Bokt.nl

**Geplaatst door de TopicStarter** : 28-01-18 16:57

Seleniumtekort in Nederland

Geplaatst door de TopicStarter : 28-01-18 16:57

Aangezien er regelmatig discussie is of een mineralenbrok/vitaminekorrel/balancer wel echt nodig is, leek mij het interessant om dit artikel te delen.

The horse heeft het artikel al naar algemenere taal vertaald:
http://www.thehorse.com/articles/40168/ ... 01-22-2018

Het wetenschappelijke artikel:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5415829/

Er zijn dus in meerdere klinieken in Nederland veulens binnengekomen met Equine White Muscle Disease, een ziekte die wordt veroorzaakt door een selenium-tekort. Een kwart van de veulens is hieraan overleden.

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articl ... gure/Fig1/
Als je kijkt naar de uitslagen van de samplings van de hoeveelheid selenium in de grond, blijkt dat vrijwel alle zandgrond te weinig beschikbare selenium bevat. De minimale aanbevolen hoeveelheid is 0.6mg Se/kg grond. Daaronder is er grote kans op tekorten. Maar eigenlijk is de voorkeur zo'n 0.6mg Se bschikbaar/kg grond. Dat wordt eigenlijk nergens in Nederland gehaald.

Oftewel: zeker bij fokmerries/veulens op zandgrond is het zeer belangrijk om in ieder geval selenium bij te voeren. Met een normale dosering van een balancer, hoef je in Nederland echt niet bang te zijn voor een overdosis selenium.

Het goed bekalken van je land, goed draineren en niet te veel fosfaat en zwavel toevoegen aan je land helpt met het voor de planten beschikbaar krijgen van de selenium in de grond.

**Geplaatst**: 28-01-18 17:13

Re: Seleniumtekort in Nederland

Geplaatst: 28-01-18 17:13

Grappig om te lezen.
Mijn shetlander heeft een aantal jaar geleden een aardig selenium tekort gehad, en nu staat hij zelfs met hoge dosering balancer net in de middenmoot van de normale selenium waarden.
Stop ik met mijn balancer voeren, heb ik binnen de korste keren weer een pony met selenium te kort.

**Geplaatst**: 28-01-18 17:14

Geplaatst: 28-01-18 17:14

Wat interessant! Bedankt voor het delen.

Toevallig dacht ik laatst weer eens na over alle supplementen waar selenium in 'verstopt' zit en vroeg me af of mensen die meerdere supplementen combineren niet het risico lopen op een se-overdosis. Maar goed, dat is geredeneerd vanuit iemand die volgens het kaartje blijkbaar op seleniumrijke grond zit en daar ook het gras/hooi van voert. Ik zorg er juist steeds voor dat onze vitamine/mineralenbrok de enige bron van selenium is en dat eventuele andere supplementen altijd selenium-vrij zijn.
Interessant is dat dit kaartje laat zien dat voor grote delen van het land je juist andersom zou moeten denken.

@ _Elaine_: hoe merkte je dat jouw pony een seleniumtekort had? En zit je volgens het kaartje in het wetenschappelijke artikel ook in een selenium-arm gebied?
edit; hier is de directe link naar de seleniumkaart van NL: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articl ... gure/Fig1/

**Geplaatst door de TopicStarter** : 28-01-18 17:19

Geplaatst door de TopicStarter : 28-01-18 17:19

Er is in Nederland geen seleniumrijke grond, alleen grond die niet in het hoogrisico-gebied voor seleniumtekorten zit. Je hoeft dus over het algemeen niet bang te zijn voor een seleniumoverdosis.

Ik houd zelf de bovengrens van 1mg/100kg paard aan qua selenium, maar de CVB en de NRC (Nederlandse en Internationale voedingsbijbel voor paarden) houden 4-5mg Se/100kg paard aan. De minimale dosis is 0.2mg (NRC) of 0.3mg (CVB)/100kg lichaamsgewicht. Met gemiddeld Nederlands hooi zit je met 2% lichaamsgewicht aan ruwvoer op 0.1-0.2mg/100kg paard aan selenium. Door 0.2mg/100kg paard aan selenium te supplementeren (en dat is vaak al boven het advies van de fabrikanten), zit je nog steeds ruimschoots onder de veiligste bovenmarge. Die 4-5mg Se/100kg kom je al helemaal niet aan.

Edit: dit zijn de chronische grenzen. Voor acute vergifting is de dosis nog veel hoger (minimaal 20mg/100kg uit mijn hoofd gezegd, maar het kan ook nog hoger zijn).

Laatst bijgewerkt door Mizora op 28-01-18 17:24, in het totaal 1 keer bewerkt

**Geplaatst**: 28-01-18 17:20

Geplaatst: 28-01-18 17:20

xyzutu2: mijn pony ging ontzettend stijf lopen en was z'n looplust ook zo goed als volledig kwijt.
Nadat er na een week geen verbetering in zat heb ik de DA gebeld, en is er toen bloed getrokken.
Het heeft een behoorlijke tijd gekost zijn selenium weer op niveau te krijgen, en dat houden we nu zo met zijn balancer.

Als ik de kaart goed begrijp zitten wij hier indd op selenium arme grond

**Geplaatst**: 28-01-18 17:46

Re: Seleniumtekort in Nederland

Geplaatst: 28-01-18 17:46

Goed om je van bewust te zijn/ worden..bedankt voor het delen!

**Geplaatst**: 28-01-18 17:53

Re: Seleniumtekort in Nederland

Geplaatst: 28-01-18 17:53

Goed stuk, bedankt voor het delen!

**Geplaatst**: 30-01-18 19:16

Geplaatst: 30-01-18 19:16

Mizora schreef:
Ik houd zelf de bovengrens van 1mg/100kg paard aan qua selenium,

???

Mizora schreef:
maar de CVB en de NRC (Nederlandse en Internationale voedingsbijbel voor paarden) houden 4-5mg Se/100kg paard aan. De minimale dosis is 0.2mg (NRC) of 0.3mg (CVB)/100kg lichaamsgewicht. Met gemiddeld Nederlands hooi zit je met 2% lichaamsgewicht aan ruwvoer op 0.1-0.2mg/100kg paard aan selenium. Door 0.2mg/100kg paard aan selenium te supplementeren (en dat is vaak al boven het advies van de fabrikanten), zit je nog steeds ruimschoots onder de veiligste bovenmarge. Die 4-5mg Se/100kg kom je al helemaal niet aan.

Het klopt dat paarden die alleen op ruwvoer staan risico kunnen lopen op een seleniumtekort,
maar jouw cijfers begrijp ik niet.

Ik weet niet hoe het zit met het CVB,
maar de NRC houdt een aanbevolen dosering aan van 0.1 mg/kg DM, per kg Dry Matter (voer),
wat voor een paard van 600kg neerkomt op ongeveer 1 gram per dag.

De maximale bovengrens van het CVB staat op 2 gr/kg DM, of 20 gram per dag.
De LD50, ofwel de dosering waarbij de helft van de dieren sterft, is 3.3 mg/kg DM,
ofwel 33 gram per dag voor een paard van 600kg.

**Geplaatst**: 30-01-18 19:43

Re: Seleniumtekort in Nederland

Geplaatst: 30-01-18 19:43

Kun je als mens ook seleniumtekort krijgen? En hoe zou je dat merken?

**Geplaatst**: 30-01-18 19:48

Geplaatst: 30-01-18 19:48

anjali schreef:
Kun je als mens ook seleniumtekort krijgen? En hoe zou je dat merken?

De vleeseters onder ons krijgen het via het vlees binnen wat ze eten.
In het meeste voer in varkens/runderen/pluimvee zit seleen
Als vegetariër kan je het best paranoten eten.

Problemen met de hartspier en spieraanhechtingen.

**Geplaatst**: 30-01-18 19:53

Geplaatst: 30-01-18 19:53

Maar was er nou ook niet een verhaal dat EORTH juist werd veroorzaakt door een teveel aan selenium ( omdat het tegenwoordig in al het voer wordt toegevoegd in grotere hoeveelheden ) ?

**Geplaatst**: 30-01-18 20:47

Geplaatst: 30-01-18 20:47

Morganlefay schreef:
anjali schreef:
Kun je als mens ook seleniumtekort krijgen? En hoe zou je dat merken?

De vleeseters onder ons krijgen het via het vlees binnen wat ze eten.
In het meeste voer in varkens/runderen/pluimvee zit seleen
Als vegetariër kan je het best paranoten eten.

Problemen met de hartspier en spieraanhechtingen.

Ik ben vegetarier. Zit het ook nog in iets anders dan paranoten?

**Geplaatst**: 30-01-18 21:03

Geplaatst: 30-01-18 21:03

https://www.nlbewustgezond.nl/top-voedi ... /selenium/

**Geplaatst**: 30-01-18 21:16

Re: Seleniumtekort in Nederland

Geplaatst: 30-01-18 21:16

Interessant!

Wat zeggen die kaartjes? Bij kaart b valt het mij op dat de grote grijze cirkels vooral langs de kust en de grote rivieren liggen.

**Geplaatst**: 31-01-18 11:38

Geplaatst: 31-01-18 11:38

Sorry, ik heb hierboven wel een paar forse rekenfouten gemaakt.
Mijn excuses daarvoor. Echt dom.

Hier de juiste cijfers, volgens het NRC, en voor een paard van 600kg.

Aanbevolen (minimum) dosering : 0.1 mg/kg DM, => 1 milligram/dag.
Maximale dosering : 2 mg/kg DM, => 20 milligram/dag.
LD50 : 3.3 mg/kg DM, => 33 milligram/dag.

**Geplaatst**: 31-01-18 11:49

Geplaatst: 31-01-18 11:49

Ach, BigBen, je zat er maar een factor 1000 naast...

Interessant stuk Mizora! Dank voor het delen.
Ik zit ook op Se-arme (zand)grond zie ik wel (niet echt een verrassing).

**Geplaatst door de TopicStarter** : 31-01-18 15:40

Re: Seleniumtekort in Nederland

Geplaatst door de TopicStarter : 31-01-18 15:40

De richtlijnen van NRC gaan uit van 2% DM totaal voer (dus ruwvoer+krachtvoer) voor paarden in rust of lichte arbeid, en 2.5% DM voor paarden in medium of zware arbeid. De exacte gegevens kan je achterin het boek terugvinden in de tabellen voor de paarden van verschillende gewichten. Ik kan er zo niet bij want ik zit bij mijn ouders tot zondag, daar heb ik vrijwel geen internet 64kbps) en het boek heb ik in de snelheid niet meegepakt (we hadden donderdagochtend opeens een shet met ernstig koliek. Ik ben in de auto gesprongen omdat ik nodig zou zijn als hij naar de kliniek moest, maar hij leek toch op te knappen toen ik er was. De volgende ochtend helaas alsnog naar de kliniek, want het was toch mis. We hebben hem gisteravond op kunnen halen, maar hij moet nog wel een aantal dagen medicatie).

Met 2-2.5% DM kom je op 4-5mg Se/100kg paard.

De LD50 moet ik opzoeken. Ik dacht dat hij flink hoger lag, maar zeker weten doe ik het niet.

Om op je eerste quote terug te komen: ik geef professioneel voedingsadvies (voor hond en paard). Daarbij houd ik als bovengrens dus 1mg/100kg paard aan. Een paard van 600kg zal dus "nooit" meer dan 6mg selenium uit het complete voer geadviseerd krijgen. Dit omdat je nooit precies weet hoeveel selenium er in het ruwvoer zit. De kans dat je op deze manier boven de 2mg/100kg paard komt is nihil, en dat is dan nog de helft van de maximale hoeveelheid die het CVB/NRC als maximum aangeven.

Gemiddeld gesproken pas ik het voer zo aan dat er 0.3-0.4mg Se/100kg paard gevoerd wordt, een enkele keer ga ik tot 0.5mg Se/100kg paard. Een voorbeeld daarvan is als pavo Nature's Best als ruwvoervervanger ingezet wordt. Dat kan tot 1kg/100kg paard (verder aanvullen met grasbrok als het dier echt geen hooi meer eet. Al zet ik dan liever anders in), maar dan voer je dus wel 0.45-0.55mg Se/100kg paard (er zit 0.45mg Se/kg voer toegevoegd).

De fout van g en mg vind ik geen probleem, dat kan iedereen gebeuren, zolang je het in het echt maar goed doet.

Voor menselijk voedsel kan ik geen adviezen geven, daar zit ik niet ver genoeg in de materie.

Het verhaal van EORTH door te veel selenium heb ik ook wel eens gehoord, maar ik weet niet of daar een werkelijke (wetenschappelijke of semi-wetenschappelijke) bron achter zat. Het zou dan in ieder geval veel meer moeten voorkomen in bepaalde gebieden van de VS, waar er hoge seleniumgehaltes in de grond worden aangetroffen (typisch genoeg zijn dat exact de gebieden waar paarden evolutionair gezien vandaan komen).

Ik krijg de kaarten niet geopend hier, dus helaas kan ik daar op het moment geen extra informatie over geven.

**Geplaatst**: 31-01-18 15:55

Geplaatst: 31-01-18 15:55

Mizora schreef:
Het verhaal van EORTH door te veel selenium heb ik ook wel eens gehoord, maar ik weet niet of daar een werkelijke (wetenschappelijke of semi-wetenschappelijke) bron achter zat.

Er zit niet een bron achter maar meerdere bronnen die verzameld zijn in dit artikel en waarin gedocumenteerde seleniumstapelingen in specifieke weefsels (tandvlees bij EORTH, bij IR in lever en spierweefsel enz) gekoppeld worden aan chronische seleniumoverschotten die wel in het lichaam te meten zijn maar niet in het bloed: https://naturalhorse.de/?s=selenmangel

De hypothese van dit overzichtsartikel is dat de enorme groei aan welvaartsziektes (IR, Cushing, EORTH, zomereczeem enz) gekoppeld zou kunnen worden aan het idee dat paarden meer selenium zouden moeten krijgen, terwijl de grootste en beste Duitse stoeterijen al honderden jaren juist op selenium-arme grond hebben gelegen zonder dat dat de prestaties of gezondheid van die paarden slechter waren.
Ik vond het erg interessant en hoop dat er meer onderzoek naar wordt gedaan.

**Geplaatst**: 31-01-18 16:35

Geplaatst: 31-01-18 16:35

xyzutu2 schreef:
Mizora schreef:
Het verhaal van EORTH door te veel selenium heb ik ook wel eens gehoord, maar ik weet niet of daar een werkelijke (wetenschappelijke of semi-wetenschappelijke) bron achter zat.

Er zit niet een bron achter maar meerdere bronnen die verzameld zijn in dit artikel en waarin gedocumenteerde seleniumstapelingen in specifieke weefsels (tandvlees bij EORTH, bij IR in lever en spierweefsel enz) gekoppeld worden aan chronische seleniumoverschotten die wel in het lichaam te meten zijn maar niet in het bloed: https://naturalhorse.de/?s=selenmangel

De hypothese van dit overzichtsartikel is dat de enorme groei aan welvaartsziektes (IR, Cushing, EORTH, zomereczeem enz) gekoppeld zou kunnen worden aan het idee dat paarden meer selenium zouden moeten krijgen, terwijl de grootste en beste Duitse stoeterijen al honderden jaren juist op selenium-arme grond hebben gelegen zonder dat dat de prestaties of gezondheid van die paarden slechter waren.
Ik vond het erg interessant en hoop dat er meer onderzoek naar wordt gedaan.

In 2015 had onze shet EOTRH. dr Sloet in Utrecht heeft hem gezien en had er toen juist een artikel over geschreven, samen met een andere arts. Toen wisten ze nog niks concreets, behalve dat het erop leek dat vooral koudbloeden en ruinen het vaker kregen.

Tandartsen die zonder verdoving en handmatig vijlen, krijgen weer info dat het door het electrisch vijlen komt.
Of dat er geen tandzorg zou zijn geweest. Waar wij onze shet altijd 100% gelijk behandelen qua tandarts, enten, bekappen, mestonderzoek/ontwormen.

Onze shet en New Forest zijn beiden 20 en worden al 17 en 16 jaar hetzelfde gehouden. De shet is nog nooit hb geweest, heeft geen overgewicht en heeft ook geen andere ziekte's ( ff afkloppen )
De New Forest noem ik mn obesitasje en heeft meerdere kerenop het randje van hb gezeten. Hij is IR en moet ik erg in de gaten houden.

Mn merrie van 25 staat er 5 jaar zo bij en de andere ruin 1 jaar nu, dus valt niks over te zeggen.

Ik zit al mn hele leven ( 40+ ) in de paarden, 25 jaar professioneel denk ik en zo een 9jaar in de voeding sector. Het blijft me verbazen dat we juist steeds meer problemen tegenkomen, waar we juist meer ons best doen.
Ik maak analyses, maar denk vaak terug aan de tijd waar paarden gewoon 30 werden op niet te beste voeding en stalling en vraag me goed af waar dat door komt. Er verandert veel meer in mijn ogen dan we weten en zien.

**Geplaatst**: 01-02-18 12:26

Geplaatst: 01-02-18 12:26

Interessant topic! Ga ik me ook eens in verdiepen.

Superpony, ik snap je punt inderdaad. Misschien heeft het er ook mee te maken dat onze (weide)grond ook meer uitgeput raakt? Eerder zaten er denk ik meer voedingsstoffen in de bodem en hadden paarden daardoor ook minder tekorten. Tegenwoordig wordt alles via kunstmest bemest en is de grond veel armer daardoor.
Daarbij is het gras wel weer veel eenzijdiger geworden (veel raaigras, minder gemengd).

Ze krijgen daardoor denk ik meer fastfood binnen met minder verschillende vitamines etc.

Laatst bijgewerkt door Diane_ op 01-02-18 12:46, in het totaal 1 keer bewerkt

**Geplaatst**: 01-02-18 12:33

Geplaatst: 01-02-18 12:33

Citaat:
Ik zit al mn hele leven ( 40+ ) in de paarden, 25 jaar professioneel denk ik en zo een 9jaar in de voeding sector. Het blijft me verbazen dat we juist steeds meer problemen tegenkomen, waar we juist meer ons best doen.
Ik maak analyses, maar denk vaak terug aan de tijd waar paarden gewoon 30 werden op niet te beste voeding en stalling en vraag me goed af waar dat door komt. Er verandert veel meer in mijn ogen dan we weten en zien.

Dit vraag ik me ook af.
Ik kom uit een regio waar alle paarden zomer en winter overdag buiten stonden. Er was geen stripbegrazing maar stonden zo op een paar hectare, van shetlander, haflinger tot rijpaard, mest werd er zo overheen gevaren en paarden bleven er zelfs op staan.
Ze kregen een schep dravers brok. en een pluk hooi voor de nacht zonder slowfeeders en dat was het. En nergens last van.

**Geplaatst**: 01-02-18 17:35

Re: Seleniumtekort in Nederland

Geplaatst: 01-02-18 17:35

Zou het ook niet komen omdat een paard vroeger gewoon eerder naar de slacht ging als hij niet goed was?

Door de welvaart hebben we ook het geld om ze te laten onderzoeken en behandelen, en zijn we allemaal bewuster van dat er iets mis kan zijn/gaan.

Maar goed, de uitgeputte grond..en de bewerkte voeding lijkt me ook niet goed.

**Geplaatst**: 01-02-18 19:41

Geplaatst: 01-02-18 19:41

Onze paarden werden altijd wel rond de 30, dus dat kan het niet zijn geweest.

En door de andere voeding, kwam er ook ander mest ( van de paarden ) op de weide. Meer graan etc. Maar misschien ook meer vogels die dat eruit pikte.

Ik denk wel dat we veel meer paarden houden op Dezelfde grond of kleinere stukken grond. Vroeger was het een elite sporten was het in en rond de steden beperkt. Bij boeren waren paarden om te gebruiken en die hadden meer ruimte.

Als ik naar ons zelf kijk is er in meer dan 40 jaar enorm veel verandert in de voeding voor mensen. Ik denk dat heel veel problemen zowel bij mensen als dieren door het moderne dieet komt en ook een groot deel het milieu. We weten volgens mij nog lang niet alles en zijn te kortzichtig.

Bij een vit E tekort vullen we dat aan. Leuk, maar we kijken te weinig naar de oorzaken. Als voorbeeld. Geldt natuurlijk voor alle tekorten.

**Geplaatst**: 02-02-18 09:56

Re: Seleniumtekort in Nederland

Geplaatst: 02-02-18 09:56

Mee eens, je ziet de bij de mens ook steeds meer problemen die voortkomen uit slechte voeding.

Bij paarden was het vroeger misschien ook puurder het voer? gewoon haver, hooi en gras? en inderdaad minder paarden die meer de ruimte hadden.

Het is een lastig puzzeltje dat is zeker..

**Geplaatst**: 02-02-18 17:13

Re: Seleniumtekort in Nederland

Geplaatst: 02-02-18 17:13

Daarom zou ik eerst willen weten of een tekort in de bodem komt door uitputting, vervuiling of domweg verkeerd management. Mensen zijn bijv al jaren fanatiek over bemesten en onkruidbestrijding.

Het is natuurlijk heel krom. Je gaat eerst moderniseren en er komt en klaar eten voor mens en dier. Steeds meer verpakt en ontwikkeld. Daarna beginnen we over welvaartziektes en moeten we allemaal gezonder gaan leven. dat wordt opgelost met nog meer verpakte, zgn gezonde producten.

Maar gek genoeg zie ik heel wat oude boertjes rond de 90 rondlopen die al hun hele leven melk uit de koe drinken, een berg aardappels, Hollandse groente en vlees. imo is het dan toxh echt het harde werken wen weglaten van de luxe extra's die je gezond houden. Waar een gemiddelde Nederlander op dieet niet zoveel aardappels mag etc.

Als we allemaal denken wanneer we op zandgrond staan met fokmerries en we dan wel selenium kunnen gaan toevoegen, is het nog steeds een risico.