Bokt.nl

**Geplaatst door de TopicStarter** : 02-09-19 21:12

Ras van de Maand: De Akhal-Teke

Geplaatst door de TopicStarter : 02-09-19 21:12

Iedere maand zal er ander ras in de spotlights staan waar een uitgebreid nieuwsartikel over op de voorpagina over zal verschijnen. Hiervoor kunnen wij jullie hulp goed gebruiken!

Deze maand kozen we voor de Akhal-Teke.

In dit topic kun je jouw kennis over het ras met ons delen.
Wat maakt de Akhal-Teke zo speciaal voor jou? Zijn er misschien ook punten die wat extra aandacht verdienen bij dit type paard volgens jou en waarom? Wat zijn jouw persoonlijke ervaringen met dit ras? Heb je grappige, lieve of interessante verhalen of foto's die je graag wilt delen met andere bokkers?

Let op met het delen van foto's, deze zullen óók gebruikt kunnen worden voor de Wiki. Wanneer je een foto plaatst in dit topic met toestemming om te gebruiken voor het artikel, geef je automatisch ook toestemming voor het gebruik op de Wiki. (Je naam zal vermeld worden bij de foto).
Om de hoeveelheid foto's de info niet te laten overstromen vragen we je om niet meer dan 2 foto's ter illustratie toe te voegen

.

Je kunt je informatie, foto's en/of persoonlijke ervaringen tot 20 september inzenden, daarna zal het topic op slot gaan en zal de redactie een mooi samenhangend artikel maken. Dit artikel zal rond de 1ste van de volgende maand op de voorpagina gepubliceerd worden.

Eerdere topics gingen over:
De Haflinger, de IJslander, de Draver, de Clydesdale, Highland pony (geen reacties), de Frederiksborger, de Morgan Horse, de Tinker,
de Fries, de Welsh Pony & Cob, de Mérens, de Fjord, de Lusitano, de Quarter Horse, het Trekpaard, het minipaard, de Arabische Volbloed, de Shetland pony, de Engels Volbloed, de PRE American Paint Horse, de Dartmoor pony (geen reacties), De American Appaloosa Horse, de Groninger en de Connemara pony

Laatst bijgewerkt door RianneH op 01-10-19 20:16, in het totaal 2 keer bewerkt
Reden: Ont-stickied

**Geplaatst**: 03-09-19 14:15

Geplaatst: 03-09-19 14:15

“Wat maakt dit ras voor mij zo speciaal?”
Dat is een moeilijke vraag om zo te beantwoorden omdat het gewoon heel bijzondere paarden zijn.
Ik heb een telepathische band met mijn Teke. Nee, dat is niet overdreven of geromantiseerd.
Zij weet altijd hoe ik me voel, weet wat ik wanneer nodig heb en weet wat ik van haar vraag nog voor ik het gevraagd heb (ongetwijfeld door subtiele veranderingen in mijn houding...)
Mijn Teke verkiest mij boven de kudde (ze komt bijvoorbeeld terug naar mij uit een kudde die aan de kletter gaat, tot grote verwarring van de andere paarden), verkiest mij boven eten, verkiest mij boven alles en iedereen.
Dit paard heeft alles voor mij over, maar tegelijkertijd een héél erg sterke eigen mening.
Mijn knuffelbeest, mijn troetelpaard, mijn vuurvreter.

Afbeelding

Ze zijn ongelooflijk intelligent. Dacht je dat een Arabier slim was? Mijn ervaring, en die van vele anderen incl. mensen met veel meer en jarenlange ervaring met Arabieren, is dat een Arabier in vergelijking met deze paarden eerder heel simpel is dan slim.
Dacht je dat een Andalusiër sensibel was? Tekes zijn vele, vele malen sensibeler.
Daar leer je echt van rijden want denken aan druk met je been geven is soms al teveel.

Ze zijn bovendien heel dapper. Voor de duivel niet bang zelfs. Zélfs ons veulen verdedigde haar mensen al met een paar maanden oud. Tegen serieuze bedreigingen en dat loog er niet om. Zij is Jan zonder vrees - écht.
Ze hebben ontzettend veel persoonlijkheid. Daar moet je mee om kunnen gaan.
Ze denken met je mee, denken vooruit, leggen doodeenvoudig verbanden (bijv. op touw staan betekent voet optillen om het op te lossen) en zijn enorm snel verveeld.

Ze zijn vingervlug en bewegen met een katachtige lenigheid, springen zelfs op stand heel ver en heel hoog (verterecord staat bijv. op 8.78 m), draaien op een dubbeltje op welke snelheid dan ook.
Kunnen daarom ook enorm snel schakelen en zijn geschikt voor alle takken van de sport, en op hoog niveau. Vooral voor eventing zijn ze enorm geschikt.

Ze zijn ook enorm van invloed geweest op de warmbloedfokkerij. Al die Arabische paarden in de afstamming? Een groot deel, énorm groot deel, was niet Arabisch maar Turkmeens (Akhal-Teke).
De Arabische paarden verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de Engels Volbloed? Turkmeense paarden. Dat ze Arabisch werden genoemd was politiek gemotiveerd.
DNA onderschrijft dit inmiddels. Schilderijen met “his Lordship’s Arab” van paarden in kleuren die bij de Arabier niet voorkomen met een groom in Turkmeense kleding bieden ook veel inzicht. En daarnaast een rentraditie en manier van houden en trainen die één op één te vergelijken was met Turkmeense tradities, niet met Arabische.

De Turkoman (benaming voor AT vóór 1880) is zelfs voorouderlijk aan de Arabier (en heeft daarmee zeer waarschijnlijk aan diens basis gestaan). Het is één van de oudste, zo niet het oudste door mensen gecultiveerde paardenras(sen).
De tank van De Klassieke Oudheid. Het meest gewilde paardenras in het Oude Perzië, Oude Griekenland én het Romeinse Rijk.
Ze worden al duizenden jaren gefokt als mensgerichte oorlogspaarden en dat is in alles aan ze te merken.

Afbeelding

De telepathische band die ik met mijn Teke heb is niet uniek.
Het is iets waar dit ras om bekend staat. Ze worden ook wel eenmanspaarden genoemd.
Nu zijn ze lang niet allemaal dusdanig extreem dat ze pertinent geen andere mensen dan “hun mens” tolereren, maar (iets) eenkennig zijn ze vaker wel dan niet.
Mijn merrie is enorm en ook echt énorm lief naar mensen, zolang die mensen niets van haar vragen of willen. Je krijgt nl. echt niet zomaar wat van haar gedaan buiten de basisdingen als van en naar de wei of stal brengen of, als je degene bent die hooi brengt, er eens een wormspuit in doen.
Je krijgt haar echt niet zomaar van het erf en met rijden pikt ze van een vreemde ook echt veel minder. Geslof door de bak dat kun je krijgen.
Het echte werk moet je verdienen. Respect moet je verdienen. Iets afdwingen? Veel succes. Dat gaat je echt niet lukken. Echt niet. Een Teke laat zich letterlijk liever doodslaan dan te doen wat jij eist. Je kunt écht kapot vallen.
Mijn man kan álles met zijn Teke veulen.
Hij hoeft haar niets te leren. Hij vraagt het en zij doet het, ook wanneer ze iets nog nooit gedaan heeft of niet kent. Hij vraagt het, zij doet het.
Ik heb veel ervaring met het ras, maar ik krijg toch echt veel minder voor elkaar bij ons veulen. Ik hoor bij het gezin, net als de honden en de stalhouder, maar álles - werkelijk alles - voor haar mens. Typisch Teke.

“Zijn er misschien ook punten die wat extra aandacht verdienen bij dit type paard volgens jou en waarom?”
Ja. Ze zijn in veel opzichten meer te vergelijken met ezels en muildieren dan met andere paarden.
Je moet ze te allen tijde eerlijk en met respect benaderen. Een harde hand werkt averechts. Een verdiende tik is een ander verhaal, maar alleen en ook echt alléén als die verdiend is. En naar verhouding.
“Tekes hold grudges” is een veel gehoorde opmerking: Tekes koesteren wrok.
Ze kunnen je levenslang iets kwalijk nemen. Maar dan heb je het in hun ogen (veelal terecht) zelf verpest. En nee, ook dat is niet overdreven. Ik kan legio verhalen noemen, sommige grappig en andere minder grappig, over Tekes en hun “wraak.”

Tekes zijn niet voor iedereen geschikt.
Beginner of ervaren professional maakt niet uit, je manier van omgaan met het paard des te meer.
Ze tolereren geen onrecht.
Ze eisen respect en hun respect moet je verdienen. Leiderschap moet je verdienen. Dat dwing je niet af: niet met grondwerk en niet met geweld. Ze beslissen met alle liefde zelf.

Ze zijn extreem intelligent en daardoor extreem snel verveeld.
Je dressuurproef thuis meer dan 1 keer oefenen? Veel succes met een Teke. Dikke kans dat die tijdens de eigenlijke proef denkt “dit weer? Da-hag!”
Vreemd terrein? Dus dat zal wel loslopen? Vreemd terrein... Ja, boeiend hoor. Je kunt een bom af laten gaan en zelfs dat is niet boeiend. (En dat weet ik uit ervaring - letterlijk!)

Maar vergis je niet. Ze zijn heet. Heel heet. Doodbraaf op de grond en voor de duvel niet bang, maar als je ze uitdaagt kun je evengoed op een vuurspuwende draak zitten. Zo. Veel. Vuur.
Als het erop aankomt zit er zoveel vuur in. En als het erop aankomt zijn ze zo mak als een lammetje. Tekes weten wat wanneer een vereiste is. Maar je moet er wel mee om kunnen gaan.

Dat maakt ze echt niet geschikt voor iedereen. Je Teke in zijn ogen onterecht een tik geven betekent oorlog. Ze keren in zichzelf en worden uiteindelijk staatsgevaarlijk. In ons land alleen weet ik zo van meerdere Tekes die naar de slager gingen of zouden gaan omdat ze zelfs na castratie nog levensgevaarlijk waren. En het waren soms zelfs diezelfde paarden waar nadien beginners en kinderen zo op wegreden. Voor niet-Teke mensen moeilijk te bevatten dat het om dezelfde paarden gaat en veelal zonder dat er een heropvoeding aan te pas kwam. Wederzijds respect is alles.

Teke heeft vandaag geen zin in dressuur? Laat het dressuren vandaag dan alsjeblieft varen. Ga springen! Oeh, of ga naar buiten! Kun je tussen de boompjes door zo een vliegende wissel vragen. Dan mag het wel van je Teke!

Nog een punt van aandacht is hun dieet. Ze zijn weliswaar van grote invloed geweest op heel veel paardenrassen, ook in onze contreien, maar pas op met voeren.
Tekes zijn gevoelig voor hoefbevangenheid. Ze kunnen in principe 24/7 buiten maar het type gras en type grond is van belang en ze goed in het werk houden ook. Ze zijn erg gevoelig voor ons rijke gras en hooi. Tekes moeten lopen, lopen, lopen. Kun je dat niet bieden, pas het dieet daar echt op aan!
Er zijn fokkers in Centraal-Azië die ze om die reden niet naar deze contreien verkopen.
Ik weet diverse Tekes die zijn gesneuveld door hoefbevangenheid en lang niet allemaal waren ze te dik. In het gebied van oorsprong zijn de omstandigheden dusdanig anders dan hier dat je met voeren en weidegang gewoon heel bewust moet zijn van de risico’s en die niet moet onderschatten.
Ik merk aan mijn Teke de schommelingen in suikerspiegel in het gras door het weer puur op hoe haar manenkam en hoeven aanvoelen. Diezelfde schommelingen zijn zelfs bij verschillend hooi waarneembaar. Voordroog hoef ik niet eens te proberen. Daar is ze te gevoelig voor.
Een gezond paard gebeurt zoiets niet? Roep dat niet te snel: in het gebied van oorsprong groeit maximaal 3 maanden van het jaar vers gras. Dit is bovendien steppegras. Dat is pertinent niet te vergelijken. Nog los van het verdere (extreme!) dieet waar deze paarden duizenden jaren op ingesteld zijn. In tegenstelling tot de Arabier is hier in Europa nooit op grote schaal of voor langere tijd met dit ras gefokt. Er was immers niet aan Turkmeense merries te komen.

Omdat ze extreem mensgericht zijn en zich zo hechten aan hun mens zijn het geen paarden voor een buitenritje een keer per week en de rest van de week zorgt de stalhouder wel voor zijn natje en droogje. Daar worden ze ongelukkig van en dat pikken ze ook niet.
Je kunt ze makkelijk maanden of jaren wegzetten en het is opstappen en wegrijden, maar dan moet je wel regelmatig je Teke aandacht en liefde blijven geven. Ik weet zelfs van Tekes die hun mens 20 jaar niet gezien hadden (vaak door verkoop met pijn in het hart) en het weerzien is iets als uit een roman. Heel dramatisch en een heel ander paard dat echt opbloeit want... mijn mens is er weer!

Jonge, net beleerde Teke vooraf longeren? Wát een onzin. Respect is alles wat je nodig hebt. Opstappen en wegrijden. Wel zul je moeten leren luisteren naar je paard, want dat maakt de omgang met een Teke zoveel makkelijker. En geloof me wanneer ik zeg dat je het moet leren. Ik weet waar op te letten en zelfs ik ga nog weleens de mist in door signalen te missen. Tekes communiceren. Tekes praten met je. Letterlijk en figuurlijk. Iedereen die ervaring heeft met het ras zal dat kunnen beamen.

Pas op met regen. Ze moeten kunnen schuilen of iig tussen buien door goed en wel kunnen opdrogen. Tekes worden sneller nat op de huid en krijgen het dan koud. Tegen kou kunnen ze heel erg goed, tegen aanhoudende regen niet.

Afbeelding

Grappige, lieve of interessante verhalen en foto’s deel ik al jaren in deze topics:
[RPA] Wat een lelijk ras! Oh, maar die van jou is wél mooi hoor...
[KS-MK] Bijzonder Akhal-Teke veulen op komst! Muzanna volgtopic

En sinds kort in ons nieuwe volgtopic:
[PP] [VOLG] Nur Teke: Gouden Akhal-Tekes Muzanna & Manari Nur

Er zijn echt te veel bijzondere verhalen om er hier een of twee uit te lichten. Het is nl. een ras dat - en ik weet dat dat gevaarlijk is om te beweren want iedereen vindt zijn of haar lievelingsras bijzonder - niet met andere paarden te vergelijken is. Mensen die ervaring met AT hebben weten ongetwijfeld wat ik bedoel.
Ik zal toch een poging wagen...

Mijn Teke is eens letterlijk een bom (militaire oefening) naast ontploft. Gaf geen krimp. Ze stond op dat moment heel even los. Ze keek in de richting van de explosie. Verder niks, noppes, nada. Een enorm vliegtuig begon op een meter of 10, 20 afstand te taxiën: geen krimp. Opvliegend gevogelte, groot verkeer, een vlieger die op haar crasht, een tent die plots door een harde rukwind wegwaait, landende en laag overvliegende luchtballonnen, fietsers die letterlijk op haar klappen, andere paarden die aan de kletter gaan, agressieve honden, vuurwerk dat voor haar hoeven werd gegooid, carbidschieten, drijfzand, bomen die met kettingzagen worden gerooid, schietende jagers, vul het maar in: geen krimp. Aan de kletter gaan en vluchtgedrag zit er gewoon niet in.

Maar, de grote maar: niets ontgaat haar. Nieuwe bloemen in de bakken bij de buren, een met de hand geschept afwateringsgreppeltje langs de weg of een boom die is omgewaaid is anders dan anders dus dat betekent even stilstaan, snuiven en goed bekijken. Daarna door. Geen centje pijn. Ze is het type dat gaat stilstaan en de boel even goed gaat bestuderen. Maar oh wee als je met de spray aankomt want daarvan snuift ze na al die jaren nog steeds en gaat ze heel zielig in een hoekje staan.

Haar veulen is werkelijk Jan zonder vrees want daar kun je ALLES bij flikken. Die is werkelijk hé-le-maal nergens bang voor.

Ik ben ooit twee keer tijdens een buitenrit gevallen.
Een keer was ik samen met een andere ruiter die er in galop vandoor ging. Ik spoorde mijn merrie aan, maar ze ging me te hard dus ik maande haar terug naar draf. Mijn merrie was toen nog maar net beleerd dus ze snapte me niet en de hulp was bovendien te hard (normale hulp voor paard is vaak te hard voor een Teke) dus ging ze direct op de rem. Ik werd gelanceerd.
In plaats van achter dat andere paard dat intussen in de verte verdween aan te gaan bleef ze bij mij.

De andere keer dat ik viel was ik alleen. Ook toen bleef ze bij me. Sterker nog, ongeacht de omstandigheden dat ik ooit gevallen ben stond mijn merrie altijd direct op de rem en kwam kijken of alles goed was en bleef wachten tot we weer verder gingen.
Een uitdrukking onder de nomaden is daarin tekenend: als een paard zonder ruiter terugkwam hoefde je niet te zoeken, want de ruiter was dan dood. Zijn paard had hem anders nooit alleen gelaten.

Een boerenzoon heeft eens tijdens een buitenrit voor de lol (zijn lol, want niemand anders vond het grappig) vuurwerk voor de hoeven van mijn merrie gegooid (enkele centimeters afstand dus echt letterlijk voor haar hoeven gegooid; de jongen stond op max. twee meter afstand dus was overduidelijk met opzet). Uiteraard schrok mijn paard, want er ging een schokje door haar heen en haar hoeven deden wat je handen soms in een schokje doen als je ergens erg van schrikt, dus ik voelde een kleine trilling van de hoeven die bewogen. Dat was het. Ze kwam nog geen millimeter omhoog, achteruit of vooruit. Ik was woest en stomverbaasd dat een boerenzoon nota bene zoiets zou doen.
Mijn merrie zuchtte en stapte rustig verder. De Akhal-Teke in een notendop.

Een andere keer woonden er in een boerderij onderweg naar het bos tijdelijk nieuwe mensen.
Zij hadden honden die de hele (doodlopende) straat claimden. Ze werden agressief tegen mijn perfect gemanierde en opgevoede hond, die ik vaak meenam op buitenrit.
Mijn merrie liet het er niet bij zitten en parkeerde zich direct tussen de honden en onze hond.
De honden probeerden haar te omsingelen om bij de hond te komen, maar Muzanna liet het er niet bij zitten. Ik merkte dat ze boos begon te worden. Als een volleerd ranchpaard hield ze de honden bij mijn hond weg.
De eigenaar kwam aangelopen om te kijken wat er gaande was. Toen hij zag wat mijn merrie deed begon hij op zijn gemakje te proberen zijn honden terug te roepen. Toen de honden uitvielen naar mijn hond (voor mijn paard hadden ze snel wel respect) werd mijn paard echt boos en vroeg me of ze écht mocht ingrijpen. Ik riep de eigenaar toe dat ie zijn honden als de donder moest roepen of ik zou niet instaan voor de gevolgen. Tekes verdedigen hun gezin. Met hand en tand indien nodig. Die man zag dat het menens werd. Dus dat liep gelukkig goed af.
Zo heeft mijn Teke mij ook eens beschermd voor een agressieve hond. Ik liep naast haar en ze schermde me direct af. Geen seconde dat ze me ook maar heeft aangeraakt of pijn gedaan. Zelfs geen ruk aan het touw heb ik gevoeld.

Zo zijn ze gefokt, want ze stonden erom bekend op het slagveld heel fel mee te vechten. Nee, niet alleen bekend: ze waren berucht!
In Perzië had men als maatstaf voor poorten: als een Teke er niet doorheen kan breken is de poort voor welke bedreiging dan ook veilig.

Mijn merrie verjaagt indringers uit de weide met een agressie die alleen met ezels te vergelijken is. Onbekende hond? Die mag rennen voor z’n leven. Uitgebroken paard? Ook die mag rennen voor zijn leven. Ongenode gast? Je maakt maar beter dat je wegkomt. En snel ook.
Stalgenoot komt weidegenootje ophalen? Lekker boeiend, daar bemoeit ze zich niet mee hoor. Goede intenties zijn goede intenties. Dat verschil kent ze feilloos.

Ons veulen verdedigde mij al toen ze amper 4 maanden oud was. Dat loog er niet om.
Alsof er een instinctieve knop omging.
Wat betreft dat veulen...
Van Tekes wordt gezegd dat ze hun mens zelf kiezen. Hun mens, waar ze altijd 100% aan geven en alles voor over hebben. Ik had wel verwacht dat ons (pasgeboren) veulen dat uiteindelijk ook wel zou doen. Ik had niet verwacht dat ze dat meteen de eerste dag zou doen.
Heel resoluut koos ze die eerste dag vol overgave en overtuiging voor haar mens: mijn man. Mijn man, die verder niets met paarden heeft en er voorheen zelfs doodsbang voor was en nu droomt van een stoeterij met Akhal-Tekes en buitenritten en boogschieten te paard op zijn eigen Akhal-Teke. Tja, Tekes kiezen hun mens zelf.
Oorspronkelijk was het veulen voor de verkoop. Omdat het veulen élke dag heel dramatisch hinnikend in rengalop naar mijn man rende zodra ze hem zag of hoorde (en nu nog steeds met evenveel enthousiasme - elke dag) opperde hij al snel haar dolgraag te willen houden. Tekes en hun mens hè... dat is toch wel een ding...

Uit diezelfde koker een recent verhaal over mijn merrie...
Mijn merrie heeft afgelopen dracht een trauma opgelopen met scannen. Er kwam nl. een man voor wie het lopende band werk was en Tekes verwachten dat je je netjes voorstelt, netjes luistert naar hun input en niks afdwingt. Nog voor ik kon ingrijpen was de scanner al klaar en mijn merrie over de toeren. Dat was haar niet direct aan te zien, maar ik zag de radertjes gaan... sindsdien liet ze zich moeilijk scannen want zodra duidelijk was dat er zou worden gescand werd ze boos. Heel boos.
Maar... alles voor haar mens.
Dus als ik naast de DA stond kon ze niet uithalen, want mij zou ze nooit pijn doen. Ze zou me nog niet op de tenen staan of een rukje aan het touw geven als ze dat kon voorkomen.
Daar was Muzanna echter niet blij mee, want ze wilde niet worden gescand en die DA toch echt het licht uit de ogen slaan. (Dit was een andere DA en dat maakte geen verschil, had nl. tijd nodig om vertrouwen weer op te bouwen... die man zal nooit meer kúnnen komen, want zo is er een andere dierenarts waarbij als ze maar het erf op reed mijn Teke vuur begon te spuwen...)
Enfin, mijn merrie is niet voor een gat te vangen dus ze bedacht een plan. Ze probeerde mij weg te wippen met haar billen en deed dat zonder mij een seconde pijn te doen (ik ben chronisch ziek en kan heel weinig hebben dus kun je nagaan hoe voorzichtig ze was) en als ik dan weg was kon ze uithalen. Echter lukte het haar niet goed zonder me pijn te doen en hield ik telkens mijn handen op haar achterwerk ook al lukte het haar me weg te duwen en dus durfde ze alsnog niet uit te halen. Ze zou mij maar raken, zeg! Uit den boze! Tijdens het schouwspel was het voor de omstanders zó overduidelijk wat ze aan het doen was, maar tegelijk zó bijzonder om te ondervinden wat ik dagelijks ondervind: Tekes zijn heel bijzonder en hun mens is hun heilig.

Dat ze zich liet scannen was uitsluitend omdat ik haar dat vroeg.
Anders had ze het niet (zomaar) toegelaten. Ze heeft eens een ontstoken oog gehad. De stalhouder gaf me een oogzalf en zei dat ik die er maar op moest smeren. Wij redden ons daar wel mee toch? Dan kon hij gaan voeren.
Omdat we al zeker een kwartier aan het klooien waren terwijl de stalhouder druk aan het voeren was kwam hij zich er toch mee bemoeien. Dus ik lichtte toe dat we haar oog niet open kregen, omdat de ogen van Tekes anders zijn. Hij zou wel ff demonstreren hoe dat moest, kijk dan trek je zo het onderste ooglid naar beneden en... maar nee, dat was juist het probleem! Tekes hebben daadwerkelijk andere ogen.
In tegenstelling tot andere paarden kunnen Tekes hun ogen volledig, hermetisch afsluiten. En dus kreeg hij het oog niet open om de zalf toe te dienen.
Hij dacht dat ik weer eens een onzinverhaal had opgehangen over hoe anders Tekes zijn... ja, sorry... :')

ze zijn echt anders in veel opzichten...
De stalhouder liep gefrustreerd weg en we mochten het zelf wel uitzoeken... mijn paard zuchtte en ik kon haar zo los, zonder haar vast te houden de oogzalf in het oog doen. Nooit meer problemen gehad. Tja iets niet willen? Dan kun je het vergeten... behalve als je hun mens bent en het heel lief vraagt... want zó mensgericht (hun mensgericht) zijn ze.
Zo ben ik ook geregeld gebeld of ik dat rotpaard van mij uit de wei wilde halen, want dan kwam ze niet omdat de stalhouder lelijk tegen haar had gedaan of op haar had gemopperd... en dan kwam ze zo naar me toe... sorry... O:)

Goed, nog 1 verhaal dan...
Akhal-Tekes hebben een enorm goed ontwikkeld instinct.
Instinctief weet mijn merrie welke paden in het bos veilig zijn en welke niet.
Zo ben ik eens meegegaan met stalgenoten op buitenrit. Mijn merrie wilde een pad niet in. Uiteindelijk zijn wij omgereden en zouden we de rest elders weer treffen. Pad bleek niet veilig. Zeker 1 paard was in de modder weggezakt.
Er was ook eens een nieuw pad aangelegd. Prachtig mooi wit zand. Ik was alleen met mijn Teke. Mijn merrie is snel verveeld dus een nieuw pad is altijd leuk, toch? Nee.
Nee, ze wilde het pad echt, echt, echt niet in.
Na aandringen en een weet je het heel zeker? Sloegen we met een diepe zucht toch dat pad in.
Het pad bleek nog niet ingeklonken, maar was niet afgezet met lint of een waarschuwing. Het gedroeg zich als drijfzand en paard en ik zakten binnen enkele seconden tot haar buik weg in het zand. Ik hoefde mijn merrie niet tot kalmte te manen. Ze bleef roerloos wachten tot ik haar toestemming gaf in te grijpen. Ja, ben je er klaar voor, mens? Ja, ik was er klaar voor. Met een enorme katachtige sprong wierp ze zich in één keer uit het drijfzand en op de struiken naast het pad. Wát een ongelooflijke kracht en inspanning moet dat geweest zijn. En een geluk dat het drijfzand niet nog veel dieper was want ik kreeg al Atreyu visioenen...

Het devies: luister naar je Teke want je Teke heeft gelijk!

Afbeelding

Drachtig en ongewassen wintervacht, licht metallic.

Een aantal andere dingen waar ik vaak vragen over krijg...

De goudglans.
Ik heb twee Tekes, een licht metallic valk en een metallic goudvalk. Niet te vergelijken met andere paarden met valkkleur. Qua glans te vergelijken met sommige champagne kleur paarden, maar ook die lijken niet allemaal evenveel te glanzen. Genetisch is er iets heel anders aan de hand: metallic is géén champagne.
Wat is er aan de hand met die bijzondere vacht?
De structuur van de haren is anders. De haarkern is namelijk hol of sterk onderbroken. Dat betekent dat het omhulsel van het haar veel meer licht doorlaat en reflecteert. Daardoor werkt het haar als een soort spiegelende tunnel en kanaliseert en weerkaatst het licht. Daarom zien mijn Tekes er in verschillend licht uit als verschillende paarden: de kleur is geen moment van de dag hetzelfde. Dat heeft dus niets te maken met nabewerking van foto’s of het wel of niet poetsen van mijn paard. Op geen van de bijgevoegde foto’s zijn mijn paarden gepoetst. Zelfs niet geborsteld. Een Teke kan doodziek zijn en je nog tegemoet glanzen: metallic trekt zich daar namelijk niets van aan omdat het in de genetische structuur van het haar zit.
De vacht voelt daarom ook veel zachter aan dan bij andere paarden. Weet je hoe de binnenkant van je arm voelt of als je net hebt gedoucht en gescrubd? Weet je hoe een babyhuidje aanvoelt? Zó voelt de vacht van de Akhal-Teke. Nee, ook dat is niet overdreven.

Hooded eyes of Aziatische ogen.
Tekes hebben vaak amandelvormige ogen. Ook mensenogen komen vaak voor. Een ander kenmerk waar net als metallic niet elke Teke over beschikt zijn zogenaamde hooded eyes. Mensen vinden ze dan vaak boos kijken, maar het is een morfologie die kenmerkend is voor dit ras. Hier vertel ik daar meer over.

Blauwe ogen.
Blauwe ogen komen naar verhouding heel vaak voor bij dit ras. Uiteraard bij dubbel crème (cremello, perlino, smoky cream) maar ook bij andere kleuren.
Aftekeningen zijn daarop niet altijd van invloed, want er zijn legio voorbeelden van Tekes met nauwelijks of zelfs geen zichtbaar wit die toch blauwe ogen hebben. Er is geopperd dat dit door splash komt. Als dat zo is zijn er geen uitingen van splash buiten minimal splash en dat is wel erg opvallend.
Sabino lijkt bij dit ras niet voor te komen.
Paarden waarvan werd gedacht dat ze sabino moesten zijn (buikvlek, vlek onderlip, hoge witte benen e.d.) bleken géén sabino te dragen. Vermoed wordt dat er bij Tekes sprake is van een of meerdere nog onbekende W mutaties die dingen als minimal splash en sabino imiteren. En blauwe ogen zijn daarbij vaak kenmerkend.

Waarom scheren ze de manen?
Tekes hebben vaak weinig haar.
De vacht en huid is ook vele malen dunner dan bij andere paarden. Zelfs een Arabier voelt nog best ruw aan vergeleken met een Teke, en al helemaal vergeleken met een metallic Teke. Ze voelen letterlijk zijdezacht aan en individuele haartjes zijn vaak moeilijk te zien. Ook de wintervacht voelt als fluweel.
Tekes lijken geen dubbele vacht te hebben. Net als bij ezels is regen dan ook snel een probleem.
Buiten die dunne vacht hebben ze vaak ook dunne manen en staart. Sommige zijn van nature bijna helemaal kaal of hebben zelfs een kale staartwortel of aanzet en soms groeit de staart ook niet voorbij de sprong. De meeste hebben wel een vrij mooie staart maar dunne manen. Omdat Tekes traditioneel dekens dragen bleef er helemaal niks van die manen over en werden de restjes haar met een mesje weggehaald. Die traditie is behouden en voor keuringen worden de meeste Tekes daarom geschoren: de coupe Turkmène. De hals is dan ook voor keurmeesters beter te beoordelen.

Afbeelding

Is de Teke geschikt voor mij?
Dat zul je zelf moeten beoordelen.
Ik ben chronisch ziek en kan helemaal niet paardrijden.

Mijn merrie past zich aan mij aan: goede dag betekent veel vuur en heel veel aanbieden, slechte dag betekent dat ze zichzelf continu corrigeert om te voorkomen dat ik mijn evenwicht verlies, val of zelfs pijn voel.

Tekes willen een heel innige band met je kunnen aangaan.
Een keer per week langsgaan of een keer per week een buitenrit worden ze echt ongelukkig van.
Als ik een week weg ben (bijv. in het buitenland voor een vakantie of een conferentie) dan duurt het echt even voor mijn merrie weer is ontdooit.
Als ik mijn andere Teke aandacht geeft is mijn merrie ook beledigd. Zo heb ik afgelopen weekend mijn jaarling uitgebreid gewassen en geborsteld en daarna een stukje met haar gewandeld. De dag erna moest mijn merrie, de moeder van die jaarling nota bene! niets maar dan ook niets van mij weten. Haar aaien? Vergeet het maar.

Er is een zeer bekende springruiter die enorm onder de indruk was van het springvermogen van dit ras en ze wilde uit proberen. Die kwam van een koude kermis thuis want ze als een warmbloed behandelen kan simpelweg niet. Ze voelen zich te goed voor een gewone ruiter-paard verstandhouding. Er was dan ook geen land mee te bezeilen. Ze willen meer dan alleen maar ff knallen: ze willen tijdens de down time achter de schermen even met je knuffelen en op een vrije dag even samen naar het bos en dat jij ze daarna lekker afspoelt en niet de groom want anders doen ze liever alles voor de groom en niks voor jou. Tekes willen niet alleen dat ze gelijkwaardig worden behandeld ze voelen zich ook gelijkwaardig. Hun input telt! Luister daar dan ook naar!

Je wil doordrukken en tik met de zweep als ze niet meteen reageren op wat je vraagt is vragen om zand te happen.
Er gaat een verhaal rond dat de stamvader van mijn oudste merrie, de hengst Arab, de enige is die ermee wegkwam om Stalin pijn te doen. Stalin wilde tijdens de overwinningsparade van de Tweede Wereldoorlog graag zelf te paard voor zijn troepen uit in Moskou.
De uitverkoren hengst was de Akhal-Teke schimmel Arab aka Kazbek. Tekes laten zich echter niet commanderen en zonder je voor te stellen opstijgen? Hap maar zand!
Arab schoot er met Stalin vandoor en gooide hem zonder pardon uit het zadel.

Om die reden keek Stalin tijdens de parade vanaf het bordes toe en liet hij zijn belangrijkste generaal, Zhukov (Zjoekov), op Arab rijden.
Interessant verhaal over diezelfde Arab (en dan ben ik ver genoeg een zijweg in geslagen...) is dat hij als vierjarige succesvol de beroemde rit van 4300 km van Asjchabad naar Moskou uitreed. Daarna werd hij geschonken aan de officier Budjonny die met hem succesvol in de military reed. Diezelfde S.M. Budjonny was verantwoordelijk voor de ontwikkeling van het paardenras Budjonny dat zijn goudglans van de Akhal-Teke heeft geërfd.
Van diezelfde Arab kwam in 1952 een pikzwart veulen ter wereld in Kazachstan: Absent. Absent werd meervoudig Olympisch kampioen dressuur en verroerde jarenlang de wereld als “de zwarte zwaan” onder verschillende ruiters. Een vierde deelname aan de OS werd gedwarsboomd. Ik kan nog veel dieper dat konijnenhol in van Arab en Absent en diens nakomelingen en bijzonderheden, maar laat het hier maar bij. Overigens, Tekes op Olympisch niveau? Jazeker: in eventing, dressuur én springen!
En endurance dan? Kijk, dat is een verhaal apart... daar heb ik het wel een andere keer over.

Zijn ze geschikt voor de sport?
Ja! Recreatie, hogere sport, het hoogste niveau: drie keer ja.
Welke disciplines? Zo ongeveer elke discipline. Ze zijn enorm lenig, behendig, wendbaar en werkwillig.
Tekes worden op het hoogste niveau uitgebracht in een keur van disciplines, waaronder dressuur, eventing, springsport, endurance, polo en diverse onbekendere disciplines. Diverse disciplines zelfs tot Olympisch niveau.
In de VS werken diverse Tekes als (zeer succesvol) ranchpaard. Ze hebben veel cowsense en zijn extreem snel en wendbaar. Bovendien passen ze op hun ruiter. Erg handig op een ranch en bij het werken met vee.

Wel hebben Tekes andere gangen. Het wordt ook wel de “Teke glide” genoemd. Een soort slangachtige slinky-lenige tact. Dat wordt op dressuurwedstrijden niet altijd even goed gewaardeerd omdat ze vaak te economisch bewegen daardoor. Echter, Tekes zijn slim en Tekes kun je leren “als een warmbloed” te lopen bij dressuur. Ook zijn er fokkers die voor dressuur selecteren en die paarden hebben vaak wat minder de oorspronkelijke (super comfortabele!) gangen.

Over gangen gesproken... traditioneel was de Teke een gangenpaard. Dat is er rigoureus uit gefokt in de jaren 70. Gangende Tekes zijn daarom zeldzaam.
Ik heb zelf een Teke met gangenaanleg. De kenmerkende gang is de perestup. Het lijkt een klein beetje op een tölt, voor leken. Het kan in diverse snelheden worden gereden. Voorheen werden ook wedstrijden georganiseerd. Telgang komt overigens ook wel voor.
Omdat het intussen zó zeldzaam is moet je echt goed zoeken wil je een gangende Teke. Om te illustreren hoe rigoureus het eruit werd gefokt: gangende Tekes gingen op transport. Hetzij naar de slager, hetzij naar Europa (en zo vaak naar Amerika). Ze werden dus letterlijk verwijderd.

Waarom je ze weinig ziet in de sport?
Niet elke Teke (sterker nog, de meeste niet) voldoet aan het cliché van een goudkleurig windhondpaard.
Er zijn grofweg drie types: het hoofdtype (oorspronkelijk ook wel toi at: renpaard/paradepaard), massieve type (oorspronkelijk alaman at: oorlogspaard/roofpaard) en het middentype. Die laatste zie je het vaakst in de sport. Mijn merries hebben beide de befaamde gouden kleur en zijn zeer rastypische vertegenwoordigers van het ras, maar vrijwel niemand herkent ze als Akhal-Teke. Beide zijn van het middentype.
Het massieve type is dusdanig zwaar te noemen dat ze niet onderdoen voor menig warmbloed en menig KWPNer maar een iele spriet is in vergelijking met een massief type Teke. Als ik zeg tanks van de Oudheid is dat niet zomaar.
Veel kruising Tekes staan overigens op papier als “kruising andere helft”, omdat het toch nog best een obscuur ras is.
En, vergeet niet dat hoewel er dus zeker Tekes zelfs op het hoogste niveau worden uitgebracht het een heel zeldzaam ras is. Zelfs nu ze aan populariteit winnen kom je lastig aan de 5.000 exemplaren wereldwijd. Ter vergelijking: van bijv. Quarters en Arabische Volbloeden heb van beide je richting of zelfs over de 1 miljoen wereldwijd.

Zijn ze geschikt voor lange afstanden?
Ja. Maar...
Tekes zijn eenkennig en snel verveeld. Als je voor je 160er meermalen hetzelfde rondje moet lopen bestaat met een Teke het risico dat ie geen zin meer heeft. En niet omdat ie moe is. Ze hebben niet alleen lichamelijk maar vooral geestelijk uitdaging nodig.
In 1935 begonnen Turkmenen aan een trektocht (zat een politieke motivatie achter) te paard van Asjchabad naar Moskou: 4300 km in 84 dagen, waarvan 360 in drie dagen door de woestijn (zonder water, ook niet bij oases of waterputten). Ze reden op twee Turkoman types en twee type Anglo-Turkoman (kruising met Engels Volbloed) nl. 15 stuks Akhal-Teke en 15 stuks Iomud en evenveel kruisingen. De tocht werd hét bewijs voor de superioriteit van de raszuivere Turkoman als rijpaard voor de lange afstand. Kruisen met Engelse Volbloeden werd daarop stopgezet. De tocht bleek simpelweg te bar en boos voor de Anglo-Turkomans.
Vijftig jaar later werd de tocht succesvol herhaald. Daarna viel de Sovjet-Unie echter uiteen en vielen nieuwe pogingen daarom in het water. In 2009 reed Laurence Bougault (helaas recent overleden) op haar Iraans gefokte Akhal-Teke (Iomud moeder, Teke vader; lijnen soms kruisen is daar normaal) een tocht uit van 6500 km in 140 dagen. De 24 rustdagen bestonden grotendeels uit ongeplande wachttijd aan de grens en herstellen van een aanval in Turkije waarbij het paard gewond raakte. Ze reed van Isfahan in Iran naar Parijs. De merrie was ongetraind. Wel beleerd overigens.

Afbeelding

Enkele voorbeelden uit de historische literatuur (ik bedoel, voor endurance zijn gegevens eenvoudiger terug te vinden en lopen er enkele momenteel internationaal):
Een keur aan bronnen verhaalt over het afleggen van 100 tot 120 km per dag over meerdere dagen met soms wel 100 kg bepakking of 2 ruiters.
Stewart schreef in 1881 dat Turkomans 325 km in drie dagen aflegden met ruiter en bepakking, 580 km in 6 dagen en 160 km in een dag. Hij weigerde te geloven dat ze op een dag zelfs meer kilometers konden maken.
Een andere Engelsman, O’Donovan, reed zelf 200 km op een Teke in 20 uur door de woestijn. Zonder water. Hij was er juist heilig van overtuigd dat zoiets alleen mogelijk was met een Turkmeens paard.

Een ander vertelde dat Turkmenen na rooftochten (dus na al honderden kilometers te hebben afgelegd) 60 km in een nacht aflegden in een vlotte draf.
Kinneir schreef over een Turkoman die 1500 km aan woestijn doorkruiste in 11 dagen.
Ferrier was getuige van een Turkoman die bijna 1800 km in 12 dagen aflegde, inclusief 2 rustdagen. Zo zijn er legio voorbeelden in de historische literatuur.

Voor endurance is het grootste euvel hun eenkennigheid en hoe snel ze zich vervelen. Ook is hun metabolisme en bewegingsapparaat anders dan bij andere rassen en niet elke dierenarts is daarvan op de hoogte.
In de Her&DER van december 2015 heb ik een leuk artikel geschreven over Tekes in de endurance. Het artikel is evt. ook gewoon bij mij op te vragen.

Nu ben ik nieuwsgierig! Waar kan ik Tekes vinden in NL/BE?
In België zitten tegenwoordig alleen particulieren. De stoeterij daar is enkele jaren terug naar over de grens in Duitsland verhuisd. In Nederland zit in Drenthe een stoeterij. Ook zijn er net als in België enkele kleinschalige fokkers en particulieren. Teke mensen zijn vaak heel bereid om mensen die het ras willen leren kennen te verwelkomen. Voel je dus zeker niet bezwaard eens de stoute schoenen aan te trekken en een Teke eigenaar te vragen of je eens (vrijblijvend) mag komen kennismaken.

Excuses voor de hoeveelheid foto’s. Gezien de hoeveelheid informatie leek het mij beter in verhouding met meer dan 2 foto’s. :Y)

**Geplaatst**: 03-09-19 16:49

Geplaatst: 03-09-19 16:49

Leuk geschreven Josav, weinig meer aan toe te voegen.

Hier een trotse eigenaar van inmiddels 4 akhal-teke's!
Ja ik kan geen afstand nemen van de veulens van mijn merrie, ze zijn gewoon te leuk.

Na jarenlang fjorden en een Andalusier gehad te hebben, wilde ik iets compleet anders, nou dat heb ik wel gevonden!
Vier jaar geleden bezocht ik een akhal-teke stoeterij in Estland, en was daar erg onder de indruk van alle paarden.
We kochten een drachtige merrie en een jaarling hengstje.
Ik heb veel van ze geleerd, en leer nog steeds bij, ze hebben inderdaad een schitterend karakter.

Het meest speciale vind ik de mensgerichtheid van het ras.
Ik moet wel zeggen dat ik 4 heel erg verschillende types heb, zo is er een echt net een golden retriever, vind aandacht van wie dan ook even leuk.
En heb er ook een die echt heel erg eenkennig is, die haalt een ander echt niet even de wei uit.

Wat voor mijzelf dit jaar heel bijzonder was, was dat ik voor het eerst kon kijken en meedoen aan de Europese kampioenschappen van het ras. Deze worden een keer per jaar gehouden in een land in Europa.
Dit jaar was Duitsland aan de beurt, en voor mij was 4 uur rijden nog best te doen.
Ik ben gegaan met Karan, de door mij zelfgefokte 3 jarige ruin uit Guli.
Hij is 1.65 hoog, wat best groot is voor het ras.
En tot mijn grote verassing werden we ook nog kampioen van de ruinen.
Hij heeft zich ook super gedragen in een voor hem totaal onbekende omgeving met veel muziek en mensen.

De twee veulens van mijn merrie Guli zijn in mijn bijzijn geboren, en dat merk je ook aan ze, ze zijn echt onderdeel van de familie.
Wat ik erg speciaal vind is het vetrouwen wat ze in je hebben als ze je goed kennen, ik kan echt overal heen rijden met Guli, en als ze iets echt eng vind gaat ze gewoon even stoppen om te kijken ipv weg te rennen, inderdaad meer als een ezel!

Mijn 5 jarige ruin wil ontzettend graag voor je werken, als ik door de bak ga rennen, rent hij rustig naast mij mee, gewoon los heb geen halster nodig, zo gezellig vind hij het.

Ja met voeding is het inderdaad opletten, hier lopen ze de hele dag, op een paddock paradijs, stil staan is er niet bij, en opgesloten in een stal helemaal niet.
Ik geef ze speciaal hooi voor paarden met die snel dik worden en meng het met stro.

Foto's van Karan tijdens de keuring.
Afbeelding

**Geplaatst**: 18-09-19 11:08

Geplaatst: 18-09-19 11:08

Wat maakt het ras zo speciaal voor mij?
Pff.. waar moet ik beginnen? Er is zo veel te vertellen.
Ik denk dat ik moet beginnen bij de eerste keer dat ik verliefd werd op het ras – via een paardencyclopedie.

Ik was 11 of zo en spitte die encyclopedie door om uit te vogelen welke rassen ik zou moeten kruisen om de eigenschappen die ik in een paard wilde hebben te fokken.
Ik kwam bij de beschrijving van de AT en terwijl ik die door als dacht ik: oh… er bestaat gewoon een ras dat al alles heeft wat ik zoek: snelheid, uithoudingsvermogen, intelligentie, eenkennig (n.b. dit is niet helemaal de juiste term in mijn ogen), beschermend… toen zocht ik de foto op die erbij hoorde (dat was de beroemde foto van Kambar, die overigens niet helemaal representatief gebouwd is voor een AT) en ik was verkocht.
Heel veel AT eigenaren zijn op deze manier aan het ras verslingerd geraakt.

Wat eenkennig betreft, dat klopt dus niet echt. AT’s zijn supersociaal, vaak erg nieuwsgierig naar mensen en krijgen vaak graag aandacht. Maar ze zijn dus wel heel erg gefocust op “hun” mens. Daar doen ze alles voor. Als die aanwezig is, zijn andere mensen wel leuk, maar wat “hun” mens aan het doen is, daar letten ze dan vooral op, waardoor het lijkt alsof ze de andere mensen negeren. Heel soms heb je door deze eigenschap in combinatie met slechte ervaringen een AT die echt eenkennig is en door niemand anders benaderd wil worden, maar dat is dus heel zeldzaam en heeft vaak ook te maken met nare ervaringen van het paard in kwestie.

In mijn Agan heb ik inderdaad alles gekregen wat ik zocht.
Het meest indrukwekkende bewijs dat hij echt compleet aan mij gehecht was, leverde hij toen hij rond zijn derde een half jaar terug in de hengstenkudde bij zijn fokster stond. Toen ik aankwam was hij nergens te zien. Bleek dat hij in de wei tegenover het huis stond, maar die wei lag op een heuvel en de kudde was aan de andere kant van de heuvel. Ik riep. Ik hoor een gehinnik van over de heuvelrug komen en vervolgens komt mijn paard aanstormen. De laatste keer dat we elkaar hadden gezien was 2 maanden ervoor. Hij wilde niet meer bij me vandaan. Na een uur kwam de rest van de kudde kijken waar hun baas bleef, maar hij stond niemand toe bij mij te komen. Toen ik het huis binnenging voor het eten, bleef hij zo grazen dat hij het huis in de gaten kon houden. Na ongeveer een half uur werd er gehinnikt. Bleek het Agan te zijn die mij riep. Toen hij me door het keukenraampje zag, hield het gehinnik op – blijkbaar wilde hij weten of alles goed was. De rest van de avond en nacht heeft hij het huis in de gaten gehouden.

Wat Josav al zei, AT’s zijn ook enorm beschermend. Hij is mij tijdens zijn eerste keer op het strand “kwijtgeraakt” in de zee. Sindsdien kan ik hem aan de hand wel de zee mee inkrijgen (kan hij mij zien), maar zodra ik erop zit zorgt hij dat er 10 meter tussen ons en de branding is – de zee mocht me weer eens proberen te stelen. :')

Als ik val rent hij ook inderdaad nooit weg, maar komt meteen naar me terug. Het gebeurt maar zelden dat ik val, maar als het gebeurt voelt het erg veilig te weten dat hij bij mij blijft, hoef ik me over hem geen zorgen te maken. Vorig jaar maakte ik een goede smak (hersenschudding) en we waren helemaal alleen in de bak. De bak was open en zijn vriendjes stonden op de wei waar ze net gras bij hadden gekregen (toen ik er nog op zat wilde hij daar de hele tijd naar toe). Toen ik op de grond half bewusteloos was, bleef hij naast me waken en steeds richting het huis kijken, echt zo van: “waar blijft de hulp”. Zelfs toen er eindelijk hulp kwam, bleef hij bij me in plaats van te proberen naar zijn vriendjes of het verse gras te gaan. Nadat een stalgenootje hem had afgezadeld en ze langs ons liepen om Agan naar de wei te brengen, moest hij eerst checken of ik me inderdaad al beter voelde en hij me inderdaad aan de mensen over kon laten voordat hij mee wilde lopen

.

Alles wat Josav over beshermingsdrang en territoriumdrang schreef klopt ook bij hem.

Enige verschil met Josav haar ervaring is, dat Agan soms extreem dapper is: die bom kan ontploffen, geen problemen daar, maar als er iets (hoe klein ook) veranderd is op de route of langs de bak, dan kan dit volgens hem extreem gevaarlijk zijn. En kijken is inderdaad wat hij eerst doet, maar als ik hem niet weet te overtuigen dat het veilig is, dan gaat hij er toch echt rechtsomkeert vandoor (althans, dat probeert hij). Dan komt die sterke eigen mening boven. Maar ik denk ook dat dit te maken heeft met zijn jeugd - waarin hij helaas na zijn ongeluk tijdens zijn herstel heeft geleerd dat hij mensen de baas kan zijn. Dat is gelukkig weer helemaal goed gekomen, maar ik denk dat hij daardoor toch sneller besluit om op zichzelf te vertrouwen dan op zijn ruiter. Ten slotte moet hij zijn ruiter beschermen, dus dan kun je maar beter het zekere voor het onzekere nemen.

Hij hoort en ziet inderdaad alles. En hij is inderdaad erg snel verveeld. Iets nieuws aanleren vindt hij geweldig. Leeft hij helemaal van op. Maar probeer nooit om de nieuwe oefening vaker dan 3x achter elkaar te doen, want dan is meneer het al beu geraakt.

Voordat ik de AT in real life ontmoette, had ik qua volbloeden vooral ervaring met Arabieren opgedaan. Er is geen groter verschil mogelijk! Ten eerste bewegen Arabieren en AT compleet anders, ten tweede gedragen ze zich compleet anders. AT’s zijn zoveel meer mensgericht. En zoveel rustiger in hun hoofd, ja, ze kunnen schrikken en ze kunnen zich druk maken, maar ze blijven altijd toch op een of andere manier hanteerbaar en rustiger doordat ze die soort van focus op jou houden.

Josav’s Muzanna die wilde schoppen maar haar niet raken – Agan heeft datzelfde gedrag naar alle mensen toe. Mensen krijgen wel een waarschuwingstrapje, als iets hem pijn doet/hij iets echt onprettig vindt – die de mens in kwestie dus absoluut niet raakt. Echt trappen zal hij nooit doen. Vb: Hij heeft een probleem met trailerladen. De laatste keer (lang gelden alweer) dat hij toch echt ermee op reis moest, probeerde hij de balk die achter hem werd gelegd weg te trappen. Het meisje dat de balk dichtdeed hoefde alleen haar hand op zijn achterhand te leggen en hij hield meteen op uit angst haar te raken. Waardoor zij natuurlijk de balk vastlegde. Hij zal dus eerder zichzelf benadelen dan een mens pijn doen.

Voor welke sport is een AT goed?
Net als Josav zeg ik: alle sporten. AT’s hebben cowsense, kunnen op een dubbeltje draaien, uithoudingsvermogen en sommigen kunnen echt fantastisch bewegen.
Ik maak wel 1 voorbehoud: je Akhal-teke moet de betreffende sport leuk vinden. Agan houdt niet van dressuur (behalve als we nieuwe dingen doen en laat dressuur nou net de sport zijn waar alles vaak uitentreuren geoefend moet worden), maar springen en buitenrijden vindt hij geweldig! En daar doet hij zijn best voor. Dressuur doet hij alleen omdat ik het van hem vraag, maar hij doet echt geen moeite om een stapje extra te doen in die sport. In die tak van sport is hij liever lui dan ijverig terwijl hij echt mooi kan lopen (in de wei en aan de longe en in de losgooibak). Terwijl ik AT’s heb gezien die dressuur geweldig vinden en er overduidelijk plezier in hebben en hun uiterste best doen en gewoon balletdansers lijken vergeleken met de warmbloedtanks. Dus mijn advies voor de toekomstige AT eigenaar, zoek uit welke sport je AT leuk vindt en richt je daarop. Of zoek de wereld af voor die AT die de sport die jij leuk vindt ook leuk vindt.

Voerbeleid moet je zeker voorzichtig en zorgvuldig mee zijn, zeker als ze zijn uitgegroeid. Agan kan gelukkig wel tegen voordroog, maar ik moet het wel mengen met graszaadhooi omdat hij anders teveel voedingsstoffen binnenkrijgt. En veel beweging hebben ze zeker nodig.
En inderdaad de dubbele vacht die vaak mist bij een AT – na een uur gestadige regen is die van mij tot op de huid doorweekt en aan het bibberen, dus een regendeken/schuilplek is in Nederland zeker nodig voor de meeste AT’s. Ook bij een temperatuur van 20 graden. Maar een droge dag met -10 graden is geen probleem voor het ras. Een hete dag overigens ook niet.
En aandacht, zoals Josav al zei, voor “hun” mens doen ze alles. Maar je kunt pas 100% “hun” mens worden als je bereidt bent er veel tijd en aandacht in te steken -elke dag (Manari van Josav is de uitzondering denk ik – tenzij je meerekent dat zij in de buik al Josav’s man heeft leren kennen

). Maar ben je eenmaal hun mens, dan ben je dat ook voor de rest van je leven. En dat is zo’n speciaal gevoel!

Ik heb helaas geen tijd om door mijn foto’s te gaan voor de deadline, maar de foto’s in dit topic https://www.bokt.nl/forums/viewtopic.php?f=53&t=1963021mag je ook gebruiken voor je artikel.
Afbeelding

**Geplaatst**: 18-09-19 11:21

Re: Ras van de Maand: De Akhal-Teke

Geplaatst: 18-09-19 11:21

Kom er even snel tussen geduwt heb zelf een kwpn maar waar waar ik wel nieuwschierig over ben waarom hebben de paarden amper tot geen manen. of juist wel dit snap ik niet helemaal

**Geplaatst**: 18-09-19 19:45

Geplaatst: 18-09-19 19:45

JameyDL schreef:
Kom er even snel tussen geduwt heb zelf een kwpn maar waar waar ik wel nieuwschierig over ben waarom hebben de paarden amper tot geen manen. of juist wel dit snap ik niet helemaal

Ik ben geen expert, dus misschien kan JoSav er meer over vertellen, maar ik heb ondervonden dat mijn Akhal Teke een heel gevoelige huid heeft. Ook manen/staart zijn heel gevoelig en bij het minste schuren breken de haren snel af.
Ook mijn Teke heeft momenteel amper een voorpluk meer over door haar vliegenkap die ze 24/7 opgehouden heeft. Dit was de enige die ze permanent op kon houden zonder op andere plekken schuurplekken/wondjes te krijgen. Haar manen hebben het dit jaar overleefd onder haar deken, vorig jaar heb ik de overblijfselen gewoon afgeschoren. :')

Traditioneel werden de Teke's dag en nacht onder verschillende lagen dekens gehouden, waardoor de paarden nauwelijks manen hadden. Ik geloof dat daaruit de traditie ontstaan is om wat er over bleef aan manen af te scheren (correct me if I'm wrong).

**Geplaatst**: 18-09-19 19:48

Geplaatst: 18-09-19 19:48

Sinds ongeveer anderhalf jaar ben ik ook een trotse Akhal Teke eigenaar!

Zelf had ik absoluut geen ervaring met het ras, maar ik ben door JoSav en haar Muzanna op slag verliefd geworden op hun karakter (en uiterlijk).

Een paar maanden na het overlijden van mijn vorige paard was ik klaar om een nieuw paard te zoeken. Ik wou kennis maken met de Akhal Teke, waar ik al zoveel over gelezen had en door gefascineerd was. Er werd een bezoek aan stoeterij Argamak gepland, de enige Akhal Teke stoeterij in Nederland. Omdat het een flink eind rijden is vanuit België, hebben we besloten het bezoek te plannen tijdens een weekje vakantie in het noorden van Nederland. Hoewel het toen nog niet de bedoeling was om effectief een paard te kopen, is er wél een Akhal Teke mee naar België gekomen. :')

Zoals JoSav al aangaf: een Akhal Teke kiest zijn/haar mens! Dat was zeker en vast mijn ervaring toen ik Aliaa ontmoette. Het klinkt ongelooflijk pennyachtig en als ik er zelf niet bij was, had ik het waarschijnlijk nooit geloofd.

Ik liep in de kudde merries van stoeterij Argamak en kreeg uitleg over hun paarden. Aliaa liep meteen achter mij aan. Eerst had ik niet door dat ze mij aan het volgen was. Terwijl ik uitleg kreeg over de paarden, het ras en de stoeterij was ik onbewust Aliaa aan het aaien. Aliaa was zo lief en is me blijven volgen tot ik de weide uit was. Twee dagen later ben ik onverwacht nog eens gaan kijken, want ik kreeg Aliaa niet meer uit mijn hoofd. Ik was verliefd... De kudde merries stond die dag helemaal achteraan in de weide te grazen. Er was maar één paard dat naar ons toe kwam, en dat was Aliaa. Dat was het moment waarop mijn besluit vast stond: Aliaa moest en zou van mij worden.

Wat ik het meest speciaal vind aan Aliaa is dat ze zo expressief is. Ze heeft een mening over alles en dat laat ze duidelijk merken ook, vooral wanneer ze iets niet oké vindt. Dan wordt ze boos als je niet naar haar mening luistert. Luister je dan nog niet? Nou dan wordt ze nog bozer, al dan niet met verdere gevolgen...

Dat vond ik in het begin (en nu soms nog) het moeilijkste om mee om te leren gaan. Als Aliaa iets niet wilt, dan hou je daar maar beter rekening mee. Doe je dat niet, dan uit dat zich ofwel in een ongelooflijk zuur paard, ofwel in een paard dat in 'slaapstand' gaat. Dan kan ik doen en vragen wat ik wil, maar ik krijg op zo'n moment niets meer gedaan van haar.

Zo had ik een lastig paard bij het borstelen. Aliaa wou niet stilstaan en werd echt vervelend. Nu bleek dat ze mijn borstels te hard vond, enkel de allerzachtste borstels worden goedgekeurd om mee te borstelen. Zo gevoelig is ze! Sinds ik nieuwe borstels gekocht heb die extra zacht zijn, heb ik een paard welke wél netjes blijft stilstaan, zonder dat ik haar dit moest leren.

Een soortgelijk probleem had ik met het aansingelen. Het viel me op dat Aliaa niet wou stilstaan bij het aansingelen, ondanks dat ik dit (naar mijn idee) rustig deed. Ik heb haar losgemaakt en ruimte gegeven om weg te kunnen lopen als ze dit wou. Zodra ik een stap naar de singel toe deed, was Aliaa weg. Daar heb ik vervolgens aan gewerkt en na enkele minuten kon ik haar los opzadelen en aansingelen. Het aansingelen moet echt gaatje per gaatje gebeuren, anders gaat het te snel voor mijn oh zo gevoelige merrie.
Een ander 'probleem' waar ik tegenaan liep, was bij het longeren. Aliaa kon het allemaal wel, maar werd boos zodra ik draf of galop vroeg. Tot enkele weken geleden dacht ik dat ik gewoon een lui paard had, maar nee hoor, mijn paard liet me gewoon weten dat ik verkeerd bezig was. Hier werken we nog steeds aan en wat blijkt, mijn paard is eigenlijk absoluut niet lui.

Nu klinkt het alsof ik een ongelooflijk moeilijk paard heb, maar dat is Aliaa juist niet! Zolang ik luister naar wat zij aangeeft, kan ik alles met haar! Ze is zo eerlijk in de omgang... Hoewel ze nog jong is (4 jaar), vertrouw ik Aliaa voor de volle 100%.
Ik heb zelf weinig tot geen ervaring met jonge paarden. Ik heb Aliaa gekocht toen ze net geen 3 jaar was. Ik heb nog nooit een paard zadelmak gemaakt of ingereden. En toch durf ik het met Aliaa aan om dit te doen (onder begeleiding natuurlijk). Ik heb lang getwijfeld of ik de juiste persoon was om haar zadelmak te maken. Ik ben absoluut niet de beste ruiter, het was jaren geleden dat ik nog echt gereden had. Niet de ideale combinatie om een jong paard in te rijden dus, hier ben ik me heel erg bewust van. Maar ondanks het gebrek aan ervaring, zowel bij mij als Aliaa, verloopt het inrijden tot nu toe vlekkeloos. Zadelmak maken? Aliaa heeft misschien 5 keer gebokt op het zadel aan de longe en daarna was het nieuwe ervan af. Na die ene keer heeft ze er geen enkele keer meer op gereageerd. De overstap van Engels zadel (daarmee heb ik haar zadelmak gemaakt) naar de eerste keer een westernzadel tijdens het zadelpassen was geen enkel probleem. De eerste keer opstappen was enkel met halster en zonder zadel. Aliaa haar enige reactie was even omkijken naar mij, om te vragen waar die beloning bleef. :')

Ook bij de eerste keer rijden met zadel gaf Aliaa geen kik.
Onze eerste keer les onder het zadel was op een winderige dag. Rond onze buitenbak (er is geen binnenbak) zijn de weides met paarden die erg nerveus waren door het weer. Aliaa reageerde er niet eens op, als ze dan toch reageerde, was het geërgerd omdat die paarden zich zo stom gedroegen. :')

Ze heeft er absoluut geen probleem mee om erg boze blikken in de richting van de andere paarden te werpen. _O-

Zelf was ik ook nerveus voor deze les en Aliaa, die lijkt mijn nerveuze gedrag te compenseren door zelf extra rustig te zijn.
Mijn moeder die al meer dan 15 jaar niet gereden heeft, durf ik met een gerust hart op Aliaa te zetten. Aliaa is zo rustig en voorzichtig met mijn moeder, het is echt bijzonder om die twee samen bezig te zien.
Zoals JoSav ook al aangaf, heb ik mijn Teke nooit gelongeerd voordat ik erop gestapt ben. Dat is gewoon niet nodig, integendeel, Aliaa doe je echt geen plezier met longeren. Wat ik wel doe is wat basis grondwerk, een paar minuutjes maar, voordat ik opstap. Tijdens het grondwerk singel ik rustig gaatje per gaatje bij. Eens ik voldoende aangesingeld heb, stap ik op.

Ook de eenkennigheid herken ik bij Aliaa. Nieuwe mensen zijn erg gezellig, maar behalve wat aaien op haar hoofd of hals, moeten ze niets verwachten. Aaien die vreemden Aliaa op een andere plek dan haar hoofd of haar hals, dan wordt ze boos. :')

Normaal blijft het enkel bij zuur kijken, ik corrigeer haar gedrag in zo'n geval, maar blij wordt ze er in elk geval niet van. :))

Die vreemde mensen moeten ook niet verwachten dat ze Aliaa kunnen vertellen wat ze moet doen. Mijn lesgeefster grondwerk wou me laten zien hoe ik Aliaa moest wegsturen op de cirkel. Aliaa heeft er toen serieus over nagedacht om de aanval in te zetten, dat zag ik in haar ogen. Ik vraag om de cirkel op te gaan en Aliaa doet het zonder probleem. Vraagt mijn moeder dit, ook dan doet Aliaa het zonder probleem. Maar iemand anders... Tja, succes.

Dit is een van de redenen waarom ik Aliaa niet door iemand anders laat zadelmak maken.

Verder is Aliaa van bijna niets bang. Paraplu's zijn heerlijk om kapot te maken, plastic is geweldig om mee te spelen.

Grote zeilen waar ze over moet, kei leuk joh, daar gaat Aliaa automatisch heen om mee te klooien. Plastic in de stijgbeugels, mag ik die er echt niet zelf uittrekken baas? Als het vuilnis op straat buiten staat, durf ik bijna niet te gaan wandelen omdat Aliaa met haar neus in zowat elke vuilniszak wilt zitten. :')

Het enige waar Aliaa echt bang voor is, is verkeer. Auto's zijn inmiddels geen probleem meer. Ook brommers, moto's en fietsers (hoewel ze nooit bang geweest is van fietsers) zijn niet eng meer. Bestelwagens beginnen te lukken, enkel vrachtwagens zijn nog een 'probleem'.
Aliaa haar schrikreactie bestaat doorgaans uit verstijven wanneer het desbetreffende voertuig passeert. Enkel wanneer ze niet voldoende ruimte heeft om zich heen, heeft ze de neiging om 'weg te lopen' of opzij te springen. Dat weglopen valt dan ook nog redelijk mee, aangezien ze nooit aan het touw zal trekken en bij mij blijft. :')

Heb ik iets nieuw gekocht voor Aliaa, dan heeft ze het gezien en ze weet dat het nieuw is... Dit voorwerp moet vervolgens uitgebreid besnuffeld worden. Ook al is het een nieuwe pot hoefolie, ze heeft het gezien en nee je mag het er niet aansmeren voordat ze klaar is met snuffelen!

Wanneer de andere paarden schrikken en aan de kletter gaan, zijn er drie manieren waarop Aliaa kan reageren: ze reageert niet en gaat door met eten, ze kijkt op om te zien waar die anderen drama over maken of ze werpt geërgerde blikken in de richting van de andere paarden. :')

Aliaa is zo ongelooflijk nuchter van nature, echt bizar gewoon.

Verder houdt Aliaa NIET van nattigheid, echt niet. In de zomer valt het nog mee, maar in de winter is ze echt niet buiten te houden als het nat is.

Ze wilt niet en gaat net zo lang zielig doen tot ik haar weer op stal zet. Dan pas is ze tevreden. Zelfs met regendeken is nattigheid een no go.

Tja, wat kan ik nog zeggen, ik zou nog uren kunnen doorgaan over Aliaa. Ze is echt alles voor mij, mijn soulmate.

Ik ben nu al bang voor de dag dat ik haar zal moeten afgeven, zelfs als ze stokoud wordt. Het zal altijd veel te vroeg zijn...

Moeilijk hoor om twee foto's uit te kiezen!

**Geplaatst**: 19-09-19 14:56

Geplaatst: 19-09-19 14:56

De uitleg van Retjethorse is correct: de manen zijn van nature vaak dun en daardoor breekbaar. Een eigenschap van dit type woestijnpaard. Mijn eigen merrie heeft tot ze volwassen was best mooie (hoewel dunne) manen gehad, maar ze werden elk jaar dunner en voorbij halsbreedte groeiden ze nooit. Uiteindelijk waren het zulke zielige sliertjes geworden dat ik de manen nooit meer opnieuw heb laten groeien en ze elke keer weer kortwiek.
In mijn post ben ik er overigens ook al op ingegaan, omdat het een van de meest gestelde vragen is.

Het veulen (de goudvalk) dat we in 2018 gefokt hebben heeft een geweldige bos manen, zeker voor een Teke. Dat heeft ze van haar vader, de inmiddels 30-jarige Kardash 4. Of haar manen zo mooi blijven is nog maar de vraag... haar vader heeft dus nog steeds hele mooie, volle manen (in sportcoupe).

Maar sommige Tekes hebben dus mooie en best lange manen. “Friese paard”- lang en weelderig zul je ze echter nooit treffen.
Dunne manen is net als dunne huid een raskenmerk dat ontstaan is uit selectie op eigenschappen die ze moesten hebben om te kunnen overleven en als superieure oorlogsmachine te dienen, en het ras geschikt maakte om lange afstanden zonder water door woestijnen te kunnen afleggen.
Ze zijn duizenden jaren geselecteerd en gehard in een van de droogste woestijnklimaten ter wereld, nl. 90% woestijn: de barre zoutwoestijn van de Karakoem en omliggende woestijn, halfwoestijn en steppe, omsloten door steile bergkappen en de Kaspische Zee, waar bovendien altijd een akelige noordenwind waait.

Traditioneel werden Tekes van kop tot staart (vanaf achter de oren) ingepakt in een laag van meestal 7 vilten dekens. Soms was de buitenste mooi versierd. De Turkmenen staan nl. wereldwijd bekend om hun prachtige “Perzische” tapijten.
Ter illustratie, hier kun je precies zien hoe zo’n paard traditioneel werd ingepakt. Deze video is niet van mij, maar van een Canadese fokker (je hoort hem ook in gesprek met een Iraans-Amerikaanse fokker, Louise Firouz.)
Het paard in deze video is overigens ook een Turkoman, gefokt in Jargalan, Iran. Traditioneel werd de Turkoman volgens strains gefokt, vergelijkbaar met de Arabier; elke stam kent zijn eigen strain en daarbinnen zijn nog substrains. In Turkmenistan is dat en ook de Turkoman verdwenen en vervangen door twee aparte rassen: Akhal-Teke en Iomud. In Iran en Afghanistan bleef dat wel bestaan. De Tekes daar hebben daarom vaak geen internationaal MAAK papier van het stamboek omdat inkruisen van andere strains af en toe gedaan wordt en veel Turkmenen daar niet tot de Teke stam behoren, maar andere (o.a. Yamoud en Goklan).

De manen zijn dus van nature vaak, maar niet altijd, erg dun.
De traditionele dekens waaronder met name de hengsten gehouden worden maakt dat er vaak helemaal niets van over blijft.
De jonge hengst in de gelinkte video heeft duidelijk geschuurde manen, maar wel nog een voorlok.
Bij deze hengst kun je zien hoe ze de dekens eraf halen (een stukje is eruit geknipt; ook deze video is niet van mij, dus puur ter illustratie!)
Deze hengst is overigens ook een goed voorbeeld van het kruisen van Turkoman strains. Getman moeder, Akhal-Teke x Yamoud vader. Op 3:23 wordt hij weer ingepakt. Hier zie je ook enkele versierde dekens, overigens. De echte prachtdekens zie je vaak tijdens parades en feestelijkheden.

De traditie van dekengebruik en wijze van dekengebruik in training in de rensport komt bij de Turkmenen vandaan. Sterker nog, de Engelse rensport is heel sterk geënt op Turkmeense tradities. Later zijn daar wat veranderingen in ontstaan, maar de vroege rensport met Engelse Volbloeden was 1 op 1 overgenomen van de Turkmenen. Turkoman races werden bijv. op een ovaal gehouden en veelal met kind-jockeys en in Engeland is men uiteindelijk overgegaan op volwassen ruiters die klein van stuk zijn en heeft men de lengte van races bijv. ingekort.

De toevoegingen hierboven zijn weer erg herkenbaar, al is groot verkeer hier nooit een probleem geweest. Nieuwe pot, dekje, vul het maar in, moet hier ook eerst besnuffeld en gekeurd worden idd. Anders is madame beledigd en staat ze luid snuivend te dansen. Dat is geen angst. Nieuw betekent een mogelijke bedreiging voor mens en paard en ze zijn erop gefokt alles als mogelijke bedreiging te analyseren alvorens het te accepteren. Elke vreemde moet zich ook netjes voorstellen.
Ook aansingelen moet hier met beleid gebeuren. Gesjor wordt echt niet geaccepteerd en dat heeft niks met singelnijd te maken. Respect, respect, respect.

Mijn man heeft eerder deze week overigens zelf ondervonden wat een onterechte correctie teweegbrengt bij een Teke: hij gaf zijn jaarling een te harde correctie (onterechte tik op speels gedrag) en in een fractie van een seconde werd zijn lieve, aanhankelijke veulen echt woest. Tanden ontbloot, oren in de nek en een hele felle (dreig) uitval. Ze raakte hem natuurlijk niet, want het was puur boosheid op onrecht maar absoluut een glimp op wat kán gebeuren en hoe een Teke staatsgevaarlijk kan worden als je onterecht en met harde hand corrigeert en dat blijft doen en dus niet luistert naar de mening van je Teke. Hij moest het daarna echt even goed komen maken met haar en daarna was alles ook weer koek en ei. En dat is voor een Teke belangrijk: je mag heus fouten maken, maar geef dat ook toe en bied (ja, echt) je excuses even aan. Tekes zijn nl. goudeerlijk maar kunnen niet tegen onrecht.
Gisteren was zijn paardje zelfs zó zoet dat ze los heeft gestaan terwijl de box werd uitgemest, geen moment is weggelopen en nadien los in de box en ook daar niet is uitgelopen. Vervolgens braaf en beleefd gewacht bij het uit de hand voeren van partjes minneola die ze zonder morren deelde met haar moeder. Ook wat vrijheidsdressuur zo los, en puur op handgebaar, synchroon met haar moeder. Braaf voor een jaarling of niet dan? Normaal voor een Teke die met wederzijds respect benaderd wordt. Héérlijke paarden!

**Geplaatst**: 19-09-19 20:59

Re: Ras van de Maand: De Akhal-Teke

Geplaatst: 19-09-19 20:59

Manen en voorpluk zijn inderdaad vaak dun of bijna niet aanwezig. dat is echt rastypisch. heeft ook met het klimaat van hun oorsprong te maken (woestijnklimaat), je koelt sneller af zonder manen.
Mijn AT zijn mama had maar een paar sprietjes, Agan zijn papa heeft daarentegen weer een aardige bos manen aan de foto's te zien. Agan heeft ertussenin. Geen voorpluk en dunne manen die niet gelijkmatig groeien en niet erg lang worden. Vorig jaar heb ik ze voor het eerst moeten afknippen omdat een kuddegenootje besloot zijn dieet met Agan zijn manen aan te vullen. Niet dat er nog veel te knippen viel

.
Vaak hebben ze ook gewoon niet genoeg manen om ze goed te kunnen invlechten, zoals die van mij. Dus voor keuringen is afscheren dan ook de standaard.

**Geplaatst**: 21-09-19 00:32

Re: Ras van de Maand: De Akhal-Teke

Geplaatst: 21-09-19 00:32

Bedankt voor de reacties, tijd voor de samenvatting. Begin oktober komt deze online.