Akteur: Olympische Spelen 2004, Stempelhengst
Moderators: C_arola, Essie73, Coby, balance, Firelight, Dyonne, Neonlight, Sica, NadjaNadja
- AWvL
- Berichten: 344
- Geregistreerd: 13-11-03
- Woonplaats: Liessel
Akteur: Olympische Spelen 2004, Stempelhengst
Geplaatst door de TopicStarter : 19-03-04 13:04
Een uitgebreid artikel hierover is te vinden op de site van het in 1985 her-opgerichte stamboek voor het Groninger paard www.hetgroningerpaard.nl
De conclusie van dit artikel luidt: "Akteur, de laatst levende NWP-hengst, laat vandaag de dag nog zien dat de degelijke bloedlijnen van de Groninger en Gelderse fokkerij beter zijn – óók voor de internationale topsport – dan wat er in de afgelopen 40 jaar via onophoudelijk kruisen met allerlei buitenlandse rassen van gemaakt is. De bloedlijnen vanhet klassieke Nederlandse warmbloedpaard moeten we dus in ere herstellen."
- orri
-
- Berichten: 20941
- Geregistreerd: 09-01-01
- Woonplaats: "the world is my playground"
Geplaatst: 19-03-04 13:17
Overigens geweldige lijn hoor
Or is moederskant Candyboy x Akteur x Le Faquin xx (Zowel via Huzaar als Akteur, Amor bloed)En achter papa's kant, Havidoff zit ook Sinaeda.
Laatst bijgewerkt door orri op 19-03-04 13:22, in het totaal 1 keer bewerkt
. Niet dus! - AWvL
- Berichten: 344
- Geregistreerd: 13-11-03
- Woonplaats: Liessel
Geplaatst door de TopicStarter : 19-03-04 13:31
- Theun
- Berichten: 78
- Geregistreerd: 05-12-02
Geplaatst: 19-03-04 14:19
Al was de invoer uit Oldenburg en Ostfrieschland toen nog niet stopgezet.
In Friesland, met name ten Noorden Harlingen-Visvliet werd de Groninger trent gevolgd evenzo als in Drenthe. In Overijsel rond de Ijsel van hetzelfde laken een pak. Noord-en Zuidholland merendeels Oldenburg-Ostfriesch, Utrecht grootendeel Oldenburgs-Ostfriesch, N.Brabant trekpaarden, evenzo Zeeland.
- AWvL
- Berichten: 344
- Geregistreerd: 13-11-03
- Woonplaats: Liessel
- orri
-
- Berichten: 20941
- Geregistreerd: 09-01-01
- Woonplaats: "the world is my playground"
Geplaatst: 19-03-04 15:29
AWvL schreef:Amor is even goed een preferente Gelderse hengst als Voltaire, Burggraaf, enz., enz. preferente KWPN-hengsten zijn. Als hun kinderen geen KWPN-paarden zijn, wat blijft er dan nog van het KWPN over.
KWPN is een verzamelalbum ...
Of het nou frans, duits, engels of vermeende gelderse holsteiner hengsten zijn die groninger hengsten voortbrengen, hihi
- AWvL
- Berichten: 344
- Geregistreerd: 13-11-03
- Woonplaats: Liessel
Geplaatst door de TopicStarter : 19-03-04 18:35
Wie nu denkt er zelf meer verstand van te hebben, mag dat van mij, maar het heeft voor mij weinig zin om hierover zonder aantoonbare argumenten in discussie te gaan.
Het stamboek Vereniging Het Groninger Paard heeft besloten om verder te gaan met de fokkerij van het Groninger paard in de lijn van Maarsingh en Wiersema, zoals die was bij het einde van het NWP. Wiersema heeft daarbij nog foktechnische adviezen gegeven.
- AWvL
- Berichten: 344
- Geregistreerd: 13-11-03
- Woonplaats: Liessel
Geplaatst door de TopicStarter : 19-03-04 19:00
Groninger en Gelders
overeenkomst en verschil
De stamboekregisters van NWP (Noord Nederlandsch Warmbloed Paardenstamboek), Sgrt (Stamboek Groninger type) en Sgldt (Stamboek Gelders type) werden met ingang van 1970 gesloten bij de oprichting van het WPN (Warmbloed Paardenstamboek in Nederland). Het WPN kreeg in 1988 het predikaat Koninklijk (KWPN) vanwege het ruim 100-jarig bestaan van paardenstamboeken in Nederland. Het was een eeuw geweest van fusie en ruzie en ook de fusie tot KWPN was niet helemaal van harte gegaan. Met kort daarna al de oprichting van een apart stamboek voor het Groninger paard en wat later voor warmbloedpaarden met Arabisch bloed (NRPS), terwijl de afscheiding van het Gelders paard nog op het nippertje door het KWPN werd voorkomen.
Over de ruzies en fusies op zich en over de strijd om de macht en wie daarbij meer/minder gelijk had wil ik het hier niet hebben, maar alleen over de paardenfokkerij zelf, zoals die onder invloed hiervan en van de gewijzigde omstandigheden in de samenleving heeft plaatsgevonden vanaf de oprichting van het eerste paardenstamboek. We beginnen dan in het jaar 1879.
Een wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat er in die tijd in Noord-Brabant meer paarden dan koeien waren. Nu zegt dit iets over het aantal koeien dat op de schrale zandgrond kon worden gehouden, maar ook over het enorme belang van het paard in de hele Nederlandse samenleving: voor het personen- en vrachtvervoer, voor cavalerie en artillerie en uiteraard ook voor de landbouw (waar ook van de trekkracht van os en koe gebruik gemaakt werd). Heel veel paarden verdienden dus hun kost buiten de landbouw en de fokkerij was ook sterk op deze afzetmarkt gericht. Het paard dat gefokt werd was een sterk en snel paard voor veelzijdig gebruik: voor de koets, onder het zadel en als trekkracht.
In het Nationaal Rijtuigmuseum te Leek hangt de complete verzameling schilderijen van paardenrassen door Otto Eerelman. De afbeelding van het Oldenburger paard rond 1900 laat een voor vandaag de dag heel modern paard zien. De Oldenburger had in die tijd een zeer grote invloed op de Nederlandse paardenfokkerij. Daarbij moeten we het aandeel van de hier al aanwezige merries en hengsten niet over het hoofd zien, maar ook deze waren gefokt voor hetzelfde veelzijdige gebruik.
Het eerste paardenstamboek – het PS – werd in 1879 opgericht in Friesland. In 1883 sloten Groningen en Drente zich hierbij aan. In 1896 scheidden ze zich weer af en was er een FrPS, een GrPS en een DrPS, die in 1943 weer fuseerden tot NWP.
In 1886 werd het Nederlandsch Paarden Stamboek (NPS) opgericht voor de provincies Noord- en Zuid-Holland en Noord-Brabant met het doel om het werkgebied uit te breiden tot heel Nederland; dit laatste is nooit gerealiseerd omdat andere provincies hun eigen stamboek wilden. In 1890 werden het Utrechts Paardenstamboek (UPS) en het Geldersch Paardenstamboek (GPS) opgericht. In 1911 werd vanuit het NPS het Nederlandsch Stamboek voor het Landbouwtuigpaard (NSTg) opgericht, waarbij zich in 1914 het UPS en in 1915 het GPS aansloten. Dit stamboek werd door de fokkers de “Nationale” genoemd.
Men wilde toen overal nog veelzijdige paarden fokken met een vlotte draf, zoals de in die tijd geboren stamvaders van de Gelderse fokkerij Domburg (vader in Groningen gefokt en moedersvader Oostfries) en Ebert (gefokt in Groningen).
Na de Eerste Wereldoorlog mocht Duitsland geen leger meer hebben, terwijl men in de andere landen dacht dat er nu nooit meer oorlog zou komen. De vraag naar paarden voor het leger nam daardoor sterk af. Tegelijkertijd nam de auto een steeds groter deel van het personen- en vrachtvervoer over. Daardoor werd het gebruik van het paard in de landbouw steeds belangrijker met als gevolg een sterke opkomst van het koudbloed-trekpaard.
Om het tij te keren ging men in Oldenburg over tot de fokkerij van een zeer zwaar warmbloed-landbouwpaard, een fokbeleid dat zowel in het NWP-gebied als door het NSTg werd overgenomen. Veel zware Oldenburgers werden ingevoerd (maar hun aantal was uiteraard gering in vergelijking met de hier al aanwezige lichtere paardenstapel). Door het gewijzigde fokdoel en de daarmee samenhangende waardering op de keuringen kregen zij en hun nafok enorme kansen in de fokkerij. In de kleigebieden van Groningen en Zuid-West Nederland konden de paarden niet zwaar genoeg zijn, terwijl de iets lichtere types (met meer invloed van het vroegere veelzijdige paard) goed voldeden op de zandgronden van Drente tot Limburg.
Omdat het zware type op de keuringen naar voren werd gehaald en een vlotte draf minder werd gewaardeerd dan vroeger, kwamen vooraanstaande paardenfokkers van de voorgaande periode nu met hun fokprodukten achteraan. Bovendien werden voortaan alleen nog Oostfriese en Oldenburger bloedlijnen toegelaten.
Dit was voor een aantal fokkers in Gelderland in 1925 aanleiding om zich af te scheiden van het NSTg en weer het GPS (Geldersch Paardenstamboek) op te richten om de fokkerij van het lichtere veelzijdige paard voort te zetten. Hierbij werden ook alle rassen die vroeger door het NSTg waren geaccepteerd weer toegelaten.
Door bemiddeling vanuit de landelijke ruitersport fuseerden NSTg en GPS met elkaar in 1939 tot VLN (Vereeniging tot bevordering van de Landbouwtuigpaardfokkerij in Nederland), een organisatie met twee stamboekregistraties: het Sgldt (Stamboek Gelders type) voor de lichtere paarden van het voormalige GPS, en het Sgrt (Stamboek Gronings type) voor de zwaardere paarden van het voormalige NSTg. Dat het onderscheid soms moeilijk te maken was blijkt uit het Verslag Stamboekkeuringen Overijssel 1939 in het stamboekblad In de Strengen: "Met algemeene stemmen werd dit voorjaar een merrie in het stamboek Geldersch type opgenomen, daar was geen twijfel mogelijk.Thans trad deze merrie in wat anderen voedingstoestand naar voren en ziet, met algemeene stemmen werd ze verklaard te behooren tot het Groningsch type en zou ze reisgeld ontvangen (naar de Centrale Keuring voor Groninger paarden), doch dat kon niet, omdat ze immers als Geldersch type was ingeschreven. Nota bene keurden hier twee personen, die de merrie ook bij de stamboekkeuring hadden beoordeeld."
Dit moeilijk te maken onderscheid is op zich niet zo verwonderlijk want het Gelders paard was de voortzetting van de fokrichting van het lichtere type en daaruit was het zwaardere type voortgekomen met behulp van zware Oldenburger paarden (die zelf weer afstamden van de lichte Oldenburger paarden die eerder ook zo belangrijk waren geweest bij de vorming van het lichtere type in Nederland). Omgekeerd was het GPS een afsplitsing van het NSTg en dus was het Sgldt in feite een afsplitsing van het Sgrt. Wanneer we in een Gelderse pedigree teruggaan en uitkomen bij NSTg-paarden dan zijn dit ook bloedlijnen van de Groninger fokkerij. Dit houdt bijvoorbeeld in dat Baldewijn 1514 NWP een 100% Groninger bloedopbouw heeft ondanks de tussenliggende registratie van enkele voorouders als Gelders.
Het GPS heeft echter ook nieuwe bloedlijnen gebruikt, die door de Groninger fokkerij in die tijd niet geaccepteerd werden. (De enige waarvan iets is overgebleven is de Franse hengst Reveil, die zijn grootste invloed heeft gehad via zijn dochter Lady Reveil van Wittenstein uit een Domburg-merrie). Het is dus begrijpelijk dat Groninger hengsten altijd wel gebruikt mochten worden in de Gelderse fokkerij, maar omgekeerd niet.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog nam de behoefte aan zwaardere landbouwpaarden toe en werden veel Groninger hengsten gebruikt in de Gelderse fokkerij.
Rond 1950 ging de tractor het zware werk van het paard in de landbouw overnemen en nam de landelijke ruitersport sterk in omvang toe. Het zware landbouwpaard had zijn tijd gehad en de fokkers van het Groninger paard probeerden op de gewijzigde omstandigheden in te spelen door het weer om te vormen tot een lichter veelzijdig paard met meer rijpaardeigenschappen. Men wilde daarbij de goede kwaliteiten van het zware paard zoveel mogelijk behouden.
Bij het NWP ging men eerst voorzichtig te werk door een paar Holsteinse merries te importeren om die met Groninger hengsten te dekken. Dit heeft bv. Sinaeda opgeleverd, vader van 15 goedgekeurde Groninger hengsten. Vervolgens heeft men enkele Gelderse hengsten goedgekeurd voor de NWP-fokkerij, waaruit Baldewijn is voortgekomen. En in 1962-1964 heeft het NWP de hengsten Farn, Porter, Polaris en Rigoletto geïmporteerd - Holsteiners met een scheut bloed - om nog sneller de rijpaardeigenschappen te verbeteren. De geschiktheid van het Groninger paard voor de landbouw bleef daarbij voorop staan en de eerste jaargangen van deze hengsten hebben die zware selectie nog doorstaan.
Daarna kwam er een revolutie in het denken. Geschiktheid voor de landbouw was niet langer noodzakelijk en velen waren van mening dat de eigenschappen van het landbouwpaard het ongeschikt maakten voor de fokkerij van top-prestatiepaarden (met meer generaties rijpaardbloed in de afstamming), maar men zat nu eenmaal met de aanwezige paardenstapel. Om aan de vraag vanuit de ruitersport te voldoen werd een groot aantal hoog in het bloed staande hengsten geïmporteerd. Omdat de Groninger fokkers de kinderen van dergelijke hengsten niet direct in het originele stamboek wilden opnemen, werd door het NWP het Sportstamboek ingesteld, een soort hulpstamboek. Wanneer nakomelingen van Sportstamboek-paarden weer voldoende origineel bloed voerden, mochten ze in het originele stamboek worden opgenomen.
Bij het VLN heeft zich een vergelijkbare ontwikkeling voorgedaan. Na 1950 werden eerst een paar Gelderse hengsten aangewezen die in de Groninger fokkerij gebruikt mochten worden. Later werden alle Gelderse hengsten geaccepteerd voor de Groninger fokkerij. In 1948-1954 zijn enkele passende hengsten geïmporteerd en als Gelderse hengst in het stamboek ingeschreven o.a. L’Invasion en Normann. In 1962-1968 werden zes passende hengsten geïmporteerd en als Gelderse hengst in het stamboek ingeschreven o.a. Amor en Eclatant. Ook de eerste jaargangen van deze laatste hengsten hebben nog de zware selectie in de landbouw doorstaan. In 1964 werd voor minder passend bloed het Sportregister ingesteld. Nakomelingen van Sportregister-paarden konden indien ze 75% Gelders/Gronings waren weer in het Sgldt opgenomen worden.
Doordat paarden met Sport-papieren meer opbrachten dan Groninger of Gelderse paarden, overvleugelden Sportregister en Sportstamboek snel de originele stamboekregisters. Ze werden na de totstandkoming van het KWPN de officiële rijpaardfokrichting. Het Groninger en Gelders paard dienden via een verdringingskruising met buitenlands bloed zo snel mogelijk te verdwijnen.
Toen de kruisingsproducten van Groninger en Gelderse merries met buitenlandse hengsten de beste spring- en dressuurpaarden ter wereld bleken (en veel beter dan de rijpaardrassen waarmee werd gekruist), leidde dit niet tot een herwaardering van de Groninger en Gelderse bloedlijnen maar tot complimenten voor het fokbeleid van de stamboekleiding. Nog meer generaties buitenlands rijpaardbloed moet (nog steeds) tot nog betere paarden voor de topsport leiden. Een evaluatie van de sportresultaten op internationaal niveau heeft in Nederland nooit plaatsgevonden. Hoewel het KWPN in omvang het grootste stamboek ter wereld is, komt in de top-10 van de WBFSH Breeding Rankings 2001/2002 geen enkele KWPN-gefokte hengst voor bij de springpaardenverervers en slechts één bij de dressuurpaardenverervers en die komt nog uit een Gelderse moeder. Holstein en Hannover hebben meer dan Nederland en Oldenburg de bloedlijnen van hun oude landbouwpaard in ere gehouden en zijn bij de top-verervers opvallend veel beter vertegenwoordigd.
In de topsport komt men steeds meer tot de overtuiging dat een werkwillig en betrouwbaar karakter veruit de belangrijkste eigenschap is voor een internationaal sportpaard. Veel belangrijker dan het exterieur. En het zijn deze karaktereigenschappen waarop de Groninger en Gelderse paarden meer dan 100 jaar in de landbouw zijn geselecteerd en die ze wereldwijd al zo’n goede naam bezorgd hebben in de recreatie.
De heer D.T. Barlagen met een enorme staat van dienst in zowel paardensport als fokkerij zegt in het NRPS-Nieuws dd. april 2000: "De werkpaarden functioneerden ook als rijpaarden, maar mijn vader was één van de eersten die met "bloed" ging fokken. Met de kruisingsproducten fokten we ook verder en in de dertiger jaren produceerden wij al wat ze nu bij het KWPN fokken. Door de jaren heen is steeds weer gebleken dat juist de F1-kruisingen in de sport niet te overtreffen zijn. Maar om steeds opnieuw F1-kruisingen te kunnen produceren, moet er ook zuiver fokmateriaal beschikbaar blijven, niet alleen Arabisch en Engels volbloed, maar ook het basismateriaal met weinig of geen "bloed". Ze hadden na de omschakeling tot sportpaard eigenlijk een premie moeten geven aan fokkers, die Groningers met Groningers dekten, om het oude bloed te behouden."
Wat de heer Barlagen zegt over de Groningers geldt evenzeer voor het Gelders paard en gezien de overeenkomsten in afstamming en selectie ligt dit ook voor de hand. Voor zo ver de Gelderse bloedlijnen teruggaan op het NSTg (het latere Sgrt) zijn ze Gronings en voor zo ver dat niet het geval is kan de vraag gesteld worden of het ondergaan van precies dezelfde zware selectie in de Nederlandse landbouw een gelijkstelling in de Groninger fokkerij rechtvaardigt.
Anton van Lijssel
- Nimber
-
- Berichten: 26594
- Geregistreerd: 10-01-01
- Woonplaats: Apeldoorn
Geplaatst: 19-03-04 19:42
zie hier de afstamming.
Holsteiner x groninger.
Volgens mij is het dan nooit een groninger hooguit een halve.
Een kennis van mij heeft een haflinger x groninger kruising.
zij roept ook niet dat ze een groninger heeft en ook niet dat ze een haflinger heeft.
- Theun
- Berichten: 78
- Geregistreerd: 05-12-02
Geplaatst: 19-03-04 20:07
Dit is niet erg om deze hengsten te gebruiken, maar om een fokkerij te verstevigen cq uit te breiden werd niet op gelet. De toenmalig Inspecteur Nanno Haayer heeft het in de tachtiger jaren nog maar weer eens op papier gezet, zie de artikelen SZH, niemand heeft zich daar iets van aangetrokken, men fokte maar raak, zonen, kleinzonen, van deze niet-Groninger hengsten werden overal maar lukraak op gezet. Wil je een Ras in stand houden dan kun je van een ander ras een hengst gebruiken, met deze vrouwelijke produkten ga je weer terugfokken en met de zonen van deze hengst ga je de sport in en mogen als halfbloeden niet ingezet worden, dus ruinen. Zo hou je een ras in stand!!!!!!
Ook bij Het GroningerPaard ging het mis, wat in 1990-1991 heeft geleid tot een fokadvies om het Klassieke GroningerPaard te redden. Dit advies werd gegeven door niemand minder dan de Hr. Elving toenmalig directeur
SZH tesamen met dierenarts Mevr. Kooper-Nelemans waarin zij stelden dat uitsluitend klassieke Groningers d.w.z. de 100% dieren waar eenmalig ook Sinaeda onder valt alleen te kruisen met 100% Groningers, Oud-Oldenburgers of Ostfrieschen. Moest men volgens hem een ander ras gebruiken voor bloedverversing, dan konden hiervan alleen weer de merries gebruikt worden, de hengsten, dus de 50%ers vielen af voor de fokkerij. Nu U weet zelf, waar dit ook weer op uitgedraait is, een handjevol Groninger fokkers, waaronder o.a. de Hr. Menger proberen er nog wat van te maken, maar voelt zich met enkele andere Klasssieke Fokkers, een roepende in de woestijn, getuige zijn krantenartikels. Wat mij persoonlijk stoort is de naam van Groninger die te pas en te onpas wordt gebruikt, men komt dieren tegen 50% Cleveland Bay, 25% Holsteiner en dan 12,5 % Groninger en dan nog 12.5% onbekend en deze dieren worden volmondig Groninger genoemd en geaccepteerd.
- AWvL
- Berichten: 344
- Geregistreerd: 13-11-03
- Woonplaats: Liessel
Geplaatst door de TopicStarter : 19-03-04 21:11
In het nu verschenen artikel over Akteur wordt erop gewezen dat de bloedlijnen die door het NWP in het origineel register zijn ingeschreven veel beter zijn dan de bloedlijnen van het Sportstamboek/KWPN-rijpaard. Hetzelfde geldt in de rest van Nederland voor de in het Sgldt/Sgrt ingeschreven bloedlijnen van het veelzijdige warmbloedpaard en de bloedlijnen van het Sportregister.