Bokt.nl

**Geplaatst**: 18-01-23 22:01

Geplaatst: 18-01-23 22:01

Afgelopen september mijn 21 jarige paard in moeten laten slapen. Mijn beslissing was nogal een optelsom van meerdere factoren die ervoor zorgden dat ik (en mijn DA) het niet perse meer een heel paardwaardig/leuk leven vonden voor hem.

Hij heeft eind 2020 (toen dus 19) een lichte overbelasting opgelopen aan 2 verschillende pezen. Toen kwam ook boven water dat zijn pezen niet heel knap meer waren. Maar met rust en rustig opbouwen zou ik nog gewoon een rondje met hem kunnen hobbelen en hij kon nog gewoon de wei op etc.
Kort voor de peesblessure was er ook PPID vastgesteld.

Voorjaar 2021 liep ie weer niet goed. Stil gezet, paar maand later echo erop en toen weer erg traag opgebouwd. Dat leek beter goed te gaan.

Zomer 2022 stond hij ineens hoefbevangen. Ik deed op dat moment wat stap draf hobbel ritjes met hem als het niet te heet was. Vijf weken later was hij bijna weer helemaal de oude toen ik hem kat lam uit zijn paddock haalde. Toen zat er een gigantisch gat in zijn oppervlakkige buiger...

Optelsom: kans op peesklap, hij wordt alleen gerevalideerd als weide ornament > HB gevoelig door PPID en dus die verdomde kans dat zn pees in 2en zou gaan... + het was dus de 3e keer dat ie een pees probleem had.

Dus toen tot het verdrietige besluit gekomen dat het beter was om hem te laten gaan

Als de pees minder heftig had geweest had ik de revalidatie wel een kans willen geven. Maar nu proberen te revalideren voelde voor mij alsof ik dat dan alleen voor mijzelf zou doen en niet voor mijn paard.

**Geplaatst**: 18-01-23 23:02

Geplaatst: 18-01-23 23:02

GamblersCup schreef:
Jouw laatste zin, dat "te vroeg kun je niet zijn", is voor het paard. Daarbij kun je niet te vroeg zijn, dat besef hebben ze helemaal niet. Dat het je lang achtervolgt, is omdat je het alleen maar goed wilt doen. Ik kan me daar, met ca. 40 jaar paarden, inmiddels overheen zetten. Liever zelfs wat te vroeg en je dier ellende besparen. Dan voor jezelf alles nog gaan uitproberen. Want nogmaals, een paard heeft dat besef helemaal niet, "ik wil nog zo graag"... het is een instinct om te overleven, dat is heel iets anders.

Dit was exact wat ik bedoelde en deels schreef.
Klopt helemaal.
Wij vermenselijken en over-emtioneren het instinct van het dier door het "levenslust/ hij is er nog niet klaar voor" of weet ik wat te noemen.

Ik heb ook dieren meegemaakt en zelf gehad die moesten worden bijgespoten tijdens euthanasie. Of waarvan het hart maar bleef kloppen terwijl ze volgens het boekje allang de geest zouden moeten hebben gegeven.
Is ontzettend poedersuiker, maar heb nooit gedacht dat het hun tijd nog niet was, laat staan getwijfeld aan mijn keuze voor de euthanasie.

**Geplaatst door de TopicStarter** : 18-03-23 18:21

Geplaatst door de TopicStarter : 18-03-23 18:21

12 januari opende ik dit topic.

Mede om te proberen mijn eigen gedachten op een rij te krijgen.

Ongeveer een maand geleden werd het voor mij duidelijk.
Waar in mijn eigen specifieke situatie de grens lag.
Maar tegen mijn hoop in, werd het daarmee alsnog niet makkelijk.

Ik opende er vanmiddag dit topic over.

[AOW] 'Je verantwoordelijkheid nemen' Tweety, †16-3-23

**Geplaatst**: 18-03-23 18:29

Re: De Grens. Ofwel, hoe ver ga je met een ouder paard

Geplaatst: 18-03-23 18:29

Sterkte, wat een verdriet hè..

Ook wij hebben afgelopen donderdag ons oudje van 29 laten gaan..

**Geplaatst**: 18-03-23 18:31

Re: De Grens. Ofwel, hoe ver ga je met een ouder paard

Geplaatst: 18-03-23 18:31

Och Femke_Tweety, wat verdrietig. Je hebt het juiste besluit genomen, in het belang van je geliefde paard.
Heel veel sterkte met je verlies. :knuffel:

**Geplaatst**: 18-03-23 20:22

Re: De Grens. Ofwel, hoe ver ga je met een ouder paard

Geplaatst: 18-03-23 20:22

heel veel sterkte Femke, ik heb je andere topic net gelezen, brok in mijn keel hoor :(:)

Hier zat ik 2 weken geleden ook in spanning, pony stond ineens met hoge koorts, niet eten, niets willen. Veearts laten komen, die zei longontsteking. Dus flinke ab kuur erin, hij is nog een keer teruggeweest om in te spuiten omdat de koorts niet wilde zakken. Beestje stond zo triest bij... ik dacht toen wel even van .. zou dit Het moment zijn. Maar gelukkig is de koorts gedaald, ze ging weer eten en behalve wat hoesten lijkt ze weer de oude. We hebben zaterdag haar 31e verjaardag gevierd.

**Geplaatst**: 27-03-23 21:53

Geplaatst: 27-03-23 21:53

Pfff…moeilijk moeilijk moeilijk. Ik ben nu op het punt beland dat ik bang ben dat er een keuze gemaakt moet gaan worden. Mijn oude man van 29 is nu zo graatmager en ik krijg het er niet meer aan. Ik denk dat het lichaam echt op is. En hij is nog actief, rent nog de wei op, rolt nog, ligt nog en vreet als een dijkwerker (maar het komt er dus niet meer aan, het lichaam zal het denk ik niet meer opnemen - iemand nog tips?).
Ben ik al te ver gegaan? Ik weet het gewoon niet….

**Geplaatst**: 27-03-23 22:00

Geplaatst: 27-03-23 22:00

Als het dier erg zou verslechteren zodra je 5 tot 10 % minder zorg biedt dan je nu doet, moeten de alarmbellen gaan rinkelen.

Ik pleit hier niet voor een paard slechte zorg te bieden. Ik zeg dat als een dier erg achteruit gaat indien je een klein beetje onder de huidige zorgstandaard gaat zitten, je je zorgen moet maken.

Dat betekent namelijk dat het dier geen reserves meer heeft om een tijdelijk slechtere toevoer van energie (en zie dit ruim, dit begrip is op vele manieren in te vullen) uit zichzelf op te vangen. En nu heeft het dier waarschijnlijk geen kwalen, maar als het paard per ongeluk ongelukkig op een spijker trapt of een mep krijgt van een ander paard, zijn er zo te horen amper reserves om uit te putten.

Jouw huidige zorg zorgt ervoor dat het dier in de huidige, eigenlijk ongezonde toestand blijft. Je kunt de toestand niet verbeteren. Invloeden van buitenaf gaan de toestand verslechteren.

Bedenk je dit: het rotste is het om afscheid te nemen van een paard wanneer dit paard het leven overduidelijk niet meer aankan.
Dieren leven met de dag; ze reflecteren niet op vroegere, betere tijden en ze denken ook niet dat betere tijden er wel aankomen. Hun toestand op dat moment is hun waarheid.

**Geplaatst**: 27-03-23 22:07

Geplaatst: 27-03-23 22:07

dorothea, ik denk dat je dit het beste met je dierenarts kunt gaan bespreken.
als je echt veel en genoeg voert en je paard valt toch af dan denk ik dat het ziek is en dan is een arts toch de meest geschikte persoon om dan te gaan bespreken wat nog kan of wat juist niet meer moet.

:(:)

**Geplaatst**: 28-03-23 19:49

Geplaatst: 28-03-23 19:49

dorothea schreef:
Pfff…moeilijk moeilijk moeilijk. Ik ben nu op het punt beland dat ik bang ben dat er een keuze gemaakt moet gaan worden. Mijn oude man van 29 is nu zo graatmager en ik krijg het er niet meer aan. Ik denk dat het lichaam echt op is. En hij is nog actief, rent nog de wei op, rolt nog, ligt nog en vreet als een dijkwerker (maar het komt er dus niet meer aan, het lichaam zal het denk ik niet meer opnemen - iemand nog tips?).
Ben ik al te ver gegaan? Ik weet het gewoon niet….

Tja, bij oude mensen heb je dat soms ook: ofwel worden ze moddervet, ofwel graatmager. Maar als je paard zich verder nog goed voelt, lijkt het me een beetje gek om die enkel om die reden te laten inslapen (al blijft het natuurlijk jouw keuze en jouw goed recht). Natuurlijk is de kans heel groot dat hij een infectie of blessure niet meer te boven komt, maar op dat moment kan je nog altijd beslissen.

**Geplaatst**: 28-03-23 20:51

Geplaatst: 28-03-23 20:51

Heb de DA vandaag gesproken. Geen noemenswaardige hoeveelheid wormen, wel een kuurtje en vet omhoog in z’n voer. Eigenlijk heeft hij de afgelopen tijd minder dan nodig was gekregen. Hier valt nog heel veel te winnen. Uiteindelijk moeten we uitkomen op zeker 6 kilo Seniores Priores, hier en daar wat luzerne, 2 kilo 18+ muesli en grasbrok naar behoefte. Eveneens staat er weer een bezoekje van de tandarts op de lijst dus mss dat ook daar nog iets te winnen valt.

**Geplaatst**: 29-03-23 08:02

Geplaatst: 29-03-23 08:02

meer voeren zal vast helpen, wat vaker slobber aanbieden zet vaak wel aan.
die van mij krijgt ook dagelijks wel iets van vijf of zes kilo ruwvoervervanger er bij.
kan niet wachten dat ze het gras weer op kan,dat zet toch wel meer aan.

**Geplaatst**: 29-03-23 08:21

Re: De Grens. Ofwel, hoe ver ga je met een ouder paard

Geplaatst: 29-03-23 08:21

Wat een goed topic. Ik worstel een paar weken met dezelfde vraag. Mijn 'senior' is net 18 en al sinds 2,5 jaar op pensioen. Staat sinds 3 weken op bute, met het idee om dat tijdelijk te doen en zijn lijf even te resetten. Hij was aan het compenseren en zat niet lekker in zijn hum. De osteo is gisteren geweest en zodra het weer beter wordt, gaat hij weer van de bute af.

En dat maakt het zo lastig. Hij doet het goed op 1 zakje bute. Losser in zijn lijf, galoppeerde van de week weer rond met een paar bokkensprongen, heeft weer een blij hoofd. Zonder de bute was dat niet. Wel kon hij gewoon stappen, draven, galopperen, het was duidelijk ongemakkelijker. Hij kon ook nog gewoon opstaan zonder moeite, at gewoon goed. Maar niet echt lekker in zijn vel.

Het is dus even spannend wat hij straks gaat doen zonder bute. Was de reset inderdaad voldoende? Of zal hij de pijnstilling dan ook nog nodig hebben? Hoe eerlijk is dat laatste? Ik vind het best ingewikkeld. Uiteraard heb ik dit met de dierenarts besproken en samen besloten het zo te doen en in ieder geval de zomer door gaan. Na de zomer een plannetje maken hoe en wat voor het najaar, afhankelijk van hoe hij het doet.

Harde grenzen zijn sowieso: koliek en operatie, boxrust, niet meer op kunnen staan en kliniekbezoeken. Dat gaat niet meer gebeuren. Maar juist die vaagheid vind ik erg lastig.

**Geplaatst**: 29-03-23 13:12

Re: De Grens. Ofwel, hoe ver ga je met een ouder paard

Geplaatst: 29-03-23 13:12

Maar die grenzen zijn wel lastig. Het is afhankelijk hoe ze ouder worden en ook hoe je contact met de veearts is.

Mijn 29jarige was echt lang heel goed en takelde eerst langzaam af en toen opeens heel snel. Toen we al hadden besloten haar voor de zomer, maar na de bevalling van haar dochter te laten gaan, had ze een flinke wond die gehecht moest en waarmee ze even op een klein stuk apart moest.
Ik zei toen wel; ze moet binnenkort toch ingeslapen, maar op dat moment was ze niet slecht genoeg om het acuut te doen en is die wond dus gehecht.
Heb achteraf wel spijt hoe het is gegaan. Maar we waren ook bang dat haar dochter die op het einde liep complicaties kon krijgen na een groot verlies.

Natuurlijk is een grote wond geen reden om in te slapen, maar het heeft me wel echt dwars gezeten dat ze nog gehecht moest, klein en apart moest staan, terwijl ze weken daarna toch ging. Dat hadden we ook echt beter met de veearts moeten bespreken dat als er iets zou gebeuren, zoiets niet meer gedaan zou worden.

**Geplaatst**: 29-03-23 13:48

Re: De Grens. Ofwel, hoe ver ga je met een ouder paard

Geplaatst: 29-03-23 13:48

Als mijn paard het alleen goed doet op bute zou dat voor mij toch wel een grens zijn.
Mijn vorige pony had ik heel lang standaard op bute gehad, wegens hb. Uiteindelijk is de bute hem fataal geworden want hij kreeg een chronische darmontsteking daardoor. ruim 30 jaar, dat wel. Maar achteraf zijn we daar te lang mee door getobt denk ik.

Mijn huidige pony van 31 heeft een paar weken geleden een flinke longontsteking gehad, ik dacht echt dat het einde in zicht was. Maar die is er na een antibiotica kuurtje toch weer bovenop gekomen en doet het weer super. Ze valt wel wat terug in gewicht, de ruggegraat er een beetje op, de heupbenen erg zichtbaar.. maar op de ribben zit nog wel vlees. Ik voer nu koeienvoer bij, (mais/kuil/gerst/pulp) dat vindt ze heerlijk en ze doet het er goed op. Daarnaast nog gewoon hooi en muesli. We hopen dat ze snel weer lekker op de wei kunnen. Op het gras knappen ze toch altijd wel wat meer op is mijn ervaring.

**Geplaatst**: 29-03-23 14:43

Re: De Grens. Ofwel, hoe ver ga je met een ouder paard

Geplaatst: 29-03-23 14:43

Wat mij betreft is pijn en geen zin meer in het leven de grens. Ik kijk altijd naar het dier. Het blijft een hele moeilijke beslissing om je dier te laten gaan. En ik vraag ook altijd mezelf af of het zinvol is om nog te behandelen en heeft het dan een kans. Is er een kans op goed dierwaardig bestaan< ouderdomskwaaltjes daargelaten, die heb ik ook nl

, dan krijgen ze bij mij die kans.

**Geplaatst**: 02-04-23 14:44

Geplaatst: 02-04-23 14:44

Lastige kwestie.. Ook vwb pijnstilling. Is voor jullie dagelijks duivelsklauw ipv bute bv ook een grens? Ik twijfel ook wat acceptabel is, hoeveel mindere dagen 'mogen', en wanneer het einde verhaal is..

**Geplaatst**: 02-04-23 15:54

Geplaatst: 02-04-23 15:54

Solistar schreef:
Lastige kwestie.. Ook vwb pijnstilling. Is voor jullie dagelijks duivelsklauw ipv bute bv ook een grens? Ik twijfel ook wat acceptabel is, hoeveel mindere dagen 'mogen', en wanneer het einde verhaal is..

Duivelsklauw dagelijks zou voor mij geen reden zijn te stoppen. Voor mij is het een supplement en indien dat afdoende werkt dan top toch. Zou er altijd sterkere pijnstilling nodig zijn maar zou dat afdoende werken dan zou ik daar ook vrede mee hebben. Pas als de pijn door pijnstilling heen komt ga ik richting euthanasie als er geen of minimale kans op verbetering is

**Geplaatst**: 03-04-23 07:41

Geplaatst: 03-04-23 07:41

Het ligt er een beetje aan denk ik. Rena is nu tegen de 30 en een paar jaar geleden stond ze ineens met een poot omhoog in de wei. Duurde toen best lang dat ze op pijnstilling liep, ze draafde en galoppeerde ook niet meer maar was verder wel vrolijk en tevreden enzo.

Ik bekeek het gewoon elke dag opnieuw en ging er vanuit dat op een ochtend de dag zou zijn dat ik zou zien dat het wel klaar was voor d'r :(:)

En dan was het vroeg genoeg om de DA te bellen voor het laatste spuitje....

Maar ze bleef verder gewoon vrolijk haar ding doen. Rollen, liggen, het hele pad en wei rondwandelen. Ze heeft meer dan een jaar pijnstilling gehad en nu loopt ze al jaren weer zonder pijnstilling rond en doet ze alles weer

We zien het wel als het moment daar is. Ik ben niet van plan al teveel te dokteren maar vaak gaat het toch met 1 poedertje per keer zo geleidelijk weet je wel.... kwaliteit van leven is leidend vind ik. En zelfs met dat zere pootje was dat er toen nog genoeg vond Rena zelf. Dus tja.

**Geplaatst**: 03-04-23 09:21

Geplaatst: 03-04-23 09:21

duivelsklauw niet te lang geven hoor, zit namelijk toch ook dan wel wat bijwerking aan.

maar voor mij is de grens wel bereikt met kelly.
ik ga niet nog een winter met haar in.
ze staat bijna 20 uur apart van de groep met haar zacht hooi en bakken slobber.
en ik zie dat ze dat niet fijn vind, het is echt een groepsdier en liefst staat ze er tussen.
beetje het jonge grut opvoeden,hier een kriebel,daar een kriebel.
het hooi wat de groep krijgt kan ze niet eten,dat is te lang en zie daar ook frustratie in.
maakt ze proppen,word vervolgens wat boos tegen de hooibaal en dan duwt ze het om :')

en ik kan haar wel de hele dag slobber blijven geven,maar dan doe ik dat omdat ik haar nog niet kwijt wil.
dus hier is de beslissing gemaakt,ik hoop dat we een mooie zomer krijgen dat ze nog lekker in de groep zich rond kan eten op de wei,maar daarna gaat ze echt hemelen.

**Geplaatst**: 03-04-23 09:51

Geplaatst: 03-04-23 09:51

Begrijpelijk ellepel, dat zou voor mij ook het omslagpunt zijn :(:)

Als ze apart moeten staan en daar zelf niet blij van worden.... als je geen mogelijkheid ziet om haar in een leuk bijpassend clubje te zetten, dan maar liever de stekker er uit.

**Geplaatst**: 03-04-23 10:03

Re: De Grens. Ofwel, hoe ver ga je met een ouder paard

Geplaatst: 03-04-23 10:03

Tja wat is de grens.. lastig.. Het heeft verschillende redenen.

ik heb een 25 jarige ppider staan met atrose. Hij is nog vrolijk en fit en wilt echt nog leven. Ik train hem ook nog. Al wil ik hem na de zomer wel met pensioen gaan doen en zo me meer richten op mijn jonge haflinger.

Mijn ppider krijgt geen medicatie omdat hij het daar juist slechter op doet. Dan maar 2 jaar jonger.. Mocht hij koliek krijgen en operatie nodig zijn dan is het klaar.. Ik ga hem die stress en ongemak en ook pijn niet meer aan doen. Met hoefbevangenheid heb ik zelf al pff daarvan kan zo 6-8 weken duren voordat het beter gaat. ga ik hem dan wel aan doen? Maar dat is echt afhankelijk hoe ernstig het is en hoe hij erbij staat, wilt hij nog er bij leven wil ik het proberen. Hij is gelukkig ook nog nooit hb geraakt ondanks zijn verhoogde risco door ppid

Vorige jaar oktober ongeluk met zijn oog gehad en nu ziet hij niks meer. Het was even de vraag of het oog eruit moest... Toen had ik al zoiets van ga ik hem dat aan doen? Maar volgens de da kon dat gewoon op stal gebeuren dus dan had ik dat wel gedaan. Gelukkig kan hij zijn oog behouden ook al ziet hij er niks mee. Of in ieder geval zeer weinig. Soms lijkt het dat hij wel iets ziet.

Zolang het eten goed gaat en hij niet mager wordt en zich prima red in de kudde mag hij ook gewoon blijven leven. Ook al wordt het een dure 'grasmaaier'

Zodra hij geen hooi meer kan eten..En ik hem 4-6x perdag met ruwvoer vervangen in leven moet houden houdt het voor mij ook op. Hij staat namelijk niet aan huis en stal is ruim half uur rijden. Waar moet ik de tijd vandaan halen? Daarnaast vind ik dat ook niet levenswaardig..

Gelukkig zijn zn tanden/kiezen voor een ouder paard nog heel goed

**Geplaatst**: 03-04-23 10:08

Geplaatst: 03-04-23 10:08

ja nou dat is iets waar ik nu ook wat tegenaan loop.
ga nu twee keer per dag naar stal toe, heb geen auto,dus ga op de fiets.
is maar 6km trouwens dus ben er zo.
merk ook dat het mij veel energie kost,ben gewoon moe.
kan nooit eens ergens spontaan heen, want moet paard voeren,heb zelfs al mijn werktijden er op aangepast.
en ja ik heb hele,lieve stalgenoten die willen helpen,maar het is mijn paard en ik vind dat ik er zelf voor moet zorgen.

**Geplaatst door de TopicStarter** : 03-04-23 10:26

Geplaatst door de TopicStarter : 03-04-23 10:26

Ik heb de afgelopen tijd natuurlijk véél gesprekken gehad over dit thema, met veel verschillende mensen.

1 van mijn conclusies is dat als je je paard aan huis hebt staan, het makkelijker/langer 'vol te houden' is met een oud 'special needs paard', dan wanneer je afhankelijk bent van anderen / een andere locatie.

Het liefste wil je niet dat dat meespeelt, maar in de praktijk doet het dat wel. Zelfs met superfijne stalgenoten en een geweldige stalhouder.

**Geplaatst**: 03-04-23 10:36

Geplaatst: 03-04-23 10:36

Femke_Tweety schreef:
Ik heb de afgelopen tijd natuurlijk véél gesprekken gehad over dit thema, met veel verschillende mensen.

1 van mijn conclusies is dat als je je paard aan huis hebt staan, het makkelijker/langer 'vol te houden' is met een oud 'special needs paard', dan wanneer je afhankelijk bent van anderen / een andere locatie.

Het liefste wil je niet dat dat meespeelt, maar in de praktijk doet het dat wel. Zelfs met superfijne stalgenoten en een geweldige stalhouder.

ind ik sta op een grote stal met fijne stalgenoten en stalhouders en mijn paarden staan 24/7 buiten in grote paddock paradise. Dan zou steeds iemand hem moeten zoeken en eruit halen..

Stel je paard staat snachts op stal is het ook wat anders. Dan kan je smorgen voordat hij naar buiten gaat nog eten geven. En savonds voordat die terug op stal gaat. Ik ben geen voorstander van veel binnen staan.

al doe ik mijn haf ook geen groot plezier meer met alleen maar paddockje met bak hooi en vriendje erbij. Hij is echt gewend lekker de ruimte te hebben. Ondanks dat hij in zijn jongere jaren echt veel op stal stond.

En wat ellepel zegt je wilt niet steeds je stalgenoten er voor opzadelen.