Bokt.nl

**Geplaatst door de TopicStarter** : 31-01-18 15:11

Bokkers met een telescoop?

Geplaatst door de TopicStarter : 31-01-18 15:11

Ha Bokkers!

Ik vroeg me af of hier mensen zaten met een telescoop? (Vast wel!)
Ik ben me een beetje aan het oriënteren en wil er ook graag een kopen maar waar moet ik op letten en wat is een leuk ding om mee te beginnen?
Ik vind het heelal fascinerend en kan al uren kijken naar de maan.

Is het ook mogelijk foto's er doorheen te maken of hoe werkt zo iets?

Alvast bedankt!! {:}

**Geplaatst**: 31-01-18 20:19

Re: Bokkers met een telescoop?

Geplaatst: 31-01-18 20:19

Ik heb een Celestron, leuk ding om mee te starten, type kan ik wel eens nagaan.
Ideaal om de maan de observeren, alsook Jupiter (kan er 4 manen mee zien), Saturnus ook heel duidelijk. Mars en Venus zijn niet spectaculair, omdat die in vergelijking ook gewoon klein zijn.
The Orion Nebula is er ook al eens mooi doorheen gekomen, en de Pleiaden ook.
"Minpuntje" is dat hij niet computer gestuurd is, en je dus zelf moet navigeren doorheen de sterrenhemel. In the end is dat dan wel weer een pluspunt, je leert de sterren kennen...
Heb veel hulp gehad van het gratis programma Stellaris, om te zien wat er wanneer te zien is.

Je kan er geen foto's mee maken, toch niet geschikt voor echte astrofotografie, voor een dergelijke setting ben je al snel 2k+ kwijt.

**Geplaatst**: 31-01-18 20:26

Re: Bokkers met een telescoop?

Geplaatst: 31-01-18 20:26

Ik heb bij mijn ouders een simpele telescoop liggen.
Heb geprobeerd de maan te fotograferen erdoorheen maar dit lukte niet erg goed.
Ook viel me op dat sterren niet stilstaan maar continu heel snel bewegen, heel raar haha. Vergelijk het met een lasertraal spelen, dat effect geeft het vond ik.

Weet niet welke ik heb.

**Geplaatst**: 02-02-18 23:22

Re: Bokkers met een telescoop?

Geplaatst: 02-02-18 23:22

Hier staat er een telescoop van Discovery. Het is een eenvoudige telescoop, maar je kan er toch aardig wat meer mee zien dan met het blote oog.

Het is een refractor telescoop. Er zit geen correctie bij voor het draaien van de aarde, dus je moet hem wel steeds een stukje bijstellen.

**Geplaatst**: 09-05-18 06:34

Geplaatst: 09-05-18 06:34

Ik zie nu net dit topic en volgens mij is er nog geen nieuwere.

Ik heb zelf geen telescoop maar mijn vriend wel. Hij heeft een Bresser Messier, volgens mij deze:
https://www.telescoop-expert.nl/bresser ... rce=google.
Best een groot gevaarte op een even zo groot statief, want de halve tuin stond vol.

Hebben gisteren voor het eerst samen gekeken en hebben besloten dat we een nieuwe hobby hebben $*\o/*$ . Zo gaaf!
We hebben een foto kunnen maken (gewoon met de telefoon door de lens heen) van Jupiter en 4 manen en een filmpje van een hele felle ster, waar je echt constant ziet dat die van kleur verandert.
En 2 felle meteoren en een stuk of 10 satellieten gezien, maar dan niet door de telescoop

.

Ik heb gisteren dus ook voor het eerst geprobeerd bepaalde sterren te vinden vanaf een kaart (ging vrij aardig want ik kan heel goed kaartlezen), wij gebruiken nu nog het appje sterhemel. Moeten even op zoek naar iets wat beter functioneert, want het is geen supergoede app maar voor nu op zich prima en er staat veel informatie op van wat er te zien is elke avond.

Helaas is het voor ons weer heel vroeg dag, dus nu in de zomer kunnen we niet zo heel lang kijken behalve in het weekend. Zitten nu al plannetjes te smeden voor de winter $*\o/*$ .

**Geplaatst**: 09-05-18 09:35

Re: Bokkers met een telescoop?

Geplaatst: 09-05-18 09:35

Wat leuk! Lijkt me erg gaaf om planeten te kunnen ziern door een microscoop!

Probeer de app Night Sky eens. Die houd je omhoog en hij laat in realtime zien waar alle sterren en planeten liggen en hoe ze wegdraaien enzo.

**Geplaatst**: 15-05-18 09:18

Re: Bokkers met een telescoop?

Geplaatst: 15-05-18 09:18

Oh dat is wel een goeie 8nnemiek, ga straks eens kijken of het wat is! als het goed is kunnen we deze week Saturnus en venus zien. Saturnus is nu nog vrij laat in de nacht zichtbaar, dat wel, maar dat wordt beter als het goed is

vriendlief vind het nu nog leuker nu ik het ook leuk blijk te vinden, dus die is alles fanatiek aan het bijhouden nu haha

**Geplaatst**: 16-05-18 06:39

Re: Bokkers met een telescoop?

Geplaatst: 16-05-18 06:39

Gisteren venus gezien, een dubbelster en M13 (dat is een bolhoop, letterlijk een hoopje sterren) gevonden! Donderdag kijken of we M5 kunnen vinden, is ook een bolhoop.
We hebben een sterrenstelseltje gezien op de kaart wat we donderdag willen proberen te vinden als het helder is, maar de vraag is of we daarvoor misschien een keer naar open veld moeten, staat vrij laag waarschijnlijk. Ik ontdekte gisteren dat er ook gewoon een dubbelster in de grote beer zit, de helderste. Kijken of we die ook mee kunnen pakken.

**Geplaatst**: 23-07-19 13:45

Geplaatst: 23-07-19 13:45

Om maar weer eens wat leven hier in te schoppen:

Hebben jullie Saturnus en Jupiter nog gezien tijdens de laatste gedeeltelijke maansverduistering?
Hier 2 beelden gemaakt met mn Panasonic lumix fz1000.

Afbeelding

**Geplaatst**: 10-12-20 17:15

Geplaatst: 10-12-20 17:15

Ik geef dit topic even een schopje!

Ik ben opzoek naar een telescoop voor mijn partner.
Echter heb ik er totaal geen verstand van en is de keuze echt reuze.. Zijn er Bokkers die mij kunnen adviseren?

Mijn partner is een echte beginner en ik wil het als verassing geven. Ik heb na mijzelf ingelezen te hebben de SkyWatcher Heritage 100P uitgezocht (omdat ik lees dat deze qua prijs/kwaliteit een goede verhouding heeft en ook een leuke telescoop is voor beginners). Maar deze blijkt pas weer leverbaar rond maart 2021. Ik had het graag met kerst gegeven. Ik ben nu opzoek naar een alternatief maar ik zie door de bomen echt het bos niet meer. Er is vooral interesse in het zien van de maan en planeten. Mijn partner is vrij handig dus hoeft geen Jip en Janneke telescoop te zijn. Het budget waar ik aan dacht is max €150 omdat we eerst maar eens moeten zien of mijn partner het echt zo leuk vindt. Ik heb ook al even op Marktplaats gekeken maar ook daar staat zoveel op..

Ik hoop dat er Bokkers zijn met goede tips!

**Geplaatst**: 15-12-20 09:05

Geplaatst: 15-12-20 09:05

Ohhh.. Ik heb dit topic gelezen en nav daarvan wat gaan zoeken.. Nu wil ik ook een telescoop :oo

Dus ik volg!

**Geplaatst**: 12-11-23 12:38

Geplaatst: 12-11-23 12:38

Zo, ik schop dit topic even omhoog :))

. Mijn vriend is into telescopen en astrofotografie, dus ik ben er ook een beetje mee besmet geraakt.

Door de verhuizing is het er nog niet echt van gekomen, maar deze winter willen we graag gaan kijken/fotograferen.

Afbeelding

Een van zijn eerste foto's ooit. Hij heeft ook foto's en filmpjes van de zon, maar die kan ik niet vinden :')

.

Hij weet er iig enorm veel vanaf, dus voor advies kun je heel goed bij hem terecht

.

**Geplaatst**: 12-11-23 12:46

Geplaatst: 12-11-23 12:46

Ik volg. Ik wil al een tijd als beginner een telescoop maar weet niet in wat voor prijsklasse je als beginner het beste kan zoeken. Iemand een idee? Wat is een leuke telescoop als je begint hiermee? Maar waar je ook wel even vooruit kan?

**Geplaatst**: 12-11-23 12:51

Geplaatst: 12-11-23 12:51

Sabri schreef:
Ik volg. Ik wil al een tijd als beginner een telescoop maar weet niet in wat voor prijsklasse je als beginner het beste kan zoeken. Iemand een idee? Wat is een leuke telescoop als je begint hiermee? Maar waar je ook wel even vooruit kan?

Ik zal mijn vriend vragen een reactie te typen zo.

Heb je een budget? Want het serieuzere spul, ook voor astrofotografie, is wel echt prijzig. Dan zit je wel aan 1.5 a 2k, namelijk.

**Geplaatst**: 12-11-23 12:58

Re: Bokkers met een telescoop?

Geplaatst: 12-11-23 12:58

Wij hebben momenteel twee Sky-watchers, een Dobsonian 350P flextube goto en een Esprit-150ED F/7 Super Apo Triplet.

En twee Celestrons, de CPC800 en de C9.25 XLT.

**Geplaatst**: 12-11-23 13:05

Geplaatst: 12-11-23 13:05

_San87_ schreef:
Sabri schreef:
Ik volg. Ik wil al een tijd als beginner een telescoop maar weet niet in wat voor prijsklasse je als beginner het beste kan zoeken. Iemand een idee? Wat is een leuke telescoop als je begint hiermee? Maar waar je ook wel even vooruit kan?

Ik zal mijn vriend vragen een reactie te typen zo.

Heb je een budget? Want het serieuzere spul, ook voor astrofotografie, is wel echt prijzig. Dan zit je wel aan 1.5 a 2k, namelijk.

Ik hoor graag van je

Kwa budget, heb ik er best wat voor over

**Geplaatst**: 12-11-23 17:50

Re: Bokkers met een telescoop?

Geplaatst: 12-11-23 17:50

Hij is begonnen met een verhaal, maar toen kwam er wat tussen

.

Wil je alleen kijken, of ook astrofotografie?

**Geplaatst**: 12-11-23 18:27

Geplaatst: 12-11-23 18:27

Astrophotografie lijkt me wel echt superleuk en interessant

Mocht je vriend tijd hebben en iets weten lees ik het graag! Ben echt nog een leek op dit gebied

**Geplaatst**: 12-11-23 18:33

Re: Bokkers met een telescoop?

Geplaatst: 12-11-23 18:33

ik heb een telescoop(je) maar krijg het ding niet ingesteld want begrijp het gewoon niet

maar vind het heelal en de foto's ervan altijd zo fascinerend.

**Geplaatst**: 12-11-23 18:44

Geplaatst: 12-11-23 18:44

Sabri schreef:
Astrophotografie lijkt me wel echt superleuk en interessant
Mocht je vriend tijd hebben en iets weten lees ik het graag! Ben echt nog een leek op dit gebied

Jaa, komt goed. Hij is al begonnen met een stuk uitleg. Hij doet zelf ook astrofotografie

.

______

Hier een paar foto's van onze telescopen:

Afbeelding

Sky-Watcher Dobsonian 350P flextube goto

Afbeelding

Celestron CPC800

Afbeelding

Sky-Watcher Esprit-150ED F/7 Super Apo Triplet

Afbeelding

Celestron C9.25 XLT

Ik heb niet alle mounts, camera's e.d. op de foto.

**Geplaatst**: 13-11-23 20:28

Geplaatst: 13-11-23 20:28

Sabri schreef:
_San87_ schreef:

Ik zal mijn vriend vragen een reactie te typen zo.

Heb je een budget? Want het serieuzere spul, ook voor astrofotografie, is wel echt prijzig. Dan zit je wel aan 1.5 a 2k, namelijk.

Ik hoor graag van je Kwa budget, heb ik er best wat voor over

Hoi! Björn hier, vriend van San.

De astronomie hobby kent zoveel facetten dat er geen simpel antwoord op te geven is. Het is dus een lang verhaal, maar wel noodzakelijke informatie.

Grofweg zijn er binnen de amateur astronomie 3 stromingen: observatie, astrofotografie en spectroscopie. Die laatste sla ik even over, dat is meer de wetenschappelijke analytische kant die enkel voor ver gevordenen is.

Observatie
Het woord zegt eigenlijk al genoeg. Bij observatie maak je geen gebruik van camera's, maar van een telescoop op een statief of mount en oogstukken om doorheen te kijken. Wat heel belangrijk is om je te realiseren, is dat er met het menselijk oog relatief weinig te zien is. Dit komt omdat het menselijk oog bij lange na niet gevoelig genoeg is om het extreem flauwe licht van nevels en sterrenstelsels te kunnen zien. Zelfs niet door de meest grote telescoop.

Het menselijk oog heeft ook heel veel moeite met kleuren te zien wanneer het donker is. De enige nevel die door een telescoop met het blote oog goed te zien is, is orion, maar die zie je door de beperkingen van het menselijk oog enkel in zwart-wit. Hetzelfde geldt voor het dichtsbijzijnde sterrenstelsel Andromeda. Wel met het blote oog te zien, maar heel flauw en ook enkel in zwart-wit.

Daarentegen zijn de planeten, en natuurlijk onze maan, wel goed te zien, visueel. Wel met de juiste oogstukken en vergroters. Ook hier is het nodig je verwachtingen te temperen: die high def close-up foto's van jupiter of saturnus waarmee vaak geadverteerd wordt met telescopen: zo ga je ze niet zien. Sterker nog: het is onmogelijk om die zo gedetailleerd te zien, vanwege het feit dat elke telescoop op aarde onderhevig is aan de beperkingen van de atmosfeer. Tot een bepaalde vergroting is het onmogelijk om nog een scherp beeld te krijgen. Dit is ook de reden dat de meeste telescopen hoog boven zeeniveau staan (minder km's aan atmosfeer) en waar de atmosfeer rustig is. Zie als voorbeeld Chili.

Ikzelf kan hier desondanks toch van genieten. Met visuele observatie gaat het mij persoonlijk minder om wat ik zie, maar meer om wat het betekent wat je ziet. Als je geinteresseerd bent in astronomie, dan zul je ongetwijfeld begrijpen wat ik daarmee bedoel.

Astrofotografie

Astrofotografie

Astrofotografie is onder te verdelen in 3 takken van sport: Planetary, nevels en DSO’s. DSO staat voor “Deep Space Object”. Qua fotografietechniek zijn er 2 grote stromingen: kleurenfotografie en monofotografie.

Planetary
Planeten fotograferen is het “makkelijkst” om mee in te stappen. Astrofotografie is echt een stijle leercurve in het algemeen, dus ik adviseer eigenlijk iedereen om te beginnen met jupiter, saturnus, mars e.d. op de foto te zetten. Qua hardware kun je hiermee ook met de minst hoge kosten uit te voeten. Plus je leert goed de telescoop, mount en cameratechnieken kennen. Onderschat deze leercurve niet. Voor het fotograferen van planeten geniet een GoTo (tracking) mount de voorkeur. Een azimutale mount is hiervoor geschikt (hierover later meer)

Het voordeel van planetenfotografie, is dat planeten vrij heldere objecten zijn die veel licht reflecteren. Je hebt dus geen superdure camera nodig om de mooiste foto’s te kunnen maken. Ook heb je geen montering nodig die extreem nauwkeurig objecten volgt. De sluitertijden van je camera zijn namelijk erg kort: een camera met een hoge FPS geniet hier dan de voorkeur. Tevens is een kleurencamera hier meer dan voldoende.

Nevels en DSO’s
Hier wordt het lastig. Nevels en DSO’s geven zulk flauw licht weg, dat je een hele lange sluitertijd moet gebruiken om maar genoeg licht op te kunnen vangen voordat je een mooie scherpe foto krijgt. Om je een idee te geven; voor sterrenstelsel M101 gebruik ik een sluitertijd van 10 minuten(!) per foto, en maak ik 20 foto’s die ik naderhand over elkaar heen leg om tot de maximale kwaliteit te komen.

Wat hier belangrijk is, is dat je een gemotoriseerde montering hebt die de draaiing van de aarde compenseert. Want zou je dit niet doen, dan heb je met een foto die een sluitertijd heeft van 10 minuten, enkel een veeg op de foto gezet. Het beeld verschuift namelijk. Maar dat is niet alles, want de sterrenhemel verschuift namelijk niet ogenschijnlijk in een rechte lijn, maar in een zekere draaiing. Deze draaiing is afhankelijk van de plek op aarde waar je je op dat moment bevindt. Hiervoor zijn equatoriale monteringen ontworpen: deze volgt de sterrenhemel onder een hoek, afhankelijk van waar je op dat moment op aarde bent. In Nederland is dit ongeveer 53 graden noorderbreedte. De mount stel je dan in onder een hoek van 53 graden. Dit is ook het verschil met een azimutale mount: deze kan niet van zichzelf onder een hoek worden afgesteld. Hierdoor ben je beperkt tot het fotograferen met een snelle sluitertijd, want bij een lange sluitertijd treed “field rotation” op. Dit is niet te corrigeren met software, omdat het effect binnen hetzelfde sluitermoment plaatsvindt.

Op een azimutale mount kun je dan wel weer een “wedge” maken, waardoor het praktisch een equatoriale mount wordt, maar laten we het niet nóg ingewikkelder maken

.

Kleurenfotografie vs monofotografie
Om dit verschil te begrijpen, moet je eerst weten hoe een pixel tot stand komt.

Simpel gezegd heeft 1 pixel van een camerasensor 4 vlakken: 1 vlak dat rood licht registreert, 1 vlak dat blauw licht registreert en 2 vlakken die groen licht registreren. Valt een foton (=1 lichtdeeltje) met de frequentie van rood licht vanuit een sterrenstelsel miljarden hiervandaan op het vlak van de camera dat blauw licht registreert, dan is het rode lichtdeeltje voor altijd verloren. Deze wordt niet door de camera geregistreerd. Logischerwijs kom je dan tot de conclusie dat de kans dat dit rode lichtdeeltje op het deel van de sensor valt dat rood licht registreert, 25% is. Hetzelfde geldt voor blauw en voor groen is dit 50%, omdat hier 2 vlakken voor zijn.

Dit betekent dus dat een kleurencamera in efficiency statistisch slechts 25% van al het rode licht registreert. Alsook voor blauw, en voor groen 50%. Overdags, bij normale foto’s, maakt dit niet uit: er is immers licht in overvloed dus dat verschil ga je nooit merken. Echter, voor het flauwe licht uit de ruimte dan dit net het verschil maken tussen een mooie foto, en een extreem mooie foto. Maar hoe kun je die efficiëntie vergroten? Hier komt de mono camera om de hoek kijken.

Een mono camera maakt geen onderscheid in kleuren. Hij registreert de lichtintensiteit en that’s it. Een foto gemaakt door een mono camera is dus in de basis ook zwart-wit.

Met een mono camera maak je kleurenfoto’s, door filters, speciale software en heel veel geduld te gebruiken. In het voorbeeld van het rode licht: als ik een filter voor mijn mono camera zet die al het licht blokkeert, behalve rood licht, dan zal mijn camera nagenoeg ál het rode licht dat de filter doorlaat, opvangen, en niet slechts 25%. Uiteindelijk maakt je mono camera dan een zwart-wit compositie van rood licht. Herhaal dit proces voor blauw en groen licht, ken in (bijvoorbeeld) Photoshop de bijbehorende kleur toe bij de juiste zwart-wit compositie, leg deze 3 foto’s over elkaar heen en tadaa: een kleurenfoto met de hoogst haalbare efficiëntie.

Dit proces is niet alleen in fotograferen langzaam, maar ook met de nabewerking. In de mooiste astrofoto’s die je op internet ziet zit uren en uren, soms zelfs dagen aan werk. Sommige foto’s bestaan uit honderden onderliggende foto’s van elk tot wel 10 minuten(!), nog los van alle nabewerking. De hoeveelheid passie, motivatie en toewijding die achter zulke foto’s schuilt… is echt onvoorstelbaar.

Dit laatste is echt voor de gevorderde astrofotograaf. Tenzij je écht weet wat je doet, kun je het beste beginnen met kleurenfotografie.

Wat is handig om mee te beginnen?
Naast je budget is het vooral heel erg afhankelijk van de tijd en toewijding die je erin wilt steken. Realiseer je dat het zonder geavanceerde apparatuur altijd buiten is, laat, veel gedoe met opzetten etc. Het is superleuk, maar het vraagt toewijding.

In principe adviseer ik iedereen om te beginnen met een dobsonian telescoop met een opening van 150mm - 200mm en bij voorkeur met een microfocusser om in een later stadium wat fotografie mee te kunnen doen. Een Dobson is makkelijk te bedienen, wel lomp-achtig (kun je gelijk wennen aan het echte werk) en ze behouden goed hun waarde. Een Dobson is azimutaal wat dus inhoudt dat je er geen DSO’s mee kunt fotograferen. MUV Orion, Paleides en Andromeda. De maan en de planeten als Jupiter, Saturnus, Venus en Mars liggen dan wel binnen handbereik! Een Dobson is een spiegeltelescoop en moet af en toe wel gecollimeerd (=afgesteld) worden. Is met een laser-collimator 5 minuten werk.

Als je begint met visuele observatie, is het belangrijk goede kwaliteits oogstukken te gebruiken in combinatie met een goede barlow lens. Een barlowlens vergroot het beeld een X-factor ongeacht welk oogstuk gebruikt. Dus stel je hebt 3 oogstukken met elk een andere vergroting en je hebt 1 barlow die bijvoorbeeld 3x vergroot, dan kun je al met 6 verschillende vergrotingen observeren. En dat is ruim voldoende om mee te beginnen. Een televue barlow of powermate is wel een aanrader, met name de powermate omdat deze ook heel goed van pas komen met astrofotografie. Bij voorkeur minimaal 2.5x vergroting. 1.25” is voldoende. Oogstukken (oculairs) zijn van meerdere merken prima, zolang ze maar “argon purged” zijn.

Bovenstaand is tweedehands te vinden voor zo’n €500,- - €750,-. Nieuw zit je al snel op de €1500,-.

Dit zijn best forse bedragen, maar laat je niets wijsmaken: voor minder dan €500,- ga je tegen een teleurstelling aanlopen. Aan de positieve kant: astronomie spul is zeer waardevast. Tweedehands nieuw eigenlijk steevast minimaal 70% van de nieuwwaarde. Ongeacht wat het is. Alles wat je tweedehands aanschaft ga je misschien 10% op achteruit, mits je er netjes voor zorgt.

Ik denk dat dit de basis wel aardig omvat. Ik heb echt ontzettend veel overgeslagen, maar het moet enigszins behapbaar blijven. Zo zou ik nog de diepte in kunnen over de verschillende soorten telescopen (spiegel, lenzen, compound, RC etc), maar dat laat ik voor nu even achterwege.

Mochten er specifieke vragen zijn, stel ze gerust! Ik beantwoord ze graag!

Edit: Mocht je budget groter zijn dan 1500 euro, dan kun je al wel een stapje hoger naar een EQ5 (equatoriaal) GoTo mount in combinatie met een spiegel- of lenzentelescoop.

Laatst bijgewerkt door _San87_ op 13-11-23 20:43, in het totaal 1 keer bewerkt

**Geplaatst**: 13-11-23 20:33

Re: Bokkers met een telescoop?

Geplaatst: 13-11-23 20:33

Wat leuk dat je zo geïnteresseerd bent in astrologie. Ik ben vissen met ascendant tweelingen. Maar doe er zelf niks mee.

**Geplaatst**: 13-11-23 20:39

Geplaatst: 13-11-23 20:39

Het is iets dat ik nog graag zou willen doen. In Frankrijk is het stikdonker zonder strooilicht met mooie sterrenhemel. Maar ja ooit denk ik

als ik de bedragen zo zie waar je mee moet beginnen.
Het fascineert me wel altijd

Ik heb geprobeerd het boeiende verhaal hierboven te begrijpen maar helaas -O-

mijn hersens werken niet mee. Vooral waar je mee kunt beginnen begrijp ik niet veel van.

Sorry

**Geplaatst**: 13-11-23 20:46

Re: Bokkers met een telescoop?

Geplaatst: 13-11-23 20:46

Wat begrijp je niet? Dan kijk ik of het meer Jip en Janneke kan. Dobson/Dobsonian is een type telescoop/mount combinatie

.

**Geplaatst**: 13-11-23 20:47

Geplaatst: 13-11-23 20:47

Urbanus schreef:
Wat leuk dat je zo geïnteresseerd bent in astrologie. Ik ben vissen met ascendant tweelingen. Maar doe er zelf niks mee.

Ik ben waterman! Vriendjes?