Bokt.nl

**Geplaatst door de TopicStarter** : 01-04-09 08:31

wat is dit voor taal?

Geplaatst door de TopicStarter : 01-04-09 08:31

LODJUR

Här finns lodjuren
Lodjur finns i stora delar av Sverige, främst i de norra och mellersta delarna, och tätast lever de i gränslandet mellan Bergslagen och jordbruksbygderna söder därom, längs Norrlandskusten och i delar av renskötselområdet. Dessutom sprider sig lon nu sakta åter söderut tillbaka till sina gamla marker i såväl Småland som Halland, Västergötland, Sörmland, Uppland och Östergötland. I Sverige finns uppskattningsvis runt 1 500 lodjur.
Förutom i Norden finns lodjur idag i Baltikum, i östra Polens lövurskogar och i angränsande delar av Vitryssland. Vidare i Tjeckien och hela den karpatiska bergskedjan i Slovakien, Ukraina, ochRumänien. Dessutom finns lodjur i bergen i norra Grekland och delar av det forna Jugoslavien. Lon har också framgångsrikt återinplanterats i de slovenska Alperna och i sydvästra Schweiz. Därifrån har den spritt sig vidare till Italien, Österrike och nordöstra Frankrike. I Ryssland finns lon i hela taigaskogsbältet, genom Sibirien och ända bort till Berings sund. Lon lever också i bergstrakterna mellan Svarta och Kaspiska havet och vidare bort mot Himalaya, Mongoliet och norra Kina samt Pakistan.

Föda
Lodjurets bytesval varierar mellan olika delar av dess utbredningsområde men i Skandinavien är ren och rådjur huvudfödan. Hare och skogsfågel (orre, järpe, ripa och tjäder) är andra djur som står på lodjurets meny. Ibland händer det också att får dödas av lodjur. Lon kan också ta räv, mård eller tamkatter.
I Sverige finns en tydlig nord-sydlig trend för vad som är det vanligaste klövviltet som byte, ren i norr och rådjur i söder.
Mindre bytesdjur äts oftast direkt efter jakten och det blir inte mycket kvar av dem. Fjädrar och fötter av en fågel eller tassar, skinn och huvud av en hare kan vara den enda som återstår efter måltiden.
När lodjuret dödat ett större byte lägger den sig ofta och vilar innan den börjar äta. Då ligger den gärna med bytet inom synhåll. När den sedan börjar äta väljer lodjuret de köttiga delarna i låren eller vid bogen och undviker helt inälvorna.
En lodjursfamilj, bestående av hona och två ungar, äter upp ett helt rådjur på ungefär tre dygn.
Även en ensam lo kan äta upp det mesta av ett större byte. Får den bara vara ostörd så återvänder den flera gånger till kadavret för att äta.
Nyslagna byten kan en lo äta av i flera dagar men ett äldre kadaver intresserar sällan en frisk lo. Av den anledningen lägger inte lodjur upp förråd av mat som t.ex. järvar gör.

Utseende
Att lon tillhör familjen kattdjur är inte svårt att se, men den har en del särdrag som skiljer den från andra kattdjur.
Den har långa ben med extremt stora tassar, särskilt framtill. Vidare har den en kort kropp, men mycket höga ben. Bakbenen är något längre än frambenen vilket gör att ryggen blir något framåtlutad. Lon har också en mycket kortare svans än andra kattdjur, samt "polisonger" eller skägg, och de typiska tofsarna på öronen.
Sommarpälsen är tunn och slät, varmt gulbrun till rödbrun. De flesta loarna har svarta fläckar men fläckigheten varierar. Vinterpälsen är ljusare, gråare och mycket tät och tjock.
De svarta pälsteckningarna använder lodjuren i sitt kroppsspråk. Svart bård på öronens baksida som omger en ljus fläck, bården övergår i en tofs på öronspetsen. Ögonen omges av ett vitt fält som avgränsas inåt och utåt av fina svarta linjer, tack vare denna teckning ser ögonen större ut än vad de egentligen är. Skägget har svarta kontrastteckningar. Den korta svansen har också en svart zon längst ut i spetsen.
En fullvuxen lodjurshanne väger 20-26 kg, en hona 16-20 kg.
Beteende
På många sätt påminner lon om våra huskatter men den anses av många som den kanske skickligaste ensamjägaren i de svenska skogarna idag.
För lodjuret är hörsel och syn de viktigaste sinnena i jakten på ett byte. Ofta väljer lon en högt belägen plats för att spana efter lämpliga byten.
Större bytesdjur som ren och rådjur dödas genom att lon tar ett bett över struphuvudet och håller detta ihopklämt så länge att djuret dör av syrebrist. Mindre byten dödas med ett bett över ryggen eller halsen.
Som alla andra kattdjur är lodjuret en expert på smygjakt. Den försöker att komma bytet så nära som möjligt utan att bli upptäckt, för att sedan göra en snabb rusch. Lodjur är mycket snabba på korta sträckor, de har där emot ingen uthållighet för att jaga sina byten längre sträckor. Hinner inte lodjuren upp bytet efter en 50-60 meters sträcka misslyckas de ofta.
Lodjuren utmålas ibland som blodtörstiga djur som ibland dödar fler djur än det behöver. Ett annat, mindre dramatiskt, uttryck för detta beteende är överskottsdödande. Det förekommer hos lodjur och beror troligen främst på två saker: Att lodjur inte kan motstå "gratischanser" även om den redan har slagit ett byte, och att vandrande lodjurshannar under parningstid inte har tid att stanna och äta särskilt länge, eftersom de är på ständig jakt efter honor att para sig med. Ytterligare en anledning till att lon ibland tar nya byten såpass ofta, är att den på grund av sin ganska svaga tanduppsättning har svårt att äta hårdfruset kött.
När det gäller jakten på rådjur är lodjuret, tillsammans med räven, människans allvarligaste konkurrenter. Loforskarna Henrik Andrén och Olof Liberg har funnit att ensamma lodjur tar uppemot 40-50 rådjur på ett år, det vill säga knappt ett i veckan. Honor med ungar i släptåg tar ungefär dubbelt så många, på grund av den större försörjningsbördan.
Lon är en riktig långvandrare, som gärna rör sig längs traditionella, urgamla favoritstråk genom landskapet, så kallade lodjursväxlar. Detta har sedan århundraden utnyttjats av jägare, som satt upp sina lofällor just där.

Parningstid och ungar
Lodjur blir könsmogna under sitt andra levnadsår. Det innebär att de flesta lohonor föder första gången när de fyller två år. I fjällvärlden är det dock ganska vanligt att de får sin första kull som treåringar.
I Skandinavien börjar brunsten i slutet av februari och håller på fram till början av april. Högbrunsten och de flesta parningarna sker i mitten av mars.
Ungarna föds i maj och fram till mitten av juni, omkring 70 dagar efter parningen. En kull består oftast av 2-3 ungar. Ibland kan en kull bestå av 4 ungar men det är ganska ovanligt.
Vid födseln väger ungarna mellan 300 och 350 g.
Ungarna följer sin mamma, oftast under 9-10 månader fram till brunsten nästkommande år.

Hemområde
Liksom de flesta kattdjur är det europeiska lodjuret ett ensamlevande djur, vilket betyder att de inte lever i flock. Hanar och honor utan ungar lever var för sig, men ynglande honor går tillsammans med sina ungar en stor del av året. Eftersom de flesta honor får ungar varje år, är de ensamma bara under ganska korta perioder efter det att de fått sin första kull.
Lodjuret är en riktig långvandrare, Att de rör sig över stora områden har länge varit känt. Det finns dock en stor variation i storleken på deras hemområden, mellan olika lodjur och mellan olika regioner i landet, allt från 40 till 3500 kvadratkilometer.
Allmänt gäller att ju tätare bytesstammar, desto mindre hemområden. Nere i Centraleuropa har lohonor hemområden ned emot 40 kvadrakilomenter, i mellersta Skandinavien ligger de runt 300 kvadrakilometer och i fjällen uppemot 400. Hanarna har större områden, ofta en bit över 1000 kvadratkilometer.
Trots att lon alltså är mycket aktiv och rör sig över mycket stora områden, är det ytterst få människor som ännu haft förmånen att få se ett vilt lodjur.

Förutom tillgång på föda verkar ostördhet och säkerhet vara nyckeln till ett bra hemområde. Berg och djupa skogar är någonting som ofta förknippas med lodjuren, trots det kan man allt oftare se spår efter lodjur inne vid samhällen. Det är inget onormalt. Det verkar som att det viktiga är att lodjuret känner sig trygg. Tillgången till branta berg och klippor ökar loarnas trygghet vilket gör att de kan leva nära oss människor.
Lodjur är dessutom ganska nyfikna av sig. Inte sällan lägger de sina vandringar nära öde torp, lador och fritidsstugor. Finns där en tillräckligt stor glugg eller står en dörr öppen kan de ibland utforska vad som finns innanför väggarna. Den här nyfikenheten gör att lodjur är ganska lätta att fånga i fällor.

Rike: Djur

Stam: Ryggsträngsdjur

Understam: Ryggradsdjur

Klass: Däggdjur

Ordning: Rovdjur

Familj: Kattdjur

Släkte: Lodjur

kwam ik op een paardensite tegen.

**Geplaatst**: 01-04-09 08:32

Re: wat is dit voor taal?

Geplaatst: 01-04-09 08:32

Het lijkt me Deens

**Geplaatst**: 01-04-09 08:32

Geplaatst: 01-04-09 08:32

het lijkt op deens

**Geplaatst**: 01-04-09 08:32

Geplaatst: 01-04-09 08:32

hahaha dubbelpost

**Geplaatst**: 01-04-09 08:35

Re: wat is dit voor taal?

Geplaatst: 01-04-09 08:35

Deens of Zweeds, ik weet niet welke van de twee. Het is zeker geen Noors.

**Geplaatst**: 01-04-09 08:36

Re: wat is dit voor taal?

Geplaatst: 01-04-09 08:36

oh, ik zie nu dat ze het in de eerse zin al over Zweden hebben. Het zal dus wel zweeds zijn. Maar ik ben dus niet 100% zeker!

**Geplaatst**: 01-04-09 11:50

Re: wat is dit voor taal?

Geplaatst: 01-04-09 11:50

ze hebben het o.a over verharen? het is iig zweeds. Ik ben er zelf niet zo goed in maar het IS zweeds

**Geplaatst**: 01-04-09 11:51

Re: wat is dit voor taal?

Geplaatst: 01-04-09 11:51

Het is iig best goed leesbaar.

Vind het eruit zien als Zweeds.

**Geplaatst**: 01-04-09 12:00

Geplaatst: 01-04-09 12:00

Het is idd Zweeds... dit heeft mijn vertaal programma ervan gebakken -:)

LYNX.
Hier zijn de lynxen.
Lynx worden vinden in groot afscheiden Zweden, voorst in de noordelijk en middelst delen, en dicht leeft zij in de grens+land tussen Bergslagen en de landbouw+streken zuidelijk daarerom, langs Norrlandskusten en in afscheiden renskötselområdet. Bovendien spreiden zich lon nu langzaam opnieuw naar het zuiden terug naar zijn oud bodems in zowel Småland als Halland, Västergötland, Sörmland, Uppland en Östergötland. in Zweden zijn uppskattningsvis rond 1 500 lynxen.
Behalve in De noorden zijn lynx vandaag in De Baltische staten, in oostelijk Polens blad+oerbossen en in aangrenzend afscheiden Wit-Rusland. Verder in Tsjechië en heel hij karpatiska het bergketen in Slowakije, Oekraïne, ochRumänien. Bovendien zijn lynx in de bergen in noordelijk Griekenland en afscheiden het vroeger Joegoslavië. Lon hebben ook succesvol återinplanterats in zij Sloveen+zal Alperna en in zuid-westelijk Zwitserland. Daarvandaan heeft hij volkomen zich verder naar Italië, Oostenrijk en noordoostelijk Frankrijk. In Rusland zijn lon in heel taigaskogsbältet, door Siberië en achterwerk weg naar Berings zeestraat. Lon leeft ook in de berg+omgevingen tussen [Svarta] en Kaspiska de zee en verder weg naar Himalaya, Mongolië en noordelijk China alsmede Pakistan.

Voedsel.
Lynx+van ... ruilkeusen variëren tussen verschillend afscheiden dessen verbreiding+gebied maar in Scandinavië is schoon en ree het hoofdvoedsel. Haas en bosvogel (korhoen, järpe, ripa en tjäder) zijn ander dieren die aanstaan lynx+van ... menu. Soms gebeurt het ook dat schaap worden doden van lynx. Lon kan ook nemen vos, mård of tam+katten.
in Zweden zijn een duidelijk noorden-zuidelijk trend voor kuit die is het gewoon kloof+wild als byte, berm in het noorden en ree in zuiden.
Kleiner ruildier worden eten meestal meteen na de jacht en het wordt niet veel over van hen. Veren en voeten van een vogel of poten, huid en hoofd van een haas kan zijn de enig als resteren na de maaltijd.
Voeden de lynx doden een groter byte leggen hij zich vaak en rusten tevoren hij beginnen eten. Toen ligt hij graag met het vervangen binnen zicht+richting. Voeden hem sinds beginnen eten kiezen de lynx de vlezig delen in de dijen of bij de schouder en ontwijken geheel de ingewandens.
Een lynx+gezin, blijvend van vrouwtje en twee jongen, opeten een heel ree op ongeveer drie etmalen.
Tevens een alleen LO kan opeten het meest van een groter byteën. Mag hij slechts zijn ongestoord zo terugkeren de meer keren naar de kadaver om te eten.
Nieuwzich stoten vervangens kan jeneverbes LO eten af in meer daggen maar een oud kadavers interesseren zelden een gezond LO. Van de aanleiding leggen niet lynxen op voorraad van eten die b.v. veelvraten doet.

Uiterlijk.
Dat lon toebehoren aan het gezin kat+dier is niet moeilijk te zien, maar hij hebben een deel apart+trekken die scheiden hij van ander kat+dieren.
Hij hebben lang benen met extreem groot poten, in het bijzonder van voren. Verder hebben hij iemand kort lichaam, maar veel hoog benen. De achter+benen zijn iets lang dan de voorpoten die doet dat de rug wordt iets naar voren+schuin staan. Lon hebben ook een zeer kort staart nog ander kat+dieren, alsmede "polisonger" of baarden, en de typisch kwastjes op de oren.
De zomer+pels is dun en vlak, warm geel+bruin naar rood+bruin. De meest loarna hebben zwart vlekken maar fläckigheten variëren. De winterpels is licht, grijs en veel dicht en dik.
De zwart bonttekeningen gebruiken de lynxen in zijn lichaam+taal. Zwart rand op oor+van ... achterkant als omgeven een licht vlek, de rand te boven gaan in een kwastje op de oorpunt. De ogen worden omgeven van een wit veld die worden begrenzen naar binnen en naar buiten van mooi zwart lijnen, dankzij deze tekening ziet de ogen groter uit dan wat zij eigenlijk zijn. De baard hebben zwart contrast+tekeningen. De kort staart hebben ook een zwart zone het langst uit in de punt.
Een volwassen lodjurshanne wegen 20-26 kg, een vrouwtje 16-20 kg.

Gedrag.
Op veel manieren herinneren lon om ons huis+katten maar hij worden van mening zijn af velens die hij misschien handig alleen+jager in de Zweeds bossen vandaag.
Leiden de lynx zijn gehoor en zicht zij belangrijk zintuigen in de jacht op een byteën. Vaak kiezen lon een hoog gelegen plaats om te speuren na geschikt vervangens.
Groter ruildier als berm en ree worden doden door dat lon neemt een vragen over de strottenhoofd en houden deze samen+geknepen zo lang dat de dier sterven van zuurstofgebrek. Kleiner byte worden doden met een vragen over de rug of de hals.
Als alle tweede kat+dier zijn de lynx een expert op stiekem+jacht. Hij probeert te komen het vervangen zo dichtbij als mogelijk zonder te worden ontdekking, opdat sinds maken een snel rusch. Lynx is zeer haasten op kort stuk weggen, zij hebben daar tegen geen volhardendheid om te jagen zijn vervangens lang stuk weggen. Tijd hebben om niet de lynxen op het vervangen na een 50-60 meter+van ... stuk weg mislukken zij vaak.

De lynxen worden uitschilderen soms als bloed+dorstig dieren die soms doden meer dieren dan het nodig hebben. Een ander, minder dramatisch, uitdrukking voor deze gedrag zijn överskottsdödande. Het voorkomen bij lynx en afhangen waarschijnlijk voorst op twee dingen: Dat lynx niet kan weerstaan "gratis+kansen" zelfs als de orde heeft geslagen een byte, en dat wandelend lodjurshannar onder paring+tijd niet hebben tijd te blijven en eten in het bijzonder lang, omdat zij zijn op voortdurend jacht na vrouwtjes te in paren rangschikken zich ook. Verder een aanleiding naar dat lon soms neemt nieuw vervangens zo+paspoorten vaak, zijn dat hij vanwege, door, doordat, wegens zijn nogal zwak tanduppsättning hebben moeilijk te eten hard+bevroren vlees.
Als het gelden de jacht op reeën is de lynx, samen met de vos, mens+van ... ernstig concurrenten. Loforskarna Henrik Andrén en Olof Liberg heeft vinden dat alleen lynxen neemt bijna 40-50 reeën op een jaren, het wilt zeggen nauwelijks een in de week. Vrouwtjes met jongen in sleeptouw neemt ongeveer tweemaal zoveel, vanwege, door, doordat, wegens de groter levensonderhoud+last.
Lon zijn een juist lang+trekker, die graag bewegen zich langs traditioneel, oeroud favoriet+hoofdweggen door de landschap, zo noemen lynx+versnellingen. Deze hebben sinds eeuwen benutten van jager, die opzetten opdrogen lofällor juist daar.

Paring+tijd en jongen.
Lynx wordt geslachtsrijp onder zijn ander levensjaren. Het inhouden dat de meest lohonor baren eerste keer voeden zij vullen twee jaren. In de fjeld+wereld is het echter nogal gewoon dat zij mag zijn eerste worp als driejariges.
In Scandinavië beginnen de bronst in de eind van februari en bezig zijn vooruit naar het begin van april. De hoogbronst en de meest paringen gebeuren in de midden van maart.
De jongen worden baren in mei en vooruit naar de midden van juni, rond 70 daggen na de paring. Een worp bestaan meestal van 2-3 jongen. Soms kan een worp bestaan van 4 jongen maar het is nogal ongewoon.
Bij het geboorte wegen de jongen tussen 300 en 350 g.
De jongen volgen zijn mamma, meestal onder 9-10 maanden vooruit naar de bronst naast+komend jaar.

Eigengebied.
Ergens de meest kat+dieren is het Europees lynx een alleen+levend dieren, die betekenen dat zij niet lever in groep. Mannetjes en vrouwtjes zonder jongen leeft waar voor zich, maar kuit schieten vrouwtjes gaat samen met zijn jongen een groot deel van de jaar. Omdat de meest vrouwtjes krijg jongen elk jaar, is de alleen bloot wonders nogal kort periodes na het dat zij gekregen zijn eerste worp.
De lynx zijn een juist lang+trekker, Dat zij bewegen zich over groot gebieden heeft lang zijn bekend. Er is echter een groot variatie in de grootte op hun eigengebieden, tussen ongelijk lynxen en tussen ongelijk regio's in de land, alle van 40 naar 3500 kwadraat+kilometers.
Algemeen gelden dat toch dicht ruilstammen, des te kleiner eigengebieden. Beneden in Centraleuropa hebben lohonor eigengebieden neer tegen 40 kvadrakilomenter, in middelst Scandinavië ligt zij rond 300 kvadrakilometer en in de fjelden bijna 400. De mannetjes hebben groter gebieden, vaak een stuk over 1000 kwadraat+kilometers.
Hoewel lon dus is veel actief en bewegen zich over veel groot gebieden, zijn het uiterst weinig mensen die nog hebben de voorrecht te mogen zien een wild lynx.

Behalve toegang op voedsel lijkt ongestoordheid en veiligheid duren de sleutel naar een goed eigengebied. Bergen en diep bossen zijn iets die vaak worden verbinden met de lynxen, ondanks het kan men alle vaker zien sporen na lynx binnen wijd samenlevingen. Het zijn geen onnormaal. Het lijkt als dat het belangrijk is dat de lynx kent zich veilig. De toegang naar steil bergen en rotsen verhogen loarnas veiligheid die doet dat zij kan leven voeden ons mensen.
Lynx is bovendien nogal nieuwsgierig van zich. Niet zelden leggen zij opdrogen trektochten dichtbij lot pachtboerderijen, hooischuren en vrije tijd+huisjes. Zijn daar een voldoende groot gat of staan een deur open kan zij soms onderzoeken wat die worden vinden binnen de muren. Deze nieuwsgierigheid doet dat lynx is nogal lichter worden dat vangen in vallen.

Rijk: Dier.
Stam: Ryggsträngsdjur.
Onderstam: Gewerveld dier.
Klasse: Zoogdier.
Volgorde: Roofdier.
Gezin: Kat+dier.
Geslacht: Lynx.