Geplaatst Bokt community
Een van de Comtois van het circus. Foto door pjotrg.
pjotrg opende een maand geleden een topic over Circus Pagnozoo. Met een aantal fantastische foto's en verhalen konden we op Bokt een kijkje achter de schermen van dit Franse paardencircus nemen. Deze maand vertelt pjotrg in de rubriek 'Bokkers vertellen' meer over dit bijzondere circus.
Je woont niet in Nederland, hoe kom je in Frankrijk terecht?
Tsjaah met de auto...
Met mijn ouders ben ik al de nodige keren op vakantie geweest naar Frankrijk. Tegen het einde van de HAVO heb ik een schooluitwisseling gedaan met iemand in de Jura (hij een week bij ons thuis en ik een week bij hem thuis). Toen ik mijn vrouw leerde kennen, bleek zij ook vaak met haar ouders in Frankrijk geweest te zijn. Dus……samen bijna ieder jaar op vakantie naar Frankrijk. We spraken toen beiden al Frans (niet zo goed als nu, maar veel beter dan het gemiddelde “Ik Vertrek” gezin). We zijn vaak terechtgekomen op een camping Municipal in het dorpje Rioz (tussen Vesoul en Besançon), want die stond in de ANWB camping gids. We kwamen daar voor het begin, het eind of zelfs onze hele vakantie. We hebben wat mensen leren kennen in die omgeving en toen kwam het idee om er een 2e huis te kopen (nu 25 jaar geleden). Na vele vakanties daar (ongeveer 4x per jaar) voelden we ons meer thuis op ons Franse stekje dan in Rijswijk (ZH), dus in 2007 zijn we definitief naar Frankrijk vertrokken.
Op Bokt heb je een fototopic geplaatst van Circus Pagnozoo. Hoe kom je zo bij dit circus terecht?
De paarden waren de link. We hebben in de zomer één of twee voorstellingen bijgewoond met de kinderen en toen er later in de zomer een circuscursus (met voltige) werd aangeboden wilde onze dochter graag meedoen. Na de zomer zijn ze een circusschool gestart en ook dat zag dochterlief wel zitten. Van lieverlee kwamen we meer en meer met de mensen van het circus aan de praat en gingen we hier en daar een handje helpen. Op zeker moment werden we gevraag om ook in het bestuur een rol te spelen. De juridische organisatievorm van het circus is een vereniging (in Nederland zou dat een stichting zijn, maar dat is niet echt gebruikelijk in Frankrijk). En na het vertrek van de vorige voorzitter keken ze mij aan……
Heb je vanuit je verleden affiniteit met het circus?
Nee eigenlijk niet. Wel eens een circus bezocht uiteraard.
Je bent bestuurder van het circus, maar vervul je ook een actieve rol tijdens de shows?
Nee, als het circus in de buurt is helpen we wel eens een handje mee met ondersteunende activiteiten. Als er voorstellingen gedaan worden in de “cabaret” vorm (voorstelling gecombineerd met diner i.p.v. met tribunes) spelen we wel soms een rol. Mijn vrouw speelt dan waarzegster en ik ontvang het publiek.
Wat maakt het circusleven/deze baan/jouw functie bij het circus zo bijzonder?
Het is zo’n totaal andere wereld. Je ontmoet mensen (voor tussen de artiesten) die je anders nooit ontmoet zou hebben. Als bestuurder is het wel eens tandenknarsen, want vooral de oprichter van het circus is gewoon niet te managen. Hij leeft compleet in zijn eigen wereld. Het zijn over het algemeen heel prettige en sociale mensen met een grote passie!
Welk paard van het circus is jouw favoriet en waarom?
Voorheen (hij is helaas overleden) de pony die allerlei kunstjes kon. Eén van die kunstjes was een echt succesnummer: hij ging op commando liggen, maar legde zijn hoofd niet neer zonder dat iemand er een kussen onder gelegd had.
Van de andere paarden: Kala (voluit Kalashnikov). Dat is een paard dat ze zelf gefokt hebben. Zijn moeder, Vicky, is onlangs op 31-jarige leeftijd ingeslapen. Op Kala hebben ze me de beginselen van het voltigeren bijgebracht.
Moet een paard voldoen aan bepaalde voorwaarden wanneer deze aangekocht wordt voor het circus?
Allereerst: hengst. Het merendeel van de paarden zijn hengsten, omdat deze mooier tonen. Andere voorwaarde: niet te duur, ze hebben gewoon niet zoveel geld……
Het paard moet ook de nodige uitstraling hebben en uiteraard goed gezond zijn. Voor de voltige en Hongaarse post paarden is uiteraard een mooie gelijkmatige galop (voltige) en draf (Hongaarse post) nodig.
Zijn bepaalde rassen geschikter dan anderen? En is dat per onderdeel/act verschillend?
Zoals je ook op de foto’s in het topic kunt zien hebben ze “zware” paarden (trekpaard type) en “lichte” paarden. De lichte paarden worden gebruikt voor de Kozak (figuren in een zadel) nummers en voltige. Deze worden ook gebruikt voor de snelle nummers. Hier vind je enkele Spaanse volbloeden. De zware paarden voor voltige en Hongaarse post (staand op de rug van één of meer paarden, vaak met meer mensen). Ik geloof niet dat ze een voorkeur hebben voor één speciaal ras. 10 jaar geleden hadden ze als zware paarden met name de Comtois (komt ook uit deze regio), maar nu zijn er recentelijk een Percheron, een Shire en een Clydesdale bij gekomen.
Hebben de paarden een minimale en maximale leeftijd in het circus?
Ze beginnen het liefst met paarden die echt helemaal uitgegroeid zijn, zo vanaf 8 jaar, maar het hangt ook wel een beetje van het paard af. Het dresseren van een paard voor de voorstelling kost gauw anderhalf jaar en dan is er daarna ook nog een gewenningsperiode om veilig(!) in een circustent met applaudisserend publiek te kunnen optreden.
Een maximale leeftijd is er echter niet. Dat hangt heel erg van het paard af. Vicky (zie eerder in dit artikel) heeft tot op zeer hoge leeftijd opgetreden in rustige (vrijheids) dressuur nummers. Je ziet ook dat de mensen in het circus heel erg gehecht zijn aan hun paarden.
Doe je buiten het circus om ook iets met paarden?
Yep! Ik rijd sinds mijn 28e en voornamelijk recreatie. Ik heb wel wat endurance en TREC gedaan in het verleden. Ik heb twee paarden (nou ja, volgens mijn dochter is één van die twee van haar...). Het zijn halfbroertjes die ik hier in de buurt gekocht heb. Junkie (de stippel) heb ik gekocht toen we nog in Nederland woonden. Toen we later zelf de ruimte achter het huis in Frankrijk hadden we eerst “gezel”schapen voor Junkie, maar wat later hebben we Billy erbij gekocht.
Het circus is niet altijd positief in het nieuws als het gaat om dierenwelzijn.
Hoe gaan jullie hiermee om en hoe zorgen jullie voor het welzijn van de paarden?
Tsja dierenwelzijn. Ik vind dat zelf heel belangrijk: je moet goed, eerlijk en verantwoord met dieren omgaan. Ik vind wel dat sommige mensen daarin erg overdrijven. Die gaan aan een dier allerlei menselijke eigenschappen toekennen. Dat gaat mij te ver.
Ik ben van mening dat de paarden bij het circus Pagnozoo goed verzorgd worden. Ze zien er goed uit. De meeste paarden worden bijna dagelijks getraind. Het dresseren van de paarden gaat met een zachte hand en engelengeduld. De paarden worden verleid om hun kunstjes te ontwikkelen. We hebben een stapmolen die ook op tournee mee kan. Daarin krijgen ook de paarden die op een bepaalde dag niet gebruikt worden beweging. Als er gelegenheid is worden ze ook wel een tijdje op de wei gezet, maar dat is niet altijd makkelijk als je op tournée bent. Op dit moment is onze thuisbasis het Haras National van Besançon waar ze zeer ruime en luxe boxen hebben. We hebben een speciale “palfrenier” in dienst die de paarden verzorgt.
Heb je nog een tip voor mensen die ook graag met hun paard aan vrijheidsdressuur, kunstjes of circusact werken?
Geduld, geduld en nog eens geduld. Werken vanuit de zaken die een paard zelf aangeeft en die versterken met verleiding en een zachte hand. Oh ja…… en met heel veel geduld.
Wil je verder nog iets kwijt?
Niet echt. Bedankt voor de gelegenheid om deze uitleg te geven. Kom deze zomer zelf maar even kijken in Besançon. De voorstellingen zijn gepland in de maanden augustus en september.
Was in ieder geval echt leuk dat je toen even wat tekst en uitleg gaf, ondanks dat je haast had! 
