Rebel_Jits schreef:
Citaat:
Het is deze maand exact 75 jaar geleden dat de laatste gevangenen bevrijd werden uit het vernietigingskamp van Auschwitz. Meer dan een miljoen mensen kwam er tijdens de Tweede Wereldoorlog op een gruwelijke manier om het leven door de hand van de Duitse bezetter. Enkele overlevers beschrijven in een boek hoe de laatste dagen in de hel verliepen en hoe het moorden tot op het allerlaatste moment bleef doorgaan.
5 januari 1945. Het vriest en er ligt een dikke laag sneeuw. Het Russische Rode Leger is nog maar een paar kilometer van Auschwitz verwijderd. De bevrijding lonkt. Veel SS-officieren en hun families zijn al gevlucht, met koffers vol waardevolle spullen die ze van gedode gevangenen gestolen hebben.
6 januari. De gevangenen in het vrouwenkamp moeten naar buiten komen om getuige te zijn van een verhanging. Vier vrouwen die dwangarbeid uitvoeren in een chemische fabriek worden ervan beschuldigd dat ze explosieven geleverd hebben voor een aanslag op de wachters. Net voor ze de strop rond haar nek krijgt, roept een van hen: “Je zal hiervoor boeten. Ik sterf nu, maar jouw beurt komt snel.”
17 januari. Nazidokter Josef Mengele – de Engel des Doods – vlucht weg uit Auschwitz. Hij neemt al het bewijsmateriaal mee van de experimenten die hij uitvoerde op gevangen, voor het grootste deel kinderen. Zo spoot hij chemicaliën in de ogen van levende testpersonen om de kleur te veranderen, verwijderde hij organen zonder verdoving en naaide hij een tweeling met hun ruggen aan elkaar in een poging om een Siamese tweeling te creëren. Hij zou uiteindelijk naar Zuid-Amerika vluchten, waar hij in 1979 om het leven kwam toen hij aan het zwemmen was.
18 januari. Er kringelt rook op boven Auschwitz. Bewakers verbranden overlijdensaktes en ander bewijsmateriaal van hun misdaden. Vandaag start ook een massa-evacuatie. Gevangenen die fit genoeg zijn, zullen naar andere kampen in het westen gebracht worden. 56.000 van de 67.000 resterende gevangenen beginnen om middernacht aan de barre voettocht.
19 januari. De gevangenen overleven door sneeuw te eten die op de schouders van lotgenoten voor hen neerdwarrelt. Als ze zich zouden bukken om sneeuw van de grond te nemen, riskeren ze doodgeschoten te worden. Ze worden gepasseerd door kampcommandant Rudolf Höss, die in de tegenovergestelde richting snelt. Hij gaat er zich in Auschwitz van vergewissen dat alle bewijs vernietigd is dat hem aan de genocide linkt. Door de oprukkende Russen moet hij echter terugkeren. In 1946 zal hij gevat worden. Een jaar later wordt hij opgehangen in Auschwitz.
22 januari. De joodse Primo Levi (26) wordt na 11 dagen ontslagen uit de ziekenboeg, waar hij behandeld is voor roodvonk. Samen met een Franse leraar sluipt hij de vertrekken van de overgebleven SS’ers binnen. Ze gaan ervandoor met geneesmiddelen, dekens en wodka. 11 Franse joden hebben minder geluk. Zij worden door bewakers betrapt in de eetzaal. Ze krijgen allemaal een kogel in het hoofd. Hun lijken worden gedumpt in de sneeuw.
23 januari. Bij een Russisch bombardement op een fabriek van de Duitsers vallen enkele bommen op een kamp waar Britten gevangen zitten. Arthur Dodd (25) – die al 14 maanden vastzit en nog maar 38 kilogram weegt – krijgt te horen dat de poorten openstaan en dat iedereen mag vertrekken. Enkele gevangenen moeten duizenden negatieven vernietigen van paspoortfoto’s van lotgenoten. Die werden bijgehouden voor het geval er iemand zou ontsnappen. Twee van hen slagen er uiteindelijk in om meer dan 40.000 negatieven als bewijsmateriaal te redden.
25 januari. De wachters hebben de wachttorens van Auschwitz verlaten en de meesten zijn gevlucht. Dat betekent niet dat het moorden stopt. In een van de ziekenboegen schieten de SS’ers 350 joodse patiënten dood in bed. Arthur Dodd en zijn medegevangenen hebben intussen 80 kilometer gestapt. Het is ijskoud en ze struikelen soms over dode lichamen die in de sneeuw liggen. Arthur moedigt zijn makkers aan om door te gaan. Sommigen geven het op en sterven. Zelf haalt hij het wel. Enkele weken later bereikt hij Regensburg in Beieren, waar hij de Geallieerden in de armen valt.
27 januari. Russische soldaten bereiken de poorten van Auschwitz en nadat de laatste Duitsers verslagen of gevlucht zijn, gaan ze naar binnen. De tweelingzusjes Eva en Miriam Kor (10) liggen op dat moment in bed. Negen maanden lang heeft dokter Mengele op hen geëxperimenteerd. Als ze geroep horen, rennen ze naar de deur. Het duurt even eer ze de Russische soldaten in hun witte camouflagepakken opmerken in de sneeuw. Ze rennen naar hen toe en krijgen koekjes en chocolade. En een knuffel. “Dat betekende nog het meest van al”, aldus Eva later.
Bij een inspectie van het kamp ontdekten de Russen 648 lijken, 600 gevangenen in het kamp van de dwangarbeiders en 7.000 in het hoofdkamp. Er wordt geschat dat er van de 1,3 miljoen mensen die naar Auschwitz gestuurd werden 1,1 miljoen omkwamen. Ruim een miljoen van hen waren joden.
Wreedheden
Primo Levi overleefde het en publiceerde in 1947 zijn verhaal. Hij kwam de wreedheden echter nooit te boven. In 1987 stierf hij op 67-jarige leeftijd na een val van de derde verdieping in het flatgebouw waar hij woonde. Volgens de lijkschouwer ging het om zelfdoding. Nobelprijswinnaar voor de Vrede Elie Wiesel zei ooit over hem: “Primo Levi stierf in Auschwitz, 40 jaar later.”