Relatie tussen gebit en longen

Moderators: C_arola, Essie73, Coby, balance, Firelight, Dyonne, Neonlight, Sica, NadjaNadja

Toevoegen aan eigen berichten
 
 
Wildgirl

Berichten: 11895
Geregistreerd: 14-11-03
Woonplaats: Drenthe

Relatie tussen gebit en longen

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 02-12-20 21:37

Oke, een beetje een rare titel maar ik wist even niets beters.

Mijn 19 jarige quarterhorse merrie begon afgelopen zomer te hoesten. Zwaar te hoesten, zodanig dat ik meerdere malen ben afgestapt tijdens de training.
Dierenartsen erbij, kuur ventipulmin, 24/7 naar buiten, hooi weken....het werd niet beter.
Dierenarts constateerde een lichte zwelling/ontsteking op de bovenste luchtzakken.
Ik voerde al preventief fenegriek en venkel bij.

Na een wisseling van stal gezien ik haar per se van het hooi af wou hebben en op voordroog wil hebben ging ze met sprongen vooruit. Staat momenteel geschoren onder deken 10 upd buiten op de wei en de nacht in een buitenstal.
Krijgt goed, stof en schimmelvrij voordroog en ze heeft 8 weken niet gehoest.

Training inmiddels weer vol opgepakt en nadat het 2 weken geleden zo mistig was, is het kuchje weer terug bij de eerste rondjes draf.
Ze kucht 2 keer, briest daarna een keer en klaar.
Indien ik haar voor de training een slok luchtwegsiroop geef kucht ze niet.

Nou was ik i.o met mijn DA welke huiverig is voor behandeling met prednison, overigens sta ik daar zelf ook niet om te springen.
Het blijft echter knagen.
Ons management is top, er is geen vocht en/of ruis te horen op haar longen. Ze pompt niet. Heeft nog nooit een snottebel of koorts gehad.

Dan haar gebit, uitstekend voor een dame op haar leeftijd. 4 maanden geleden 2 haakjes weggevijld. Een afgebroken kies onderin geconstateerd maar nog goed genoeg om er niet uit te halen.

2 dagen geleden viel mij op dat ze buiten haar ruwvoer moeizaam at.
Hap, gekke bek trekken en mond openen en laten vallen.
Een wortel en haar krachtvoer gaan er prima in echter, ze heeft bij haar krachtvoer ook de neiging de helft van haar hap te laten vallen. Had dit bij vorige eigenaar ook.
Geen proppen.
Lichte geur uit haar mond.


Toen begonnen bij mij de raderen te draaien, wat als beide zaken met elkaar in verband staan?
Kan dat?
Heeft iemand wellicht ooit vergelijkbare symptomen bij zijn paard bemerkt?

Ik bel morgen mijn DA voor overleg maar wil niet met iets vergezochts op de proppen(mooie woordspeling) komen, haar tijd is ook kostbaar.

Anomien
Berichten: 8022
Geregistreerd: 10-11-09
Woonplaats: Ommen

Re: Relatie tussen gebit en longen

Link naar dit bericht Geplaatst: 02-12-20 22:57

Tanden en longen geen idee.
Tussen tanden/tandvlees en hart zeker wel!
Hier is bij de mens al onderzoek naar gedaan.

StonedRomy

Berichten: 7772
Geregistreerd: 20-03-11
Woonplaats: onder een steen

Re: Relatie tussen gebit en longen

Link naar dit bericht Geplaatst: 02-12-20 23:00

Als er een verband zou zijn vermoed ik eerder: tanden hebben hart aangetast, deze pompt daardoor het zuurstof rijk bloed minder goed rond en daardoor moeten de longen extra hard werken.

_maaike_D

Berichten: 1201
Geregistreerd: 12-10-07
Woonplaats: *op de mesthoop*

Re: Relatie tussen gebit en longen

Link naar dit bericht Geplaatst: 02-12-20 23:02

Tanden en keel misschien? Niet goed kauwen en dus te grof ruwvoer doorslikken. Geeft irritatie aan de keel en dus kuchen?

esje01

Berichten: 5084
Geregistreerd: 09-10-06
Woonplaats: op een uniek plekje in Brabant

Re: Relatie tussen gebit en longen

Link naar dit bericht Geplaatst: 02-12-20 23:06

Slechte mondgezondheid en Verslikken in dus vervuild speeksel kan lijden tot diverse problemen oa pneunomie

Wildgirl

Berichten: 11895
Geregistreerd: 14-11-03
Woonplaats: Drenthe

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 02-12-20 23:07

StonedRomy schreef:
Als er een verband zou zijn vermoed ik eerder: tanden hebben hart aangetast, deze pompt daardoor het zuurstof rijk bloed minder goed rond en daardoor moeten de longen extra hard werken.

Haar gebit was afgelopen zomer in zeer goede staat, het hoesten was toen al aan de gang. Haar hart functie lijkt me daarom wat vergezocht, daarnaast, dan zou ze ook een slechte conditie, snel buiten adem,pompen en overmatig zweten moeten vertonen. Doet ze allemaal niet.

Wildgirl

Berichten: 11895
Geregistreerd: 14-11-03
Woonplaats: Drenthe

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 02-12-20 23:10

esje01 schreef:
Slechte mondgezondheid en Verslikken in dus vervuild speeksel kan lijden tot diverse problemen oa pneunomie

Mijn eigen gedachte is toch ergens een sluimerende ontsteking/bacterie/schimmel die zorgt voor opspelende gebit en luchtwegen problematiek.
Er zijn echter afgelopen zomer geen gekke dingen in haar gebit/mond gevonden.
Haar voordroog eet ze nu ook weer goed. Haar gedrag/symptomen doen mij denken aan keelpijn(ruwvoer wat bij aanraking pijnprikkel geeft, meer speeksel wat tijdens arbeid hoest prikkel geeft).

Thokkadisje

Berichten: 2147
Geregistreerd: 12-10-05
Woonplaats: Aarhus (Danmark)

Link naar dit bericht Geplaatst: 02-12-20 23:28

Bij die van mij was het andersom.

Mijn merrie had een ontsteking in de bovenkaak en een kieswortel, maar daar was van buitenaf heel weinig van te merken. De dierenarts en tandarts hadden het in eerste instantie niet ontdekt. Pas toen ik door hamerde op een vage bult op haar hoofd werd er een röntgen gemaakt, waar een grote ontsteking op te zien was.

Operatie, kies eruit en opening naar de ontsteking, 5 dagen kliniek en weer naar huis. Thuis begon ze ontzettend zwaar te hoesten.

De kies was van binnenuit eruit geopereerd en ook de ontsteking is van binnen opengemaakt. De afspraak was eigenlijk dat ik haar meteen weer op zou halen, maar ze is 5 dagen gebleven omdat de wond/ontsteking heel onrustig was en de dierenarts haar liever daar wilde behandelen.
Toen ze weer thuis was begon ze ontzettend te hoesten en werd ze nog veel zieker dan ze eerder was.

Haar immuunsysteem had een enorme dreun gehad.
Eerst die ontsteking die lange tijd in haar kaak heeft gezeten en daarna stress en een open wond (en pus) in de mond resulteerde in een doodziek paard.

Dus of longen een gebit in elkaar met verbinding staan weet ik niet, maar wel dat problemen in de mond kunnen zorgen voor een algemeen zwakker paard, die vatbaarder zijn voor bacteriën en virussen.

Vooral het gebroken kies verhaal doet mij denken dat er meer aan de hand is in de kaak... een ontsteking is dan niet ondenkbaar.

Wildgirl

Berichten: 11895
Geregistreerd: 14-11-03
Woonplaats: Drenthe

Re: Relatie tussen gebit en longen

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 02-12-20 23:31

Dank voor je verhaal Thokkadisje, de afgebroken kies zit bij haar rechtsonder en gaf afgelopen zomer geen pijnreactie. Mijn DA is ook officieel tandarts en heeft veel en specialistische kennis.
Ik ga dit eens voorleggen, anders toch maar eens een fotootje trekken.

Thokkadisje

Berichten: 2147
Geregistreerd: 12-10-05
Woonplaats: Aarhus (Danmark)

Link naar dit bericht Geplaatst: 02-12-20 23:38

Mijn tandarts is ook officieel tandarts met veel kennis, ze staat bekend als 1 van die beste hier in D
Denemarken. Ook bij mijn paard was er geen pijnreactie. Ook kloppen op het hoofd (sinussen) gaf geen verschil in geluid. Het enige wat zichtbaar was was een bult op het hoofd,van voren was ze iets asymmetries geworden. Stalgenoten zagen zelfs dat niet.
Ze kunnen kwaaltjes goed verbergen! Nu wil ik niet zeggen dat jouw paard dit ook heeft natuurlijk.
Ik hoop dat je er achter komt wat er aan de hand is, het is zo vervelend als je paard iets onduidelijks mankeerd.

Tancreda4

Berichten: 25754
Geregistreerd: 12-01-03
Woonplaats: ZuidHolland

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-12-20 09:15

Een gebroken kies zou ik iig op de foto laten zetten en niet zo van buiten alleen bekijken. Ik vind het wel bijzonder dat de da dat ook niet heeft voorgesteld. Er kan een hoop ellende uitkomen. Ik denk dat mijn ta hem eruit zou halen. Je kan soms slecht zien hoe ze sluimeren.

Bij mijn merrie is in 2019 niets te zien geweest aan de kiezen. Oktober '19 lichte bloedneus. Maart 2020 werd een zwarte kies geconstateerd, dus naar kliniek gegaan voor foto's. Daar was niets op te zien. Ik zou 1x per jaar foto's gaan laten maken om het te monitoren.

Vorige maand had ze een mini bloedneus. Werd ze opeens dood ziek. Foto's waren nog oké maar de kies is er wel uitgehaald en bleek een wortel ontsteking te zitten. Waarschijnlijk dus al iig sinds vorig jaar gesluimerd.

Een stiekeme ontsteking van een tand kan natuurlijk best wat doen voor het immuunsysteem. Dat moet harder werken en wellicht kunnen ze dan wat sneller wat anders oppikken. Of doordat ze niet goed kauwt en d'r slijmvliezen gevoeliger zijn, er ook meer onaangename prikkels ontstaan in de keel?

Succes iig, altijd naar als ze wat mankeren en het is soms zo'n enorme puzzel!!

Sabbientje

Berichten: 5028
Geregistreerd: 15-03-04
Woonplaats: Poortugaal

Re: Relatie tussen gebit en longen

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-12-20 09:33

Heeft je paard geen last van zijn keel?

Ik heb geen ervaring met gebit en longen, maar wel een paard gehad die een keelontsteking had.
Begin met kuchten tijdens het rijden, wat niet over wilde en erger werd.
Tot ze bij het eten iedere keer in een hoestbui ging en al haar eten uitproestte.
Heel de stalwanden vol met gekauwd hooi.

Toen belde de stalhoudster dat we beter even de DA konden laten kijken.
Longen waren goed, gebit was goed.
Alleen had ze dus ontzettend last van haar keel.

Paar dagen slobber en geweekt hooi.
En medicatie en toen ging het weer.
Haar keel is nog wel een tijdje prikkelbaar geweest.

tengeltje11
Berichten: 7571
Geregistreerd: 16-06-05
Woonplaats: w-vl,belgie

Re: Relatie tussen gebit en longen

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-12-20 10:46

Volgens mij kan het wel, want gisteren hoorde ik toevallig een man die longproblemen had door aanslepende amandelontstekingen... er raakte blijkbaar ontstekingsvocht van zijn amandelen in zijn longen... hoe of wat weet ik ook niet, maar bij mensen kan het dus, dus zou me sterk lijken als het niet bij paarden ook na .

superpony
Berichten: 26713
Geregistreerd: 25-02-05

Re: Relatie tussen gebit en longen

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-12-20 11:12

Ik vind haar nog niet oud eigenlijk.

Mijn 27jr quarter mist nu 1 kies en haar gebit is verder netjes. Staat op onbeperkt hooi en we voeren haar wel extra bij in de winter.

De 21jr quarter ruin had een iets minder gebit. Ook heeft hij door training van vroeger wat kaak problemen en dat zie je met kauwen. Ik had er ook een veearts/tandarts bij met een goede reputatie en die liet zijn slechte kies ook zitten.
Heb toen 2 weken later gebeld dat het echt niet goed was, maar 0,0 reactie. Daarop een andere tandarts laten komen en die heeft de kies getrokken. Was eruit echt beter te zien, dat die echt eruit moest.

Qua combi met luchtwegen; Wij zitten ook te overwegen wat te doen. Mijn 22jr ruin heeft al jaren chronische luchtweg klachten met flinke ups and downs. Echt alles al gehad, incl zout vernevelen.
Nu heeft hij beginnende EOTRH en is het de afweging; alles eruit en kijken of dat hem nog helpt, of hem laten gaan wanneer we hem echt niet meer minder benauwd krijgen.

Voor de luchtweg klachten hebben we contact gehad met Laarakker en daar zeggen ze ook; Luchtweg klachten beginnen toch vaak bij de darmen. Een goede weerstand is alles. Dus stel dat een paard minder goed eet, minder kauwt etc kan het vast wel effect hebben. Als er dan ontstekingen bij komen, is dat natuurlijk nog extra er bovenop en zeker niet goed.

Wij hebben ene shet die vanwege EOTRH al 5jr geen snijtanden meer heeft en dat gaat goed, dus we zien daar niet tegenop verder om de snijtanden te verwijderen.

Als je dezelfde veearts/tandarts erbij had uit Drenthe, zou ik toch ook even een 2cnd opinion vragen ergens om die kies er wel uit te laten halen sowieso. Maar goed, ik ben totaal niet meer te spreken over de praktijk die geweest is. ( ook om andere redenen )

den Hoek bellen zou ook interessant kunnen zijn. Hier helpen al die medicatie tegen het hoesten ook niet. Alleen met vernevelen en een kuur met de flexineb wil iets verlichten voor een periode.

Annenas

Berichten: 2598
Geregistreerd: 02-07-12
Woonplaats: Brabant

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-12-20 11:38

StonedRomy schreef:
Als er een verband zou zijn vermoed ik eerder: tanden hebben hart aangetast, deze pompt daardoor het zuurstof rijk bloed minder goed rond en daardoor moeten de longen extra hard werken.


Dit is onzin.

Mocht er een verband zijn tussen hart/tanden is het dat er een ontsteking van het tandvlees voor een ontsteking van het hart zorgt. Een ontsteking van het hart kan voor blijvende schade zorgen waardoor het hart minder goed rondpompt, afhankelijk van welke kant van het hart beschadigd raakt kan dit zorgen voor vocht in ledematen óf vocht bij de longen wat voor benauwdheidsklachten zorgt. Maar die benauwdheidsklachten geven geen hoest.

Met andere woorden: als de tandarts géén ontsteking gezien heeft aan het tandvlees zou ik het als 2 losstaande problemen zien.

(En zulke problemen meteen voorleggen aan je DA ipv bokt, dat is een beetje hetzelfde als je eigen zere grote teen klacht googlen, voor je het weet ben je ongeneeselijk ziek.... ;) )

Tancreda4

Berichten: 25754
Geregistreerd: 12-01-03
Woonplaats: ZuidHolland

Re: Relatie tussen gebit en longen

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-12-20 11:58

Maar het niet zien van een ontsteking aan het tandvlees betekent niet dat er geen ontsteking is. Zoals in ons geval. Die ontsteking kan ook in de wortels zitten. Dat zie je niet perse aan de slijmvliezen. Ik had bij mijn merrie dit jaar ook 2x op ontstekingwaarden bloed laten trekken. En daar is het ook niet mee naar boven gekomen terwijl er toen al wel wat sluimerde achteraf

superpony
Berichten: 26713
Geregistreerd: 25-02-05

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-12-20 12:01

Dat is natuurlijk niet het enige!

Als een paard niet goed kauwt, kan het wel degelijk meerdere gezondheidsproblemen krijgen. Dus gebitsproblemen hebben zeker wel meer effect op de gehele gezondheid.

Ontstekingen hoeven geen hart problemen te veroorzaken, maar kunnen wel ook de algehele gezondheid beinvloeden.

En alleen je eigen dierenarts vragen, is niet altijd voldoende. Dan mag je sowieso de hele afdeling voeding, medische en hoeven en bewegen wel sluiten op Bokt.

Een veearts is maar 1 veearts. Op Bokt zitten mensen die ervaring hebben opgedaan en bijv met een bepaald probleem bij een andere arts lopen. Niet elke veearts heeft ervaring met alles. En ze maken nog steeds fouten.
Als TS de arts erbij heeft gehad, die ik erbij had, zou ik zeker een volgende laten komen. Die had dus ook een kies laten zitten die er achteraf echt wel uit moest. Dat kan je niet altijd alleen aan de kies zelf zien. De arts had een lamp, camera etc. Toch werd besloten deze te laten zitten.
Ik gaf 2 weken later al aan dat hij er echt uit moest en werd afgedaan als onzin. Hij is daarop eruit gehaald, was wel degelijk rot en paard doet het beter. En zo waren er nog wat fouten gemaakt, ook los van gebitten.
Dus ja, veeartsen weten ook niet alles en is het soms verstandig wat verder te kijken en te vragen. Het is ook niet dat je met online rondkijken, ervaringen delen het paard zelf iets aandoet gelijk.

Tancreda4

Berichten: 25754
Geregistreerd: 12-01-03
Woonplaats: ZuidHolland

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-12-20 12:11

Eens hoor! Zo behandelde mijn DA ooit m'n paard voor mok en kreeg ik hier de tip te verdiepen in vasculitis. Daar had mijn DA nog niet aan gedacht en bleek het wel te zijn. Via bokt heb ik toen een ander behandelplan met m'n DA opgesteld wat werkte. Zonder bokt waren we nog lang bij mok blijven hangen misschien.

Paarden zijn complex. En hier zit veel ervaring. Het kan je helpen een andere richting of volgende stap te kiezen die wellicht beter werkt of helpt. Maar het blijft idd lastig en ik hou wel altijd een da in de arm.

superpony
Berichten: 26713
Geregistreerd: 25-02-05

Re: Relatie tussen gebit en longen

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-12-20 12:38

Een arts krijgt nou eenmaal de patienten die hij krijgt. Daaruit krijgen ze vaak de ervaring.

Daarom zijn er ook artsen die zich specialiseren, zodat ze meer patienten krijgen op het gebied van beenblessures bijv. Dan kunnen ze zich meer daarop richten.

En er zijn veeartsen die wat meer zijn van samenwerken met collega's en anderen die dat wat minder willen doen. Een arts die we bij ons paard hadden, deelde de beelden in een groepsapp. Dat vond ik zelf wel prettig.

En ik blijf me verbazen dat bepaalde artsen op een voetstuk worden geplaatst waar die ook echt fouten maken. Het is vaak ook hoe tactvol iemand met zijn/haar patienten/klanten om kan gaan, hoe mooi iemand kan praten etc, hoe geloofwaardig iemand wordt gevonden. Soms echt onterecht.

Wildgirl

Berichten: 11895
Geregistreerd: 14-11-03
Woonplaats: Drenthe

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 03-12-20 13:33

Dank voor alle reacties tot dusverre.
Merrie is inmiddels door 2 DA's bekeken, eerste (paarden)DA puur voor het hoesten en was niet mijn eigen DA.
Deze heeft wat testjes gedaan, zuurstof gemeten etc en kwam met de ventipulmin.
Vervolgens mijn eigen DA, die tevens tandarts is erbij, combinatie luchtwegen gebit.
Merrie heeft die afgebroken kies al 15 jaar.

De symptomen zijn wisselend, het ''hap-mond open-eten laten vallen' heb ik haar vorige week zien doen, was na een dag ook weer weg.
Indien er echt een serieus probleem in haar mond zou zitten dan verwacht ik niet dat ze de dag erna weer zonder moeite haar voordroog eet.
Maar, we kijken erop en er niet in natuurlijk, vandaar dat ik een foto trekken ook overweeg om te kijken hoe die kies er in de kaak uitziet.
Zoals ik al aangaf is ook het kuchen wisselend, maakt ook geen verschil of ze eerst gegeten heeft bijvoorbeeld.

Edit, ze toonde ook een lichte gevoeligheid op haar klieren bij kaak/keel overgang afgelopen dinsdag toen ik haar behandelde(ben zelf masseur).
Ze is mooi op gewicht, komt weer aan in spiermassa na de dip a.g slecht/te stoffig ruwvoer op de vorige stalling en heeft een goede conditie.
Het feit dat ze niet kucht als ze 15ml hoestdrank heeft gehad doet mij toch vermoeden dat het wellicht niet eens in haar luchtwegen zit maar wellicht in keel/slokdarm(daar leg je natuurlijk een laagje overheen met de hoestdrank).
Ze hoest in vrije beweging, tijdens het eten etc nooit.

Ik heb mijn eigen DA geappt dat ik graag telefonisch in overleg wil, ik zou graag in haar keel/slokdarm willen laten kijken en een bloedje willen trekken op ontstekingswaarden.

Ik ben, zeker medisch, zeer kritisch en heb een DA die gelukkig goed open staat voor overleg en ook door verwijst indien ze zelf twijfelt.
Een second opinion is daarom op dit moment nog niet nodig.

Frederik1517
Berichten: 44
Geregistreerd: 06-12-20

Re: Relatie tussen gebit en longen

Link naar dit bericht Geplaatst: 06-12-20 19:36

Als de hartfunctie verminderd zou zijn merkt de dierenarts dat wel op, De pols wordt als het goed is altijd op kracht beoordeeld. Verder zou dan ook longoedeem ontstaan bij lichamelijk onderzoek te merken is

superpony
Berichten: 26713
Geregistreerd: 25-02-05

Re: Relatie tussen gebit en longen

Link naar dit bericht Geplaatst: 07-12-20 12:30

Ik heb wel een vermoeden, maar zelf dus veel problemen met die praktijk gehad en wel iemand anders laten komen. Gelukkig, want was echt hard nodig. Overigens niet alleen vanwege de kies, ook vanwege hele foute diagnoses en ons onnodige op hoge kosten jagen en heel slordig zijn qua communicatie als je erover wil "klagen". En ik bleef echt 3x heel netjes voor we vrij boos werden. Had gewoon 2 paarden kwijt kunnen zijn..........

Logisch gezien is een slecht gebit wel een reden voor bijv luchtwegproblemen. Luchtwegproblemen komen vaak toch door een weerstandsprobleem. Een gezond paard hoest niet.

Weerstand begint in de darmen en als een paard even minder eet of minder goed kauwt, selectief wordt, kan dat de darmflora wel (tijdelijk ) verstoren en dat kan voldoende zijn om te beginnen met hoesten.

Hoesten, doet hoesten, dus vaak wordt snel de hoest de kop ingedrukt, maar met middelen die eigenlijk ook een aanslag zijn op de weerstand/darmflora.
Als een paard er na een kuur ventipulmin vanaf is en de tijd en kans krijgt om te herstellen zonder hoesten, kan hij er vanaf komen.
Het wordt vaak als eerste gegrepen, maar er is wel onderscheid in de soort hoest en wat de beste behandeling zou kunnen zijn.

Wij vernevelen zelf en bij een vastzittende hoest, komt er veel slijm vrij. Maar een paard dat al langer hoest, zoals onze ruin, heeft ook snel kriebel hoest en komt er niks meer vrij. De longfunctie wordt dan ook al even minder.

Wij hebben ervaring met zouttherapie, wat in de start eigenlijk bij een eerste hoest, ook de beste eerste behandeling zou moeten zijn. Puur omdat het de minst negatieve aanslag is op het lijf verder. We hebben er veel paarden zien binnenkomen en goed weer weg zien gaan.
Mensen schrikken van de kosten, maar die zijn een stuk lager dan een langdurige weg met diverse medicatie.

En de zouttherapie is ook weerstand verhogend. Dat is ook humaan al bewezen, zie halo therapie.

Veel behandelingen zijn vooral onderdrukken en helpen niet tegen de oorzaak.

Ook een kies die al 15jr gebroken is, kan nu opeens wel complicaties geven. Mijn ene paard zijn gebroken kies moest er wel echt uit. Geen idee hoelang die al gebroken was, want hij is niet zijn hele leven bij ons en de vorige tandarts vond zijn gebit ook netjes. Waar de kies ook gemist kan zijn.

Zelfde als EOTRH. Bij onze shet moest alles er in 2015 echt uit toen we het begonnen te zien en dus net wisten. Waar andere paarden nog een tijd ermee door lopen en weinig/ geen klachten tonen. Ondanks dat het bewezen veel pijn moet doen.