Bokt.nl

**Geplaatst door de TopicStarter** : 18-10-10 20:37

cordeel

Geplaatst door de TopicStarter : 18-10-10 20:37

Hej,
Ik vind geen enkele informatie over een kordeel.
Wie rijd er of heeft er met een kordeel gereden?
Hoe stuur je er eigenlijk mee?
Een cordeel zijn leidsels die samen komen zodat je maar 1 lijn in u hand hebt

**Geplaatst**: 18-10-10 20:39

Re: cordeel

Geplaatst: 18-10-10 20:39

dat is zowiezo gebruikelijk bij 2 (en meer?) spannen toch? Rij zelf alleen enkelspan, dus kan je niet helpen, maar dacht dat het daarbij gebruikelijk is

**Geplaatst door de TopicStarter** : 18-10-10 20:59

Geplaatst door de TopicStarter : 18-10-10 20:59

stef schreef:
dat is zowiezo gebruikelijk bij 2 (en meer?) spannen toch? Rij zelf alleen enkelspan, dus kan je niet helpen, maar dacht dat het daarbij gebruikelijk is

kordeel word bij enkel en dubbelspan gebruik maar je hebt maar 1 teugel in je hand in plaats van links en rechts 1

**Geplaatst**: 18-10-10 21:27

Re: cordeel

Geplaatst: 18-10-10 21:27

En wat is bij een enkelspan de meerwaarde daar van? Bij een meerspan kan ik nog begrijpen, maar bij een enkelspan zie ik de logica niet...

**Geplaatst door de TopicStarter** : 18-10-10 21:31

Geplaatst door de TopicStarter : 18-10-10 21:31

stef schreef:
En wat is bij een enkelspan de meerwaarde daar van? Bij een meerspan kan ik nog begrijpen, maar bij een enkelspan zie ik de logica niet...

ik ook niet maar ik vroeg me even af hoe je dan stuurt
(Weet ook iemand de dikte van leidsels?)

**Geplaatst**: 18-10-10 22:38

Geplaatst: 18-10-10 22:38

Een kordeel is een touw dat aan het uiteinde splitst naar beide kanten van het bit. Het zelfde dus als een half tweespanleidsel maar dan bedoeld voor één paard. Werkpaarden werden er vroeger wel mee gereden maar dat is niet meer van deze tijd.
Het sturen werd met rukjes gedaan. 1x is bv links en 2x rechts. Voor je je paard dat geleerd hebt ben je vast al vele sloten doorkruist.

**Geplaatst**: 18-10-10 22:47

Geplaatst: 18-10-10 22:47

Het is idd meer iets van vroeger. Het sturen gaat idd via stemhulp en het aantal rukjes. Een van men verzorgpaarden was ook een paard dat op deze manier is beleerd en zij kan het ook nog perfect. Zij werkte ook op het land vroeger.

Afbeelding

Dit is enkele jaren terug op een voorstelling van oude landbouwwerktuigen. Hier is weinig op te zien, maar de teugels lopen over in één dun touwtje... Zoek morgen wel een duidelijkere foto.

Edit: Aha, heb nog een filmpje gevonden!

Hier ging het even mis met de paarden voor ons, best eng...
http://www.youtube.com/watch?v=wHh3TOw9E5Y

**Geplaatst**: 18-10-10 23:36

Geplaatst: 18-10-10 23:36

Leuk zeg om dat zo weer te zien.
Onze buurman, jaaaaaaaren geleden, mende ook nog met Zeeuws trekpaarden

Hij ploegde dan stukken land om en bracht de bieten / aardappelen weg met de wagen (ja sorry, ik kom uit het stenen tijdperk

).
Met het ploegen en ook met die speciale wagen mende hij de paarden ook met een leidsel / touwtje. Mennen ging op stemhulp (weet niet meer wat hij zei, die man kwam uit Zeeland, verstond zowiezo bijna niet wat hij zei maar vond de paarden natuurlijk zeer interessant dus was er wel heel vaak

). Met de andere hand keerden ze de ploeg / remden ze bij met de wagen of stuurden ze de wagen. Vaak leerden de veulens het weer van de moeders, want de veulens liepen elk jaar gewoon mee met de moeder, aan een touwtje, om de buik/singel. En die paarden kregen dus gewoon elk jaar ook nog een veulen

**Geplaatst**: 19-10-10 00:24

Geplaatst: 19-10-10 00:24

VanHuisUit schreef:
Met het ploegen en ook met die speciale wagen mende hij de paarden ook met een leidsel / touwtje. Mennen ging op stemhulp (weet niet meer wat hij zei, die man kwam uit Zeeland, verstond zowiezo bijna niet wat hij zei maar vond de paarden natuurlijk zeer interessant dus was er wel heel vaak ).

Tukweg/tiekweg/... is hier het commando om rechts af te slaan, links weet ik niet

**Geplaatst**: 19-10-10 00:29

Re: cordeel

Geplaatst: 19-10-10 00:29

'hot' en 'aer' is er ook één...

**Geplaatst**: 19-10-10 00:34

Geplaatst: 19-10-10 00:34

Links of rechts

Volgens mij was inderdaad een hulp iets met twee lettergrepen en de andere hulp een met een lettergreep.

**Geplaatst**: 19-10-10 13:12

Re: cordeel

Geplaatst: 19-10-10 13:12

Ja dat gebruiken ze hier bij de trekpaarden ook die benamingen. Ik werk gewoon met links en rechts.

**Geplaatst**: 19-10-10 14:30

Re: cordeel

Geplaatst: 19-10-10 14:30

Mijn oom beleert zo nog paarden... Het nut ervan is dat je dan één hand vrij hebt om de ploeg/eg te bedienen of om te remmen. Blijven trekken is rechts, korte rukjes is links, gepaard gaand met de stemcommando's tuk en gère. (jut en aer in 't mooi Nederlands) (ik ben wel vergeten wat wat is) Bij meerspannen wordt slechts één paard aangestuurd, de rest loopt er eigenlijk gewoon naast. Het lederen touwjte dat de bitringen verbindt, heet hier een "loende".

**Geplaatst door de TopicStarter** : 19-10-10 18:26

Re: cordeel

Geplaatst door de TopicStarter : 19-10-10 18:26

weet er iemand toevallig dikte van men teugels?

**Geplaatst**: 19-10-10 18:28

Geplaatst: 19-10-10 18:28

menteugels heten leidsels. Maar voor een kordeel maakt het toch niet uit? vroeger werd er gewoon een touw voor genomen.

**Geplaatst**: 19-10-10 18:45

Re: cordeel

Geplaatst: 19-10-10 18:45

Of een lange lederen reep, maar het is niet zo handig als die breekt. Ik heb zo ooit eens een fjord gevangen die gaan lopen was toen de lederen lijn brak.

**Geplaatst**: 19-10-10 20:24

Geplaatst: 19-10-10 20:24

Met onze vorige haf en ons oudje Daphne hebben we nog op cordeel gereden (zie profiel).
Je paard moet wel goed op stem gaan en gehoorzaam zijn, want je hebt maar een dun touwtje om de boel tegen te houden en het vraagt toch wel wat oefening eer paardlief doorheeft wat er van hem verwacht wordt, als je te hard inwerkt kan het best zijn dat je paard een volledige draai maakt omdat ie het niet begrijpt

(destijds was dat niet zo'n probleem want het veulen werd aan de moeder gebonden en "meegetrokken" door mams. Al meelopende leerde het de commando's). En ja Suseq, onze vooroorlogse lederen "loenje" is hier ook veiligheidshalve uit de dienst genomen (die lederen knopen die eraan zitten, al een specialiteit op zich...

)
'tikweg" is bij ons rechts, "boerie" is links. We gebruiken die termen nog wel bij ons tweespan (al gaan die niet meer op kordeel - maar we vinden het gewoon gemakkelijker dan "links" of "rechts" te roepen, en voor hen is het ook duidelijk zo).

**Geplaatst door de TopicStarter** : 19-10-10 20:35

Re: cordeel

Geplaatst door de TopicStarter : 19-10-10 20:35

haha wat tog megahaf!!
allemaal bedankt nu snap ik het!

**Geplaatst**: 19-10-10 20:42

Re: cordeel

Geplaatst: 19-10-10 20:42

En er wordt altijd een stangbit met kinketting gebruikt , geen gebroken bit (door rukjes te geven aan de stangen van het bit geef je het commando door, dat lukt niet met een gebroken bit - en je hebt ook iets meer te zeggen als ze er vandoor willen)

**Geplaatst**: 19-10-10 20:45

Re: cordeel

Geplaatst: 19-10-10 20:45

Nog een detail: zoals je op de foto's kan zien loopt de rechterteugel NIET door het rechter ring van het gareel, maar loopt ie bovenaan het gareel door. De linkerteugel loopt wel door de linker ring. Dat heeft te maken met de positie van de menner, die gewoonlijk links naast het landbouwwerktuig loopt.

**Geplaatst**: 30-10-10 22:32

Geplaatst: 30-10-10 22:32

BlackDevils schreef:
'hot' en 'aer' is er ook één...

Die vraag is nu bij echt waar