch) volbloed: Hoe?

Geplaatst door de TopicStarter : 01-02-14 12:32

Op mijn werk stelde een collega een interessante vraag: Zijn er nog échte wilde paarden?

Het antwoord daarop is al wat schimmig, want het echte wilde paard is al sinds de jaren 60/70 niet meer gezien. Wel verwilderde paarden, zoals Brumbies en Mustangs (door mensen naar die plekken van de wereld gebracht en verwilderd). Ook uitgezette kuddes Przewalski's worden gemonitord, maar het échte échte wilde paard bestaat (volgens mij) niet meer...

Daarop kwam de volgende vraag: zijn álle paarden op aarde afstammelingen van de Tarpan/Przewalski? Zijn ze op een gegeven moment van de steppen af geplukt door de mens en in de woestijn 'gevormd' tot volbloeden? Hoe zal het tussenproduct er uit hebben gezien?

Óf is de volbloed afkomstig van een andere lijn wilde paardachtigen?

Ik wist het antwoord niet, ook Google kon me niet volledig helpen. Wie weet het wel?

**Geplaatst**: 01-02-14 12:42

Geplaatst: 01-02-14 12:42

Interessante vraag, ik heb er laatst een stuk over gelezen.
Ben wel benieuwd naar de reacties.

Ook interessant: [VN] Grottekeningen gevlekte paarden blijken te kloppen

En ik dacht laatst op de Voorpagina een stuk te hebben gelezen over een ander soort paard als voorouder, maar ik kan het even niet vinden.
Volgens mij was dit het: [VN] Paardenbotten met oudste DNA ooit gevonden

**Geplaatst door de TopicStarter** : 01-02-14 13:29

Re: Van Tarpan/Przewalski naar (Arabisch) volbloed: Hoe?

Geplaatst door de TopicStarter : 01-02-14 13:29

Ik lees heel veel, maar die 'missing link' van Przewalski naar het warmbloed (om het zo maar even te noemen) mis ik.

De Arabier stamt af van de paarden in Noord Afrika, maar wát voor paarden liepen er dan in Noord Afrika en hóe kwamen die daar?

That's the question

**Geplaatst**: 01-02-14 13:47

Geplaatst: 01-02-14 13:47

Is een paard niet "wild" omdat hij gemonitord wordt, of is een paard "wild" omdat de genetische basis al miljoenen jaren hetzelfde is?

Een Przewalski is een wild paard. Niet te domesticeren, niet te berijden, het character is er niet naar.
Alle andere rassen, Mustang, Konik, Arabier, Shet, zijn gevormd uit een basispaard, maar de natuurlijke selectie van de omgeving waarin het dier vervolgens moest leven, zorgde ervoor dat een Shet zo klein bleef als hij nu is, en dat een Arabier zich ook heeft aangepast aan het leven in de woestijn. En als je nu naar bepaalde kuddes kijkt, zoals de paarden in de woestijn van Namibie, of de paarden die zeewater kunnen drinken zonder daaraan te overlijden, dan vindt die natuurlijke selectie nog steeds plaats.

Oorspronkelijk is het paard in Amerika ontstaan, is daar vervolgens uitgestorven. Er zijn exemplaren via de landbrug naar Azie gekomen, het paard heeft zich daar verder ontwikkeld en toen de mens zich ermee is gaan bemoeien door gericht te gaan fokken, zijn al die rassen pas ontstaan.

Laatst bijgewerkt door Cassidy op 01-02-14 14:02, in het totaal 1 keer bewerkt

**Geplaatst**: 01-02-14 13:51

Geplaatst: 01-02-14 13:51

Meganyr schreef:
Ik lees heel veel, maar die 'missing link' van Przewalski naar het warmbloed (om het zo maar even te noemen) mis ik.

De Arabier stamt af van de paarden in Noord Afrika, maar wát voor paarden liepen er dan in Noord Afrika en hóe kwamen die daar?

That's the question

Als je veel leest, ben je bekend met het boek van John F. Clabby, The natural history of the horse?

Daar staat informatie in over het ontstaan van het paard, welke voorouders waar gevonden zijn en oorspronkelijk waar hebben geleefd.

Maar alle paarden die nu op aarde leven, zijn afkomstig van Equus. Er zijn andere voorouders geweest en die hebben ook parallel met Equus geleeft, maar die takken zijn allang uitgestorven.

**Geplaatst door de TopicStarter** : 01-02-14 14:04

Re: Van Tarpan/Przewalski naar (Arabisch) volbloed: Hoe?

Geplaatst door de TopicStarter : 01-02-14 14:04

Thanks voor de tip.

Juist het stukje 'oerpaard uit Eurazië' naar 'verschillende soorten paarden over Europa, Azië en Afrika' wil ik nu weten. Is de Przewalski zelf naar die gebieden toe gelopen en heeft het zich daar doorgeëvolueerd naar lichtere en grotere dieren die we uiteindelijk zijn gaan temmen? Of is de mens juist de veroorzaker van het verspreiden van het paard?

Hoe is het verlopen van oerpaard naar voorloper van volbloed?

**Geplaatst**: 01-02-14 14:05

Geplaatst: 01-02-14 14:05

Wiki:

Prehistorische geschiedenis
Het przewalskipaard splitste zich 38.000 - 72.000 jaar geleden af van de moderne tamme paardenrassen en heeft ook geen inmenging van deze tamme paarden.

Hier staat overigens ook veel in:
http://en.wikipedia.org/wiki/Evolution_of_the_horse

edit:

en hier:
http://en.wikipedia.org/wiki/Domestication_of_the_horse

**Geplaatst**: 01-02-14 14:11

Re: Van Tarpan/Przewalski naar (Arabisch) volbloed: Hoe?

Geplaatst: 01-02-14 14:11

Misschien wel leuk om online even door te lezen, helaas staat daar niet het hele boek.

http://books.google.nl/books?id=K1upTam ... &q&f=false

**Geplaatst**: 01-02-14 14:18

Geplaatst: 01-02-14 14:18

Meganyr schreef:
Juist het stukje 'oerpaard uit Eurazië' naar 'verschillende soorten paarden over Europa, Azië en Afrika' wil ik nu weten. Is de Przewalski zelf naar die gebieden toe gelopen en heeft het zich daar doorgeëvolueerd naar lichtere en grotere dieren die we uiteindelijk zijn gaan temmen? Of is de mens juist de veroorzaker van het verspreiden van het paard?

De mens is de veroorzaker van het verspreiden van het paard. Na te lezen op pagina 3

http://books.google.nl/books?id=K1upTam ... &q&f=false

**Geplaatst**: 01-02-14 14:22

Geplaatst: 01-02-14 14:22

Het huidige paard stamt uiteindelijk af van Eohippus zoals Iris82 hierboven in de link ook vermeld heeft. Ze hadden de grote van een flinke kat en aten voornamelijk vegatatie en fruit (druiven) die van bomen vielen. Ze leefden een beetje in dezelfde tijd als de Gastornis; een grote vleesetende vogel. (Kan je je voorstellen dat paarden vroeger opgegeten werden door vogels..??)

Ik denk dat over de hele wereld soort gelijke paardjes als de Eohippus rond liepen en zich hadden aangepast aan het klimaat waarin ze leefden. De wereld veranderd, natuurlijke selectie krijgt een grip op ze, mutaties uiten zich, de mens gaat zich er mee bemoeien met bepaalde rassen.. Tja, hoe evolueert een soort

Ik kan het fout hebben natuurlijk

Laatst bijgewerkt door Bralindy op 01-02-14 14:23, in het totaal 2 keer bewerkt

**Geplaatst**: 01-02-14 14:23

Geplaatst: 01-02-14 14:23

Ik dacht inderdaad dat in Amerika geen paarden voorkwamen, tot er op een gegeven moment handelaars kwamen die gingen handelen met de stammen. Die hebben daar paarden achtergelaten en verhandeld

**Geplaatst**: 01-02-14 14:31

Geplaatst: 01-02-14 14:31

Oorspronkelijk is het paard in het Eoceen ontstaan in Amerika en in Azie/Europa. In Azie en Europa is het uitgestorven in het Oligoceen, terwijl het in Amerika wel bleef bestaan. Dat is zo doorgegaan tot in het Pleistoceen, toen stierven de paarden in Amerika (Noord en Zuid) uit, en bleven ze in Europa bestaan. Met de ontdekking van Amerika door Columbus zijn de paarden idd weer naar Amerika gekomen.

Afbeelding

**Geplaatst**: 01-02-14 14:48

Geplaatst: 01-02-14 14:48

Maar hoe kunnen ze tijdens het uitsterven in amerika dan blijven bestaan in azie/europa als ze daar al uitgestorven waren? Of lees ik de tekst verkeerd?

**Geplaatst**: 01-02-14 15:17

Geplaatst: 01-02-14 15:17

Azie en Amerika waren vroeger verbonden door een landbrug. Een aantal dieren zijn vanuit Amerika naar Azie gekomen en hebben daar overleefd, terwijl de dieren die in Amerika bleven uiteindelijk zijn uitgestorven. Uit de dieren die naar Azie zijn gegaan is het paard ontstaan zoals wij dat nu kennen.

http://nl.wikipedia.org/wiki/Landbrug

**Geplaatst**: 03-02-14 00:32

Geplaatst: 03-02-14 00:32

Om mezelf een hoop typwerk te besparen geef ik je gewoon een hoop leesvoer over de stand van zaken momenteel:

Bendrey R. 2012. From wild horses to domestic horses: a European perspective. World Archaeology 44(1):135-157.
Heeft tevens studies gedaan naar bitgebruik bij prehistorische paarden.

Jansen T, Forster P, Levine MA, Oelke H, Hurles M, Renfrew C, Weber J, Olek, and Klaus. 2002. Mitochondrial DNA and the origins of the domestic horse. Proceedings of the National Academy of Sciences 99(16):10905–10910.

Levine MA. 1999. Botai and the origins of horse domestication. Journal of Anthropological Archaeology 18(1):29-78.

Ludwig A, Pruvost M, Reissmann M, Benecke N, Brockmann GA, Castaños P, Cieslak M, Lippold S, Llorente L, Malaspinas A-S et al. 2009. Coat Color Variation at the Beginning of Horse Domestication. Science 324:485.

Kavar T, and Dovc P. 2008. Domestication of the horse: Genetic relationships between domestic and wild horses. Livestock Science 116(1):1-14.

Orlando L, Ginolhac A, Zhang G, Froese D, Albrechtsen A, Stiller M, Schubert M, Cappellini E, Petersen B, Moltke I et al. 2013. Recalibrating Equus evolution using the genome sequence of an early Middle Pleistocene horse. Nature in press.

Outram AK, Stear NA, Bendrey R, Olsen S, Kasparov A, Zaibert V, Thorpe N, and Evershed RP. 2009. The Earliest Horse Harnessing and Milking. Science 323:1332-1335.

Warmuth V, Eriksson A, Bower MA, Barker G, Barrett E, Hanks BK, Li S, Lomitashvili D, Ochir-Goryaeva M, Sizonov GV et al. 2012. Reconstructing the origin and spread of horse domestication in the Eurasian steppe. Proceedings of the National Academy of Sciences Early edition.

Nog enkele links:

http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1 ... u5RQ7Q99Ps
http://www.nature.com/nature/journal/v4 ... 12323.html
http://www.pnas.org/content/109/21/8202
http://www.pnas.org/content/109/46/E3148.full

Het is interessant dat je de Arabische Volbloed noemt, want het is echt veel logischer als je een ander ras aanhaalt in deze context.
De Arabische Volbloed als oudste of één van de oudste gedomesticeerde paardenrassen is voor een aanzienlijk deel mythologie. De huidige wetenschap is dit zelfs al vanaf de jaren 60 begonnen te deconstrueren en binnen de wetenschap staat dat ras qua origine en voorouderlijkheid achter bijv. de hotblood (volbloed heeft helaas dubbele betekenis vandaar hotblood) Turkoman, het Kaspische paard en min of meer gelijk of iets later als de Berber of het (proto-)Iberische paard (om met die laatste weer Europese rassen te noemen, nl. o.a. de PRE en de PSL). Ook de Exmoor is een beduidend oud ras, waarbij echter relevant DNA materiaal om te vergelijken ontbreekt, maar deze pony's beschikken over een zeer primitief uiterlijk dat grotendeels onveranderd lijkt te zijn gebleven. Ze worden veelal gerekend als oertype, zoals de Takh dat ook is.
Dat alles neemt overigens niet weg dat de AV een prachtig, beduidend oud ras met een rijke, interessante historie is; maar een die in de huidige genetische en archeo-zoölogische wetenschappelijke context niet zo sterk staat als (proto-)hotblood als veel rassenboeken je willen doen geloven met mooie praatjes als "het oudste, raszuiverste etc.". Zoals gezegd: de Turkoman en het Kaspische paard zijn bijv. voorouderlijk aan de AV.

Genetisch is de variëteit onder gedomesticeerde paarden in met name het mtDNA opvallend; simpel uitgelegd waren er ten minste 77 oermerries tov vooralsnog zeer weinig Y-chromosoom DNA variatie in de basis (te vergelijken met bijv. 1 of 2 hengsten).
DNA en archeologisch onderzoek suggereert dat domesticatie voor het eerst plaatsvond in Centraal-Azië en van daaruit verspreidde waarbij lokaal wilde merries aan de basispopulatie werden toegevoegd.
Vermoedelijk vond domesticatie echter op meerdere locaties plaats, rond de Zwarte Zee en in Centraal-Azië, maar toenemende bewijzen suggereren ook de mogelijkheid dat het tevens plaatsvond op het Iberisch schiereiland.

Als je kijkt naar de in 2002 (Jansen et al) onderzochte DNA clusters (17 fylogenetische clusters van 93 verschillende mtDNA types) zijn er de volgende opvallende, grotere, veelal geografisch relatief geïsoleerde clusters te ontwaren:

C1: Centraal- en Noord-Europa (incl. UK, Scandinavië, IJsland); waaronder Exmoor, Fjord, IJslander en Highland Pony
Leeftijd van dit DNA cluster sowieso ouder dan 1500 jaar, want C1 is tevens gevonden in twee vondsten uit de Viking tijd. Leeftijd Exmoor is sowieso wat onduidelijk, maar qua fenotype evenwel duidelijk een primitief (oer)ponytype. Van de Britse eilanden is helaas weinig prehistorisch paarden DNA bewaard gebleven om een goede vergelijking binnen deze groep te kunnen doen tov moderne rassen.

Cluster E bestond volledig uit IJslanders, Shetlanders en Fjorden. Dit suggereert dat deze ponyrassen een gemeenschappelijke Noord-Europese voorouder hadden.

D1: met name geconcentreerd in Iberische paarden en Berbers, geografisch Zuid-Europa en Noord-Afrika. Ook sterk vertegenwoordigd onder Mustangs, wat gezien de Spaanse aanwezigheid in Noord-Amerika weinig verrassend is.
Slechts een zeer klein aandeel (5%) van het DNA van Arabische paarden valt binnen dit cluster.
Binnen dit cluster valt tevens 1/3 van de onderzochte Kaspische paarden en beide Yunnans uit Oost-Azië.

Dan Europese inheemse halfwilde types. Van de onderzochte DNA stalen:
Sorraia valt binnen A1 cluster, volledig los van het D1.
Onderzochte Dülmener DNA valt bijna volledig onder D3 of afgeleide mutaties. Suggereert oude herkomst.
Konik, die hier eigenlijk niet goed onder past, A1.

A2, Takh of Przewalski cluster is problematisch, maar staat volledig los van gedomesticeerde rassen. Dat is dan ook binnen het domesticatieverhaal niet relevant.

Er is voor deze studie nauwelijks gebruik gemaakt van Centraal-Aziatisch DNA (wat overigens juist in het hele domesticatieverhaal interessant is) en slechts enkele DNA stalen uit Iran. Wel is er uitgebreid gebruik gemaakt van DNA van Arabische Volbloeden uit het Midden-Oosten.
De Arabische Volbloed bevond zich genetisch nauwelijks in 1 cluster geconcentreerd, dit in contrast met bijv. de Iberische en Berberse paarden op D1 en de pony's van C1.
Voor je vragen is de studie van o.a. Bendrey interessant om te lezen. Voor leken ook goed te volgen.
Via google moet veel te achterhalen zijn en mocht je aangesloten zijn bij een universiteit of onderzoeksinstituut is het achterhalen al helemaal geen punt. Gelukkig zijn tegenwoordig steeds meer artikelen vrij toegankelijk, wat verspreiding van kennis onder gewone paardenmensen veel makkelijker maakt.

Verder...
Zoals hier al aangehaald is de Takh/Przewalski niet een voorouder van ons huidige gedomesticeerde paard.
Het huidige paard is ontstaan uit een aan Dinohippus verwant type, welke in Noord-Amerika leefde tijdens het Plioceen en Pleistoceen. Te vergelijken met een tussenvorm van een primitief paard en een zebra. Ze splitsten zich in 2 groepen; de Amerikaanse en de groep die naar Azië trok. Voor een beeld kun je op de naam Dinohippus googlen.

De Amerikaanse paarden stierven zo'n 10.000 jaar geleden ten tijde van de laatste ijstijd uit, maar via de hier genoemde landbrug wisten ze dus in Azië te overleven omdat ze daar ook heen waren getrokken. De populatie kromp daar echter ook sterk in. Het wordt zelfs gesuggereerd dat ze mogelijk in geïsoleerde gebieden overleefden en elders als gevolg van klimatologische en ecologische omstandigheden sterk onder druk stonden en zelfs verdwenen. Mogelijk speelde de mens hierin ook een rol.

Overigens bestonden er voorafgaand aan de Equus ferus, het wilde paard, diverse "voorlopers" zoals dit bij mensen ook het geval was welke lokaal leefden, zich soms verspreidden en dan weer uitstierven, zo ook lokale mutaties en afsplitsingen, etc.
Uit recent onderzoek, waarnaar ook hier verwezen wordt, is gebleken dat de Takh zich ongeveer 43.000 jaar geleden afsplitste van de gemeenschappelijke voorouder waaruit ook de moderne paarden zijn ontstaan.
Bij het DNA onderzoek van het oudste paarden DNA (uit de Yukon) is ook DNA van moderne equidae gebruikt, waaronder dus een Takh.
Uit mitochondriaal DNA onderzoek van huidige paarden en paardenresten van 53.000 jaar oud is gebleken dat het huidige paard is ontstaan uit de gezamenlijke voorouder van het gedomesticeerde paard, de Tarpan en de Takh. Deze voorouder is ruwweg op te delen in 2 groepen; een Euraziatische en een Amerikaanse. Die laatste is dus uitgestorven. (Nog los van de verspreiding van eerdere voorouders en aftakkingen).

De echte Equus ferus voorouder (welke zich vanuit Oost-Azië verspreidde) van de Equus caballus (gedomesticeerde paard) is uitgestorven. Van de Tarpan zijn wel nog foto's bewaard gebleven, maar van sommige bestaat twijfel of het om een zuivere Tarpan of een kruising ging (maar geven je een idee van Equus ferus ferus). Alleen de Takh (Equus ferus przewalski) bestaat nog, welke dus een aparte ondersoort is (met 66 chromosomen ipv 64) en is uitgezet nadat hij zeer waarschijnlijk was uitgestorven in het wild.

Het is vermoedelijk de Tarpan (Equus ferus ferus) geweest waaruit het gedomesticeerde paard is ontstaan. De Tarpan was qua type vergelijkbaar met de Takh, en zéér zeker niet te verwarren met de Konik, welke is ontstaan uit lokale Poolse pony's met wat Tarpan bloed, en genetisch vrij dicht bij de Sorraia staat. Tarpan is Turkmeens voor "wild paard". Er bestonden ruwweg twee types: bostype en steppetype. Los van lokale variaties.

Dan domesticatie.
Paleolithische grottekeningen van 30.000 voor Christus laten wilde paarden zien die bejaagd werden om hun vlees.
Een absolute datum voor domesticatie (gebruik als vee en later als vervoer inclusief fok en selectie met menselijke bemoeienis) is moeilijk te geven. Mogelijk vond domesticatie op meerdere plekken tegelijk plaats op de Euraziatische steppe binnen een vrij homogeen genetische basispopulatie, mogelijk tevens op het Iberisch schiereiland (hier is overigens nog zeker geen consensus over). Vermoedelijk waren het de Botai in het huidige Kazachstan die als eerste het paard domesticeerden, maar om het genuanceerder te brengen: zij zijn in de wetenschap op dit moment de vroegst bekende paardenhouders. De paarden werden o.a. gebruikt voor vlees en melk-productie en er was sprake van selectie door mensen.
Rond 3500 v.C. maakten zij al op grote schaal gebruik van paarden. Verder onderzoek zal moeten uitwijzen op welke schaal en welke wijze zij te plaatsen zijn in het domesticatieverhaal.
Domesticatie wordt geschat te hebben plaatsgevonden tussen 9400 (einde laatste IJstijd) en 3500 v.C. Het kan dus eerder zijn geweest, maar de Botai zijn de vroegst bekende.

Vanaf omstreeks 4000 v.C. zijn duidelijke veranderingen gemerkt in botresten van paarden en vanaf ongeveer 2500 v.C. werden die veranderingen groter. Verschillen onderling werden groter, stokmaat werd ook meer variabel. De eerste gedomesticeerde 'rassen' begonnen dus te ontstaan en gezien het mtDNA ook met geïsoleerde clusters zoals de C1 pony types, waarvan de Exmoor een opvallend voorbeeld is.

Goed, voor ik alsnog een heel verhaal typ, lees de links en google de titels eens en bekijk daarbij ook de voetnoten en bibliografie om verdere aanknopingspunten te vinden mocht je er echt in willen verdiepen.
Er zijn dus meerdere vroeg gedomesticeerde types te ontwaren, afgeleid van Equus ferus (met variaties zoals bostype en steppetype naargelang ecologische en geologische omstandigheden). Een goed voorbeeld van oertypes zijn bijv. de extreme verschillen tussen de zeer oude en/of primitieve rassen Exmoor (UK), de Sorraia (Iberië) en de Turkoman (Centraal-Azië met uitlopers naar bijv. Syrië en Iran - de bakermat van de Arabische Volbloed). De Arabische Volbloed is vermoedelijk ontstaan vanuit de Turkoman en het Kaspische paard en heeft zich los ontwikkeld met enige wisselwerking tussen de Turkoman en AV onderling en de Berber en AV onderling. De Engelse Volbloed is ontstaan uit Britse landrassen met inmenging van Turkoman, Arabisch en Berbers bloed (drie oorspronkelijke Oosterse volbloeden). Het paard heeft zich dus vanuit Amerika naar Azië verspreid en via de Euraziatische steppe en (later) de mens in bijv. Europa, Afrika en uiteindelijk wederom in Amerika verspreid.

Hopelijk kun je er wat mee.

De vier proto-/oertypes theorie die je ongetwijfeld bent tegengekomen is binnen de wetenschap overigens inmiddels goed en wel achterhaald.
(Ter nuancering: dit is niet mijn wetenschappelijke expertise, maar ik vind het interessant om de ontwikkelingen bij te houden)

**Geplaatst door de TopicStarter** : 03-02-14 10:18

Re: Van Tarpan/Przewalski naar (Arabisch) volbloed: Hoe?

Geplaatst door de TopicStarter : 03-02-14 10:18

Zo, wat een verhaal!
Dit maakt heel veel duidelijk en is precies het antwoord op mijn vraag.
Dank voor je tijd en kennis

.

**Geplaatst**: 03-02-14 17:42

Re: Van Tarpan/Przewalski naar (Arabisch) volbloed: Hoe?

Geplaatst: 03-02-14 17:42

Hihi een hoop typwerk te besparen en vervolgens komt er alsnog een hele lap tekst

Wel heel mooi geschreven en heel duidelijk JoSav!

**Geplaatst**: 03-02-14 20:58

Re: Van Tarpan/Przewalski naar (Arabisch) volbloed: Hoe?

Geplaatst: 03-02-14 20:58

Zo vervelend dat je voor de volledige artikelen die in je links staan opgenoemd meteen moet betalen.
Maar iig bedankt voor je uitgebreidde (korte

) antwoord!

**Geplaatst**: 03-02-14 22:06

Geplaatst: 03-02-14 22:06

Meganyr schreef:
Zo, wat een verhaal!
Dit maakt heel veel duidelijk en is precies het antwoord op mijn vraag.
Dank voor je tijd en kennis .

Graag gedaan.

horsies5 schreef:
Hihi een hoop typwerk te besparen en vervolgens komt er alsnog een hele lap tekst

Wel heel mooi geschreven en heel duidelijk JoSav!

Ja, dat sluipt er al snel alsnog in, haha. :Y)

Maar voor mijn doen is dit helemaal niet zo'n lange post hoor.

Cassidy schreef:
Zo vervelend dat je voor de volledige artikelen die in je links staan opgenoemd meteen moet betalen.
Maar iig bedankt voor je uitgebreidde (korte ) antwoord!

Ah, heb de standaard links gegeven, sorry. Via diverse edu sites en via pnas is het meeste gewoon in te zien; zo uit mijn hoofd bijv. academia.edu
Titel kopiëren en in google invoeren en je vindt sowieso wel de corresponderende edu site. Het geldt vast niet voor alle artikelen, maar het is allemaal al veel toegankelijker geworden. Ik ben het met je eens dat we nog een lange weg te gaan hebben en het allemaal veel toegankelijker zou mogen (moeten) maar onderzoek kost helaas ook geld en publiceren in vooraanstaande vakbladen hoort daar bij en daar zitten randvoorwaarden aan. :list:

(Om nog maar te zwijgen over de tijd die er soms overheen gaat tussen het onderzoek en de uiteindelijke publicatie(s)).
Bij mijn weten is vrij veel gewoon beschikbaar, wat een aantal jaar geleden nog heel anders was en verre van gewoon. Vind ik een goede zaak overigens, hoor. Wetenschap kost geld, wetenschappers moeten ook hun brood verdienen, maar de kennis moet niet jarenlang in een klein kringetje worden opgepot omdat iedereen die niet is aangesloten bij een onderzoeksinstituut of allerlei (vaak dure) abonnementen heeft het niet kan lezen (en dat niet kunnen lezen kun je overigens ook weer dubbel interpreteren; goede wetenschappers die ook nog eens begrijpelijk en prettig kunnen schrijven voor leken zijn helaas ook best zeldzaam).

En graag gedaan hoor.

**Geplaatst**: 03-02-14 22:15

Re: Van Tarpan/Przewalski naar (Arabisch) volbloed: Hoe?

Geplaatst: 03-02-14 22:15

Ik ben zelf wetenschapper, ik weet hoe moeilijk het is om in bepaalde tijdschriften te mogen publiceren, maar je creeert zo wel een ivoren toren waar de normaal sterfelijken maar moeilijk toegang hebben. En dat vind ik jammer.
Ik ga nu niet zoeken naar een werkende link voor het complete artikel, maar bedankt voor de tips.

**Geplaatst**: 03-02-14 23:31

Geplaatst: 03-02-14 23:31

Dan begrijpen we elkaar op dat vlak idd. Ik zit nu mobiel dus dat googled niet zo lekker, maar dan nog is het de eerste of 1 van de eerste hits. Verder zijn we het eens over toegankelijkheid. En dat zal in geval van dit onderwerp ook spelen, waardoor achterhaalde theorieën vaak hardnekkig standhouden zoals de 4 oertypes of de mythologie rond de AV. Ook zijn oudere boeken via google books vaak makkelijker in te zien en artikelen niet.

**Geplaatst**: 04-02-14 19:24

Re: Van Tarpan/Przewalski naar (Arabisch) volbloed: Hoe?

Geplaatst: 04-02-14 19:24

Over de Exmoor (staat toevallig vandaag op VN):

[VN] Meer bewijs voor de Exmoorpony als oerpony

**Geplaatst door de TopicStarter** : 05-02-14 10:15

Re: Van Tarpan/Przewalski naar (Arabisch) volbloed: Hoe?

Geplaatst door de TopicStarter : 05-02-14 10:15

Ja ik zag het! Grappig dat dat net opkomt.