Geplaatst Algemeen
Je kan je paard laten enten tegen het Westnijlvirus. Foto: Aurora3/Bokt Wiki.
"Het Westnijlvirus (WNV) is in 2020 voor het eerst in Nederland aangetoond in zowel wilde vogels, muggen, als een beperkt aantal (acht) mensen. Ondanks dat we op dit moment inschatten dat de kans klein is dat muggen ziekteverwekkers zoals WNV overdragen op mensen en paarden, wordt de komende jaren op diverse manieren geprobeerd om WNV circulatie zo vroeg mogelijk op te sporen", klinkt het bij de GD. "Hierbij kunnen paarden, door het onderzoeken van bloedmonsters van paarden met neurologische verschijnselen, een belangrijke rol spelen."
"Als paardenhouder kunt u bijdragen aan dit onderzoek naar WNV. Heeft u tijdens het transmissieseizoen (mei t/m november) een paard met neurologische verschijnselen? Laat uw dierenarts dan een serumbloedmonster insturen naar GD. Dit wordt gratis onderzocht op antistoffen tegen WNV, in het kader van uitsluitingsdiagnostiek. Deze diagnostiek wordt middels een ministeriële subsidie gefinancierd. Monsters insturen kan van mei tot en met november, de periode dat de muggen actief zijn (het zogenoemde vectorseizoen)."
"WNV is aangifteplichtig: daarom moeten positieve resultaten worden bevestigd door WBVR en aan de NVWA worden doorgegeven. Het paard is echter een zogenaamde ‘dead-end host’, dus positieve bevindingen hebben géén gevolgen voor de desbetreffende paarden en locaties waar de paarden gehouden worden."
Het Westnijl-virus
Het Westnijlvirus is ook wel bekend onder de naam West-Nile Virus, of Westnijlkoorts, terwijl het in Australië Kunjin virus genoemd wordt. In Amerika heeft dit virus zich in heel korte tijd van oost naar west door het land verspreid en veel slachtoffers gemaakt zowel onder vogels, paarden als mensen. Het virus zou zich mogelijk ook in korte tijd vanuit Zuid-Europa naar onze streken kunnen verspreiden. Het wordt veroorzaakt door een virus dat behoort tot de Flaviviridae genus-familie.
Oorspronkelijk komt het Westnijlvirus uit Afrika. Tegenwoordig komt het ook voor in Azië en in Noord- en Zuid-Amerika. In Europa zijn in 2008 gevallen van Westnijlvirus bij paarden en mensen vastgesteld in Noord-Italië en in Oostenrijk.
Het Westnijlvirus wordt vooral verspreid in de periode van juli tot en met oktober, omdat de muggen dan het meest actief zijn.
Het virus vermenigvuldigt zich in vogels. Zij zijn zelf meestal drager van het virus zonder dat ze daar enige hinder van ondervinden. Muggen zijn de tussengastheer, die het virus weer overbrengen op andere dieren en ook op mensen. Als een besmette vogel gestoken wordt door een mug, zal het virus in de mug terecht komen. Nadat de mug besmet is geraakt, steekt hij een andere vogel, een paard of een mens, die daardoor ook besmet raakt. Paarden en mensen zijn de eindgastheren, zij worden wel ziek van het virus.
Het Westnijlvirus vermenigvuldigt zich in de huid en in de perifere lymfklieren. Paarden kunnen elkaar normaal niet besmetten, behalve door een bloedtransfusie. De incubatietijd is 2 tot 14 dagen. Gemiddeld duurt het zo'n 2 tot 6 dagen.
Symptomen bij paarden
Het Westnijlvirus is moeilijk aan de symptomen te herkennen. Het paard zal sloom en depressief zijn, en koorts en een verminderde eetlust hebben. Ook moeite met slikken, slecht kunnen zien, het hoofd laten hangen of scheef houden, spierzwakte en strompelen of struikelen kunnen symptomen zijn die optreden bij Westnijlvirus. Soms komt daar nog koliek bij, en er kunnen neurologische klachten optreden.
De neurologische klachten kunnen erg divers zijn, van kreupelheid tot ongecontroleerde spiertrillingen of gedragsveranderingen. Soms kunnen paarden atactisch worden, of ze raken in meer of mindere mate verlamd. Al deze symptomen kunnen ook veroorzaakt worden door andere ziekten, zoals botulisme of rhinopneumie. Om echt vast te stellen dat het om Westnijlvirus gaat, moet een bloedmonster worden door het RIVM, of door de gezondheidsdienst voor paarden, de GD.
Hoe ernstig de symptomen van het virus zijn hangt af van de weerstand van het paard op dat moment, van de mate van besmetting en van de stam waartoe het virus behoort.
Symptomen bij mensen
In geval van ongecompliceerde Westnijlkoorts:
- Plotseling opkomende koorts
- Hoofdpijn
- Spierpijn
- Huiduitslag
In geval van neurologische verschijnselen:
- 50% encefalitis (= hersenontsteking), menigo-encefalitits
- 50% menigitis (= hersenvliesontsteking)
Door middel van onderzoek in het labratorium is het mogelijk om de aanwezigheid van IgM-antistoffen aan te tonen in het serum of in het hersenvocht. IgM-antistoffen kunnen normaal de bloed-hersenbarrière niet passeren. De aanwezigheid van de antistoffen in het hersenvocht duidt dus op een infectie van het centraal zenuwstelsel. Door de infectie gaat de integriteit van de bloed-hersenbarrière verloren. Ook is er een commerciële kit verkrijgbaar om de diagnose Westnijlvirus te stellen.
Behandeling
Er is geen behandeling specifiek voor Westnijlvirus bekend. De symptomen worden per stuk behandeld om het dier wat verlichting van de klachten te geven. Daarnaast wordt de algemene conditie van het paard zo goed mogelijk op peil gehouden.
Ongeveer 70% van de paarden met neurologische klachten verbetert. Soms kan dat maanden duren, en het herstel is niet altijd volledig.
Preventie
In Europa zijn er geen nationale of internationale regels voor de bestrijding of preventie van Westnijlvirus, omdat paarden de ziekte niet verder kunnen verspreiden. Het is dus aan de paardeneigenaren zelf om te voorkomen dat hun paarden ziek worden. Enkele preventieve maatregelen zijn:
- Tegengaan van muggenbeten. Denk daarbij aan het binnen houden van paarden bij zonsopkomst en zonsondergang. Zorg er ook voor dat er geen stilstaand water in emmers, bakken of modderpoelen te vinden is want dat zijn ideale broedplaatsen voor muggen. Gebruik ook een effectief insectenwerend middel.
- Het vaccineren van paarden. In Amerika is in december 2008 een vaccin tegen het West-Nijl virus op de markt gekomen, de resultaten van dit middel zijn erg goed.
Het is verplicht om paarden met West-Nijl virus te melden bij de bevoegde instanties. Normaal gesproken zal de dierenarts dit doen.