[Napolitaner] Aanvulling gegevens Napolitaner
Moderators: Essie73, NadjaNadja, Muiz, Telpeva, ynskek, Ladybird, Polly
Pagina 1 van de 1
- Lipizz_AH
- Berichten: 41
- Geregistreerd: 09-01-09
[Napolitaner] Aanvulling gegevens Napolitaner
Geplaatst door de TopicStarter : 09-01-09 12:27
Dit komt door de directe invloeden van Spaanse paarden op de zuid-Italiaanse paardenfokkerij. Napels en Sicilië stonden in die tijd, net zoals Spanje en Oostenrijk, onder Habsburgse heerschappij. Zoals er Spaanse paarden richting Wenen en Praag gingen (voorouders van de Lipizzaner en Kladruber), gingen er ook Spaanse paarden naar de hofstoeterijen in Napels en Sicilië. (zie o.a.: J.C. Altamirano - HISTORY AND ORIGINS OF THE SPANISH HORSE, 4e druk - http://www.jcaltamirano.com/p1eng.htm).
Ook de herontdekking en verdere ontwikkeling van de "Klassieke Rijkunst" vanuit Italie (o.a. Grisone), vroeg om een hiervoor geschikt type paard. De Spaanse paarden, zoals die door het Spaans-Habsburgse hof werden gefokt, waren voor de "Klassieke Rijkunst" ideaal. Naast de Spaanse nafok op de hofstoeterijen van de Habsburgse heersers, werd ook de paardenfokkerij van de lokale Italiaanse adel (b.v. de hertogen van Savoye en Mantua, de Borghese-familie, de graven Conversano), sterk beinvloed door het Spaanse paard.
De "Neapolitaner" werd qua type steeds wel anders beschreven dan het Spaanse paard: iets groter en langgelijnder, met wat zwaarder beenwerk. Wel weer met statige, verheven gangen en een opgerichte hals. Qua karakter waren ze niet zo verfijnd als het Spaanse paard. In de verdere geschiedenis werd de Napolitaner meer gebruikt voor de fokkerij van koetspaarden dan als rijpaard.
Vanaf het einde van de 16e eeuw was de "Neapolitaner" een begrip in Europa. Niet alleen gingen er rond 1600 weer Napolitaners vanuit Italie naar Spanje (veelal om ingezet te worden voor de fokkerij van koetspaarden), maar ook het Oostenrijkse Habsburgse hof begon naast Spaanse paarden meer en meer Napolitaners voor hun hofstoeterijen te gebruiken (zie o.a. Kugler/Bihl: Die Lipizzaner der Spanischen Hofreitschule-1e druk, 2002).
In de Lipizzanerfokkerij zien we dit terug in nog steeds bestaande de hengstenstammen "Conversano" en "Neapolitano", die beide terugvoeren op Neapolitaanse stamvaders uit de 18e eeuw. Bij de Kladruber voeren de hengstenlijnen "Generale" en "Sacramoso/Solo" op Napolitaanse stamvaders terug.
Het Napolitaanse paard in zijn oude, "barokke" vorm verdween in de 19e eeuw van het toneel. De invloeden van het Arabisch en -later- Engels Volbloed kregen ook in Italie nog de overhand, onder invloed van mode en gebruik. Niettemin zijn er in bepaalde kleine Italiaanse paardenrassen nog invloeden uit oude tijden merkbaar. Zo zou het zuid-Italiaanse "Murgese"-paard (zie http://www.murgesehorse.com) een directe nazaat van de oude Neapolitaner zijn. Harde bewijzen (stamboeken) zijn hiervoor overigens niet, slechts verhalen uit overlevering.
Met vriendelijke groet,
Atjan Hop
- Ibonn
-
- Berichten: 2438
- Geregistreerd: 22-11-05
- Woonplaats: Overloon - Noord Brabant
Re: [Napolitaner] Aanvulling gegevens Napolitaner
Geplaatst: 09-01-09 13:10
Maar heb nog een vraagje, uit andere bronnen blijkt dat er ook gekruist zou zijn met Oosterse paarden. Spreken jouw bronnen dit tegen of kan dit er ook nog in vermeld worden?
De moeilijkheid is dat er weinig info over dit ras te vinden is.
- Lipizz_AH
- Berichten: 41
- Geregistreerd: 09-01-09
Re: [Napolitaner] Aanvulling gegevens Napolitaner
Geplaatst door de TopicStarter : 09-01-09 15:29
De Napolitaner in ruime zin was het paard van een bepaald (exterieur-)type, dat in het zuiden van Italie (Koninkrijk Napels- Sicilië: vanaf de 16 eeuw ook Habsburgs, net zoals Spanje en Oostenrijk -en de Nederlanden- destijds) voorkwam. Een regionale verschijning, gebaseerd op inlands aanwezig bloed, en door de eeuwen heen beinvloed door van alles en nog wat. (Vergelijk dit met onze Fries: een inlands paardenras, door de eeuwen heen beïnvloed door de mens. Of het "Iberische paard, het inheemse paard in al zijn verschijningsvormen-t.o.v. het Spaanse paard, specifiek door de Habsburgse adel gefokt vanaf de 16e eeuw)
Omdat Noord Afrika dichtbij is, is de invloed van Oosterse (arabische of berberse) paarden op de paardenfokkerij in Zuiditalie goed denkbaar. Concreet weet je dit nooit, behalve wanneer kronieken over deze invloeden (of één bepaalde hengst) vertellen. Centrale nationale stamboeken kende men toen zeker niet. Gezond verstand en een beetje kennis van de geschiedenis leveren hypotheses op.
Achaltekiners lijken mij, historisch gezien, totaal onlogisch. Hoe zouden paarden uit Turkmenistan in Zuiditalie invloed op de paardenfokkerij kunnen uitoefenen?
De Napolitaner in enge zin beperkt zich tot de georganiseerde fokkerij in zuidelijk Italie van een bepaald type paard (we zouden dat nu " barok" noemen), dat later onder de noemer "Neapolitaner" als ras beroemd werd. Deze fokkerij beperkte zich tot de adellijke hoven van Napels en Sicilie (sinds 1415 van het Spaanse huis Aragon, na 1516 tot 1707 Spaans-Habsburgs). Tezamen met de lokale adel. (zie mijn eerdere tekst). Vast en zeker vormde de regionaal aanwezige paarden (die van de "ruime zin") een fokbasis. Maar de invloeden van het Iberische en/of Spaanse paard (dus: paarden, afkomstig uit Spanje, danwel paarden afkomstig van de Spaanse hofstoeterijen) is te bewijzen. Er zijn bijv. in de archieven nog steeds beschrijvingen en lijsten van paarden die vanuit de hofstoeterijen in Cordoba en Aranjuez naar het Napelse hof gingen. Deze kwaliteitsvolle, barokke fokkerij heeft op haar beurt weer de inlandse algemene paardenfokkerij positief beinvloed. En daarmee dus weer de " Napolitaner" in ruime zin.
De barokke hofpaarden zijn met die adel (en door de verschuiving in de mode in de 19e eeuw) verdwenen. Maar de barokke invloeden bleven door overlevering en oude beschrijvingen in de literatuur bekend. Deze barokke hofpaardenfokkerij beinvloedde de regionale paardenfokkerij in algemene zin. Ik geloof dat het Murgese-paard een nazaat is van die regionale paardenfokkerij (Napolitaner in ruime zin, met barokke invloeden). Ik geloof dus niet dat (zoals enkele chauvinistische Italianen roepen), dat het Murgese paard een directe afstammeling van de Neapolitaner is. Wel een indirecte, zoals je aan het exterieur kunt zien.
Atjan Hop
Pagina 1 van de 1