Bokt.nl

**Geplaatst door de TopicStarter** : Gisteren, 15:45

Als het dan zover is, afscheid nemen (euthanasie)

Geplaatst door de TopicStarter : Gisteren, 15:45

Hoi allemaal,

Ik ben benieuwd naar jullie ervaringen rondom het laten inslapen van een paard. Het is voor mij nu helaas na 21 jaar aan de orde bij mijn eigen paard.

Hoe gaat een euthanasie bij een paard praktisch in zijn werk?

Zijn er dingen waar ik vooraf over moet nadenken (locatie, aanwezigheid, eventueel afscheid nemen)?

Hoe hebben jullie de emotionele kant ervaren en hoe hebben jullie jezelf of anderen daarop voorbereid?

Hebben jullie tips om mooie herinneringen vast te leggen (foto’s, pluk manen, hoefijzer bewaren, etc.)?

Ik vind het een zwaar onderwerp, maar ik denk dat het kan helpen om er nu al wat over te weten. Alle ervaringen, tips of adviezen zijn welkom.

Alvast bedankt

**Geplaatst**: Gisteren, 15:52

Geplaatst: Gisteren, 15:52

Sterkte alvast!

Er zijn zeker praktische zaken om van te voren even over na te denken en op voor te bereiden:
- een paard moet voor het ophalen aan de straat liggen, dus zorg dat je paard daar kan komen. (Ik weet niet of je ze aan huis hebt, maar overleg anders met de staleigenaar.
- op welke manier je je paard op wil laten is iets om nu over na te denken. Er zijn een paar opties: rendac, rendac individueel. (Misschien nog meer, die zal iemand anders vast aanvullen. )
- Ik heb van mijn veulen een pluk staart haren bewaard. Ik zou deze graag nog ergens in laten verwerken, een sieraad oid.
- heb je iemand die bij jou kan blijven om je te steunen?

**Geplaatst**: Gisteren, 15:55

Geplaatst: Gisteren, 15:55

Allereerst heel veel sterkte.
Ik heb onlangs ook na 23 jaar voor het eerst afscheid moeten nemen.
Ik heb het er nog steeds moeilijk mee. En iedereen verwerkt dat anders.

Ik denk dat de voornaamste vragen voor jezelf zijn.
Hoe wil je dat het gebeurt. Ik heb gekozen voor inslapen wat de meeste mensen doen, maar ik weet niet of ik dat weer zou doen.
Mijn pony heeft hier zo enorm tegen gevochten dat vond ik toch wel traumatisch.
Ik ben bij het hele proces gebleven om mijn pony te steunen, maar prettig vond ik het niet.

Verder wat wil je met zijn of haar lichaam? Wil je het cremeren of naar de rendac?

Bij mij stond de afspraak voor de euthanasie bijna 2 weken in voren. Dat vond ik zwaar, maar gaf mij ook de kans aan het idee te wennen.

Ik heb nog last minute een fotoshoot gepland. Daar ben ik echt enorm blij mee. Dat had ik veel eerder moeten doen.
Ook heb ik een stuk van zijn staart geknipt voor wat als en is hij gecremeerd. Ook dat zal ik niet snel meer doen denk ik. Maar hij was speciaal en 23 jaar lang is voor mij 2/3 van mijn leven. Dus er ging ook een stukje van mij heen die dag Y;(

Verder houd ik mezelf vooral voor. Dat ik de keuze voor hem gemaakt heb, dat hij nu rust heeft en dat dat het aller aller belangrijkste is.
Hij heeft geen pijn/ongemak meer, dat is hetgeen voor mij telt.

Mijn emoties gaan alle kanten op, van paniek, tot spijt, tot angst tot verdriet en af en toe vrede.

Nogmaals heel erg veel sterkte de komende tijd en met de beslissing. :knuffel:

**Geplaatst**: Gisteren, 16:07

Geplaatst: Gisteren, 16:07

Heel veel sterkte…

Je kunt kiezen voor op de kliniek of bij je stal als de staleigenaar dat goed vindt en als je paard daar dicht langs een doorgaande weg kan worden gelegd, want anders haalt de rendac het niet op.
Laat je het bij stal doen moet je de rendac zelf regelen en bij de kliniek doen zij dat voor je.
Dat kan ook weer op verschillende manieren met verschillende kosten eraan verbonden.
Ook kun je laten cremeren, daar heb ik zelf geen ervaring mee, misschien kunnen anderen je daar verder mee helpen.

Ik heb bij onze paarden van te voren een pluk haar van de staart gevlochten en eruit geknipt om te bewaren, behalve bij eentje waarbij het plotseling was, dat hebben we na het inslapen toen nog gedaan.

Verder vond ik het zelf belangrijk om het geen extra stress voor de paarden te geven om zoveel mogelijk alles in het het normale ritme te doen die dag, geen extra mensen eromheen, geen andere toestanden en of grote emotie zodat ze niet zelf al stress hadden voor het ging gebeuren.
Maar dat is voor iedereen misschien weer anders.

**Geplaatst**: Gisteren, 16:08

Geplaatst: Gisteren, 16:08

Wat verdrietig, heel veel sterkte toegewenst!

Mijn eerste pony werd 26 jaar en was op door artrose, die heb ik op een hele prettige manier laten inslapen: In het weiland met een kundige en vertrouwde dierenarts die vooraf en tijdens alle stappen uitlegde en alle tijd gaf voor het afscheid.

Vanaf het moment dat ik de beslissing nam, heb ik ook vrij snel alles in gang gezet: vrijdag overlegd met de dierenarts, maandag daarop laten inslapen. Dat weekend nog alle tijd genomen om te poetsen, knuffelen en lekkers te geven. Ontzettend verdrietig, maar ook heel blij met de tijd die we nog even hadden.

Het inslapen zelf gebeurde in het weiland, zonder de andere paarden. Eerst kreeg ze een middel toegespoten om te gaan liggen/slapen, wat de dierenarts heel prettig heeft begeleid door haar een beetje te laten draaien. Toen kon ik nog knuffelen en afscheid nemen en toen ik er klaar voor was kreeg ze het laatste spuitje, waarna ze zo weggleed.

Nadien hebben we de andere paarden er even bijgelaten. Die snuffelden even en gingen toen over tot de orde van de dag. Ik heb mijn paard met de individuele ophaalservice van Rendac op laten halen, waarvoor de makkelijke toegang naar het weiland heel handig was. Op zich was dat prima, al vond ik de man die dat deed wel een ongelooflijke hork. Hij had het steeds over "kadaver" en dat vond ik echt een respectloze term.

Haar beste vriendin leek haar nog wel een paar dagen te zoeken op het terrein, keek in haar stal of stond te hinniken bij de poort.

Tijdens en na het inslapen was ik wel echt eventjes ontroostbaar, maar in de dagen/weken erna voelde ik ook een opluchting en wist ik zeker dat ik de juiste beslissing had genomen. Opgelucht omdat ze door haar aandoeningen al een paar jaar schommelde in haar gezondheid, met alle zorg(en) van dien.

Ik had op dat moment nog niet zo lang een 2e (jonger, gezonder) paard waarvoor ik dagelijks alsnog naar stal moest. Heel confronterend om dan een 2e lege stal te zien of een lege plek in de kudde.. Maar ik zag ook hoe een gezond paard leeft en besefte nog eens dat mijn oude pony niet langer door had gemoeten. Ze is zo'n 20 jaar bij mij geweest en heeft echt een goed leven gehad, dat is een troost.

Uiteraard een vlecht uit de staart en manen geknipt. En een deel daarvan in epoxy laten gieten, in de vorm van een hoefijzer. Van de staartvlecht wil ik met haar halster en foto's nog een soort herinneringslijst maken, dus een verdiepte fotolijst, met daarin die dingen op een mooie manier gedisplayed.

Daar ben ik nog niet aan toegekomen, omdat ik mijn 2e paard een paar jaar later onverwachts moest laten inslapen op de kliniek. Na een ongeluk was er geen andere optie voor een paardwaardig bestaan, dus binnen een paar uur stond mijn leven op de kop. Daar ben ik zo goed ziek van geweest (haast depressief) en, ondanks dat ik inmiddels 3 nieuwe paarden aan huis heb, nog altijd regelmatig verdrietig om. Ze was te jong, te gezond en we hadden nog minstens 15 jaar samen tegoed. Ik heb haar door een paardencrematorium laten ophalen en cremeren. Een rib uit mijn lijf, maar een veel betere ervaring.

Ook voor haar wil ik nog zo'n lijst maken, maar als ik haar spulletjes tegenkom overvalt het verdriet me toch. Nu ook weer als ik er weer in detail over nadenk.

Het is voor iedereen heel verschillend, maar ik ga ervanuit dat je paard bij jou een goed en lang leven heeft gehad. Uit dat besef kun je waarschijnlijk nog wat troost halen, voor de rest zal de tijd zijn werk moeten doen.

**Geplaatst**: Gisteren, 16:25

Re: Als het dan zover is, afscheid nemen (euthanasie)

Geplaatst: Gisteren, 16:25

Ik heb helaas al verschillende malen een paard moeten laten euthanaseren. Ik doe dat in samenspraak met de behandelende DA die op een gegeven moment ook zegt dat er niets meer aan de ziekte van het betreffende paard te doen is .Ik wil dat dat op zo'n prettig mogelijke manier (voor het paard) verloopt ,het beste is dan met verschillende injecties waardoor ze heel gemakkelijk vertrekken zonder verzet. Ik laat het pas doen als het echt nodig is en het paard er ook zelf geestelijk aan toe is .Na het overlijden knip ik een pluk manen af voor mezelf. Ik laat het dode lichaam "gewoon" door de Rendac ophalen, ik hecht geen waarde aan het "lege" lichaam zonder de ziel. Anderen kunnen daar anders over denken. Een "echte" begrafenis voor een paard is volgens mij in Nederland niet mogelijk (?).

**Geplaatst**: Gisteren, 16:26

Geplaatst: Gisteren, 16:26

Kies een plek waar je paardje opgehaald kan.
Mijne zijn beide in de bak/paddock ingeslapen.
De 1e in de bak met de kudde in de paddock er naast.de 2e met de gehele kudde om haar heen.
Alle eigenaren hadden hun paardje vast en niemand heeft bewogen. Mijn merrie was de leider en alle paardjes hebben mooi afscheid kunnen nemen van haar.
Ik heb bij beide meegeholpen om op de plaat te plaatsen en dan gaan ze met een lier de trailer in .beide zijn apart gecremeerd. Dat wilde ik zo en heb daar geen tel spijt van.

Jij heel veel sterkte met deze moeilijke beslissing

**Geplaatst**: Gisteren, 16:46

Geplaatst: Gisteren, 16:46

Mijn pony is op de kliniek ingeslapen, er zouden eerst nog röntgenfotos gemaakt worden en aan de hand daarvan inslapen of door behandelen.
Omdat ik de bui wel zag hangen had ik ook het vriendje van pony meegenomen.
Achteraf een superfijne beslissing. Pony is heel rustig ingeslapen en vriendje heeft goed afscheid kunnen nemen waarna hij zelf weg liep en in de trailer ging staan. Het was toen ook goed, heeft thuis niet meer lopen zoeken of roepen

Ik heb een pluk haar van haar afgeknipt en mijn vriendinnetje die mee was om te rijden en ter ondersteuning heeft fotos gemaakt van het hele proces, hier ben ik nog steeds dankbaar om.

**Geplaatst**: Gisteren, 16:50

Geplaatst: Gisteren, 16:50

Ik heb mijn paard op 27 jarige leeftijd, nadat ze 27 jaar bij me was, laten inslapen.
Mijn jongere paard die ik een paar jaar daarvoor heb weggebracht, wegens een zware blessure, heb ik in de kliniek laten inslapen, dat voelde toen goed. Je hoeft dan ook geen lichaam af te voeren.

Maar dit paard had twee vriendjes en ik wist van de ene dat die heel erg hecht met haar was en enorme verlatingsangst had. Ik wilde dat ze goed afscheid kon nemen.

Paard in een afgezet hoekje van de wei gezet, waar ze makkelijk weggesleept kon worden. De dierenarts is gekomen, eerst het paard in slaap gebracht en daarna de spuit om het hart stil te zetten. Het vallen van het paard is wel even een heftig moment vind ik. Na het overlijden hebben wij onze andere paarden erbij gelaten. Dat was best emotioneel en heftig, vooral toen ze op een gegeven moment met hun hoeven keihard op het dode lichaam gingen schrapen (ik denk om te proberen het weer tot leven te krijgen). Ik heb toen toch weer het lijntje ervoor gedaan.

Het paard was op vrijdagmiddag overleden en werd pas maandag opgehaald. Het was gelukkig geen warm weer en het paard heeft twee dagen bij de andere paarden in de wei gelegen. De eerste dag bleef mijn paard er de hele tijd voor staan om te 'waken'. De pony ging gewoon weer eten. De tweede dag ging mijn paard af en toe even weg om te eten en ging dan weer waken. Toen het lichaam de derde dag begon te ruiken, heeft mijn paard er niet meer bij gestaan. We hebben het toen naar de weg gesleept (heb ik laten doen, want kon daar niet tegen) en de ochtend erna is ze opgehaald.

Thuis had ik een klein altaartje. Ik heb ook nog een rouwkaart gemaakt met haar foto en die erbij gezet. Al met al was het een goed en mooi afscheid en mijn andere paard heeft daarna niet meer gezocht of gehinnikt en leek geen afwijkend gedrag te vertonen.

Persoonlijk had ik vree met het eindigen van het leven bij haar, ze was echt op. Toen ik mijn zevenjarige zelf gefokte ruin moest laten inslapen, heb ik daar veel langer last van gehad.

Waar je rekening mee moet houden (weet niet of het altijd gebeurt) : de ogen blijven open staan (ik heb ze dicht geplakt en als het lichaam stijf wordt blijven ze dicht), uit het gat waar de injectie was gezet bleef bloed lopen en ook uit haar neus kwam na een dag nog wat bloed, de buik gaat opzetten, de ontlasting kan gaan lopen en na een paar dagen gaat het lichaam ruiken. Maar als het op een doordeweekse dag plaats vindt, komen ze volgens mij de volgende dag al ophalen (weet ik niet zeker). Je hebt een dekzeil of grote deken of laken nodig om ze af te dekken als het paard aan de weg gelegd moet worden en wat bakstenen als het hard waait. En een trekker om het paard naar de weg te slepen.

Cremeren kan natuurlijk ook.

Ik wens je heel veel sterkte!! :knuffel:

Ik bedenk me nu ineens dat ik ook eens gezien heb dat iemand rondom het lichaam (en mss ook wel erop dat weet ik niet meer) allemaal bloemen had gelegd. Dat vond ik ook wel mooi.

**Geplaatst**: Gisteren, 17:23

Re: Als het dan zover is, afscheid nemen (euthanasie)

Geplaatst: Gisteren, 17:23

Sterkte alvast!

Qua afscheid doen wat voor jou fijn voelt. Een fotoshoot, een stuk staart of manen om iets moois van te laten maken , een hoefsafdruk ….

De locatie bepalen waar het moet gebeuren is belangrijk.
Op de kliniek, op stal?

Indien het laatste hou er rekening mee dat je paard aan de weg moet komen te liggen voor afhaal. Tenzij je kiest voor een individuele afhaalservice voor destructie of crematie.

Ik heb niet gekozen voor crematie, wel voor persoonlijke afhaal. Daardoor konden we mijn paard in de wei in laten slapen en hoefde ze niet aan de weg te liggen. Het was behoorlijk prijzig, maar voor mij was het het waard om het zo te doen.

Mocht je voor crematie gaan, check dan de Belgische aanbieders. Veel goedkoper en ik hoor positieve berichten.

Ik heb als aandenken een stuk staart gehouden. We hebben een oud houten carrouselpaard in huis. Die heeft nu geen houten staart meer, maar de staart van mijn paard Tess.

**Geplaatst**: Gisteren, 17:32

Re: Als het dan zover is, afscheid nemen (euthanasie)

Geplaatst: Gisteren, 17:32

Alvast heel veel sterkte gewenst!

Hier helaas ervaring met inslapen van paarden. En ondanks dat het afscheid nemen enorm piep is en er enorm veel verdriet komt kijken, vind ik het ergens een mooi iets. Mijn paard die er altijd voor mij was, die mij zo enorm veel plezier heeft gegeven, die mij altijd getroost heeft en gesteund heeft in de moeilijke tijden, steunen bij zijn of haar laatste momenten.
Wij laten ze altijd op de kliniek inslapen, die hebben een speciale kamer om ze te ondersteunen bij het gaan liggen. Ook hoef je dan niet je paard nog naar de weg zien te krijgen, of zien te liggen onder een zeil.

Nogmaals sterkte deze tijd!!

**Geplaatst**: Gisteren, 18:10

Re: Als het dan zover is, afscheid nemen (euthanasie)

Geplaatst: Gisteren, 18:10

Sterkte alvast.
Ondertussen zelf 3 paarden moeten laten gaan.
En blijft naar.
Mijn laatste en eerste van die drie zijn in de kliniek ingeslapen; puur omdat ze daar al waren en helaas was er niets meer mogelijk.
Ik ben er bij alle drie bijgebleven.
Op de kliniek was inderdaad een speciale ruimte,hoewel bij dier 1 zij liggend in een box is ingeslapen ( kon niet meer staan, atypische myopathie).
De laatste is in de inslaapkamer ingeslapen.
Hier heb ik na het inslapen afscheid genomen en naar huis gegaan.

Dier 2 is op de pensionstal gepland ingeslapen. We kozen voor een plek in een weilandje naast zijn kudde (24/7 buiten).
Dit ook in overleg met de pensionhouder die hem na het inslapen natuurlijk naar een andere plek moest brengen alwaar hij opgehaald kon worden.
Dit werd gedaan toen ik al weg was en dat stuk heb ik dus niet meegemaakt.
Na het inslapen heb ik wel zelf nog uitgebreid afscheid genomen, haar geknipt en z’n oude deken over hem heen gelegd.
Ik weet dat hij daarna dus verplaatst is ( met de shovel….) naar een iets meer centrale plek alwaar er dan zeil over gelegd werd ( er hebben op die plek vaker paarden gelegen dus ik wist hoe dat eraan toe zou gaan).
Zowel bij inslapen op kliniek als op de Pensionstal heb ik zelf niets geregeld rondom het ophalen van rendac.

Er is nog een stalgenoot met haar merrie even langs mijn ruin gelopen om haar afscheid te laten nemen. Ook hebben de paarden bij het hek gestaan, voelde toch alsof ze allemaal afscheid namen.
Ik vond dit ook waardevol voor de achterblijvers.
Die worden meestal niet meegenomen in het proces maar kunnen ook diepe rouw ervaren.

Nogmaals: sterkte.

**Geplaatst**: Gisteren, 18:29

Geplaatst: Gisteren, 18:29

Ik heb hier aan de weg weinig ruimte om een dood paard neer te laten leggen. Het is een keer gebeurd dat een paard spontaan overleed, dus toen moest het wel. Mijn loonwerker heeft het paard toen heel netjes met de pallethef opgetild. Eén palletpoot achter de voorbenen en éé voor de achterbenen. Ik ben meegelopen om z'n hoofd opgetild te houden en dat ging allemaal heel netjes. Gevarendriehoek ervoor gezet omdat hij echt maar nét in de berm kon liggen en je hem in het donker echt niet zag, maar het is allemaal goed gegaan.

Maar bij een geplande euthanasie ga ik dus bij voorkeur naar een pensioenstal vlakbij, die sowieso natuurlijk vaker met dit bijltje moeten hakken. En soms is het ongepland urgent bij een kliniek, en mocht het thuis ongepland urgent zijn, dan weet ik in ieder geval dat het wel kán, als het nodig is. Maar liever elders, want dan hoef je het ophalen ook niet te regelen (niet dat dat ingewikkeld is, maar kan me voorstellen dat je dat liever niet wilt doen) of te zien.

Anyway, alle euthanasie hier is altijd in 3 stappen gedaan, eerst een roesje, dan narcose (dan gaan ze dus liggen/vallen ze) en als ze eenmaal liggen krijgen ze de laatste spuit.

Om de narcose en de laatste spuit toe te dienen wordt een canule/branule in de halsader aangebracht, zodat de ader niet dichtklapt en je geen risiso loopt dat er te weinig middel ingespoten kan worden. Dat is dus een dikke naald, en daar kan je paard ondanks het roesje wel een pijnreactie op geven. En dat is toe nu toe eigenlijk het enige wat een beetje akelig kan zijn om aan te zien, vind ik altijd. Tóch nog even pijn doen voor het over is.

Ik heb verder nooit enig 'vechten' tegen de narcose meegemaakt. En als dat gebeurt, dan zou dat dus ook bij een gewone narcose voor een operatie gebeuren waar ze weer uit wakker worden, dus dat is dan echt niet gerelateerd aan die naderende dood.

Veel sterkte! Ook als je weet dat het niet anders kan, het blijft natuurlijk ongelooflijk rot en verdrietig.

**Geplaatst**: Gisteren, 18:45

Geplaatst: Gisteren, 18:45

Ik lees hier dat het met 2 prikken gebeurd maar waar ik bij geweest ben word het met 3 prikken gedaan.
Ook bij mijn paard die ik bijna een jaar geleden heb moeten laten gaan.
Eerst een zoals bij de tandarts maar dan een hele hoge dosis. Dan staan ze zowat al met hun neus op de grond te soezen, dan een waarvan ze gaan liggen, als je DA hem goed begeleid dan gaat het meestal wel vrij rustig en als de dan echt goed diep slapen dan de laatste prik om het hart te stoppen.

Ik heb inderdaad ook een pluk staart en manen afgeknipt en een fotoshoot gedaan van te voren.
Verder de dag zelf voor haar gewoon de normale routine zodat ze gewoon lekker haarzelf was.

En inderdaad op een plek waar je paard makkelijk weg gehaald kan worden. Ik heb haar door de rendac laten ophalen. Voor mij is als ze weg zijn het niet meer dan een omhulsel.

Heel veel sterkte!

**Geplaatst**: Gisteren, 18:54

Geplaatst: Gisteren, 18:54

Ik heb het helaas afgelopen dinsdag nog moeten doen. Heel naar en het went nooit. Gelukkig kon het bij ons op stal, in een weitje waarvandaan de staleigenaar het paard makkelijk aan de weg kan leggen. En vanaf dat we wisten dat we hem moesten laten gaan tot het moment daar was, hadden we nog ruim de tijd om oa een afscheidsshoot te doen. En hem flink te verwennen nog een paar dagen.

Hoe het bij ons is gegaan. Wij zijn op tijd naar stal gegaan zodat we nog lekker hebben kunnen tutten met hem. Toen de dierenarts kwam heeft hij sedatie gekregen. Nadat dit was ingewerkt heeft ze een infuusnaald ingebracht bij hem, en zijn we met hem rustig naar het weitje gestapt. Daar hebben we hem nog even flink geknuffeld en is het narcosemiddel ingespoten. Daarvoor moest ik even afstand nemen omdat de dierenarts het vallen begeleidde. Gelukkig ging hij vlot liggen en lag hij meteen mooi stil. Daarna is het middel toegediend waardoor het hart ging stoppen. Ik heb zijn hoofd vastgehouden en lieve woordjes ingefluisterd. Hij was heel snel weg. Zijn grote vriend hebben we toen opgehaald uit de wei om ook afscheid te nemen. Ik had verwacht dat dit wat voeten in aarde zou hebben omdat dit een paard is die snel ergens van kan schrikken maar hij ging heel doelbewust naar zijn maatje toe en heeft er een tijd aan staan snuffelen. Vooral dat vond ik echt een heel moeilijk maar ook een heel mooi moment. Ik kijk er zelf nu met een goed gevoel op terug.

De eerste 2 paarden die we moesten laten gaan, ben ik niet bij geweest omdat ik zoveel verdriet had dat ik dacht dat ik het niet aan zou kunnen. Daar heb ik echt heel veel spijt van gehad. Vandaar dat ik me vanaf dat moment heb voorgenomen dat ik er altijd bij wil zijn tot het laatst. Dat heb ik nu 2 keer meegemaakt in 1 jaar tijd helaas. Maar hoewel heel erg verdrietig had ik het ook niet willen missen beide keren. Oja en de staart, die is er de laatste 2 keer ook af gegaan. We gaan een lijst kopen om ze in te hangen.

**Geplaatst**: Gisteren, 19:32

Re: Als het dan zover is, afscheid nemen (euthanasie)

Geplaatst: Gisteren, 19:32

wij hebben die van ons na de diagnose botkanker nog een dag mee naar huis genomen van de kliniek
dochter volgende dag een mooie fotoshoot gemaakt en middags naar de kliniek , om in te laten slapen , mijn tiener dochter n
mocht erbij zijn het was niet eng zei de kliniek ,
ik moet zeggen het ging ook mooi rustig ze begeleiden hem met zitten en toen liggen de arts was erg rustig gaf ons alle tijd
een mooie armband laten maken van een pluk manen
dochter is er een hee poos naar van geweest , wilde eerst niet meer rijden , dit met rust gelaten tot haar een pony te rijden aangeboden werd , deze is ze toen gaan rijden , kwamen er kopers voor , ze zei moeder ik wil deze pony zelf graag hebben , dit gedaan .
het was een nare perioe voor onze dochter .

**Geplaatst**: Gisteren, 20:05

Geplaatst: Gisteren, 20:05

Ik denk dat er al hele goeie tips zijn gegeven.
Wellicht goed om over na te denken:
- wil je je paard door de rendac op laten halen of laten cremeren?
- heb je een DA waar zowel jij als je paard je comfortabel bij voelen om dit uit te voeren?
- vraag je DA om vooraf aan je uit te leggen wat de stappen zijn, dat je een beetje voorbereid bent
- leg aan je paard uit wat er gaat gebeuren
- als het kan, blijf dan bij je paard als hij ingeslapen wordt
- denk eraan dat het lijf wel op kan zijn, maar het instinct niet altijd. Dat wil zeggen: paarden kunnen vanuit instinct het gevoel hebben dat ze moeten vluchten, wanneer ze door het narcosemiddel gaan liggen. Probeer dat niet te vermenselijken door daar lading aan te geven, het is enkel instinct waarom een paard dat kan doen.

Rouw om je dieren doet pijn, lang en je lijkt er volledig door overgenomen te worden. Verzuipen in een poel van emoties. Huil en zoek steun bij andere mensen of dieren. Heel veel sterkte.

**Geplaatst**: Gisteren, 20:09

Re: Als het dan zover is, afscheid nemen (euthanasie)

Geplaatst: Gisteren, 20:09

Ik heb mijn paard op 30 jarige leeftijd in de wei laten inslapen. Ik heb daarna gekozen voor Rendac individueel. Ze kwamen hem op de door mij gekozen tijd ophalen met een trailer waardoor ik hem dus niet heb hoeven verplaatsen. Allemaal heel fijn en respectvol gegaan. Als ik opnieuw de keuze heb zal ik hier weer voor kiezen.

**Geplaatst**: Gisteren, 21:21

Geplaatst: Gisteren, 21:21

Goed dat je er nu vast over na denkt.

Bij mijn paard was het inslapen acuut van toepassing. Gezonde 24 jarige haf, totdat hij niet meer gezond was. Binnen 24 uur van medicatie en bel maandag maar terug, naar op stal komen en weten dat het foute boel was. de dierenarts gaf de keuze nu op stal inslapen, of naar de kliniek en daar inslapen. Daar heb ik geen seconde over na hoeven denken: het is inslapen in zijn eigen vertrouwde omgeving geworden.

Plaats waar je in laat slapen is goed om over na te denken. Ruimte, graag zacht, rendac moet erbij kunnen, of je moet achteraf het paard nog kunnen verplaatsen met een tractor. Sta je op een pensionstalling, dan overleg je met de stalhouder. In mijn geval kwam de keuze op de rijbak. Achteraf is mijn pony met de tractor naar de straatkant gebracht.

Omgeving: zorg voor rust. Parkeer je eigen paniek. op dat moment heeft je paard je nodig, daarna heb je alle tijd om zelf in te storten. Ook voor mensen in de omgeving: rust. Mijn stalhouder is naar binnen gegaan. Een vriendin die er bij was bood aan om foto's te maken, maar dan was ze rond gaan lopen. Ik heb haar gevraagd er gewoon rustig bij te wezen. dit maakte dat het inslapen heel rustig, bewust en liefdevol kon gebeuren. Alle aandacht voor mijn pony.

Het inslapen zelf: de dierenarts heeft eerst gesedeerd. Op de sedatie is hij omgevallen. Dit is een tricky moment, en niet altijd mooi. Je weet niet welke kant het paard op valt. Ik heb mijn pony zelf vast gehouden, en hij ging best ok naar de grond. Maar ik heb ook paarden door een andere dierenatys begeleid zien worden, waarbij ze op hun achterhand geduwd werden. Gevolg: paarden sloegen hard met hun hoofd op de grond. Zouden ze niets van mee krijgen, maar ik wil dit niet voor mijn eigen dier. Dit zou ik zeker overleggen met de dierenarts!
Liggend krijgen paarden de laatste spuit, waarmee het hart stopt. Dit kán stuiptrekkingen geven, maar mijn pony heeft dat niet gehad, en ik heb het ook bij anderen nooit gezien.

Herinnneringen: ik heb een foto van zijn hoeven nadat hij was ingeslapen, met de laatste hoefsporen in het zand. Zijn voorpluk, heel veel manen, en zijn staart. Een pluk heb ik met mn nieuwe pony naar ons favoriet stukje bos gebracht, heel bijzonder en fijn om te doen. Ik weet nog niet wat ik met de rest ga doen.

Na het inslapen: je bent verplicht het paardenlichaam af te dekken. Zorg dat je zeil hebt, en een aantal bakstenen.

Ik heb mijn pony regulier met de rendac mee laten gaan. Deze moest ik zelf bellen, ging niet zonder tranen maar daar werd heel begripvol op gereageerd. Ik ben niet bij het ophaalmoment zelf geweest, maar had dit op mijn werk al wel gezien: een dag later al is het een kadaver, lijkt het al niet meer op het dier...

Het inslapen zelf heb ik altijd 100% vrede mee gehad. Zoals ik schreef: hij was thuis, het was rustig en liefdevol om ons heen. Ik heb op mijn werk eerder dieren in moeten laten slapen, dus ik wist wat ik kon verwachten. Nadat mijn pony echt zeker weten gehemeld was, mocht ik huilen enz. Ik heb het lang super oneerlijk gevonden dat hij zo ziek was geworden, ook een jaar echt veel moeite mee gehad. Maar de laatste 2 jaar heb ik veel paarden zien gaan, het nodige aantal veel te jong....mijn pony was 24...hij had absoluut nog ouder mogen worden, maar hij heeft een mooi leven gehad zonder lijden.

De vriendin die erbij was, had nooit een paard ingeslapen zien worden. Ook daarom wilde ik niet dat ze foto's ging maken: ik wilde dat ze zou ervaren. Ook haar paard was toen al ouder, voor haar zat de keuze er ook aan te komen. Ik wilde dat ze zien wat ze kon verwachten.

Wat moment betreft: bij mijn pony was dit heel acuut en heel duidelijk. Op mijn werk is dat wel anders geweest. Persoonlijk zet ik kwaliteit van leven boven kwantiteit. Wat kwaliteit is, verschilt dan nog per dier. Maar als ik ga twijfelen of het paard nog zelfstandig in de benen kan komen, plan ik een afspraak. Ook wanneer ze niet pijnvrij op de wei kunnen.

**Geplaatst**: Gisteren, 21:39

Geplaatst: Gisteren, 21:39

Sterkte alvast!
Ik heb mijn paard na 6,5 jaar van mij te zijn geweest (kende haar 12,5) moeten laten gaan. Ze liep van het een op andere momenten te zwalken, totaal geen controle meer over dr lijf. Uiteindelijk nadat ze meer balans had toch naar de kliniek em foto's laten maken. Zenuwbeknelling door gebroken halswerveltje..

Ik heb haar terug meegenomen en na het weekend is ze toen thuis ingeslapen met dr vriendinnen erbij.

Je wilt het moment graag zo lang mogelijk voor je uitschuiven. Ik was blij dat er een weekend tussen zat, dus maandag was weer de eerste optie. Daar wel gelijk voor gekozen.. het moment komt er toch aan. Heb het hele weekend alleen maar op stal gezeten en kon alleen maar huilen..

Stalgenootje is erbij geweest en andere stalgenoot had het ook aangeboden. Eerst nee gezegd, maar het leek me uiteindelijk toch ook wel fijn voor eventuele extra handjes. Zij stond er een klein beetje verder vanaf en dan kon mn stalgenootje die ook 6,5 jaar voor haar heeft gezorgd, gewoon zelf het afscheid meemaken. Diegene die er extra bij was heeft ook foto's gemaakt van tijdens het inslapen (van te voren afgesproken of ik dat wilde). Ik vond dat uiteindelijk super fijn. Ik heb dat helemaal niet doorgehakt, want de emoties zijn zo hoog. Maar de foto's hebben mij uiteindelijk geholpen met het verwerken. Als je die kans hebt, zou ik het zeker doen! Je hoeft er uiteindelijk niks mee te doen, maar je kan er wel wat mee doen!

We hebben haar op de wei van de anderen paarden laten inslapen, omdat ze daar nog bij konden met ophalen.. heb haar door het crematorium laten ophalen, vooral omdat ze dan op de wei opgehaald kon worden en ik niet die hele rompslomp moest regelen dat ze aan de weg kwam te liggen. (Uiteindelijk nog wel wat stress van gehad, crematorium wilde de wei eigenlijk niet oprijden, vanwege wegzakken..terwijl ik dat nog gevraagd had.. het was dat het gevroren had en het dus nog hard was..)

Uiteindelijk geen spijt van het cremeren. Heb na het overlijden nog stukje manen en haar voorpluk afgeknipt. Stukje staart had ik al afgeknipt toen ze nog leefde. De rest van haar staart heeft het crematorium afgeknipt en heb ik terug gekregen.

Ik heb haar uiteindelijk laten cremeren omdat het ophalen voor mij makkelijker te regelen was en ik graag een beetje as wilde voor thuis. Wat ik met de rest ga doen, weet ik nog niet.. van mij mag het de rest van mn leven op zolder blijven staan.. tenzij ik een goed idee heb.

En de rest komt daarna wel. Wil nog een sierraad laten maken, maar geen haast..

Ik was wel blij dat ik vantevoren al had nagedacht over wel of niet cremeren.. dat wil je op dat moment niet nog moeten uitzoeken

Laatst bijgewerkt door Laura_ op Gisteren, 21:47, in het totaal 1 keer bewerkt

**Geplaatst**: Gisteren, 21:58

Geplaatst: Gisteren, 21:58

Lieve TS, allereerst wil ik je veel sterkte wensen, de keuze maken om afscheid te nemen is nooit makkelijk.

Om je vraag over het verloop van een euthanasie kan ik je hopelijk duidelijkheid geven.

Ik ben zelf paardenarts en heb (helaas) heel veel ervaring met euthanasie (hoort jammer genoeg bij dit beroep).

Omdat het een verdrietig moment is en ook spannend kan zijn als je het nog niet hebt meegemaakt, leg ik altijd van tevoren uit wat de eigenaar en omstanders kunnen verwachten. Zowel het ideale scenario alsook wat kan 'afwijken'. Want helaas hebben we het ondanks we ons best doen niet altijd in de hand.

Een euthanasie bij het paard verloopt over het algemeen in 3 stappen.

1. Sedatie: gelijk aan wat ze krijgen bvb als het gebit gedaan wordt. Ik geef persoonlijk altijd ietsjes meer en wat ook geruststellend is, is dat 1 van de middelen behoort tot de morfine familie, dus extra pijnstillend. Paarden blijven hiermee staan maar worden in hun hoofd heel zen. Wellicht dat de ene wat meer dronken wankelt dan de ander maar je hebt dit liever dan een paard wat nog te wakker is als je de narcose geeft.

2. Anesthesie/narcose: dit is je ketamine (zorgt dat ze niet meer bewust zijn) en midazolam (zorgt dat het lichaam ook slap wordt). Dit is het middel waarvan ze in slaap gaan en gaan 'liggen'. Ik vertel er altijd bij dat helaas liggen heel lief klinkt, maar dat paarden niet zoals honden en katten ergens rustig gaan liggen en in slaap vallen. Helaas doordat ze prooidieren zijn, blijven ze staan tot het middel goed werkt en dan laten ze zich vallen. Dit proberen we als DA zo soepel mogelijk te laten gebeuren, maar uiteraard kunnen wij 600+kg ook niet altijd tegenhouden. Je kunt als DA proberen het paard de ene kant op te laten begeleiden maar soms willen ze toch anders liggen en daar kan je niks aan doen.

Wat wel een geruststelling is, het maakt niet uit hoe je paard terecht komt, in zijn hoofd krijg hij echt niks meer mee. Ze gaan namelijk pas plat als ze qua bewustzijn ver genoeg weg zijn. Het kan alleen vervelend eruit zien voor de eigenaar dus bij mij hebben ze altijd de keus of ze erbij willen blijven of toch even weg willen lopen.

3. Euthanasie: pas wanneer je paard helemaal goed slaapt en je er klaar voor bent wordt het euthanasie middel ingespoten. Dit kan T61 zijn of Euthasol. Het ene paard is heel snel overleden, het andere misschien iets langer. Wat mijn persoonlijke ervaring is dat de meeste paarden binnen 1 minuut al 'hersendood' zijn, maar het hartje kan langer kloppen omdat die een eigen pacemaker heeft onafhankelijk van de hersenen. Dus het hart kan blijven kloppen tot alle energie en zuurstof op is. Maar stiekem is je paard al veel eerder echt weg.
Het heeft daarom niks te maken met 'vechten' tegen de dood oid, maar puur fysiologisch. Ik blijf ook altijd aanwezig tot het hart lang stil ligt.

In mijn ervaring (als dierenarts maar ook zelf mijn eigen pony ingeslapen vorig jaar): de euthanasie is verdrietig, alle emoties komen eruit. Maar de meeste eigenaren voelen wel snel een opluchting wanneer het klaar is. Hun vriendje heeft geen pijn meer.

Ik vraag ook vaak of ze een plukje van de manen of staart willen en help het in te vlechten en af te knippen. Je hoeft er niet gelijk iets mee te doen maar mocht je later ineens iets verzinnen dan heb je het wel.

De plukken van mijn pony hebben een jaar in de kast gelegen en pas recent heb ik er een dromenvanger van gemaakt! Ik vond dat toch wel speciaal want een sierraad ervan zou ik niet snel dragen en een dromenvanger geeft wel het gevoel dat die nog over je 'waakt'

**Geplaatst**: Gisteren, 22:45

Geplaatst: Gisteren, 22:45

Zou ik mogen weten waar je die dromenvanger hebt laten maken? Dat idee vind ik echt heel mooi voor mijn dochter.

**Geplaatst**: Vandaag, 07:08

Geplaatst: Vandaag, 07:08

Ik heb niets verder toe te voegen aan de ervaringen al gedeeld. Behalve dan dat ik veel lees dat een overleden paard perse aan de weg moet liggen voor de Rendac.

Wij hebben afgelopen maandag helaas een paard moeten laten gaan en ivm drukke weg en smalle berm gebeld of het evt ook op het erf kon en dat was geen probleem. Volgens de klantenservice kwamen alleen extra eenmalig 4,51€ kosten bij ivm reinigen van de banden. Wel moeten ze op een harde ondergrond liggen, vrij van obstakels (hek, boom etc) en bereikbaar via verharding. Maandag 16:30 gebeld en volgende dag is hij nog voor lunchtijd opgehaald, op eigen erf.

**Geplaatst**: Vandaag, 07:36

Geplaatst: Vandaag, 07:36

In de eerste plaats wil ik je sterkte wensen. Dit is een moeilijke beslissing.
Uit eigen ervaring kan ik zeggen dat de meest prettige ervaring was om mijn toenmalige paard in te laten slapen op de Uithof.
Dit gaat heel rustig en je krijgt alle ruimte om erbij te zijn en afscheid te nemen.
Rendac wordt ook helemaal door hun geregeld.
Eerdere ervaringen met het aan de weg/ makkelijk bereikbare plaats en dan door Rendac op laten halen vond ik minder fijn.
Verder vond ik het fijn dat ik niet alleen was maar mensen om mij heen die mij steunden. Dat had ik echt nodig.
Er is geen goed of fout in je rouwproces. Neem hierin de tijd. Het valt niet mee om van je maatje afscheid te nemen.
Nogmaals sterkte.

**Geplaatst**: Vandaag, 08:22

Re: Als het dan zover is, afscheid nemen (euthanasie)

Geplaatst: Vandaag, 08:22

Heb 3x afscheid moeten nemen van een paard waarvan de 1e en 3e acuut moest beslissen. Bij de tweede had ik tijd en heb ik van tevoren nog foto’s gemaakt en lekker veel geknuffeld en staart gewassen.
Bij de 3e was het thuis. Heb haar 17 jaar gehad en ze was bijna 26. We kregen haar niet uit een zware koliekaanval dus moest haar laten gaan. Ik heb mijn jongere merrie erbij gehaald (die had iemand vast) en zat bij mijn merrie op de grond en heb verteld wat er ging gebeuren en haar bedankt voor alles. Zij was altijd mijn steun en toeverlaat.
Omdat ze al lag was het makkelijker. Ik zat bij haar en haar hoofd op mijn schoot kreeg ze eerst een slaapmiddel en daarna het laatste middel. Ze was zo weg. Mijn jonge merrie begon haar te likken en beetje met haar neus te duwen.. die probeerde haar wakker te maken. Ze heeft de hele middag bij haar gewaakt. Pas tegen de avond kwam ze naar het hek. Toen pas afgedekt en draadje voor gedaan. De volgende dag liep ze er gelijk naar toe en weer de hele tijd bij staan en liggen. In de avond is mijn paard door de individuele Rendac dienst opgehaald. Ik moest er niet aan denken dat ze met de grijper ging. Met inladen even niet gekeken maar eenmaal in de trailer nog wel gekeken.
Mijn jonge merrie heeft tot nog wel 2 weken op de plek gestaan , geroken en gezocht naar mijn oude paard. Je merkte echt aan haar dat ze in rouw was. Dus kan iedereen aanraden laat de maatjes afscheid nemen.
Ik had geluk dat ze niet ging maaien met haar benen maar het kan zijn dat ze dat wel doen.

Op dat moment had ik niet het geld voor cremeren maar had dat graag gedaan. Ik heb haar staart en hoefijzers. En ooit ben ik weer samen met haar. Ik mis haar nog steeds. Ze was heel bijzonder!

Sterkte met alles! Als je weet dat ze pijn hebben voelt het nadat het gebeurd is als een soort oplichting. Je weet dat ze niet meer lijden. En dat verzacht de pijn een beetje voor jezelf.