Is dressuur nodig om te zorgen dat het paard gezond blijft en geen lichamelijke klachten krijgt?
Of kan een paard zelf prima uitzoeken hoe hij moet lopen met een ruiter op zijn rug?
Brand los!

Moderators: C_arola, Essie73, Coby, balance, Firelight, Dyonne, Neonlight, Sica, NadjaNadja
Inge_ schreef:Aan de andere kant; Het lijkt me dat een paard ook zelf best wel kan uitzoeken hoe hij het beste kan lopen met een ruiter op zijn rug, zonder dat de ruiter zich ermee bemoeit.
midgie schreef:Ik denk dat het juist altijd belangrijk is om je paard uist te rijden en de gymmen, ik rij western zomaar recratief hoor, maar train klassieke rijkunst om mijn paard soepel te houden en te leren zijn spieren op de juiste manier t ebelasten als er een ruiter op haar rug zit.
Het past in mijn ogen heel erg goed bij NH , omdat het heel erg ontspannen gaat en veel zonder druk, geen zweep geen sporen , zeker in het begin als je alles nog moet leren en uitleggen aan je paard,
Ik ben er zelf zo geintereseerd geraakt dat ikzelf ook mijn graden wil gaan halen in de toekomst bij Bent Branderup.
Ben dan nog wel een paar jaar bezig maar dat heb ik er voo rover,
Citaat:Bit 145 juni 2007, blz. 44-47
Dierenarts Gerd Heuschmann
‘Grootste probleem van het paard zit er bovenop’
Een soepel verende rug en ongestoord bewegende, lange rugspieren zijn de sleutels tot een paard met zuivere gangen. ‘Door aan de voorkant te hard te trekken, door het paard diep en rond of heel hoog in te stellen zetten veel ruiters het paard op slot’, aldus dierenarts Gerd Heuschmann. Hij ziet veel stokkreupele paarden zonder direct medisch probleem.
Paard na paard sukkelt de kliniek van de Duitse dierenarts Gerd Heuschmann binnen.
Als hij de ruiters vraagt eens een stukje voor te rijden in de binnenbak is het vaak armoe troef. Met wat geluk ziet hij alleen kleine onregelmatigheden, maar meestal zijn het ernstige kreupelheden. Onderzoek aan de paarden leidt in de meeste gevallen tot niet. “Ik kreeg gaandeweg steeds meer paarden waar ik als dierenarts weinig mee kon. Na een klinische keuring maakten we röntgenfoto’s, haalden het paard doorscintigrafie- en MRI-scanners en verdoofden het van top tot teen.
We vonden niets, waardoor er niets te behandelen was.” Het enige advies dat hij de eigenaren mee kon geven was het paard enige tijd op rust of in de wei te zetten. Als de ruiters na enige tijd weert gingen rijden, leek het even goed te gaan met zo’n paard, maar na korte tijd kwamen dezelfde kreupelheidsklachten weer net zo hardnekkig terug.
Hij kwam tot een conclusie die maar weinig ruiters willen horen, het probleem ligt niet bij het paard, maar bij de ruiter die erbovenop zit.
“Ik dacht terug aan mijn eigen ruiteropleiding en stak mijn licht op bij gerenommeerde paardentrainers.” Om zijn conclusie te bewijzen vroeg hij aan enkele eigenaren of hij hun paarden een poosje mocht trainen. Een deel van de paarden longeerde hij, een andere deel reed hij onder het zadel. Gemeenschappelijke deler van deze twee aanpakken was dat hij de paarden voorwaarts-neerwaarts liet lopen in hun natuurlijke houding. Niet in een hoog tempo, maar gewoon in een rustig tempo. “Zowel bij het longeren als onder het zadel verdwenen de kreupelheden als sneeuw voor de zon, soms na een paar dagen, soms al na een paar minuten.”
Dolgelukkig belde hij de eigenaren op om zijn resultaat te laten zien.
Iedereen slaakte een zucht van verlichting, maar de vreugde was slechts van korte duur. De eigenaar zat er nog geen half uur op en het paard was wederom stokkreopel. “Exact wat ik had verwacht”, reageert de dierenarts. Hij verdiepte zich in de functionele anatomie en de rijleer binnen het kreupelheidsonderzoek en constateerde dat er veel misvattingen over het functioneren van het paardenlichaam waren. Bij ruiters én dierenartsen. Bovendien gaan ruiters te veel voorbij aan het bewegingsmechanisme van het paard om maar een mooi plaatje voor de jury te vormen.
De rug is de brug tussen voor- en achterhand. De rugspier trekt horizontaal en draagt niet verticaal.
Niet de rugspieren dragen de ruiter, maar het geheel aan wervels, banden, ligamenten én spieren. Dat systeem werkt alleen maar ongestoord als het paard zijn hals kan gebruiken, die hals functioneert namelijk als tegenwicht of balansstok van druk op de rug. “Niet voor niets schrijft het Duitse rijvoorschrift uit 1937 dat jonge paarden zichzelf moeten dragen. De ruiter vraagt slechts lichte aanleuning, houdt de neus voor de loodlijn. Het paard gaat voorwaarts-neerwaarts, zodat het het gewicht van de ruiter in balans kan dragen. Pas bij gevorderde africhting kan de ruiter het paard iets hoger instellen.” Volgens Heuschmann hoef je maar naar een paard in de wei te kijken om één en ander beter te leren begrijpen.
“Bij rennen, spelen en vluchten gebruikt het paard zijn hoofd en hals als balansstok om goed te kunnen lopen.
Het beeld dat je tegenwoordig in de rijbaan ziet is echter heel anders. Ruiters rijden diep en rond of stellen het paard heel hoog in. In beide gevallen rijden ze het paard zo, dat het paard zijn hals niet meer kan gebruiken om zijn balans te houden. Het gevolg: overbelaste, stijve en pijnlijke rugspieren die in erge gevallen zelfs helemaal degraderen waardoor je de ruggengraat als het ware bovenop de rug kunt zien liggen. Omdat de spieren zo bealngrijk zijn om tactmatig te kunnen lopen is het niet meer dan logisch dat het paard kreupel loopt als de rugspieren niet soepel kunnen werken.”
Een nieuw trainingsinzicht stelt dat de buikspieren van een paard essentieel zijn bij het dragen van een ruiter.
Maar ook dat verwijst Heuschmann snel naar het rijk der fabelen. “Het trainen van afzonderlijke spiergroepen, zoals de buikspieren, is klinkklare onzin. Kort door de bocht gezegd zijn de buikspieren er alleen om de achterbenen in de galop naar voren te bewegen. Vandaar ook dat volbloeden van de renbaanallemaal zo’n strak buikje hebben en vele nauwelijks werkende recreatiepaarden zo’n bol buikje.”
Het feit dat de buikspieren niet dragen, legt de dierenarts heel simpel uit.
“Als het paard galoppeert, dan spant het de buikspieren in de zweeffase aan om zijn benen onder zijn lijf te krijgen. Als hij landt, dan ontspant hij de buikspieren en ademt hij uit. Dit is juist het moment waarop de ruiter met zijn zit diep en zwaar inwerkt. Wat het paard bij de landing doet, is zijn neus iets vooruit steken om zijn rugmechaniek te laten werken. Voor mij is dit een teken dat de buikspieren niets van doen hebben met het dragen van de ruiter.
In de jacht op winstpunten verzanden ruiters in verkeerde trainingsmethoden en belemmeren ze de zo belangrijke vrije beweging van de rugspieren.
“Het gaat al fout als de instructeur zegt dat de ruiter de teugels moet oppakken om het paard aan het begin van de les aan het werk te zetten. In plaats van dat de ruiter het paard naar de hand toe drijft, trekt hij het hoofd naar de hand toe. Exact verkeerd om. Zo’n paard begint meteen kort te stappen of zelfs in telgang te gaan.” Een soepel bewegende rug en een mooie hoofd-halshouding zijn de indicatoren van een goed bewegend en goed opgeleid paard, vandaar dat we ze gaandeweg de opleiding allemaal mooi aan de teugel willen kunnen rijden. “Een mooie – gedwongen – hoofd-halshouding doet helemaal niets voor het paard, daar gaat hij alleen maar slechter van lopen.” De dierenarts die te boek staat als tegenstander van het diep en rond rijden richt zijn pijlen echter niet alleen op één specifieke trainingsmethode: “Zowel diep en rond ingestelde paarden als heel hoog ingestelde paarden zitten bewegingstechnisch op slot.
Foto 1: (fout)
Een te diep ingesteld paard heeft een hoge fixering van de rug en zijn bekken roteert naar achteren. Dit paard zal zijn achterbenen slecht onder zijn massa krijgen. Behalve dat hij tijdelijk kreupel kan zijn door slecht bewegende rugspieren kan hij ook echt kreupel zijn door overbelasting.
Foto 2: (fout)
Een hooge ingesteld paard heeft de neiging zijn rug weg te drukken. Hij heeft een indrukwekkend voorbeen, maar treedt achter niet voldoende door. Dit resulteert in een ‘showdraf’, een draf die je vooral niet te veel moet doen omdat het paard er medische problemen door krijgt.
Een hoog ingesteld paard heeft de neiging zijn rug weg te drukken.
Hij heeft een indrukwekkend voorbeengebruik, maar treedt achter niet voldoende door. Eén en ander resulteert in een showdraf, een draf waarmee je alleen domme juryleden en onwetende kopers kunt paaien, maar een draf die je vooral niet te veel moet doen omdat je het paard er gegarandeerd mee stuk rijdt.” Hij vervolgt: “Een te diep ingesteld paard heeft een hoge fixering van de rug en roteert zijn bekken naar achteren. Ook dit paard zal zijn achterbenen niet goed meer onder zijn massa krijgen.
In een bocht of in een passage zie je deze paarden vaak ‘kort-lang’ bewegen.
Feitelijk komt het erop neer dat deze paarden op de voorhand lopen. Behalve dat ze (tijdelijk) kreupel kunnen zijn door slecht bewegende en pijnlijke rugspieren kunnen ze ook echt (medische) kreupelzijn door overbalsting van de voorbenen. Dierenartsen en osteopaten grappen wel eens dat hoog ingestelde en diep en rond gereden paarden hun beste pensioenvoorziening zijn. We hebben er handen vol werk aan.” Voor de ruiter of de instructeur langs de rijbaan is vrij eenvoudig te zien hoe zijn of haar paard er voor staat. Eén van de oefeningen waar een vastgereden paard moeite mee heeft is de overgang van galop naar draf. “Hij zal heel gemakkelijk terugvallen in stap.” Het ergste wat je volgens Heuschmann kunt doen is overgang na overgang rijden op de manier waarop je dat gewend bent. “De oplossing ligt in het rijden van slangenvoltes, het springen, het nemen van cavaletti en het heuvel af rijden. Stuk voor stuk oefeningen waar he t paard soepel van wordt en waar je als ruiter minder strak de teugels inhanden hebt.” Overigens zal een probleempaard niet zomaar een heuvel af willen, hij zal gaan rennen in plaats van af te remmen. “Ook een telgang in stap, teugelkreupelheid en een overkruiste galop komen vaak voor bij een verreden paard. Vroeger zetten ze zulke paarden enige tijd voor de kar, waar ze volledig op eigen benen zonder ruiterinvloed konden lopen. Aangezien weinig dressuurruiters dat tegenwoordig nog zullen doen, is het zaak een flink aantal stappen terug te doen in de opleiding. Gewoon weer voorwaarts-neerwaarts rijden totdat de paarden hun hals laten vallen en het bit weer zelf aannemen. En vooral veel afwisseling in de training, maak eens een ontspannen bosritje! De door de ruiter veroorzaakte kreupelheden kunnen voorkomen worden.
We fokken paarden met meer en meer bewegingspotentieel, capaciteiten die er alleen maar uit komen als alle spieren vrij kunnen bewegen.
Juist deze paarden zijn vatbaarder voor ‘verrijden’ door de ruiter. We moeten echter niet ons paard de schuld gaan geven en ook ons zadel of stalsysteem niet. We moeten onze paarden rijden met een vrije hoofd-halshouding, zoals de natuur dat voorschrijft. Gaandeweg de opleiding zal een paard vanzelf aanbieden hoger of dieper te kunnen lopen. Dit mag echter nooit ten koste gaan van een soepel bewegende rug. Iedere ruiter heeft de plicht zijn paard gezond te houden en daar heeft hij niet zozeer een dierenarts of een fysiotherapeut voor nodig. Alleen een dosis gezond verstand en een goede rijopleiding. Alleen dan komen we dichter bij ons doel. Bij paarden met een tevreden gezichtsuidrukking, een gesloten en kauwende mond zonder aansnoerneusriem, een soepel meebewegende staart, een swingende rug en vooral een ontspannen, niet geforceerde hoofd-halshouding. Alleen als aan deze randvoorwaarden wordt voldaan, kan een paard zich in de sport van zijn beste kant laten zien. Dat willen we toch graag?”
tekst: Fabian Brockötter
Foto 3: (goed)
Gedurende de opleiding zal een paard vanzelf aanbieden hoger of dieper te kunnen lopen. De rug blijft daarbij soepel bewegen.
Foto 4: (goed)
Jonge paarden moeten zichzelf dragen. De ruiter vraagt slechts lichte aanleuning. Het paard gaat voorwaarts-neerwaarts, zodat hij het gewicht van de ruiter in balans kan dragen.
Citaat:Gewoon weer voorwaarts-neerwaarts rijden totdat de paarden hun hals laten vallen en het bit weer zelf aannemen... Gedurende de opleiding zal een paard vanzelf aanbieden hoger of dieper te kunnen lopen. De rug blijft daarbij soepel bewegen.
Inge_ schreef:@ Wartatje:Citaat:Gewoon weer voorwaarts-neerwaarts rijden totdat de paarden hun hals laten vallen en het bit weer zelf aannemen... Gedurende de opleiding zal een paard vanzelf aanbieden hoger of dieper te kunnen lopen. De rug blijft daarbij soepel bewegen.
In het artikel staat dus eigenlijk dat je het paard eerst goed voorwaarts-neerwaarts moet rijden en dat het paard dan vanzelf hoger of dieper gaat lopen. Dus je traint wel dressuurmatig maar laat het pard wel zn gang gaan, kan me daar wel in vinden..
Inge_ schreef:@ Wartatje:
Inge_ schreef:Naar aanleiding van een ander topic over klassieke dressuur - Natural horsemanship.
Is dressuur nodig om te zorgen dat het paard gezond blijft en geen lichamelijke klachten krijgt?
Of kan een paard zelf prima uitzoeken hoe hij moet lopen met een ruiter op zijn rug?
Brand los!
sanne83 schreef:je kan je beter afvragen wat je precies verstaat onder dressuur. of je het over dressuur hebt in een smalle betekenis, als in wedstrijd dressuur, of in de zin van dresseren, waar ongeveer alles onder valt wat je met je paard doet.
Zolang iedereen een totaal ander betekenis heeft voor het woord dressuur, valt hier niet echt over te discussieren.
Ik denk zelf dat het bij een deel van de paarden niet nodig is, maar bij een deel (verreden) paarden wel. Dan is weer de vraag wat valt er onder dressuur... ik ben veel bezig met ontspanning, maar niet op een "dressuurmanier". Toch hoort ontspanning bij dressuur, doe ik nu dressuur of niet?
Waratje schreef:Ik doe niet aan dressuur-smalle-betekenis, maar juist in brede. Voor mij is dressuur alles wat met bewust op je paard zitten te maken heeft, feitelijk inclusief loswerken, longeren en lange lijnenwerk, hoewel ik dat meestal apart benoem
Waratje schreef:En wat wil je nou duidelijk maken met dit artikel? Dat de opleiding van het paard niet nodig is of zo? Je krijgt alleen een goed getraind paard (zoals in dat artikel wordt aangehaald) door CORRECT DRESSUURMATIG te rijden, niet door het paard z'n gang maar te laten gaan.
Ik hoop voor jou dat je paard degelijk in elkaar zit en een goede eigenhouding heeft, want er komt van jou kennelijk weinig ondersteuning.....![]()
Enne, op de houding van de amazone valt niet heel veel spectaculairs aan te merken. Ik zou graag meer mensen zo op hun paard willen zien. De paar dingen die er aan te merken zijn, zijn vooral puntjes op de I.
Esperanza schreef:Als je het woord dressuur niet vind passen, noem het dan gymnastiseren, bak gymnastiek of wat dan ook. Feit is wel dat het moet om je paard gezond te houden als je hem rijdt.
Door je paard gewoon zo te laten lopen en zijn balans zelf te laten zoeken, laat je je paard ook op de voorhand lopen. Zo ontstaan precies dezelfde problemen als beschreven in het bovenstaande artikel, dit gebeurt echt niet alleen bij dressuurruiters.