Bokt.nl

**Geplaatst door de TopicStarter** : 13-10-25 17:06

Data veiligheid

Geplaatst door de TopicStarter : 13-10-25 17:06

Er zijn vast meer bokkers die net als ik steeds bezorgder worden over het gebruik van je data door big-tech of andere bedrijven. Inmiddels heb ik zelf alle social media verwijdert (incl. de accounts, niet alleen de apps). Maar ik zou graag nog veiliger met mijn data omgaan.

Zeker met de intrek van AI, paywalls, gepersonaliseerde en geforceerde adds lijkt dit me een hottopic, maar heb er nog niet echt een topic van voorbij zien komen. Als dat wel zo is, en ik heb ‘m gemist, dan tip me vooral!

Ik heb wel een boeken tip: ‘The age of surveillance capitalism’.

Gebruiken jullie bijvoorbeeld een VPN en/of betaal voor de dienst voor het verwijderen van data bij brokers? Of doe je dat zelf?

**Geplaatst**: 13-10-25 17:22

Geplaatst: 13-10-25 17:22

Vroeger, toen had ik een boekje met al mijn aanmeldingen en wachtwoorden erin. Veel van die websites bestaan gewoon niet meer. Dus ik weet ook niet waar mijn data en metadata gebleven is. Internetbedrijven bestaan iets langer dan de bredere ophef die er nu over is.

Ik moet zeggen dat ik tamelijk laks ben met dit soort dingen, terwijl ik mij wel zorgen maak.

Heeft ook met de attitudes van techbros spreekbuizen zoals Musk en Durov te maken, die zorgen, maar ook mijn ervaring met IT/ICT, mensen daarin werkzaam, in het algemeen.

Ik weet niet niet waar mijn data gebleven is. Ik zag een keer tot mijn schrik dat ik via cookie consent gegevens deelde met 720 commerciele partners van die site. Dan verwijder ik de cookies, en zijn dat er slechts 26. Dan maak ik me wel zorgen, maar vraag ik me ook af of het allemaal wel zin heeft, op Signal, Linux, of andere browser over te gaan of zoals jij, accounts te verwijderen en achter VPN gaan zitten. Er zijn al diverse lekken geweest bij VPN aanbieders, dus dat heeft ook niet altijd zin. Om moedeloos van te worden en als zorgelijk ervaar ik het ook.

Laatst bijgewerkt door Dedikley op 13-10-25 17:26, in het totaal 1 keer bewerkt

**Geplaatst**: 13-10-25 17:25

Geplaatst: 13-10-25 17:25

Ik doe alles zelf. Werk in de databeveiliging en heb er jaren geleden al een hobby van hemaakt om van Big Tech af te stappen. Inmiddels gebruik ik privé geen Big Tech meer, weer zit ik aan wat vast maar ook daar werk ik op een Linux laptop met zo veel mogelijk opensource en privacy-vriendelijke software.

Betaalde diensten voor verwijderen zijn imho nogal afzetterij. Er was destijds een gratis website die hierbij hielp, maar je kan ook zelf de partijen bij langs.

VPN is leuk en aardig, maar bedenk je wel wat een VPN is. Het is iets om extern op een intern netwerk te kunnen, geen privacy tool. "Privacy" is een mogelijk side-effect (hoewel het enkel je data van je ISP afschermt en je de IP van je VPN doorgeeft. Vaak kun je via fingerprinting alsnog zo getracked worden), maar vaker dan niet schaad een VPN je privacy juist. Je route namelijk wel echt al je internetgebruik door hun servers. Als je een VPN wil, zoek er 1 die te vertrouwen is. De enige 2 die ik aan durf te raden voor dit gebruik zijn Mulvad en Proton. En alles wat influencesmarketing doet (al die VPNs die in YT filmpjes worden genoemd bijv.) zou ik meteen bij wegblijven.

Verder, het is een heel breed iets. Ben zelf ruim 3 jaar bezig geweest voor ik er helemaal af was. Heb een lijstje met alternatieve software hier. Geef nu ook wel eens praatjes hierover bij conferenties en ben paar keer in bijv. de Angry Nerd Podcast geweest. De maker van die podcast is nu ook bezig met een podcast over weg bij Big Tech waar ik bij betrokken ben, samen met mensen van o.a. Privacy Guides. Deze staan als seizoen 2 van de podcast Ik Zal Je Leren! (Heeft geen eigen website maar staat in de meeste podcast apps en op YT). Ik wil prima vragen beantwoorden als je wat specifieks hebt.

Laatst bijgewerkt door Cambionn op 13-10-25 17:42, in het totaal 5 keer bewerkt

**Geplaatst**: 13-10-25 17:33

Re: Data veiligheid

Geplaatst: 13-10-25 17:33

Ach ja, TOR was ook zoiets. Staat nog steeds om mijn computertje. Totdat in nieuws kwam de exit-nodes gekaapt bleken. Ik als leek, die een beetje met informatie van her en der gevoelig was voor het data privacy vraagstukken, iets probeerde te ondernemen tegen privacy inbreuken.

Zo nu ook met CSAM (encryptie), en digitale identiteit, leeftijdsverificatie etc. dossiers. Ik volg het allemaal nog wel een beetje, maar daar word ik niet vrolijk van. Maar ik heb dan ook heel rottige ervaringen opgedaan.

**Geplaatst**: 13-10-25 17:38

Geplaatst: 13-10-25 17:38

Dedikley schreef:
Zo nu ook met CSAM (encryptie), en digitale identiteit, leeftijdsverificatie etc. dossiers. Ik volg het allemaal nog wel een beetje, maar daar word ik niet vrolijk van. Maar ik heb dan ook heel rottige ervaringen opgedaan.

CSAM wetgeving is afgeketst. Iig voor nu, want omdat er te veel tegen waren hebben ze hem niet in stemming gebracht. Daardoor is hij niet weggestemt en zou het voorstel later terug kunnen komen. Maar voor nu is die van tafel.

CSAM is Chat Control 2.0, voor de meelezers die het minder volgen

.

**Geplaatst**: 13-10-25 17:39

Geplaatst: 13-10-25 17:39

Van bovenstaande berichten kan ik al geen chocola maken... :')

Ik ben echt een digitale debiel. Ik snap helemaal niet hoe het werkt (en ik vind het ook niet zo interessant). Daarom gebruik ik zo min mogelijk apps/digitale diensten. Maar ja, op de telefoon is het toch handig om whatapp (of liever signal maar dan kan ik de helft van mijn contacten niet meer bereiken) te hebben, of mijn mail, internetbankieren...

@Cambionn: welke apps/diensten moet je ver weg van blijven? Heb jij daar suggesties voor?

**Geplaatst**: 13-10-25 17:41

Geplaatst: 13-10-25 17:41

Cambionn schreef:
Ik doe alles zelf. Werk in de databeveiliging en heb er jaren geleden al een hobby van hemaakt om van Big Tech af te stappen. Inmiddels gebruik ik privé geen Big Tech meer, weer zit ik aan wat vast maar ook daar werk ik op een Linux laptop met zo veel mogelijk opensource en privacy-vriendelijke software.

Betaalde diensten voor verwijderen zijn imho nogal afzetterij. Er was destijds een gratis website die hierbij hielp, maar je kan ook zelf de partijen bij langs.

VPN is leuk en aardig, maar bedenk je wel wat een VPN is. Het is iets om extern op een intern netwerk te kunnen. "Privacy" is een mogelijk side-effect (hoewel het enkel je data van je ISP afschermt en je de IP van je VPN doorgeeft. Vaak kun je via fingerprinting alsnog zo getracked worden), maar vaker dan niet schaad een VPN je privacy juist. Je route namelijk wel echt al je internetgebruik door hun servers. Als je een VPN wil, zoek er 1 die te vertrouwen is. De enige 2 die ik aan durf te raden zijn Mulvad en Proton. En alles wat influencesmarketing doet (al die VPNs die in YT filmpjes worden genoemd bijv.) zou ik meteen bij wegblijven.

Verder, het is een heel breed iets. Ben zelf ruim 3 jaar bezig geweest voor ik er helemaal af was. Heb een lijstje met alternatieve software hier. Geef nu ook wel eens praatjes hierover bij conferenties en ben paar keer in bijv. de Angry Nerd Podcast geweest. De maker van die podcast is nu ook bezig met een podcast over weg bij Big Tech waar ik bij betrokken ben, samen met mensen van o.a. Privacy Guides. Deze staan als seizoen 2 van de podcast Ik Zal Je Leren! (Heeft geen eigen website maar staat in de meeste podcast apps en op YT). Ik wil prima vragen beantwoorden als je wat specifieks hebt.

Dan ben ik wel benieuwd naar jouw visie op Linux (en welke versie dan) en brouwers als TOR.

Ik heb nog een fatsoenlijke PC staan waar echter geen W11 op kan draaien. Die wil ik omzetten naar Linux.

**Geplaatst**: 13-10-25 18:11

Geplaatst: 13-10-25 18:11

Cambionn schreef:
Dedikley schreef:
Zo nu ook met CSAM (encryptie), en digitale identiteit, leeftijdsverificatie etc. dossiers. Ik volg het allemaal nog wel een beetje, maar daar word ik niet vrolijk van. Maar ik heb dan ook heel rottige ervaringen opgedaan.
CSAM wetgeving is afgeketst. Iig voor nu, want omdat er te veel tegen waren hebben ze hem niet in stemming gebracht. Daardoor is hij niet weggestemt en zou het voorstel later terug kunnen komen. Maar voor nu is die van tafel.

CSAM is Chat Control 2.0, voor de meelezers die het minder volgen .

Excuus, die dossiers lopen in elkaar over. De Denen willen het tijdens hun voorzitterschap erdoor krijgen. Nederland is tegen. Interessant dossier, dat wat de Europese Techbros willen. Dat "heeft dit nog wel zin" bij mij, heeft daar zeker mee te maken.

Voor degene die deze week nog geen Telegraaf gelezen hebben, anders achive.io, vandaag in het nieuws:
https://www.telegraaf.nl/buitenland/eu-voorzitter-denemarken-wil-toch-door-met-omstreden-plan-voor-chat-control-elke-seconde-twee-foto-s-van-kindermisbruik-verspreid/97009104.html

De fundamentele discussie op de achtergrond gaat hier over:

Citaat:
’Misdaden rechtvaardigen niet het opgeven van burgerrechten’
„Het massaal scannen van privéberichten moet een taboe zijn in een rechtsstaat”, reageerde de Duitse minister Stefanie Hubig (Justitie) vorige week. „De strijd tegen kinderporno moet door. Maar zelfs de ergste misdaden rechtvaardigen niet het opgeven van fundamentele burgerrechten.”

Beveiligen tegen cybercriminele netwerken is wel heel erg belangrijk, voor iedereen. Tevens bekend zijn met de werkwijze van cybercriminelen.

**Geplaatst**: 13-10-25 18:27

Geplaatst: 13-10-25 18:27

Dedikley schreef:
Voor degene die deze week nog geen Telegraaf gelezen hebben, anders achive.io, vandaag in het nieuws:
https://www.telegraaf.nl/buitenland/eu-voorzitter-denemarken-wil-toch-door-met-omstreden-plan-voor-chat-control-elke-seconde-twee-foto-s-van-kindermisbruik-verspreid/97009104.html

Is dit een test? :Y)

Ik word nl gelijk doorgelinkt naar de telegraaf webshop.

**Geplaatst**: 13-10-25 18:44

Geplaatst: 13-10-25 18:44

Ir111 schreef:
@Cambionn: welke apps/diensten moet je ver weg van blijven? Heb jij daar suggesties voor?

Dat ligt eraan waar je je precies van wil beschermen. Zoals ik zei, het is echt heel breed. Er zijn verschillende risico's met verschillende impact en kans. Idealiter weeg je die af en maak je aan de hand daarvan keuzes.

Belangrijk is wel dat elk stapje telt. Dus stel je komt niet van WhatsApp af, maar hebt Signal ernaast voor een paar chats, dan is dat toch weer een beetje minder data voor Meta (bedrijf achter facebook) en dus al een goede stap! Daarnaast maak je het voor anderen mogelijk een chat meer daar te hebben, en ben je dus niet "deel van het probleem". Niks in de databeveiliging en privacy sector is 100% veilig, het gaat om afwegingen.

Maar ik zal ff proberen wat dingen met grote impact op relatief simpele manier langs te gaan. Ik ben wel een techneut, dus soms is het lastig inschatten of iets simpel genoeg is uitgelegd. Als je iets niet snapt voel je vrij te vragen:

Alles van de Big Tech is over het algemeen toch wel een ramp voor je privacy. Dus Google, Apple, Microsoft, Meta (Facebook), Musk (X), Amazon, en ByteDance (TikTok).

Dingen die vaak relatief makkelijk zijn zijn je email (ga van Gmail/Outlook naar een provider als bijv. Proton, de meeste Europese hostingbedrijven bieden ook email aan). Cloudopslag is ook nog wel te doen, bijv via Proton, een voorgehostte NextCloud (dan is TheGoodCloud een mooie Nederlandse partij), of via TransIP Stack (disclaimer, ik werk bij het moederbedrijf ervan). Chats idd zo veel mogelijk naar Signal (WhatsApp heeft wellicht de berichten versleuteld, maar niet de metadata. Facebook weet dus wanneer jij online bent, met wie je praat, wanneer, hoe lang, wanneer en hoe lang welke chats je leest, etc.). MS Office vervangen met Libre Office (scheelt je ook nog eens licentiekosten). Verder kun je ook zo min mogelijk apps installeren, veel kan indien nodig via de browser. Apps kunnen bij delen van je besturingsysteem die website niet kunnen.

Wil je wat verder gaan dan heb je dingen zoals Linux ipv Windows, GrapheneOS of e/OS/ ipv Android. Dat zijn grote klappen, maar ook meteen iets meer werk om om te schakkelen.

Verder zijn de grote social media 1 van de grootste trackers. Dus Facebook, Instagram, TikTok, X, noem maar op. Als je echt niet van de dienst af wil, dan is een kleine stap om iig de app van je telefoon af te halen en het via de browser te doen. Alternatieven hiervoor zijn de Fediverse, waar diensten als Mastodon onder vallen. En hoewel het kwa features niet onder doet, moet je wel opnieuw mensen zoeken om te volgen en niet iedereen zal daar te vinden zijn (ik raad media en contentcreators daarom ook altijd aan om op zowel de grote als de alternatieve media te zitten, gezien die vaak niet groot genoeg zijn om de mensen mee te nemen en dus moeten zitten waar de mensen zijn. Dan kunnen de mensen kiezen waar ze volgen, en zijn ze niet deel van het probleem die mensen tegen houden).

Verder idd altijd goed om zo veel mogelijk data te laten verwijderen, en zo min mogelijk data op te laten slaan. Soms is niet een account aanmaken helemaal zo'n slecht idee niet. Deel ook niet alles online. Veel alle info die over jou te vinden is wordt tegen jou en mensen om je heen gebruikt, bijv. Voor targeted pyising attacks en account hacks.

In het thema accounthacks, herbruik geen wachtwoorden en maak ze autogenerated door een goede paswordmanager (bijv. Bitwarden, 1Password, KeePassXC, of Proton). Gebruik ook altijd MFA waar mogelijk. 80% van de hacks hou je tegen met MFA. En hacks op accounts van "nobodies" gebeuren juist veel, die zijn handig om niet op te vallen als gehacked, dus denken "ik ben niet interesant genoeg" is niet handig.

Je moet sowieso uitkijken met data bij niet-Europese bedrijven, ook die in Amerika. De Amerikaanse Cloud Act maakt het onmogelijk om data bij Amerikaanse bedrijven, zelfs wanneer deze in EU datacenters staat, aan de AVG te laten voldoen omdat de Amerikaanse overheid er altijd bij mag. Daarvoor hadden we de EU-US DPF, maar die hing samen aan een onafhankelijke toezichhouder die Trump afgelopen januari effectief heeft ontbonden. Zodra de Europese Commisie wat gaat zetten of er een rechtzaak komt (welke door privacy-vechters ongetwijfeld al lang zijn ingediend) wordt het weer illegaal en heb hetzelfde drama als toen Privacy Shield omviel.

ikke schreef:
Dan ben ik wel benieuwd naar jouw visie op Linux (en welke versie dan) en brouwers als TOR.

Ik heb nog een fatsoenlijke PC staan waar echter geen W11 op kan draaien. Die wil ik omzetten naar Linux.

TOR zou ik bij weg blijven als je niet weet wat je doet. Is echt overkill voor de meeste particulieren, de meeste mensen gebruiken hem verkeerd waardoor fingerprinting alsnog werkt om je te tracken, en een paar kliks verkeerd op het dark web en je PC staat vol malware

. Pak gewoon een (bij voorkeur niet-Chromium) browser, ik ben zelf fan van LibreWolf (gebaseerd op FireFox). Servo en Ladybird lijken ook erg interesant, maar zijn nog in ontwikkeling en niet klaar voor dagelijks gebruik.

Ik ben zelf blij met mijn Linux. Doe er alles mee, ook gamen en werk. Omzetten is soms wel ff wennen aan dingen net anders doen, maar voor de meeste toepassingen zijn goede alternatieven (uitzonderingen zijn dingen als AutoCAD, software voor specifieke bouwkundige tekeningen). Zeker in een tijd waar van alles via de browser kan is het voor veel mensen een goed alternatief. Voor niet-technische mensen in Linux Mint de aanrader. Voor de techneuten raad ik zelf Manjaro aan.

Ik doe ook vrijwilligerswerk voor de NLLGG (Nederlandse Linux Gebruikers Groep). Wie zien daar eigenlijk dat de grootste toestroom van nieuwe Linux gebruikers ouderen zijn, van zeg 50+. Die komen er tegenwoordig prima mee uit de voeten (die krijgen ook Linux Mint). Vanuit de NLLGG kan ook hulp worden gegeven met het gebruik van Linux en opensource programma's die daarop draaien, eventueel via BuurtLinux.

Ir111 schreef:
[...]Dat "heeft dit nog wel zin" bij mij, heeft daar zeker mee te maken.

Voor degene die deze week nog geen Telegraaf gelezen hebben, anders achive.io, vandaag in het nieuws:
https://www.telegraaf.nl/buitenland/eu-voorzitter-denemarken-wil-toch-door-met-omstreden-plan-voor-chat-control-elke-seconde-twee-foto-s-van-kindermisbruik-verspreid/97009104.html

Ik kan de link ook niet lezen (en zie hem nog niet op de Wayback Machine om de paywall te omzeilen), maar in de tekst onder de afbeelding staat dat hij dit enkel voor Denenmarken wil doen. Dat kan hij willen, maar dat geld enkel voor Denemarken en dan krijgt hij wel gezeur tussen Denenmarken en de EU. Als Europese wet komt hij er namelijk niet, en dit doen gaat tegen de huidige Europese privacywetgeving in. Voor een EU-wet moet het voorstel toch echt eerst goedgekeurd worden door het EU-parlement, dat kunnen de Denen niet zelf beslissen. Daar zou morgen over gestemt worden, maar dat is teruggetrokken. Hij zal hem opnieuw moeten indienen en proberen opnieuw mensen over te halen als hij dat alsnog wil.

Ik vind de CSAM dan ook een voorbeeld dat het wel uitmaakt. Juist mede omdat wij zo vocaal zijn geweest krijgen wij deze wet nu niet in Europa-breed, hoe graag Denenmarken dat ook wil. Tevens speelt het hele digitale sovereignitiet verhaal duidelijk, echter is dat een proces wat jaren zal duren. Veel bedrijven, overheden, en andere instanties kunnen niet zo ff morgen over. En door de jaren afhankelijkheid hebben we ook diensten niet klaar staan om dat te doen. Je ziet echter wel grote stappen gemaakt worden, hoewel wellicht op de achtergrond en daardoor niet altijd even zichtbaar voor Jan Modaal.

Voor degene die trouwens denken "maar de kinderen". Dat is gewoon een onzin-excuus. "Kindermisbruik en terorisme" is de standaard reden. Maar de meeste kindermisbruik wordt gedeeld via Telegram groepen (die geen encryptie hebben, en waar de grote hoeveelheid berichten en groepen het probleem zijn) en het zogenaamde dark web (en dat ligt veel compexer dan encryptie, dus daar is je probleem ook niet gefixt met deze wet). Daarnaast gaan criminelen gewoon niet goedgekeurde diensten gebruiken (doen ze nu ook al regelmatig, met hardware en custom OS aan toe). Echter zullen er wel enorm veel false-positives komen waardoor jouw prive-berichten naar justitie gaan, die vervolgens in het beste geval het als zo moet beoordelen terwijl ze al onderbezet zijn (tijd die niet gaat in daadwerkelijke opsporing van misbruik), in het ergste geval wordt jij automatisch geflagged en kom je in de problemen. En daarnaast is het nog nooit in de geschiedenis van de mensheid gebeurd dat dit soort technologie niet later voor wat anders misbruikt werd. Want als deze technologie eenmaal overal in zit, kun je het ook gebruiken om al het andere uit te gaan lezen. Daarom ook dat veel cybersecurity en privacy-profesionals zo tegen zijn.

Laatst bijgewerkt door Cambionn op 13-10-25 19:11, in het totaal 1 keer bewerkt

**Geplaatst**: 13-10-25 19:10

Geplaatst: 13-10-25 19:10

ikke schreef:
Cambionn schreef:
Ik doe alles zelf. Werk in de databeveiliging en heb er jaren geleden al een hobby van hemaakt om van Big Tech af te stappen. Inmiddels gebruik ik privé geen Big Tech meer, weer zit ik aan wat vast maar ook daar werk ik op een Linux laptop met zo veel mogelijk opensource en privacy-vriendelijke software.

Betaalde diensten voor verwijderen zijn imho nogal afzetterij. Er was destijds een gratis website die hierbij hielp, maar je kan ook zelf de partijen bij langs.

VPN is leuk en aardig, maar bedenk je wel wat een VPN is. Het is iets om extern op een intern netwerk te kunnen. "Privacy" is een mogelijk side-effect (hoewel het enkel je data van je ISP afschermt en je de IP van je VPN doorgeeft. Vaak kun je via fingerprinting alsnog zo getracked worden), maar vaker dan niet schaad een VPN je privacy juist. Je route namelijk wel echt al je internetgebruik door hun servers. Als je een VPN wil, zoek er 1 die te vertrouwen is. De enige 2 die ik aan durf te raden zijn Mulvad en Proton. En alles wat influencesmarketing doet (al die VPNs die in YT filmpjes worden genoemd bijv.) zou ik meteen bij wegblijven.

Verder, het is een heel breed iets. Ben zelf ruim 3 jaar bezig geweest voor ik er helemaal af was. Heb een lijstje met alternatieve software hier. Geef nu ook wel eens praatjes hierover bij conferenties en ben paar keer in bijv. de Angry Nerd Podcast geweest. De maker van die podcast is nu ook bezig met een podcast over weg bij Big Tech waar ik bij betrokken ben, samen met mensen van o.a. Privacy Guides. Deze staan als seizoen 2 van de podcast Ik Zal Je Leren! (Heeft geen eigen website maar staat in de meeste podcast apps en op YT). Ik wil prima vragen beantwoorden als je wat specifieks hebt.

Dan ben ik wel benieuwd naar jouw visie op Linux (en welke versie dan) en brouwers als TOR.

Ik heb nog een fatsoenlijke PC staan waar echter geen W11 op kan draaien. Die wil ik omzetten naar Linux.

Dat is het met die PC's. Ding doet het langer, dan het OS ondersteund blijft.

Even de reactie van de expert ook afwachten, maar ik heb mindere ervaringen met Linux opgedaan, ik zou er zeker niet mee op de wifi gaan als je niet veel verstand hebt van hoe kunt monitoren hoe je computer of telefoon verbindingen maakt. Ik heb een tijdje met Mint gewerkt, en een heel licht notebook met alleen flashgeheugen op een linuxdistro laten draaien, om er mee te kunnen internetten. Linux is niet gebruikersonvriendelijker dan Windows of Apple. Maar met het (veiligheids)onderhoud, moet je uitkijken wat je binnenhaalt, of er een pakket binnengesmokkeld wordt dat er voor je digitale veiligheid er beter niet op kan staan.

Vroeger had je Ubuntu ondersteuners, en die hielpen nieuwelingen met Linux door via hun servers updates te downloaden. Die hadden de pakketten al voor je gecontroleerd. Maar die service bleef niet gratis, of er zaten toch weer rotte appels tussen, herinner ik mij.

Er is ook een open source telefoonOS, heet geen Linux, maar is ook nogal populair bij privacy minded people alsook het blackhat hackers gilde. Ook hier: weet waar je mee bezig bent. Met Windows of Apple weten we dat eigenlijk ook vaak niet zo goed, al helemaal niet als we inloggen op een externe server, en wat daar allemaal op je verbinding gezet wordt, of gebeurt wat aan je zicht en controle onttrokken is.

Was laatst in het nieuws: OM had emailverkeer platgegooid wegens onderzoek naar gevolgen van veiligheidslek met citrix, gaat wat ver om diep op in te gaan. Cloud-services, daar heb je vast wel van gehoord. Misschien ook gelezen in nieuws dat Nederland moet werken aan een eigen cloud, omdat "we" de Amerikanen niet meer willen vertrouwen.

Ik volg het allemaal nog een beetje, maar word er echt diep triest van. Vergeleken met de belofte van het internet en iedereen "connected met de hele wereld", in de jaren negentig. Het zou alleen maar mooier worden.

**Geplaatst**: 13-10-25 19:26

Geplaatst: 13-10-25 19:26

Dedikley schreef:
Dat is het met die PC's. Ding doet het langer, dan het OS ondersteund blijft.

Even de reactie van de expert ook afwachten, maar ik heb mindere ervaringen met Linux opgedaan, ik zou er zeker niet mee op de wifi gaan als je niet veel verstand hebt van hoe kunt monitoren hoe je computer of telefoon verbindingen maakt. Ik heb een tijdje met Mint gewerkt, en een heel licht notebook met alleen flashgeheugen op een linuxdistro laten draaien, om er mee te kunnen internetten. Linux is niet gebruikersonvriendelijker dan Windows of Apple. Maar met het (veiligheids)onderhoud, moet je uitkijken wat je binnenhaalt, of er een pakket binnengesmokkeld wordt dat er voor je digitale veiligheid er beter niet op kan staan.

Vroeger had je Ubuntu ondersteuners, en die hielpen nieuwelingen met Linux door via hun servers updates te downloaden. Die hadden de pakketten al voor je gecontroleerd. Maar die service bleef niet gratis, of er zaten toch weer rotte appels tussen, herinner ik mij.

Er is ook een open source telefoonOS, heet geen Linux, maar is ook nogal populair bij privacy minded people alsook het blackhat hackers gilde. Ook hier: weet waar je mee bezig bent. Met Windows of Apple weten we dat eigenlijk ook vaak niet zo goed, al helemaal niet als we inloggen op een externe server, en wat daar allemaal op je verbinding gezet wordt, of gebeurt wat aan je zicht en controle onttrokken is.

Was laatst in het nieuws: OM had emailverkeer platgegooid wegens onderzoek naar gevolgen van veiligheidslek met citrix, gaat wat ver om diep op in te gaan. Cloud-services, daar heb je vast wel van gehoord. Misschien ook gelezen in nieuws dat Nederland moet werken aan een eigen cloud, omdat "we" de Amerikanen niet meer willen vertrouwen.

Ik volg het allemaal nog een beetje, maar word er echt diep triest van. Vergeleken met de belofte van het internet en iedereen "connected met de hele wereld", in de jaren negentig. Het zou alleen maar mooier worden.

Er zijn veel meer issues met hacks en virussen op Windows dan op Linux. Continue monitoren van je netwerk hoeft voor Jan Modaal echt niet, ongeacht OS. Je systeemupdates komen bij Linux via betrouwbare kanalen tenzij je dat handmatig aanpast. Software die je zelf installeert moet je mee uitkijken, maar niet meer dan bij andere systemen. Daar is Windows of Apple echt niet beter in.

Ook bij telefoons herken ik "je moet weten wat je doet" niet zo. Een GrapheneOS (toch wel de beste beveiligings-OS, als je geen Linux telefoon hebt maar een populaire bij hackersgroepen vermoed ik dat jij die ook hebt. Draai het zelf ook) is juist vele malen veiliger dan een standaard Android telefoon. En dat systeem kan geinstaleerd worden met een paar kliks in je browser, en als je de Google Play Services installeert doet het op de voorgrond bijna alles op dezelfde manier als een Android uit de winkel (met veel verbeteringen op de achtergrond).

De boel platgooien is overigens vaak een goed idee in zo'n geval als die citrix vulnerability, ook als je alles zelf zou draaien. Dan weet je namelijk zeker dat er niks nieuws van buiten naar binnen komt en dat systemen elkaar niet verder besmetten. Dat het OM dat deed was zeer goed gehandeld. Maar zolang het internet er is zal dat risico er blijven ongeacht gebruikte software en diensten.

Overigens een toevoeging (voor in het algemeen, niet specifiek naar jou want gezien je blackhat noemt vermoed ik dat jij dit weet): "hackersgroepen en gildes" zijn niet criminele groepen. Hackers zijn mensen die dingen anders gebruiken dan bedoeld, en die term komt uit de modeltreinwereld. Hackers zijn vaak juist uitvinders van nieuwe technologieën en doen veel onderzoek naar beveiligingsproblemen zodat ze gefixt worden. Hackersgroepen zijn groepen mensen die dit doen, vaak voor fun of omdat ze juist geven om iedereens veiligheid. Crackers zijn de criminelen, maar worden in de media vaak foutief hackers genoemd helaas.

**Geplaatst**: 13-10-25 19:40

Geplaatst: 13-10-25 19:40

Overigens nog een toevoeging: wees enorm voorzichtig met AI. Zowel het gebruik ervan als de toestemming je data erin te laten. Ik hou van de technologie, echt. Ben er 15 jaar mee bezig geweest. Maar de huidige implementatie is een ramp voor privacy en beveiliging, en vaak niet eens zo geweldig voor de toepassing waar het voor geadventeerd wordt omdat ze daar technisch gezien nooit voor gemaakt waren (een LLM die je vragen laat beantwoorden bijvoorbeeld, terwijl hij enkel weet wat voor zin wat opvolgt en geen idee heeft van kennis).

**Geplaatst door de TopicStarter** : 14-10-25 10:40

Geplaatst door de TopicStarter : 14-10-25 10:40

Wauw, dit zijn echt al hele ‘fijne’ antwoorden. Ik moet ze nogmaals rustig doorlezen wanneer ik er echt voor ga zitten om veranderingen aan te brengen.

Weten jullie ook hoe je start met je data weer offline halen? Waar start je?

En welke smartphone is het veiligste om te gebruiken?

**Geplaatst**: 14-10-25 11:08

Re: Data veiligheid

Geplaatst: 14-10-25 11:08

Ik ben er - vrees ik - ook een beetje makkelijk in. Ik doe niet meer dan regelmatig alle cookies/ browsegeschiedenis te verwijderen. Geef nooit toestemming om te tracken. En verander regelmatig al mijn wachtwoorden. Er is me nog nooit iets vervelends overkomen. Ik heb een MAC. Misschien maakt dit ook nog wel wat verschil.

**Geplaatst**: 14-10-25 13:58

Geplaatst: 14-10-25 13:58

Desty schreef:
Weten jullie ook hoe je start met je data weer offline halen? Waar start je?

Waar je zo gauw kan bedenken dat data staat die weg kan. Uiteindelijk is de beste security die die je uitvoert. Enorm lang dingen uitdenken hoe je het het beste doet is niet altijd efficiënt. Begin ergens (waar je weet dat het ok is). Maakt eigenlijk dan niet uit of het oude accounts zijn bij webshops, social media, fora, mailproviders, oude providers van internet en telefoon, toestemming bij oude apotheken enzo, etc.

Desty schreef:
En welke smartphone is het veiligste om te gebruiken?

"Veiligst" is momenteel een Pixel telefoon met GrapheneOS erop of een Linux telefoon. Dat verkleind dus wel aanzienlijk je keuze telefoons, hoewel GrapheneOS bijna alle Android dingen so draait zit je wel aan Pixel telefoons vast. Maar zoals gezegd is alles een overweging en geen alles of niks. Iets als /e/OS zal op bijv meer modellen telefoons werken. Een Apple is technisch gezien iets beter dan een normale Android uit de winkel, maar beide verzamelen enorm veel data naar Amerika toe.

Babootje schreef:
Ik ben er - vrees ik - ook een beetje makkelijk in. Ik doe niet meer dan regelmatig alle cookies/ browsegeschiedenis te verwijderen. Geef nooit toestemming om te tracken. En verander regelmatig al mijn wachtwoorden. Er is me nog nooit iets vervelends overkomen. Ik heb een MAC. Misschien maakt dit ook nog wel wat verschil.

Voor veel van de problemen geld dat je het überhaupt pas merkt als het mis gaat. Dit is in heel security-land nogal een probleem. Je merkt het belang niet tot je gehacked wordt (of andere security problemen krijgt). Maar dan is het al te laat, liever voorkom je dat. Maarja, leg dat maar uit als je bijv. budget vraagt bij een bedrijf/overheid/instantie en je niet meteen geld opbrengt. Bij particulieren zie je dit ook helaas. Het maakt niet uit, tot het mis ging. Dan is het achteraf dom dom.

Ook geld voor sommige dingen dat je het niet direct merkt maar dat de effecten indirect zijn, zoals de maatschappelijke gevolgen van het gebruik van je data in de algoritmes. Dat is ook niet iets wat je alleen tegenhoud, maar wel iets waarbij elk stukje minder data iets helpt. En hoe meer mensen dat doen, hoe meer het helpt. Zowel doordat er iets minder data bij hun terecht komt als dat het gebruik van alternatieven helpt voor de normalisatie daarvan, want nu worden die vaak nog gezien als slechter, raar, en voor nerds en activisten.

En voor de duidelijkheid. Uiteindelijk kun je als particulier ook maar zo veel. Er zijn dingen die wel echt helpen, maar uiteindelijk is er regulatie en handhaving nodig om het echt op te lossen. Daarvoor vallen mensen als ik de politiek wel lastig (en dat kan natuurlijk iedereen. Er is een reden dat daartoe soms wordt opgeroepen, zoals tijdens CSAM). Daarnaast proberen we vaak ook info te geven aan geintreseerden, of dat nou overheden, bedrijven, instanties, of particulieren zijn. Verder kun je als particulier enkel doen wat je zelf kan doen.

De particulier is imho dan ook nooit degene die fout bezig is. Het zijn de bedrijven en overheden die dit veroorzaken die fout zitten. Eigenlijk is het juist van de zotte dat je je moet inlezen om je data een beetje veilig te houden. Als je naar de dokter gaat hoef je ook niet medische kennis op te doen en in te lezen of de dokter wel weet waar hij het over heeft, daar kun je gewoon vanuit gaan. Eigenlijk zou dat voor digitale diensten ook zo simpel moeten zijn, dat je gewoon beschikbare diensten kan gebruiken. Want digitale veiligheid is enorm complex geworden en je kan niet verwachten dat iedereen daarover leert en snapt hoe het werkt. Helaas is dat nog niet zo.

**Geplaatst**: 14-10-25 15:22

Re: Data veiligheid

Geplaatst: 14-10-25 15:22

Toen copilot en recall aangekondigd werden voor win11 ben ik overgestapt naar linux mint. Ik zat toen nog op 10. Ik was het gedoe van microsoft toen al een hele tijd zat, maar recall en copilot waren voor mij wel echt de druppel.
Heel blij dat ik die stap gezet heb. Mn systeem draait nu ook beter dan het deed op windows, ook in games. Ik speel gelukkig geen games die kernel level anti cheat gebruiken. En al het andere draait heel soepel met proton.

Verder gebruik ik firefox met uBlock, met extra toegevoegd zodat social media trackers/cookies ook geblokkeerd worden.
Ik heb al jaren geen social media accounts meer. Ook niet op de telefoon.

Qua telefoon doe ik verder niets. Ik heb wel een android, maar ik gebruik mijn telefoon eigelijk alleen om bereikbaar te zijn en om mee te appen. Mn volgende telefoon word waarschijnlijk een "domme' telefoon. Meer heb ik niet nodig eigelijk.

Qua veiligheid weet ik niet of ik meer kan doen, of hoef te doen.
Ik gebruik 3 email adressen. 1 persoonlijk, 1 regelzaken, 1 random zaken (bokt, gameaccounts etc).
Voor elk account online heb ik een random gegenereerde passwords die beheerd word met een password manager. Dus ik hoef mij ook geen zorgen te maken dat als een account lekt dat de rest dan ook de sjaak is.

**Geplaatst**: 14-10-25 16:39

Geplaatst: 14-10-25 16:39

Ik geloof niet zo in het verschil tussen white en black hats, de crackers en hackers. De mentaliteit die eraan ten grondslag ligt, is exact hetzelfde. Met een beetje hacken, kijken naar de technische mogelijkheden, zijn ze allemaal begonnen. Dan met jaren "goed bezig zijn" krijgen ze een cadeautje dat de black hat weer in ze wakker kust. Gaan ze daar weer mee verder.

Hoeft er maar een evil twin te maken, waar je systeem dan contact mee maakt. Doen ze soms jaren later nog, als ze denken dat er nog wat bij je te halen valt, of dat ze met nieuwe technische mogelijkheden, opnieuw de aanval inzetten.

Meshnetwerkers, daar heb ik ook niet zo op . Ik ken er een paar, en die waren met nogal dubieuze politieke actiepunten in de weer.

**Geplaatst**: 14-10-25 19:17

Geplaatst: 14-10-25 19:17

Dedikley schreef:
Ik geloof niet zo in het verschil tussen white en black hats, de crackers en hackers. De mentaliteit die eraan ten grondslag ligt, is exact hetzelfde. Met een beetje hacken, kijken naar de technische mogelijkheden, zijn ze allemaal begonnen. Dan met jaren "goed bezig zijn" krijgen ze een cadeautje dat de black hat weer in ze wakker kust. Gaan ze daar weer mee verder.

Hoeft er maar een evil twin te maken, waar je systeem dan contact mee maakt. Doen ze soms jaren later nog, als ze denken dat er nog wat bij je te halen valt, of dat ze met nieuwe technische mogelijkheden, opnieuw de aanval inzetten.

Meshnetwerkers, daar heb ik ook niet zo op . Ik ken er een paar, en die waren met nogal dubieuze politieke actiepunten in de weer.

Met die logica zijn een groot deel van de cybersecurity experts, privacy activisten, en algemene IT nerds criminelen in spe

. Want hackers zitten in grote nummers in al die groepen. Dan is niks meer veilig, want vrijwel alle beveiligingstechnieken en zelfs leuke digitale dingen zijn door hackers bedacht. Waaronder het internet zelf (wat namelijk helemaal niet bedoeld was om elk persoon te verbinden en er toegang tot te geven. Hackers hebben dat ermee gemaakt. Zonder hackers zaten we hier nu niet te kletsen).

Nee, degene die bedrijven helpen security te implementeren, responsible disclosures doen, security patches maken, nieuwe toepassingen voor technologieën ontwikkelen en zich op andere manieren inzetten voor digitale veiligheid en innovatie zijn over het algemeen niet dezelfde die later cybercrimineel worden. Niet iedereen die nieuwe dingen zoekt die je met technologie kan doen is dat. En dát is "de hackersmentaliteit". (Sterker nog: de term "hacken" stamt uit de modeltreinwereld, waar men treinen van merk A op het spoor van incompatible merk B lieten rijden. Dat is ook hacken. Het hacken van in dat geval modeltreinen). Hackers en crackers hebben wellicht beide een hackersmentaliteit, maar die mentaliteit staat los van de ethiek van mensen. Puur daardoor wordt je niet egoistisch of geef je niet opeens niks om de schade die je andere kan aandoen.

Maargoed, het gaat allemaal een beetje off topic. Het ging om hoe je data beveiligen, niet over wat er speelt tussen hackers en crackers. Ik noemde het puur ff als funfact omdat de term "hacker" zo vaak verkeerd gebruikt wordt in de media en jij (of iemand anders) een hackersgilde noemde.

Ik heb al een hoop gepost hier, dus ik laat dit topic ff rusten tenzij er specifiek vragen aan mij gericht zijn. Aan generieke dingen is zonder te diep te gaan er weinig te zeggen wat ik nog niet gezegd heb denk ik.

Laatst bijgewerkt door Cambionn op 14-10-25 19:32, in het totaal 1 keer bewerkt

**Geplaatst**: 14-10-25 19:31

Geplaatst: 14-10-25 19:31

Ik betaal nergens voor maar probeer zelf gewoon heel bewust met alles om te gaan. Zo vermijd ik het om persoonlijke gegevens op te geven of om overal accounts aan te maken. Ik gebruik vrijwel nergens mijn echte/volledige naam, ik geef geen telefoonnummer op en ik gebruik een valse geboortedatum. Ik heb een stuk of 5 e-mailadressen, allemaal met hun eigen doel, een beetje zoals Deri beschrijft. Voor social media maak ik eigenlijk enkel gebruik van Facebook en Instagram waarbij ik de Insta-account leen van iemand anders. Ik post echter zelden tot nooit wat, op geen van beide platformen.

Een paar jaar geleden ben ik ook begonnen met het actief laten verwijderen van accounts, zowel van webshops als van allerhande digitale platformen. Die lijst wordt met enige regelmaat herbekeken waarna er vaak nog meer geschrapt wordt als blijkt dat ik de account niet echt nodig heb. Als ik ergens een account maak waar ik er eerder geen had wordt die uiteraard aan de lijst toegevoegd. Zo weet ik beter waar mijn data allemaal rondzweeft en wie wat heeft.

Verder gebruik ik geen smartphone, of in ieder geval zeer beperkt. Hij wordt min of meer als een dumbphone gebruikt en vooral wanneer ik onderweg ben (geen social media apps, geen bankapps, geen e-mail, geen apps met accounts). Voor situaties waarbij er tegenwoordig een telefoonnummer geëist wordt om in te loggen, zoals 2dehands vrij recent gedaan heeft, hebben wij sinds kort een apart gsm-nummer met oplaadbare simkaart. Die is in België helaas wel gekoppeld aan jou als persoon, maar de telefoonnummers die we dagelijks gebruiken kunnen in ieder geval niet lekken.

Al het bovenstaande trouwens in combo met het diep screenen van alle instellingen op (nieuwe) computers of telefoons om ook daar zoveel mogelijk uit te schakelen en het altijd weigeren van cookies. Ik weiger bv. ook pertintent om een Microsoft-account aan mijn besturingssysteem te linken. Daarnaast maak ik gebruik van uBlock Origin, Firefox en Brave.

**Geplaatst**: 17-10-25 09:29

Re: Data veiligheid

Geplaatst: 17-10-25 09:29

Ik vind het heel lastig. Ik heb nu facebook, instagram, en tiktok verwijderd. Hetgeen waar ik me nu het meeste aan stoor (maar ook het vrolijkste aan mee doe _O-

) is bokt. Die foto's en informatie staat er voor altijd op, en vooral ook voor iedereen te zien. Niet zoals bij facebook of instagram of wat dan ook waarbij je nog iets van privacy in kan stellen als mensen geen goedgekeurde vriend/volger zijn.

**Geplaatst**: 17-10-25 11:50

Re: Data veiligheid

Geplaatst: 17-10-25 11:50

Qua AI achtige dingen en hoe groot de ellende daar mee kan zijn qua rechtzetten fouten (en in dit geval was de fout zeer geloofwaardig een systeemfout), is het verhaal van een rekeninghouder bij de postbank die zijn rekening wou opzeggen. Geld er af gehaald, maar systeem besloot saldo : -0,- en met een negatief saldo = schuld aan de bank kan die rekening niet opgezegd worden. Uiteindelijk, want systeemtechnisch intern kon er niks. Heeft die persoon bij het postkantoor 0 euro gestort om die - weg te krijgen en de rekening te kunnen opheffen.
Krijg je een minder makkelijk te bewijzen fout toegeschreven met een AI programma van nu, dan zit je een stuk ernstiger klem (technologie heeft altijd gelijk uitgangspunt ook).

Liever dus wat kritischer qua data mogelijkheden overheid/bedrijven en inderdaad ook zelf kritischer gaan kijken naar wat er over je rondzwerft digitaal.

**Geplaatst**: 17-10-25 18:52

Geplaatst: 17-10-25 18:52

tamary schreef:
Qua AI achtige dingen en hoe groot de ellende daar mee kan zijn qua rechtzetten fouten (en in dit geval was de fout zeer geloofwaardig een systeemfout), is het verhaal van een rekeninghouder bij de postbank die zijn rekening wou opzeggen. Geld er af gehaald, maar systeem besloot saldo : -0,- en met een negatief saldo = schuld aan de bank kan die rekening niet opgezegd worden. Uiteindelijk, want systeemtechnisch intern kon er niks. Heeft die persoon bij het postkantoor 0 euro gestort om die - weg te krijgen en de rekening te kunnen opheffen.
Krijg je een minder makkelijk te bewijzen fout toegeschreven met een AI programma van nu, dan zit je een stuk ernstiger klem (technologie heeft altijd gelijk uitgangspunt ook).

Liever dus wat kritischer qua data mogelijkheden overheid/bedrijven en inderdaad ook zelf kritischer gaan kijken naar wat er over je rondzwerft digitaal.

Weet je toevallig bij welk kantoor zijn Postbank/ING rekening liep, of is het van veel korter datum terug?

**Geplaatst**: 17-10-25 19:18

Geplaatst: 17-10-25 19:18

Dedikley schreef:
tamary schreef:
Qua AI achtige dingen en hoe groot de ellende daar mee kan zijn qua rechtzetten fouten (en in dit geval was de fout zeer geloofwaardig een systeemfout), is het verhaal van een rekeninghouder bij de postbank die zijn rekening wou opzeggen. Geld er af gehaald, maar systeem besloot saldo : -0,- en met een negatief saldo = schuld aan de bank kan die rekening niet opgezegd worden. Uiteindelijk, want systeemtechnisch intern kon er niks. Heeft die persoon bij het postkantoor 0 euro gestort om die - weg te krijgen en de rekening te kunnen opheffen.
Krijg je een minder makkelijk te bewijzen fout toegeschreven met een AI programma van nu, dan zit je een stuk ernstiger klem (technologie heeft altijd gelijk uitgangspunt ook).

Liever dus wat kritischer qua data mogelijkheden overheid/bedrijven en inderdaad ook zelf kritischer gaan kijken naar wat er over je rondzwerft digitaal.

Weet je toevallig bij welk kantoor zijn Postbank/ING rekening liep, of is het van veel korter datum terug?

Guldentijdperk, meer begin digitalisering (30+? jaar terug?, echt nog postbank toen, ver voor de fusie in ieder geval) en nee het is zo'n via via geen idee van de bron meer verhaal. Het is blijven hangen stomweg als voorbeeld van hoe het fout kan gaan met digitale systemen, ook als beide partijen de fout zien. Nu moderner de technologie nog wel eens als god gezien wordt is de kans dat beide partijen het eens zijn dat het een systeemfout is een stuk(je) kleiner en dus gezien het vertrouwen in en de complexiteit van een heel stuk zorgelijker.

**Geplaatst**: 20-10-25 17:46

Geplaatst: 20-10-25 17:46

tamary schreef:
Qua AI achtige dingen en hoe groot de ellende daar mee kan zijn qua rechtzetten fouten (en in dit geval was de fout zeer geloofwaardig een systeemfout), is het verhaal van een rekeninghouder bij de postbank die zijn rekening wou opzeggen. Geld er af gehaald, maar systeem besloot saldo : -0,- en met een negatief saldo = schuld aan de bank kan die rekening niet opgezegd worden. Uiteindelijk, want systeemtechnisch intern kon er niks. Heeft die persoon bij het postkantoor 0 euro gestort om die - weg te krijgen en de rekening te kunnen opheffen.
Krijg je een minder makkelijk te bewijzen fout toegeschreven met een AI programma van nu, dan zit je een stuk ernstiger klem (technologie heeft altijd gelijk uitgangspunt ook).

Liever dus wat kritischer qua data mogelijkheden overheid/bedrijven en inderdaad ook zelf kritischer gaan kijken naar wat er over je rondzwerft digitaal.

Ah, uit het Gulden Tijdperk. Zo noemden ze dat.

Dat je nu altijd klem zit door AI toepassing is ook een keuze, een politieke keuze wel te verstaan. Diep triest, want ze pakken altijd de zwaksten, zeker tegenwoordig. Veertig jaar computergestuurd betalingsverkeer met bijbehorende infrastructuur, dan krijg je dat. En zogenaamde white hat hackers. Yek.

Kijk eens in het AI register, wat er allemaal wel niet is toegestaan. Allemaal politieke keuzes.

Open AI -open source was het niet het is hybride, die doorbrak de marktstilte over AI op de internetconsumentenmarkt, met ChatGPT, in november '19. Toch zijn er OS flame war achtige stokers en discussies geweest het te promoten als de beste, want "open source".

Dota2 en Open AI Five van Open AI wel zijn echt indrukwekkend, vind ik, ook de rt internettoepassingen.

Er volgde in 2020 een hele uitverkoop, opkoop en geschuif, niet alleen met Silicon Valley AI produkten, wereldwijd zijn er producenten.

Dit keer had het geen dot.com bubble wereldwijde economische crisist tot gevolg, zoals rond 2000.

Je data is al veertig jaar niet veilig, alleen wist niet iedereen dat, mocht niet iedereen weten, want ICtT-ers zijn toch van die knappe koppen. Soms krijg je er offline last van, dat er een corrupte online wereld is. Zo corrumperen mensen elkaar, tot een samenleving, en waar stevent die moreel op af? Vragen, vragen.

Gisteren weer een storing bij oa Signal ("bent u al over gestapt op open source, is beter") want die zet data ook gewoon in AWS.

Hier een korte discussie hierover, in gewoon begrijpelijk Nederlands, moet je die reacties eens lezen! Die mensen weten ook wel iets, hoor.

https://www.security.nl/posting/909815/Amazon+verhelpt+storing+waardoor+groot+aantal+websites+en+apps+niet+werkten#replies