Bokt.nl

**Geplaatst door de TopicStarter** : 08-11-05 14:15

Sores drukplekken en verwondingen als gevolg van......

Geplaatst door de TopicStarter : 08-11-05 14:15

Recent schreef iemand op dit forum zoiets als: Louis info please.....
Het leek me daarom goed dit artikel hier te plaatsen.

Andere artikelen over het passen van westernzadels, die ik zelf schreef, zijn te downloaden van onze website, pagina downloads.....

Hieronder mijn vrije vertaling van een artikel in het Amerikaanse blad “Western Horseman”, November 2005, geschreven door Cheryl Detamore, paardenspecialiste in West Virginia.

Opmerking:
- Voor de Amerikaanse term “sores”, ken ik in Nederland geen sluitende krachtige term. Sores betekent zoiets als “open of onderhuidse verwonding veroorzaakt door druk of wrijving”. Omdat ik geen sluitende term kon vinden, heb ik de term daarom niet vertaald.

Definitie.
Sores zijn zowel open of onderhuidse verwondingen aan de opperhuid en/of onderhuid. Ze worden veroorzaakt door te grote druk op de huid of knelling van de huid, waardoor het weefsel wordt beschadigd. Typische plaatsen waar ze ontstaan zijn schoft en flanken (beide door zadels) en onder de borst (door buikriemen). In eerste instantie is de huid ietwat opgezwollen en gevoelig. Huid en haar lijken nog intact, maar onder de huid heeft zich dan al vaak een (kleine) ophoping van (wond-) vocht gevormd. In een later stadium kunnen, bij intensief gebruik, de haren gaan uitvallen of kan de wond open gaan, met mogelijke infecties van dien. Dit soort wonden geneest slecht en zorgen meestal voor blijvende verminking van de opperhuid. Wordt een paard minder intensief gereden, dan zal de wond veelal onderhuids blijven, met als gevolg, dat de daar aanwezige pigmentcellen beschadigd worden. Hierdoor wordt er geen kleurpigment meer aangemaakt, wat te zien is aan de witte vlekken op de plaats waar een Sores zit of zich heeft bevonden. De beschadigde pigment cellen zijn veelal blijvend en dus zijn de witte vlekken blijvend ook als de Sores is genezen.

Oorzaken.
Sores worden veroorzaakt door niet correct passende tuigage, niet goed schoongehouden tuigage, tuigage met defecten, te strak bevestigde tuigage of juist te los liggende tuigage.
Niet correct passende zadels zorgen voor grote drukplekken op sommige delen van de rug. Door het niet correct passen kan het voorkomen dat het gewicht van zadel en ruiter op zeer kleine oppervlakten op de rug van het paard draagt, met een grote, plaatselijke, overbelasting als gevolg.
Niet goed schoongehouden tuigage, kan de drager zijn van bacteriën, die zich vervolgens in de huid nestelen en daar voor grote schade kunnen zorgen. Verder kunnen zand en andere verontreiniging de huid oppervlakte aantasten, met dezelfde gevolgen. Het schoonborstelen van de rug van het paard is dus niet alleen vanuit optische aspecten een must, maar zeker ook vanuit de hoek van gezondheid, een noodzakelijke actie.
Tuigage met defecten is een andere voorkomende oorzaak van Sores. Een schroef uit een zadel, een klinknagel uit een buikriem of een dubbel gevouwen stuk materiaal, zijn een paar bekende defecten.
Te strak bevestigde of juist te los bevestigde tuigage kan een oorzaak van Sores zijn. In het 1e geval door afknelling, in het 2e geval door schuiven (blaren).

Gevolgen.
Niet alleen wordt in alle voornoemde gevallen de huid beschadigd, maar over het algemeen zorgen deze oorzaken ook voor onbehagen bij het betreffende paard. In dit geval zijn Sores te vergelijken met blaren op de voeten van een wandelaar. Door het permanente “verwonden” en de permanente druk op de wond, ondervindt het paard ook een permanent onbehagen, dat soms ernstige vormen kan aan nemen.
Het is aan te nemen, dat Sores die in het stadium van witte vlekken verkeren, maar nog niet genezen zijn, een beurse plek met hoge pijn uitstraling onder de huid veroorzaken of veroorzaakt hebben.

In geval van een niet correct passend zadel, zal het paard iedere keer weer met de druk op deze beurse plekken geconfronteerd worden, met alle mogelijke gevolgen van dien.

Genezing.
Hoe eerder een Sores wordt vastgesteld, hoe beter de Sores te genezen is. Drukplekken, veelal herkenbaar door plaatselijk gezwollen huid en overgevoeligheid kunnen het beste met ijs worden gekoeld. Het ijs moet daartoe tenminste 20 minuten op de Sores gehouden worden, met een herhaling om de paar uur over een periode van tenminste 2 dagen. Vervolg deze actie met het regelmatig afspuiten met zo koud mogelijk water op de eerste dagen daarna. Is er sprake van een grotere Sores, die veelal een open wond tonen, is een grondigere aanpak noodzakelijk. Hiertoe moeten eerst de haren rondom de Sores geheel worden weggenomen (knippen en scheren), waarbij moet worden voorkomen dat de haren in de open wond terecht komen. Maak vervolgens de wond schoon met verdunde Betadine (pure Betadine kan de weefsel structuur “verbranden”). Wondcrème is hier een optie, waarbij een dierenarts om advies gevraagd moet worden. Maak de Sores 2 maal daags schoon en behandel deze dan ook met voornoemde crème. Ga daarbij niet “schrobben”of “schuren”, want bij dit soort wonden is het huidweefsel veel verder aangetast dan op het eerste gezicht herkenbaar is. De wond heeft vaak een veel grote “strooiveld” dan bijvoorbeeld een snede met gelijke symptomen. De wond dient met grote voorzichtigheid te worden behandeld. Het is vanzelfsprekend, dat het paard gedurende de behandeling, niet weer onder de oorzaak van de Sores mag worden blootgesteld en dat de oorzaak van de Sores natuurlijk dient te worden weg genomen.

Voorkomen is beter dan genezen.
Zonder enige twijfel zijn Sores beter te voorkomen dan te genezen. Dit kan door o.a. een aantal simpele handelingen voordat je op je paard stapt. Borstel je paard goed schoon en zorg daarbij dat vooral op de plaats van het zadel en van de buikriem alle zand, modder, hooi en stro resten weg geborsteld zijn. Borstel daarbij altijd in de richting van de haren. Maak ook iedere keer de onderzijde van je pad en je buikriem goed schoon. Controleer de raakvlakken van je tuigage op onregelmatigheden. Ga er even met je hand overheen en voel of alles glad en schoon is en of er geen rimpels of opgeschoven delen in zitten. Berg je zadel en tuigage altijd op in een droge en schone omgeving. Zorg er voor dat je zadel en tuigage van de juiste maat en pasvorm zijn.

Met betrekking tot het te strak of te los aansingelen kun je beste je trainer of een andere expert vragen. Singel je zadel in alle rust op je paard. Ga daarbij in 3 stappen te werk: 1- Zadel je paard en trek de singel slechts heel losjes aan. 2- Trek de singel na 1 minuut iets strakker. 3- Loop vervolgens met je paard 2 rondjes door de rijbak om vervolgens de laatste keer “na te spannen”. Bedenk hierbij het volgende:
Door de rigging constructie met dubbele (of soms drievoudige) lussen in de singel, is de trekkracht die een ruiter kan uitoefenen, soms wel het 3 voudige van de kracht die hij/zijn bij een enkelvoudige (Engelse) singel kan uitoefenen. Veel westernzadels zijn te strak op het paard aangesingeld (overigens veelal weer het gevolg van niet juist passen). Ik heb zelf mogen ervaren, dat een western amazone haar paard buiten bewustzijn kreeg, door te strak en te snel aansingelen.
Veel paarden pompen zich in 1e instantie op en dus is een controle na 5 minuten na het zadelen geen overbodige stap. Dit lijkt allemaal veel werk, maar bedenk dat je met een zeer gevoelig levend wezen te doen hebt waarbij de “schade” door Sores vele malen groter is dan de waarneembare wonden.
Na het rijden dien je je paard op drukplekken en andere onregelmatigheden te controleren. Let op ongewone zweetplekken of juist op droge plekken midden in zweetplekken. De droge plekken zijn niet per definitie een teken dat er iets fout is, maar duiden toch op een ander drukverhouding dan bij de natte gebieden. Ga met je hand (afwisselen met alleen je duim) over de rug van het paard, vooral op die plaatsen waar het zadel heeft gelegen. Kijk of je paard signalen van onbehagen af geeft. Algemeen wordt aangenomen, dat paarden wel degelijk signalen afgeven dat er iets niet goed zat en dat er een drukplek of een Sores is ontstaan.Als hier ook maar de geringste tekenen van onbehagen zijn, dien je na te gaan of er iets niet in orde is. Ga bij vragen naar de dierenarts, een goede trainer of een goede zadelmaker. Bedenk dat een klein beetje “voorkomen” en hele hoop SORES kan voorkomen. Het gaat om je paard, niet om je mountainbike.

**Geplaatst**: 08-11-05 15:55

Re:

Geplaatst: 08-11-05 15:55

goed artikel!!
ik denk dat sores te vertalen zijn als drukkingen.

**Geplaatst**: 08-11-05 16:08

Re:

Geplaatst: 08-11-05 16:08

djmaris schreef:
ik denk dat sores te vertalen zijn als drukkingen.

Dat klopt niet helemaal, het woord bestaat, zoals Sablou al zegt,
uit meerder betekenissen hier in Nederland. Er is dus niet echt een
Nederlands woord voor.

verder is het idd een goed artikel wat hopelijk wat mensen aan
het denken zet!

**Geplaatst**: 08-11-05 16:09

Re:

Geplaatst: 08-11-05 16:09

Wat een sorès door die sores

Ik zou het idd ook drukkingen noemen, al gaat dat niet meer op als je al open wonden hebt dacht ik.

Desalniettemin een goed artikel om eens te vertalen.

**Geplaatst**: 08-11-05 16:22

Re: Sores drukplekken en verwondingen als gevolg van....

Geplaatst: 08-11-05 16:22

Ach ja, ben nou eenmaal een echte woordenfreak

Een betere vertaling lijkt mij onderhuidse irritatie (niet altijd veroorzaakt door verkeerde druk)

Maar ja, daar gaat het niet om hier

**Geplaatst**: 08-11-05 16:27

Re:

Geplaatst: 08-11-05 16:27

Ik denk dat irritatie te zwak is uitgedrukt.
Trauma zou misschien medisch juist zijn, maar heeft bij ons leken vaak een andere invulling.

**Geplaatst**: 08-11-05 17:16

Re: Sores drukplekken en verwondingen als gevolg van....

Geplaatst: 08-11-05 17:16

Nou ja, wat sores dan uiteindelijk in het nederlands betekend, het is in ieder geval een goed en duidelijk artikel!

**Geplaatst**: 09-11-05 07:10

Re: Sores drukplekken en verwondingen als gevolg van....

Geplaatst: 09-11-05 07:10

It's stil a bit sore, carefull please... Zei ik toen ik in England woonde en daar aan Kendo (Martial arts) deed (met name de dag daarna).

' Sore ' is een verzamelnaam voor pijnlijk, schraal, spierpijn, gekneust, verzwikt, gevoelig en alles wat net niet zoveel pijn doet dat je de lappenmand in moet. Maar gevoelig zeker wel!

Duidelijk stuk Louis! Bedankt voor het plaatsen. Ik heb er zeker wat aan.

**Geplaatst**: 09-11-05 12:22

Re:

Geplaatst: 09-11-05 12:22

In Nederland heet dit drukkingen (althans volgens het boek van prof. hoe heet ie ook al weer over ziekten bij het paard). Drukkingen zijn er is soorten en maten, erg en minder erg. Variërend van onderhuidse irritatie tot open wonden.

Maar hoe voorzichtig je ook bent, het kan iedereen overkomen. Mijn paard heeft een drukking gehad (gelukkig een kleintje) als gevolg van een nat bontje van de regendeken. Conclusie: die bontjes op de schoft zijn helemaal niet goed. Die haal ik er nu ook uit tegenwoordig.

**Geplaatst**: 09-11-05 13:38

Re:

Geplaatst: 09-11-05 13:38

Anya schreef:

Maar hoe voorzichtig je ook bent, het kan iedereen overkomen. Mijn paard heeft een drukking gehad (gelukkig een kleintje) als gevolg van een nat bontje van de regendeken. Conclusie: die bontjes op de schoft zijn helemaal niet goed. Die haal ik er nu ook uit tegenwoordig.

Kan ik van meepraten, ik heb al een paar jaar een deken zonder bontje, maar mijn pony heeft nog steeds en witte schoft van dat rotbontje van de vorige deken.

Goed stukje weer Louis!