Je verantwoordelijkheid nemen.
Het zijn drie niet zulke moeilijke woorden. Ze worden vrij veel gebruikt in de ‘paardenwereld’.
De woorden zelf zijn simpel.
Maar het daadwerkelijk doen, dát is een ander verhaal.
Meestal worden deze drie woorden gebruikt als men vindt dat er een reden is om een paard in te laten slapen. Een oud paard stuur je niet de handel meer in. Dan neem je je verantwoordelijkheid.
Een paard dat op de een of andere manier een risico wordt op stal, dat moet opgelost worden, en als dat moeilijk wordt, dan ‘neem je je verantwoordelijkheid’
Een paard dat ernstig kreupel is, en nooit meer zal kunnen herstellen. ‘dan moet je je verantwoordelijkheid nemen’.
En ik sta achter dat principe.
Maar wat dat als het niet zo zwart wit is. Als er van alles speelt. Maar niets zo zwart/wit.
Ouderdom.
Medische kwalen, langzaamaan meer. Zolang alles 100% aangepast wordt op die problematiek, gaat het eigenlijk nog wel. Maar het is een kwetsbare balans.
Een licht maar wel aanwezig probleem met stalgedrag dat wat riskant is voor mensen, en dat groeit. Niet uit gemenigheid, maar toch.
Een paard dat erg, écht heel érg stressgevoelig kan zijn. Dat ontzettend veel moeite heeft met veranderingen. Een dier dat je het op 29 jaar niet meer aandoet om nog te moeten wennen aan een heel ander stalbeleid of mogelijk zelfs andere plek.
Als het ook financieel moeilijk wordt. Eigenlijk onhoudbaar.
Als je als eigenaar fysiek eigenlijk al een poos niet meer dat kunt, wat je zou willen. Qua zorg.
Als kauwen en eten lastiger worden, en je hoeven omhoog houden voor de hoefsmid ook.
Als er waarschijnlijk gróte veranderingen aan zitten te komen.
Géén van die punten zou -op zichzelf- in de meeste gevallen reden zijn om een paard te laten gaan.
Maar wat als ze allemaal tegelijk spelen, en groeien. Groter of erger worden.
Als je als eigenaar van een dier waar je een enorme geschiedenis mee hebt, eigenlijk weet dat je er op korte termijn niet meer voor kunt zorgen dat de balans rond dat oude paard nog positief uitpakt. Dat je weet dat je op een kantelpunt aan het komen bent. Waarna het alleen nog maar (hard?) achteruit zal kunnen gaan.
Wat dán?
Ik ben al meer dan een half jaar aan het tobben met deze kwestie. Ik zie het al zeker twee jaar aan komen. En het laatste half jaar ben ik er dus actief mee bezig geweest.
De vraag hier op bokt gesteld. Hoe ver ga je, met een ouder paard? Het gevraagd aan vrienden, kennissen, andere mensen met paarden. Dierenartsen. Hoefsmeden.
Alles in de hoop dat iemand mij gewoon héél duidelijk kon vertellen wanneer je die beslissing dan neemt, en op basis waarvan.
Maar de meningen blijken enorm uit elkaar te liggen. Er is gewoon niet één eenduidig antwoord.
In al die gesprekken blijkt dat sommige mensen vinden dat ik eigenlijk al veel verder gegaan ben dan verantwoord is. Er zijn ook mensen die vinden dat ik nog véél meer moet doen. Hij lijkt toch nog zo fit, hoe kun je er überhaupt over denken?
Het stomme is dat ik alle argumenten begrijp. Onderschrijf zelfs.
En dan heb je het antwoord nog steeds niet…
En je wacht. Wacht af.
Hoopt eigenlijk dat het paard ooit een keer een vrolijke bok geeft, omvalt in de wei en dat dat dan het moment is. Maar die ‘mazzel’ heb je natuurlijk niet.
Ik begin ineens echt oprecht te begrijpen waarom zo veel oudere paarden nog in de handel terecht komen. Die knoop doorhakken van ‘je verantwoordelijkheid nemen’ is haast niet te doen.
Ik begrijp ook ineens waarom paarden soms worden aangetroffen in een stal die al maanden niet meer uitgemest is, duidelijk onverzorgd, verwaarloosd misschien zelfs. Niet dat ik het goedkeur. Maar ik begin het te begrijpen. Want de knoop doorhakken is loodzwaar. Haast niet te doen.
Ik begrijp ineens waarom sommige paarden met riskant stalgedrag toch nog van hand tot hand gaan. Want het dier bedoelt het lang niet altijd verkeerd en het verder mooie jonge dier laten gaan, dat is haast niet te doen.
Ik begrijp ook steeds meer waarom er soms stokoude paarden, duidelijk verzwakt en vermagerd, erg stijf en eigenlijk kreupel, nog rondlopen in een wei. “Want hij heeft nog best vaak goede dagen” en “Met nog wat extra medicijnen en nog wat extra inzet kán het nog wel even” Ik snap het.
Zelfs als de omgeving van de eigenaren zo af en toe al eens polsen of het niet tijd wordt om het dier te laten gaan.
Ik snap het, dat dat ook door kan schieten. Een broodmager paard waar het eigenlijk objectief gezien niet helemaal fair meer is. Maar als eigenaar houd je van zo’n dier, dat je mogelijk al jaren hebt. Wil hem alle kansen geven. Wil niet ‘te vroeg’ beslissen. Die knoop doorhakken, het is bijna niet te doen.
Ik snap al die situaties ineens veel beter. En al deze zaken speelden in heel lichte of zwaardere mate mee bij Tweet.
Ik heb Tweet lang geleden al beloofd dat hij op de plek waar hij nu stond oud mocht gaan worden. Dat dat zijn laatste plek zou gaan zijn.
Naar mezelf toe wil ik mijn dieren dat geven dat voor hen nodig is. Ik wil ze gelukkig zien. Stressvrij, pijnvrij, vrij van honger, dorst en gezond. En natuurlijk kun je een korte periode waarin dat onvermijdelijk toch eens fout gaat gewoon doorkomen. Ieder dier zal wel eens stress hebben. Pijn door een blessure of overbelasting. Eens ziek zijn. Een keer honger hebben, of een keer dorst hebben. Dat is logisch. Maar dat is niet waar ik het hier over heb.
Op het moment dat het niet meer lukt, om wat voor reden dan ook, om te zorgen dat een dier gelukkig is, stressvrij, vrij van pijn, dorst, honger, ongemakken. En dat dat niet meer gaat om een korte overzienbare periode, maar dat dat blijvend zal gaan zijn.
Dat moment moet je mijns inziens als het maar half kan net voor zijn.
Dat kantelpunt. Daar was ik met Tweet.
En dan rest er in alle redelijkheid en in liefde naar het paard nog maar één optie.
Zorgen dat het tot zijn laatste dag gelukkig is. En hem dan in alle liefde laten gaan, als je weet dat het op korte termijn niet meer gaat lukken om hem te geven wat hij nodig heeft.
Afgelopen donderdag heb ik Tweet laten gaan. Na goede gesprekken met een fijne dierenarts. Die mij heel eerlijke adviezen en overwegingen gaf.
Afgelopen donderdag is Tweety ingeslapen. Heel mooi en rustig, in alle ontspanning. Ik heb de afgelopen week alle handelingen die nodig zijn voor het inslapen met hem geoefend. Hem bekend gemaakt met de plek waar het zou gebeuren. Dat een fijne en vertrouwde plek voor hem gemaakt.
Ik heb geen grote dingen meer gedaan als zoals uitgebreide fotoshoots. Dat zou niet in zíjn beste belang meer geweest zijn.We hebben er naar toe gewerkt. Ik heb afscheid genomen, uitgebreid, de afgelopen dagen. Nog even wat dingen gedaan die hij echt prettig vond, op zijn manier. Dingen waar híj blij van werd.
Donderdag is hij ingeslapen. Bij de eerste sufmakende verdoving legde hij zijn hoofd bijna letterlijk in mijn armen. Kroop tegen me aan. Rustig, en in vertrouwen. Het inslapen daarna ging ook echt heel rustig en haast mooi, voor zover iets mooi kan zijn.
Het is het allerlaatste dat je kunt doen voor een dier waar je echt van houdt. Zorgen dat er geen lijden zal zijn. Dat hij in ontspanning mag gaan, met jo als eigenaar erbij.
Dat hij het tot het laatste moment goed gehad heeft.
Dat heb ik hem kunnen geven.
Maar wat was dit een loodzware beslissing.
Tweet was 29. Ik heb hem ruim 15 jaar gehad.
Tweety heeft een bijzondere geschiedenis.
En Tweety en ik samen ook. Wij zijn Nederland doorgeweest. Hebben heel wat verschillende paardensport disciplines beoefend. We hebben dingen gedaan waarvan mensen denken dat het eigenlijk niet kan. Wij konden het.
Hij heeft medische problemen overwonnen, daar waar hij eigenlijk opgegeven was. Waar ik hem nog een kans wou geven, en die pakte hij.
De laatste 7 jaar was hij met pensioen. Eerst actief pensioen, met nog af en toe eens een buitenrit. Later (vooral toen ik fysiek slechter werd) met volledig pensioen.
Tweet was gelukkig. Dat weet ik zeker, hij heeft een supergoed pensioen gehad op een heel goede plek.
Het was een loodzware beslissing.
Maar ook gisteren, ook vandaag, ook nu achteraf, sta ik achter mijn keus. Ik denk dat dit voor hem de minst beroerde en daarmee dus beste optie was.
Mijn geschiedenis met Tweet, alles dat we hebben gedaan en uitgespookt, dat is zo veel dat ik daar binnenkort eens een mooi overzicht van maak. Als ik alle foto’s bij elkaar gezocht heb. Want wat hebben Tweet en ik waanzinnig mooie, leuke, grappige dingen gedaan in het verleden. Veel geweldige herinneringen gemaakt.
Binnenkort, als ik de foto’s bij elkaar heb en ik er mentaal een beetje aan toe ben, volgt er nog een post met al die gave herinneringen en foto’s.
Tweet, ik ben trots dat jij mijn paard hebt mogen zijn.
nog een keer dan. 
![[o]](https://boktimg.nl/s/cadeau.gif "Cadeautje!")
