Een travalje

Moderators: Essie73, NadjaNadja, Muiz, Telpeva, ynskek, Ladybird, Polly

Toevoegen aan eigen berichten
 
 
Sammie

Berichten: 71592
Geregistreerd: 04-06-03

Een travalje

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 08-11-07 22:24

Op verzoek:
Het is een eerste opzetje, ik zou eens in de boeken moeten duiken en volgens mij kan ik ook wel aan een foto komen als het weer hier wat beter wordt Nagelbijten / Gniffelen


Een travalje, soms ook wel bekend als hoefstal, is van oorsprong een houten constructie waarin het (boeren)paard vastgezet konden worden om te worden bekapt en beslagen door de hoefsmid. Het paard werd vastgezet in deze constructie, door middel van ijzeren kettingen konden, door de staljongens, de hoeven worden opgetild. De hoefsmid spaarde zijn rug en liep zo geen risico om een trap te krijgen en het paard kon ook niet weglopen. De travalje stond vlakbij de hoefsmederij, meestal in dezelfde richting van de gevel. Een enkeling had er binnen een staan, maar de meeste travalje’s stonden in de open lucht, waarvan sommige overdekt waren.

Later werden de travalje's ook van ijzer gemaakt. De houten travalje's bestaan haast niet meer, In de vroege 19de eeuw had vrijwel elk dorp op Schouwen-Duiveland (Zeeland) er een, in Haamstede (Zeeland) staat er nog een dubbele in het dorpscentrum. Deze is niet meer compleet, er missen enkele houten balken. Het uit de hand beslaan van de paarden kwam in zeeland vrijwel niet voor.

Oorsprong woord
Het woord ‘travalje’ is een verbastering van ‘travaille’ van het Franse werkwoord ‘travailler’ = arbeiden, werken: in feite dus een werkplaats(je)

Oorsprong travalje
De travalje is van oorsprong waarschijnlijk Frans. De Franse legers voerden met een kar een mobiele travalje met zich mee, zodat de paarden onderweg door een hoefsmid gedaan konden worden. De paarden werden daarvoor in Nederland gewoon aan de muur van de boerderij vastgezet.

Andere benamingen/ beschrijving
Noodstal
Hoefstal
Travalje
Travaille
Travaelge
Stravalje (Zeeuwse uitspraak)

Bronnen:
http://fotonoordbeveland.web-log.nl/noo ... aljes.html
http://www.stichtingmonumenten.nl/travaljehaamstede.htm
http://www.leidschendam-voorburg.nl/sma ... tm?ID=3806

BartVB
Eigenaar

Berichten: 42346
Geregistreerd: 08-01-01
Woonplaats: Arnhem

Re: Een travalje

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-11-07 17:56


Anoniem

Re: Een travalje

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-11-07 18:04

Ik denk persoonlijk dat alleen Schouwen-Duiveland te vernoemen te weinig is. Travaljes stonden namelijk door heel Zeeland en West-Vlaanderen Knipoog Clown

Overigens zijn er nog wel legio losse travaljes die door Belgen smeden gebruikt worden Lachen Zal ook eens gaan zoeken naar wat linkjes.

Overigens ben ik van mening dat Stravalje niet 'Zeeuws' is, maar eerder Schouws dan ofzo? Bedoel, wij hier van Zeeuws-Vlaanderen zeggen gewoon Travalje... dus ik zou het woord Stravalje gewoon zo laten, en niet speciaal de toevoeging Zeeuws erachter Clown

Ik heb trouwens lopen zoeken, maar het is niet speciaal Zeeuws ofzo, maar eerder gewoon ouderwets, dacht ik eigenlijk al, kon me niet voorstellen dat dat iets speciaal Zeeuws was Lachen Alleen werd en wordt het hier wat meer gebruikt.
Friesland : http://www.riedo.nl/hoefstal.htm
Overijssel : http://home.hccnet.nl/hvanheerde/vanhee ... 1-1928.htm

Sammie

Berichten: 71592
Geregistreerd: 04-06-03

Re: Een travalje

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 09-11-07 21:15

Maya schreef:
Ik denk persoonlijk dat alleen Schouwen-Duiveland te vernoemen te weinig is. Travaljes stonden namelijk door heel Zeeland en West-Vlaanderen Knipoog Clown

Ze werden door heel Nederland gebruikt, voor zover mijn kennis gaat. (maar miss. niet in elk dorp) Ik weet alleen dat er in Haamstede nog een staat en dus binnenkort een nieuwe in Noordwelle. Als er mensen zijn die weten waar er nog meer oude travalje's staan of hoe het in het rest van land was 'verdeeld' dan kan dat er in verwerkt worden.

Een verwijs naar Belgische travalje's is misschien ook wel leuk. Ja

Weer laat het helaas niet toe om van het weekend even naar Haamstede te rijden, maar misschien heb ik nog wel ergens een foto waarop een ijzeren, verplaatsbare travalje staat.

klien

Berichten: 2130
Geregistreerd: 21-08-03
Woonplaats: Heemskerk

Re: Een travalje

Link naar dit bericht Geplaatst: 10-11-07 14:01

Heb je hier misschien wat aan? Niet de beste kwaliteit, maar wellicht bruikbaar: Een ijzeren verplaatsbare travalje in gebruik met een Belgisch trekpaard.
Foto's van mezelf.

http://www.mijnalbum.nl/Album=LP6FD6QO

Sammie

Berichten: 71592
Geregistreerd: 04-06-03

Re: Een travalje

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 10-11-07 14:41

Wat mij betreft perfect Ja
Ik zou alleen denken dat deze van hout is. Vooral de tweede foto laat goed zien hoe zo'n ding werkt.

klien

Berichten: 2130
Geregistreerd: 21-08-03
Woonplaats: Heemskerk

Re: Een travalje

Link naar dit bericht Geplaatst: 10-11-07 17:03

Hij is van ijzer en helemaal verroest, vandaar de kleur Lachen

_Eveline

Berichten: 2283
Geregistreerd: 15-05-06
Woonplaats: Wageningen

Re: Een travalje

Link naar dit bericht Geplaatst: 10-11-07 17:09

Aha! Ik heb me altijd al afgevraagd wat dat houten ding nou was op de stal van mijn 'verzorg'paard. Haha!

meredith
Berichten: 1451
Geregistreerd: 10-02-07

Re: Een travalje

Link naar dit bericht Geplaatst: 10-11-07 17:11

Afbeelding


er zijn er genoeg. klanten van hoefsmeden die zo,n hoefstal hebben maken hem na.

Op hekelingen staat er als het goed is ook nog een orginele.

klien

Berichten: 2130
Geregistreerd: 21-08-03
Woonplaats: Heemskerk

Re: Een travalje

Link naar dit bericht Geplaatst: 10-11-07 17:17

Ik heb me laten vertellen dat het touw nodig is om het paard te helpen de hoef op te tillen, omdat ze daar zelf moeite mee hebben. De smid doet dat liever niet zelf om zijn rug te sparen.
Leuk Meredith, foto van de andere kant genomen Ja

meredith
Berichten: 1451
Geregistreerd: 10-02-07

Re: Een travalje

Link naar dit bericht Geplaatst: 10-11-07 18:03

als je zo,n paard in dat ding heb staan, en meestal gaan ze erin omdat ze anders niet te benaderen zijn of het moet een belg zijn die geen voetje wil geven, weet je niet wat je meemaakt. Ze gaan hangen en proberen te springen , staan te slaan en proberen om te vallen.Dood eng. Hyper!

En dat touw doen ze met een lus om het been en tillen dan de voet op en met een slag om de achterstang houd een ander de voet(touw) vast en zo kan het paard bekapt of beslagen worden.
Zo,n belg weegt al gauw 1000 kg die wil je echt niet op je rug hebben.

Sammie

Berichten: 71592
Geregistreerd: 04-06-03

Re: Een travalje

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 10-11-07 19:20

Vroeger gingen alle paarden daarin en destijds liepen er vrijwel alleen formaat Boerenknol op het land, ongeacht of het dier wel of niet te benaderen was. En ik kan mij voorstellen dat zo'n hoefsmid na 3 van zulke boerenknollen voeten qua formaat dat zíjn rug gebroken was, dat hij liever zo'n ding gebruikt en dus geen hang en duwwerk op z'n rug.

Sammie

Berichten: 71592
Geregistreerd: 04-06-03

Re: Een travalje

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 10-11-07 20:12

Een travalje, ook wel bekend als hoefstal, is van oorsprong een houten constructie waarin het (boeren)trekpaard vastgezet kon worden om te worden bekapt en beslagen door de hoefsmid. Het paard werd vastgezet in deze constructie waarbij hij aan de voor-, zij- en achterkant werd begrensd door houten balken. Eenmaal vastgezet in de travalje kon het paard er vrijwel niet meer uit. Door middel van ijzeren kettingen (soms werden touwen gebruikt) konden, door de staljongens, de hoeven worden opgetild. Deze kettingen gingen eenmaal om het been en werden dan op de houten balk getild om dan de ketting nogmaals om het been en de houten balk te draaien. De hoefsmid kon zo de hoef bekappen en/of beslaan zonder het risico te lopen om een trap te krijgen of het volle gewicht van het paard op zich te krijgen.

De travalje stamt van halverwege de 18de eeuw en stond vlakbij de hoefsmederij, meestal in de lengterichting als de gevel. Een enkeling had er één binnen staan, maar de meeste travalje’s stonden in de open lucht, waarvan sommige overdekt waren. De oorspronkelijke houten travalje's bestaan haast niet meer, de huidige travalje’s zijn meestal van ijzer gemaakt en nagenoeg allemaal verplaatsbaar en wordt soms nog gebruikt voor het trekpaard en/of lastige paarden en bij dorpevenementen.

Travalje’s werden in Nederland en België gebruikt, in grote delen van Zeeland en een gedeelte van Zuid-Holland had de travalje vaak een centrale functie in het dorp. In Haamstede (Zld) en Tholen (Z-H) staat er nog een dubbele in het dorpscentrum. Die van Haamstede is overkapt en i.i.g. niet meer compleet, er missen enkele houten balken. Oorspronkelijke (enkelvoudige) travaljes, al dan niet compleet, zijn nog te vinden in o.a. Kats (Zld), Kortgene (Zld), Dirksland (Z-H), Midden-Beemster (N-H) en Beesd (Gld).

Oorsprong woord
Het woord ‘travalje’ is een verbastering van ‘travaille’ van het Franse werkwoord ‘travailler’ = arbeiden, werken: in feite dus een werkplaats(je)

Oorsprong travalje
De travalje is van oorsprong waarschijnlijk Frans. De Franse legers voerden met een kar een mobiele travalje met zich mee, zodat de paarden onderweg door een hoefsmid gedaan konden worden. De paarden werden daarvoor in Nederland gewoon aan de muur van de boerderij vastgezet.

Andere benamingen o.a.:
Noodstal
Hoefstal
Travaille
Travaelge
Stravalje

Bronnen:
http://fotonoordbeveland.web-log.nl/noo ... aljes.html
http://www.stichtingmonumenten.nl/travaljehaamstede.htm
http://www.leidschendam-voorburg.nl/sma ... tm?ID=3806
http://www.ariege.nl/bordes.php

foto
Afbeelding




Zo dan Lachen Ik heb Hekelingen niet vermeld omdat ik daar geen bron voor kon vinden en ik al redelijk veel plaatsjes heb vermeld in Zuid-West Nederland. Misschien is het wel leuk als iemand kan bevestigen van oorspronkelijke houten travalje's meer in het Oosten van het land.

Ben zo vrij geweest om een foto erbij te kiezen, als klien dat niet erg vindt.

klien

Berichten: 2130
Geregistreerd: 21-08-03
Woonplaats: Heemskerk

Re: Een travalje

Link naar dit bericht Geplaatst: 11-11-07 14:23

Leuk artikel. Ik zal eens rondvragen of er meer oostelijk van het land ook nog oorspronkelijke travaje's staan.
Foto is uiteraard prima, daar had ik ze voor neergezet. Paard heet Polleke (hoeft niet vermeld) Haha!

Sammie

Berichten: 71592
Geregistreerd: 04-06-03

Re: Een travalje

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 14-11-07 22:59

Anders kan dat er altijd nog bijgezet worden Lachen

Wat vinden de Mod's ervan?

Eline

Berichten: 72937
Geregistreerd: 07-10-03
Woonplaats: Delft

Re: Een travalje

Link naar dit bericht Geplaatst: 15-11-07 17:21

Geen mod, maar vind hem helemaal prima Ja Wat mij betreft kun je hem zelf in de wiki zetten Lachen

Eline

Berichten: 72937
Geregistreerd: 07-10-03
Woonplaats: Delft

Re: Een travalje

Link naar dit bericht Geplaatst: 19-11-07 16:52


izzy1985

Berichten: 2679
Geregistreerd: 22-12-05
Woonplaats: Kr'dieke

Link naar dit bericht Geplaatst: 12-04-09 13:05


Eline

Berichten: 72937
Geregistreerd: 07-10-03
Woonplaats: Delft

Re: Een travalje

Link naar dit bericht Geplaatst: 13-04-09 15:35

Ik heb de link toegevoegd izzy, merci! :)