Bokt.nl

**Geplaatst door de TopicStarter** : 18-06-08 22:08

objectieve kijk natuurlijk bekappen

Geplaatst door de TopicStarter : 18-06-08 22:08

Natuurlijk bekappen (2)

Een publicatie van Jean Mopin zoals gepubliceerd in 2006.

Westen Wind
De wind waait momenteel duidelijk uit het westen. Eerst bracht dit briesje ons het nieuwe evangelie voor de verhouding tussen mens en paard en nu begint het te fluisteren over "natuurlijk bekappen". De Far West met zijn mustangs spreekt nog steeds tot de verbeelding! Ach, die Amerikanen, ze zijn er zo goed in om ons te vertellen wat we allemaal al lang wisten en.... om beginnelingen verleidelijk simpele recepten te verkopen. Simpel, voor iemand met heel veel ervaring. Maar voor een groentje is het niet gemakkelijk om zijn weg te vinden tussen al deze modetrends. Hij moet ze namelijk eerst begrijpen voordat hij ze kan beoordelen.

Noodzakelijk kwaad
Het uitgangsprincipe schijnt te zijn: "beslag is een noodzakelijk kwaad". Helaas probeert niemand de precieze oorzaak van dit "kwaad" te definiëren: zijn de hoef en het hoefijzer gewoonweg incompatibel van nature, of ligt het aan de incompetentie van de hoefsmid? De eerste mogelijkheid kunnen we gezien de lange geschiedenis van het hoefijzer nagenoeg uitsluiten: men zou al snel gestopt zijn met het beslaan van paarden als dit werkelijk onverenigbaar met de natuur zou zijn. In de tweede mogelijkheid weerklinkt echter een echo van de vele klaagzangen die door de hele geschiedenis heen werden gezongen over de gebrekkige opleiding van hoefsmeden en de gevolgen daarvan voor de paarden in de burgermaatschappij of het leger. Op de meest kritieke momenten wendt het menselijke intellect zich tot de natuur om de eenvoudige basisprincipes te herontdekken. Vooral rond 1880, toen het gebruik van het paard als trekdier zijn hoogtepunt had bereikt, zocht het veterinair onderzoek inspiratie in de wetenschappelijke analyse van de hoeven van wilde paarden. Een eeuw later - en vast en zeker om dezelfde redenen - amuseerden een aantal Amerikaanse hoefsmeden zich met hun lasso's om "ongerepte" mustangs te vangen en de eigenschappen van hun hoeven te observeren, te meten, te vergelijken en met de computer te verwerken. Waarom hebben deze mustangs zulke goede voeten terwijl onze vertroetelde en verwende gedomesticeerde paarden, voorzien van de meest geraffineerde ijzers, zo vaak aan hoefaandoeningen leiden? De ongetwijfeld uiterst telegenieke Amerikaanse hoefsmid Jaime Jackson is al een jaar of twintig bezig met het ophemelen van de techniek van het "natuurlijk bekappen", een methode die tegenwoordig ook in Europa door verschillende organisaties wordt uitgedragen.

Leefomstandigheden
Deze praktijk berust op een verbijsterend logisch en eenvoudig axioma: laten we ervoor zorgen dat de levensomstandigheden van onze paarden zo veel mogelijk op die van wilde paarden lijken en ze zullen geen hoefijzers meer nodig hebben (een waarheid als een koe en je moet een Amerikaan zijn om daar geld uit kunnen slaan!). Concreet betekent dit niet dat men thuis het landschap en klimaat van Montana moet imiteren, maar wel dat men op zijn minst de stal afschaft en over voldoende grote weides kan beschikken waarop het paard bijna voortdurend in beweging moet zijn, desnoods met behulp van een aantal afgezette stroken. Men moet bovendien zorgen voor een gevarieerde ondergrond door het hier en daar storten van ladingen zand en stenen (die vorige generaties geduldig hebben verwijderd om een mooie weide te krijgen ... ) en voor een zo natuurlijk mogelijke voeding zonder al te rijke kunstmatig geteelde grassoorten. Tenslotte moeten de hoeven om de twee weken gecontroleerd en ietwat bijgewerkt worden. Als aan al deze voorwaarden voldaan is en na een aanpassingsperiode die afhankelijk van het individuele geval kan variëren van enkele weken tot een jaar, zullen de meeste paarden op blote voeten kunnen lopen - dat is nogal logisch. En ja, tot op zekere hoogte kunnen ze ook werken, op allerlei soorten terrein en in min of meer alle disciplines. Bij problemen van tijdelijke aard kan men altijd nog hoefschoenen als oplossing gebruiken, hoewel deze in principe eerder bedoeld zijn voor geblesseerde paarden. Kunnen we het nu dus zonder die dure en soms kortzichtige hoefsmid stellen?

Hoefijzer
Het is waar dat we in de hoefsmederij (zoals in andere ambachten) soms te werk gaan volgens principes die we nauwelijks objectief kunnen rechtvaardigen. Maar laten we eerlijk zijn: al die bovengenoemde voorwaarden zijn vaak niet te combineren met onze sportieve en economische doelstellingen. Men moet weten wat men wil. Of men laat zijn paard op een zo natuurlijk mogelijk wijze leven en respecteert zijn aard (mag ik zo vrij zijn erop te wijzen dat bereden worden voor een paard minstens net zo onnatuurlijk is als hoefbeslag?), of men "gebruikt" het paard om economische, sportieve, recreatieve, emotionele en zelfs sociale redenen en dan moet men hem deze opgave zo aangenaam mogelijk maken. Men hoeft natuurlijk niet per se uitsluitend voor het een of het ander te kiezen. Iedereen kan de ideale variant creëren, afhankelijk van zijn overtuiging en mogelijkheden. Na bijna dertig jaar dagelijks met het hoornmateriaal van de hoef in de weer te zijn geweest, durf ik te zeggen dat veel paarden onder de huidige leefomstandigheden de van hen verwachte prestaties zonder ijzers nooit zouden kunnen leveren. En dat beslag bijdraagt aan het welzijn van het paard. Dat beslag het leven van een veulen met hoefafwijkingen kan verlichten (en soms zelfs redden) terwijl ditzelfde veulen in Montana een gemakkelijke prooi zou worden van het een of andere roofdier waarna hyena's en aasgieren zich aan zijn overblijfselen tegoed zouden doen. Een goed gevormd en correct aangebracht ijzer is dus geen noodzakelijk kwaad maar een weldaad voor het paard. Maar als het een slecht gevormd en aangebracht ijzer betreft, is het inderdaad beter om het paard op blote voeten te laten lopen. En daar zijn we weer bij het probleem van de opleiding beland ...

"Natuurlijk bekappen" werkt dus alleen onder bepaalde omstandigheden en voor bepaalde paarden. Als men dit eenmaal goed begrepen heeft, is deze methode een interessant alternatief dat men aan zijn pakket van mogelijkheden kan toevoegen.

Jean Mopin
© De Hoef №123