Paard ontspant nooit

Moderators: Coby, balance, Dyonne, Sica, C_arola, Neonlight, Firelight

Toevoegen aan eigen berichten
 
 
Lianne_jolie
Berichten: 13
Geregistreerd: 26-03-23

Paard ontspant nooit

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 16-05-25 10:08

Hoi hoi!
Zoals de titel al noemt vindt mijn 5 jarige ruin het ontzettend moeilijk te ontspannen. Al sinds jongs af aan zie ik hem zelden kauwen of likken. In eerste instantie denk je er niet teveel van maar hoe meer je met hem wil gaan doen hoe meer dit om de weg gaat staan. Hij kauwt en likt ook niet op stal bijvoorbeeld na een hard geluid. Het bouwt bij hem telkens op tot dat niet meer gaat of er genoeg tijd overheen is. Met trainen sluit hij zich af en toe dan ook compleet af en dan kan je echt alles uit de kast halen zonder reactie. Verder is hij absoluut de liefste en zachtste die er is. Hij heeft even in training gestaan, bij iemand die echt traint op zacht zijn en ontspanning en dat ging goed. Nou vond ik hem alsnog maar weinig af kauwen, maar het was al veel meer dan gewoonlijk. Nu hij weer verhuist is, gaat het weer veel minder. Ik weet dat het weer even wennen zal zijn, maar ik zit af en toe echt met de handen in het haar.

Hij krijgt overigens voldoende (lees zit altijd nog wat in het net) droog kuil. Hij krijgt een mini handje biks met de andere paarden mee. Ik geef hem zelf 100g balancer ViMi care en vitamin pharmaslobber 100g. Hierdoor doe ik nog horseflex relax combi 12g en halve dosering mellow mood. De supplementen krijgt hij sinds 2 weken ongeveer. Bij de trainingstal kreeg hij kleine hoeveelheid biks meegevoerd met de rest.

Huisvesting naar vraag:
Hij staat halve dag op de paddock, verder op stal. ‘s middags zet ik hem nog op het land, dit moet ik nog opbouwen. Hij staat altijd met de buurman op stal, welke ook op de paddock staat tegelijk. Verder doe ik elke dag een combinatie van grondwerk en longeren met hem. Hij geeft hierbij zelf aan hoeveel energie hij heeft. En hij krijgt 1 dag echt vrij, dan mag hij los in de bak.

Ik wil graag kijken naar therapie zoals cranio sacraal of mastersons method. Ik hoor graag jullie tips en tops om met een overbelast zenuwstelsel om te gaan en hoe ik hem kan leren wel af te kauwen en dingen te verwerken. Even buiten de training om, want zover ik kan zien zit dit echt veel dieper dan alleen training (lees: op stal of in de paddock ook).
Laatst bijgewerkt door Lianne_jolie op 16-05-25 10:18, in het totaal 2 keer bewerkt

Muze

Berichten: 6010
Geregistreerd: 24-04-20

Link naar dit bericht Geplaatst: 16-05-25 10:10

Hoe is zijn huisvesting? Voeding? Vriendjes? Gezondheid verder?
En jij? Hoe is jullie band, durf jij ook naar je eigen aandeel te kijken?

Lianne_jolie
Berichten: 13
Geregistreerd: 26-03-23

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 16-05-25 10:22

Muze schreef:
Hoe is zijn huisvesting? Voeding? Vriendjes? Gezondheid verder?
En jij? Hoe is jullie band, durf jij ook naar je eigen aandeel te kijken?


Gezondheid zover dat te beoordelen valt is goed. Dierenarts, osteopaat komt regelmatig.

Huisvesting heb ik erbij gezet voor je. Hier zal hij nog aan moeten wennen maar we hebben echt meerdere soorten gehad en probleem is overal gelijk. Evenals vriendjes, samen staan/ draadje ertussen. Lijkt geen verschil te maken.

Ik denk dat onze band goed is. Maar hoe beoordeel je dat nou echt? Ik kan ook met zijn cookie machine zijn of de gene die hem zijn beweging geeft.
Ikzelf speel uiteraard een rol erin. Maar wel voornamelijk met trainen en als ik er niet ben of om het hoekje sta dan doet hij hetzelfde. Het lijkt mij echt meer onkunde van hem dan dat er geen ruimte voor is.

MissNienke1

Berichten: 165
Geregistreerd: 18-06-10
Woonplaats: Maartensdijk

Link naar dit bericht Geplaatst: 16-05-25 10:23

Je lijkt je erg te richten op afkauwen als (enige) manier van ontspanning. Kan het zijn dat hij zich wel ontspant maar dat jij dat niet herkent? Staat hij wel eens te slapen in de paddock, zie je hem liggen, laat hij wel zijn hoofd zakken als je met hem bezig bent, heeft hij een been op rust, etc? Hoe bepaal jij of hij steeds erg gespannen is?
Wat bedoel je met 'het bouwt op tot het niet meer gaat'. Ontploft hij dan? Of is hij zo gespannen als een rietje dat hij trilt?

Natuurlijk is huisvesting erg belangrijk, en ook hoe jij je voelt bij hem en in deze omgeving. Vind je het fijner om samen met iemand met hem te werken? Ben je onbewust gespannen als je bij hem bent? Zoek ook zelf naar manieren om te ontspannen en dat op hem over te brengen.

Wat was er anders op de trainingsstal dan bij zijn eigen stal? Kun je nog dingen aanpassen die hij daar fijn vond?

pol013

Berichten: 9946
Geregistreerd: 18-05-04
Woonplaats: Omg breda

Re: Paard ontspant nooit

Link naar dit bericht Geplaatst: 16-05-25 10:37

Precies met Missnienke schrijft.
Waaraan zie je nog meer dat je paard niet ontspant? Waar loop je daadwerkelijk tegenaan in de dagelijkse omgang en training?

Kauwen en likken is weliswaar iets wat bij sommige mensen veel aandacht krijgt maar er is weinig consensus over wat het echt betekend of waarom paarden het doen. Dus als enige graadmeter vind ik het een heel matige parameter.

Lianne_jolie
Berichten: 13
Geregistreerd: 26-03-23

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 16-05-25 10:39

MissNienke1 schreef:
Je lijkt je erg te richten op afkauwen als (enige) manier van ontspanning. Kan het zijn dat hij zich wel ontspant maar dat jij dat niet herkent? Staat hij wel eens te slapen in de paddock, zie je hem liggen, laat hij wel zijn hoofd zakken als je met hem bezig bent, heeft hij een been op rust, etc? Hoe bepaal jij of hij steeds erg gespannen is?
Wat bedoel je met 'het bouwt op tot het niet meer gaat'. Ontploft hij dan? Of is hij zo gespannen als een rietje dat hij trilt?

Natuurlijk is huisvesting erg belangrijk, en ook hoe jij je voelt bij hem en in deze omgeving. Vind je het fijner om samen met iemand met hem te werken? Ben je onbewust gespannen als je bij hem bent? Zoek ook zelf naar manieren om te ontspannen en dat op hem over te brengen.

Wat was er anders op de trainingsstal dan bij zijn eigen stal? Kun je nog dingen aanpassen die hij daar fijn vond?


De reden dat ik afkauwen zo benoem is omdat hij bijvoorbeeld na een hard geluid op stal vrij weinig doet. Hij verstijfd maar laat erna geen duidelijke signalen zien dat het verwerkt wordt (knipperen, kauwen oid). Slapen deed/doet hij wel, staat dan even te sukkelen met de oogjes dicht en na even wennen zal hij ook wel op de paddock doen. Maar echt acuut merk ik niks.

Ik heb op de trainingstal ook veel les genomen met hem, die alles zo goed als gaat hetzelfde met hem. Ik ben vanaf de grond eigenlijk niet gespannen. Rijden heb ik nog niet opgepakt omdat ik eerst wil dat hij alles kent en goed vind.

Ik sta op een fijne plek en iedereen helpt graag. We doen rustig aan, lang poetsen en in alle rust longeren. Ben vaak samen maar ook wel alleen af en toe. Merk daarin ook weinig verschil.

Hij bouwt dus inderdaad de spanning op. Pas als hij stilstaat tijdens het longeren kauwt hij af en toe. En wordt hij dus stoïcijns. En met rijden kauwt hij dus zo goed als niet, en is het nu paar keer gebeurd dat hij inene wegschiet en bokt.

Amado7

Berichten: 10923
Geregistreerd: 04-06-11
Woonplaats: In het leukste dorp.

Re: Paard ontspant nooit

Link naar dit bericht Geplaatst: 16-05-25 10:46

Die van mij kauwt ook niet, maar is wel degelijk ontspannen. Niet alle paarden gaan kauwen bij ontspanning. Wellicht goed om eens iemand mee te laten kijken, dan zie je soms dingen die je zelf niet ziet.

Lianne_jolie
Berichten: 13
Geregistreerd: 26-03-23

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 16-05-25 10:46

pol013 schreef:
Precies met Missnienke schrijft.
Waaraan zie je nog meer dat je paard niet ontspant? Waar loop je daadwerkelijk tegenaan in de dagelijkse omgang en training?

Kauwen en likken is weliswaar iets wat bij sommige mensen veel aandacht krijgt maar er is weinig consensus over wat het echt betekend of waarom paarden het doen. Dus als enige graadmeter vind ik het een heel matige parameter.


Niet knipperen, strak houden van hoofd/hals, nergens op reageren (lijkt wel compleet ergens anders te zijn). En dan vooral geen verandering na de gebeurtenis, dus het verwerken mist. Wat zijn voor jou dan nog signalen? Dan leg ik er eens op tijdens het poetsen en trainen vandaag.

Ik loop er tegen aan dat hij niet echt ontspant en dus vastloopt in veel dingen. Hij is daardoor echt ontzettend afgesloten voor iedereen en steekt zijn kop in het zand. Zou loopt ie ook graag te stofzuigen als er iets tijdens longeren gaande is. Terwijl je met een dier graag hebt dat ze iets zien en dan dit verwerken.

Steppe

Berichten: 2924
Geregistreerd: 15-11-05

Re: Paard ontspant nooit

Link naar dit bericht Geplaatst: 16-05-25 10:50

De mastersons method zou je paard wel goed kunnen helpen dat is een fijne manier om ontspanning te krijgen.

pol013

Berichten: 9946
Geregistreerd: 18-05-04
Woonplaats: Omg breda

Link naar dit bericht Geplaatst: 16-05-25 10:55

Is het fysieke of mentale ontspanning die je paard mist?

En mis je ontspanning? of mis je juist spanning?

Want je omschrijft weinig stress signalen bij je paard. Je omschrijft juist weinig reactie bij je paard op zaken. Waarom zou hij überhaupt moeten reageren op een hard geluid?
Kan het ook een heel stoïcijns paard zijn? die zich daarnaast misschien wat stug en stijf houdt?

Stofzuigen aan de longe is juist briljant gedrag. Dat is zo ongeveer de eindbaas van ontspanning bij de meeste paarden. Het is zelden een (fout) coping mechanisme.

Het klinkt een beetje of ik naar de volgende scene zit te kijken: vrouw huilt bij een film en ligt bij andere scenes onder de tafel van het lachen, houdt vervolgens een 15 minuten durende levendige nabespreking van de film. Vraagt je afloop aan haar man: vond je het een leuke film en de man zegt: ja..... leuk.

Maar ik kan er natuurlijk helemaal naast zitten. Ik heb hier ook een paard staan die aan de oppervlakte heel stoïcijns lijkt maar van binnen veel spanning vast houdt. Maar die is ook daadwerkelijk snel bang van nieuwe dingen en gaat ok echt vastgehouden rondlopen of explodeert als je er druk op blijft zetten.
heb je je paard op film staan waar je gedrag ziet wat je opvalt?

Bielsje

Berichten: 1935
Geregistreerd: 17-09-09

Link naar dit bericht Geplaatst: 16-05-25 11:35

Lianne_jolie schreef:
pol013 schreef:
Precies met Missnienke schrijft.
Waaraan zie je nog meer dat je paard niet ontspant? Waar loop je daadwerkelijk tegenaan in de dagelijkse omgang en training?

Kauwen en likken is weliswaar iets wat bij sommige mensen veel aandacht krijgt maar er is weinig consensus over wat het echt betekend of waarom paarden het doen. Dus als enige graadmeter vind ik het een heel matige parameter.


Niet knipperen, strak houden van hoofd/hals, nergens op reageren (lijkt wel compleet ergens anders te zijn). En dan vooral geen verandering na de gebeurtenis, dus het verwerken mist. Wat zijn voor jou dan nog signalen? Dan leg ik er eens op tijdens het poetsen en trainen vandaag.

Ik loop er tegen aan dat hij niet echt ontspant en dus vastloopt in veel dingen. Hij is daardoor echt ontzettend afgesloten voor iedereen en steekt zijn kop in het zand. Zou loopt ie ook graag te stofzuigen als er iets tijdens longeren gaande is. Terwijl je met een dier graag hebt dat ze iets zien en dan dit verwerken.


Het niet knipperen en strak houden van de hals, dat kan die van mij ook goed maar die is dan gewoon aan het bekijken wat voor iets er gebeurt en op het moment dat hij zijn hals laat zakken is het al verwerkt. Als de stress niet enorm oploopt, en dat hoeft bij kijken ook niet, hoef je geen "groot" verwerkingsproces te zien.

Stofzuigen tijden het longeren is wel de ultieme ontspanning. Kan het zijn dat als jij van mening bent dat er iets gaande is tijdens het longeren, dat dat voor hem misschien heel normaal is omdat hij 24/7 op die plek doorbrengt itt jou?

Lianne_jolie
Berichten: 13
Geregistreerd: 26-03-23

Re: Paard ontspant nooit

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 16-05-25 14:10

Bedankt voor jullie reacties. Het bouwt inderdaad juist op. Over het erf lopen was een drama, ging er telkens vandoor. Hij wordt echt strak en hard van, maar laat niks los. En dan wordt hij stoïcijns, ziet hij je niet eens meer staan en is het gewoon paniek. Hij bevriest als het ware.
En stofzuigen, is mij verteld, doet hij om “zijn kop in het zand” te steken en dus niks te hoeven verwerken. Bij de trainingstal probeerde ze dus echt ontspanning te vinden in een normale lage hals en niet dat hij bijna op zijn lip gaat staan. Dan zag je wel verschil, en als hij zijn hoofd over de grond laat slepen dan sluit hij zich af. Dan “lijkt” er niks te zijn tot ie inene ontploft.

Mijn probleem zit hem dus ook echt in dat hij continu zich maar afsluit en maar hoopt dat er niks gebeurt. Terwijl hij dus spanning opbouwt. Hij kan, als je niks vraagt, het ook niet zelf loslaten. Hij verstijfd en sluit zich af. Je voelt het wel echt, pas als je m goed leert kennen, dat hij zich knetter hard maakt en opbouwt. Dan zijn er allerlei trucs die ik gebruik om veilig van a naar b te komen. Hoofd laten zakken bv, maar dat is ook symptoombestrijding. Zeker als je dat al 2,5 jaar doet en nog geen grote verschillen zijn.

Elisa2

Berichten: 44244
Geregistreerd: 31-08-04

Re: Paard ontspant nooit

Link naar dit bericht Geplaatst: 16-05-25 14:24

Mag ik vragen wat voor een paard het is? ras/ afstamming?

Het klinkt als een right brain introvert paard.

Koper

Berichten: 31720
Geregistreerd: 12-10-07
Woonplaats: In een mooi dorp

Link naar dit bericht Geplaatst: 16-05-25 14:31

Lianne_jolie schreef:
Bedankt voor jullie reacties. Het bouwt inderdaad juist op. Over het erf lopen was een drama, ging er telkens vandoor. Hij wordt echt strak en hard van, maar laat niks los. En dan wordt hij stoïcijns, ziet hij je niet eens meer staan en is het gewoon paniek. Hij bevriest als het ware.

Wat doe jij wanneer hij dat doet?

Nibbit

Berichten: 10600
Geregistreerd: 03-06-05

Re: Paard ontspant nooit

Link naar dit bericht Geplaatst: 16-05-25 15:14

Wat voor grondwerk doe je?
Ik heb zelf hele goede ervaring met TRT, mijn paard weet zijn lichaam beter te gebruiken en is niet meer zo gespannen. Hij let nu ook meer op mij dan op zijn omgeving.
Als hij wel een keer schrikt is de reactie veel minder heftig, en ontspant hij snel weer.

Ik zou ook niet alleen letten op kauwen en likken, sommige paarden doen dat gewoon minder.
Kijk naar zijn het totale plaatje houding, bespiering, halshouding, ogen/oren.

pol013

Berichten: 9946
Geregistreerd: 18-05-04
Woonplaats: Omg breda

Link naar dit bericht Geplaatst: 16-05-25 15:24

Ah, op die manier.

Dan klinkt het als een paard die bij een TRT aanpak oid wel geholpen zou kunnen zijn. Ik weet dat ze dat afsluiten bij onzekerheid daar ook specifiek bij behandelen.

Maar daar komt meer finesse bij kijken dan we kunnen adviseren op een forum. Meer kleine signalen om op te letten dan alleen kauwen en likken. En meer nuances in jouw reacties op je paard.
Het gaat er om dat je precies daar gaat zitten waar je paard wel nog reageert (of weer) zodat je vanaf daar je paard kunt helpen om uit te zoeken welke betere manieren er zijn om zelf om te gaan met de situatie.

Als je paard het in training zo goed deed? is het dan een idee om hem daar nog eens naar toe te brengen en daarna daar les te blijven nemen?
Ik snap dat dat heftige ingrepen zijn (ook financieel) maar 2,5 jaar problemen hebben met basis omgangs dingen is ook frustrerend voor beide.

Lindsey_99
Berichten: 3076
Geregistreerd: 20-12-14

Link naar dit bericht Geplaatst: 16-05-25 16:32

Misschien is het goed om iemand mee te laten kijken op locatie, zodat die zijn gedrag kan beoordelen, en waarom hij gespannen blijft. Briest je paard wel eens ontspannen?
Let eens op zijn kin; bij mijn paard zie ik aan zijn kin (behalve bij rijden, dan is dat wat lastig te zien...) gelijk of hij gespannen is, of iets moeilijk vindt. Een paardenhoofd vertelt heel veel.

Hij is nog maar 5, en het ene paard is mentaal sneller in begrijpen, of toe aan 'nieuwe' dingen. Wellicht gaan sommige dingen hem te snel en heeft hij het vorige nog niet goed verwerkt.
Misschien is om de dag wat doen een optie? Elke dag grondwerk en longeren hoeft niet.

afkauwen

Lianne_jolie
Berichten: 13
Geregistreerd: 26-03-23

Re: Paard ontspant nooit

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 18-05-25 10:46

Bedankt voor de reacties. Ik ga ermee aan de slag.
TRT kan ik zeker proberen, al lijkt het in bepaalde dingen al wel op wat we nu doen. En wil ik nog even door puzzelen met de methode die ze op de trainingstal gebruikten. Daar kreeg hij overigens altijd het weekend vrij en de overige dagen training. De bedoeling is dat hij hier 2/3 dagen onder het zadel gaat lopen en 2/3 dagen vanaf de grond. 2 dagen vrij zoizo, maar ik geef hem dan graag alsnog de optie om te bewegen, zonder dat ik dan wat van hem vraag. Op de vorige stal hadden we een losgooipaddock waar je ook kon longeren. Dan ging ik in het midden staan met een longeerzweepje en als hij behoefte had aan lopen ging ie vanzelf, anders deed ik 1 a 2 rondjes draf en was het goed!
Het is een KWPNer, maar geen hele hete lijnen oid.
Uiteraard staat training op de planning, wilde hier graag adviezen over meer therapie/behandelingen die bij andere geholpen hebben.

ikke

Berichten: 38756
Geregistreerd: 06-03-01
Woonplaats: next to nowhere

Link naar dit bericht Geplaatst: 18-05-25 12:17

Goedemorgen, een vijfjarige die blijkbaar recent verhuisd is.... Ja, die vindt alles doodeng en dat is volstrekt normaal!!

Begin eens met goed voer, meer buiten en twee maanden geen focus op zijn ogenschijnlijke mentale en fysieke staat maar gewoon heel simpel van hem vragen op jouw te letten en kijken hoe hij daar mee om gaat.

Sababber

Berichten: 2796
Geregistreerd: 21-09-11
Woonplaats: Living on the edge of Brabant

Link naar dit bericht Geplaatst: 18-05-25 12:18

Mijn 5 jarige kwpn’er vond het in het begin ook moeilijk om te ontspannen in het werk. Laat veel gewoon over zich heenkomen, maar verwerkte ook slecht. Er kon zelden een briesje of afkauwen vanaf, buigen in het lijf vanuit TRT helpt bij ons wel. Wat mijn paard het meest heeft geholpen is dat bij spannende momenten ik zelf even tussen de lagen wat ging roeren tot hij afkauwde, hierdoor ervaarde hij zelf wat dat voor hem deed en nu doet hij het vaak zonder dat ik hem hoef te herinneren. Hij moest dat echt even leren, leek er vanuit zichzelf gewoon niet in te zitten. (Heeft hij ook met rollen na het wassen, hij wordt onrustig maar het duurde anderhalf jaar voor hij snapte dat hij moet rollen. Dat hoefde ik gelukkig niet voor te doen _O- )
Wel goed opletten met je vingers in de mond :x

Elisa2

Berichten: 44244
Geregistreerd: 31-08-04

Re: Paard ontspant nooit

Link naar dit bericht Geplaatst: 18-05-25 12:29

Heet heeft ook niks te maken met spanning, bepaalde bloedlijnen geven soms gewoon ook bepaalde gebruiksaanwijzingen. Daarom vroeg ik er naar..

Lianne_jolie
Berichten: 13
Geregistreerd: 26-03-23

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 27-05-25 00:19

Heb hiervoor met de "verhuizingen" niet zodanig gehad dat hij erg schrikkerig werd. Maar wellicht dat dat juist ook wel fijn is dat hij toch wel met de omgeving bezig is...? Nou moet ik zeggen dat het wel al beter lijkt te gaan. Overigens is het ook niet zozeer dat ik tegen het "probleem" nu aanloop maar eigenlijk een paard dat dit gedrag al heeft (of beter, niet heeft) sinds puppy. Dat hij met de verhuizing moeite heeft ala, maar het blijft een paard dat erg in zichzelf kan zitten en daar hoopte ik iets voor hem te kunnen betekenen naast trainen!
Ik doe zelf ook al inderdaad de vinger voor afkauwen, ik vraag zijn hoofd naar beneden met lopen als hij wat opbouwt, vraag bijvoorbeeld de achterhand opzij of een pasje achterwaarts. We gaan gewoon lekker doortrainen en hij wordt vanzelf ouder en wijzer! Ga ook even kijken naar fysio oid die naar ontspanning werkt. Bedankt voor alle tips! Fijn om te horen dat anderen dit ook herkennen ofwel aangeven dat het niks is me druk over te maken.

Freya6

Berichten: 2681
Geregistreerd: 27-02-12

Link naar dit bericht Geplaatst: 27-05-25 03:52

Ik zou een goede NH trainer erbij halen om samen de signalen te lezen en vanuit daar weer verder te kijken. En ik vroeg me ook nog af of hij 24/7 toegang tot ruwvoer heeft.

Duhelo

Berichten: 29466
Geregistreerd: 29-05-03

Re: Paard ontspant nooit

Link naar dit bericht Geplaatst: 27-05-25 10:14

Geen enkele van mijn paarden gaat afkauwen en likken bij ontspanning. Dat is echt zo een teken die in het leven geroepen is door bepaalde naturalstromen, die er dan enerzijds zoveel druk op gaan zetten, dat de release dan ook vrij heftig is. In combinatie met wat extrovertere paarden en je hebt het kauwen en likken.

Ontspanning kan je veel meer zien aan het algemene gedrag, houding, interactie met de omgeving en interactie met jou.

Oehlala
Berichten: 4696
Geregistreerd: 02-08-09
Woonplaats: On my horse!

Re: Paard ontspant nooit

Link naar dit bericht Geplaatst: 27-05-25 11:26

mijne kauwen ook niet perse altijd af, vaak is het gewoon een zucht/uitademing en dan het hoofd een minimale fractie naar beneden. Of je ziet de rust in het oog terugkomen zeg maar. Beetje wat hierboven staat. Er zijn meerdere signalen die op ontspannen duiden.

Vaak is gewoon eens een paar minuten blijven staan bij 'iets' wat eng is ook een hele goede oefening ter ontspanning, dus helemaal niets van hem vragen, maar gewoon blijven staan.