Geplaatst ==Wat is het?==
Op carnavalsmaandag, de dag voor Vastenavond, wordt in alle vroegte op het Vortumsveld door ruiters uit Boxmeer gestreden om de felbegeerde koningstitel. Het Vortumsveld is een weg door de weilanden tussen het dorpje Sambeek en Vortum-Mullem in. De deelnemers racen in groepen verdeelt naar het aantal deelnemers de 800 meter lange verharde weg die speciaal voor deze gelegenheid met 700 kuub zand wordt bedekt.
De metworstrennen bestaan uit afvalraces van meestal 13 ritten, verdeeld over 3 manches. Er wordt eerst begonnen met "voorrondes". De winnaars hiervan mogen nog een keer tegen elkaar strijden. De drie ruiters die dan overblijven rijden de beslissende koningsrit. Degene die dan als eerste over de finishlijn komt, die mag zich de Koning van de Metworst noemen.
Tussen de finales en de grote koningsrit in is het tijd voor de befaamde "Knollenrit". Hierin strijden alle knollenruiters om de winnende titel. Zij dingen niet mee voor de koningstitel.
De metworstkoning haalt bij de belaste hoeve de jaarlijkse schenking van goederen en wordt daar door de beschermvrouwe met het zilveren koningsschild omhangen. Onder begeleiding van de andere ruiters gaat de koning dan terug naar Boxmeer waar hij door de beschermvrouwe te koning zal worden bekroond.
Ieder jaar trekt de metworst weer duizenden bezoekers uit alle delen van ons kikkerland. Vooral de Boxmeerse inwoners zijn niet weg te denken bij de metworst. Zij worden ’s ochtends vroeg, vanaf 4 uur, gewekt door de reveille blazers. Deze blazers spelen bij alle deelnemers voor de deur een deuntje die in Boxmeer en omstreken bekend staat als HET metworst deuntje. Daarna is het de bedoeling om in stoet van Boxmeer naar het Vortumsveld te lopen. Onderweg zijn er bij enkele bakkers de traditionele warme worstenbroodjes verkrijgbaar.
Na de race en de bekendmaking van de koning, haast iedereen zich naar de plek waar de koning gekroond zal worden. Daarna barst er een groot feest los die tot diep in de nacht door zal gaan.
==De oorsprong van de metworstrennen==
De metworstrennen stammen al uit de middeleeuwen. Het oudste reglement is uit 1740, waarin onder andere staat:
"Het doel der Vereeniging is, om een aloud gebruik- dat ingesteld werd door eene liefdadige dame, en dat beslaat in het wedrennen om eene metworst, de jaarlijksche belooning van een edelmoedige daad, door Boxmeersche jongeren aan bovenbedoelde dame bewezen- in onze gemeente te handhaven en in eere te houden."
Volgens het eeuwenoude verhaal was er ooit een mooie jonge Freule die tijdens een zondagse rijtoer met haar koets zomaar van de weg raakte. Gelukkig waren daar de Boxmeerse ‘vrutchbaarheidsruiters’ te paard die haar te hulp schoten en weer op weg hielpen. De Freule, Aleida, was zo dankbaar hiervoor, dat ze de aardige jongens beloonde met geschenken. Tevens belastte ze een hoeve in de buurt tot een jaarlijkse schenking. Het geschenk dat gegeven werd was een zeven ellen worst(vroeger was dit een lange metworst), ene weg brood, twee vaten bier en een halve varkenskop. Vanaf dit moment wordt er op de plek waar Aleida van de weg zou zijn geraakt elk jaar een race gehouden. Aan het eind van de race, beloont de belaste hoeve de winnaar met zeven ellen lange metworst, twee broden, twee vaten bier en een halve varkenskop. Hetzelfde als wat Aleida toentertijd geschonken heeft.
Tegenwoordig krijgt de metworstkoning ook nog het koningsschild dat ze mogen dragen tijdens hun huldiging.
In de loop van het jaar zijn er verschillende feesten georganiseerd door de metworstvereniging die verband hebben met de goederen.
Zo heb je vèrkeskop eten, bier drinken(1e maandag na de metworstrennen) en worst eten(op de helft van de vaste tijd).
==Reglementen==
Uiteraard kan niet iedereen zomaar meedingen voor de koningstitel. Deze titel is alleen weggelegd voor mannelijke Boxmeerse jonggezellen die bovendien lid moeten zijn van de "Instelling der Tijdelijck Jonggesellen van Boxmeer". Een jaar lang vrijstelling van contributie is wat de winnaar van de race ook nog krijgt. Met jonggezel wordt hier bedoeld dat men geboren, getogen en woonachtig in Boxmeer moet zijn. Ook moeten de mannen ongehuwd zijn.
De winnaar van de metworstrace wordt de metworstkoning genoemd. Een koning die drie jaar achter elkaar wint, mag zichzelf de Keizer van de Metworst noemen en dat is een hele eer. Sinds het jaar 1900 is dit niemand meer gelukt.
Op carnavalsmaandag moeten de paarden tussen 8:00 en 8:30 uur in de weide bij het Botterhuis aanwezig zijn. Hier begint namelijk de keuring van de paarden en de startnummers worden geloot. Tijdens de keuring wordt er streng op toegezien dat er niet gesjoemeld wordt. Zo mag een ruiter maar een enkel paard ter keuring aanbieden en er mag niet onderling van paard geruild worden. De paarden worden aan de hand getoond zonder dekens of beenbescherming. Als een paard niet door de dierenartskeuring heen komt, mag de combinatie niet aan de start verschijnen.
Niet alleen het paard wordt gecontroleerd, maar ook het tuig. Zo mag er niets kapot zijn aan het zadel, de beugels moeten in orde zijn en de valhelm moet voldoen aan de nieuwste eisen. Alles wat de ruiters tijdens de rit bij zich zullen hebben wordt gekeurd door onafhankelijke keurmeesters, meestal van ver buiten Boxmeer.
Al vanaf dat de keuring begint staan er hordes enthousiaste toeschouwers. In de tent aan het eind van de baan is het lekker warm. Aan de dranghekken naast de baan is de wind die over de velden waait vaak te snijden. Gelukkig is er warme thee en koffie en een vette bak friet verkrijgbaar voor de verkleumde toeschouwers.
In de start wordt geen gebruik gemaakt van starthekken maar van startvakken. Zodra alle paarden in het vak staan met de neus naar de finish wordt het startsignaal gegeven. Elke ruiter heeft een helper die het paard in bedwang probeert te houden tot het fluitsignaal klinkt. De startvakken zijn als volgt ingedeeld. Aan het begin van de 700m is de tuigerlijn, hier starten paarden die veelal een wat robuuster postuur hebben en dus lang niet de snelheden van een halfbloed halen.
Daarna komt de halfbloedlijn die tussen de tuiger en volbloed lijn in ligt. Hoeveel verder deze lijn ligt kan per jaar variëren. Daarna komt de startlijn van de volbloeden die 100m verder ligt als de tuigerlijn. Vroeger werden de metworstrennen over een baan van 700m gehouden maar omdat het steeds professioneler werd is er besloten de halfbloeden en volbloeden een handicap te geven oftewel extra meters te laten maken. Omdat de metworstrennen puur traditioneel zijn, mag er absoluut geen reclame te zien zijn tijdens de rit zelf. De ruiters gaan gekleed in een witte broek, met blauwe kiel en een rood lint om de linkerarm. Wel mogen de paarden voor en na de ren met een sponsordeken op lopen en worden de sponsoren van elke ruiter vernoemd door de speaker. Sporen zijn niet toegestaan, maar een kleine zweep wel. Het zadel en hoofdstel samen moeten minstens 2,5 kilo wegen en deze worden uiteraard gecontroleerd voordat er gestart wordt. Paarden mogen geen kappen dragen die het zicht van het paard kunnen belemmeren.
Na de rit worden de paarden nogmaals streng gecontroleerd door de aanwezige dierenartsen. De winnende paarden worden beoordeeld. Als ze een slechte beoordeling krijgen, mogen ze niet nogmaals starten.
Tijdens de knollenrit zijn er maar een paar rassen toegestaan. Deze rassen zijn het Belgisch trekpaard of de Brabander, de Ardenner en het Nederlands trekpaard. De paarden worden van te voren door een jury op het uiterlijk beoordeeld.
De knollen starten allemaal tegelijk, ongeacht het aantal deelnemers. Zo is het vaker voorgekomen dat er meer dan 10 knollen tegelijk aan de start verschenen. Als die allemaal van start gaan, kun je de grond onder je voeten voelen trillen en het donderend geraas is oorverdovend.
==In het nieuws==
De metworstrennen zijn zelfs zo bekend, dat het in 2007 een plek kreeg in het NOS-nieuws. Een reporter was ter plaatse en gaf verslag van wat er op de metworstmorgen allemaal gebeurt.
Enkele dagen voordat de metworst begint ligt er bij de huizen in Boxmeer en omstreken een speciale krant in de bus. In dit zogenaamde metworstkrantje, stellen alle deelnemende ruiters zich even voor en krijgen ze de ruimte om hun sponsors te bedanken. Van iedere ruiter staat een foto afgedrukt met daarbij wat gegevens van de ruiter.
Tijdens de race is er een live-verslag te volgen op Peelstar-FM, de plaatselijke radiozender uit het naburige dorpje Sint Anthonis, in samenwerking met de Blos. Zij vergeten op maandagmorgen zelf het 12 uur nieuws dat elke dag uitgezonden wordt, de metworstverslagen zijn veel belangrijker dan de rest van de wereld.
Na afloop van de rit wordt de metworstkoning vaak ook nog vermeld op het nieuws van Omroep Brabant. Ook is alles bij te houden op de site van de metworstrennen zelf.
De metworst is niet altijd positief in het nieuws geweest. Voorheen werd er gereden op de verharde weg, zonder het zand erover. De dierenbescherming heeft ervoor gezorgd dat de paarden nu veilig over de weg kunnen rennen doordat er een dikke laag speciaal zand over gestort is. Deze laag zand wordt elk jaar goed gecontroleerd en tussen de ritten door zelfs af en toe nog aangedikt.
Ook wordt de baan regelmatig gladgestreken. Daarnaast staan er tegenwoordig ook dranghekken langs de baan terwijl dit vroeger niet zo was.
In 2004 overleed een paard tijdens de race ten gevolge van een hartaanval. Het dier belandde met zijn ruiter in de dranghekken, maar was toen al overleden. De omstanders waren geschokt en de dierenbescherming zag dit als haar grote kans om een stokje te steken voor de geliefde metworstrennen. De dierenbescherming pleitte voor een verbod op de metworstrennen in Boxmeer. Volgens de instelling worden de paarden er puur misbruikt voor het volksvermaak en zij twijfelden aan de conditie van de paarden en de kundigheid van de ruiters. De dierenbescherming heeft met behulp van andere organisaties een groot onderzoek ingesteld en kwam tot de conclusie dat hun redeneringen niet helemaal gegrond waren. Veel van de ruiters trainen op professionele grond en bijna allen hebben professionele begeleiding die ze al maanden van te voren klaarstoomt voor de moeilijke race. Daarnaast moet een ruiter die op een halfbloed of volbloed deel wil nemen ook een soort diploma halen. Dit kan tijdens de ruiterproef waarbij de ruiters beoordeelt worden op hun rijvaardigheid. Ook de paarden bleken in een betere conditie dan werd gedacht. Het maandenlange trainen zorgde ervoor dat de paarden bijna net zo’n goede conditie hadden als doorgewinterde renpaarden. Veel volbloeden die aan de race mee doen lopen ook in de normale koersen. Het dier dat overleed aan de hartaanval stierf een volkomen natuurlijke dood. Het paard was in perfecte conditie en had een langdurige en bewuste trainingsperiode achter de rug. Er was niets dat de dood van het paard had kunnen voorkomen, niemand had dit kunnen voorzien.
Een andere manier van publiciteit voor de metworstrennen, zijn de "knakworstrennen" in Beugen. Deze rennen bestaan ondertussen al 25 jaar en zijn begonnen als een parodie op de metworst. Tijdens deze race is het de bedoeling dat steeds drie mensen tegen elkaar rennen, met een andere persoon op hun rug. De knakworstrennen zijn daags voor de metworst en trekken ook elk jaar veel publiek
==Nieuw ziekenhuis ==
In de gemeente Boxmeer zijn ze druk bezig met de bouw van een nieuw ziekenhuis. Dit zorgt echter wel voor problemen, omdat het op grondgebied van Beugen wordt gebouwd. Kinderen die in het ziekenhuis ter wereld worden gebracht, zouden daardoor niet mee mogen doen aan de metworstrennen, ze zijn immers geboren in Beugen en niet in Boxmeer. Lang is er gedacht om Boxmeer daarom uit te breiden en het ziekenhuis toch tot Boxmeers landgoed te benoemen. Ook wordt erover gespeculeerd om de reglementen van de metworstrennen te veranderen en voortaan niet alleen Boxmeer, maar de gehele gemeente mee te laten doen aan deze spectaculaire carnavalshappening.
== Monument ==
Sinds 1999 staat er op de hoek van de Sambeekseweg en de Bockstraat een monument van de metworst.
== shop ==
Tegenwoordig zijn er veel promotie artikelen te krijgen van de metworst.
Zo kun je een metworstcap, metworstdas, metworst dvd, metworst boek en een metworst vlag krijgen.
In heel boxmeer en omgeving hangen rond de carnavalsperiode metworstvlaggen aan de huizen.
