Ik ga er niet mee fokken DUS ballen eraf?

Moderators: Coby, balance, Dyonne, Sica, C_arola, Neonlight, Firelight

Toevoegen aan eigen berichten
 
 
utjelover

Berichten: 743
Geregistreerd: 30-05-05
Woonplaats: Brakel

Re:

Link naar dit bericht Geplaatst: 21-06-06 12:29

Lusitana schreef:
utjelover schreef:
Hij hoort gewoon lekker in de wei. Lekker kunnen ontspannen. Dat is toch waar wij paarden voor hebben?

Daar heb ik schapen voor, om een wei te vullen. Paarden heb ik gewoonlijk om op te rijden.



Oke

Lusitano

Berichten: 2906
Geregistreerd: 13-09-02
Woonplaats: Wormerveer

Re:

Link naar dit bericht Geplaatst: 21-06-06 13:18

Lusitana schreef:
utjelover schreef:
Hij hoort gewoon lekker in de wei. Lekker kunnen ontspannen. Dat is toch waar wij paarden voor hebben?

Daar heb ik schapen voor, om een wei te vullen. Paarden heb ik gewoonlijk om op te rijden.


Wij hebben schapen om heerlijke shoarma van te maken

Komen de hengsten en merries in Portugal wel eens uit de stal buiten het moment dat ze aan het werk gaan? Wat is jouw mening omtrent het huisvesten van paarden?

Lusitana

Berichten: 22672
Geregistreerd: 26-10-04
Woonplaats: buiten Grandola, Alentejo, portugal

Re:

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 21-06-06 15:41

Ik heb geen mening hoe iemand zijn paard moet houden, Lusitano, dat moet ieder voor zich weten, maar een paard kopen om hem in de wei te zien, lijkt me bepaald onlogisch.
Ik weet dat betreffende poster het niet zo bedoelde...

Ik heb bladzijden terug uitgebreid verteld dat hier net zo divers paarden gehouden wordt als in Nederland.
En dat buiten staan in de zon en gestoken en leegegzogen worden door insecten niet echt boven aan de lijst staat van paardengeluk. Desalniettemin komen de meeste paarden wel buiten of gaan op z´n minst los, buiten het rijden om.

Ik wil bepaald geen discussie starten over wat beter is. Dat is voor elk paard verschillend. Dat geldt overigens ook voor het castreren.
Ik vind alleen dat men niet moet denken "een paard is alleen gelukkig als het altijd in de wei staat"
en "een paard is alleen gelukkig als het geen ballen meer heeft, of, als het wel ballen heeft, hij continue sex kan hebben"
Ik wil dat men bewuster nadenkt over dingen, that´s all.

Oh en mijn persoonlijke mening over huisvesting? Een stal van 3 x 3 is veel te klein voor een paard. Toch is dat de standaardmaat in Nederland (waar de paarden ook nog eens een stuk groter zijn dan gemiddeld) en vinden jullie het heel gewoon.
Hier zijn de stallen veel groter en kunnen ze bijna altijd over een onderdeur kijken. Ik heb nog geen stalgebouw gezien waar ze op een gang uitkeken.
Verder is het per paard verschillend. Mijn paarden liepen de meeste tijd los, in de vallei (dus geen omheining) en ´snachts op stal. Omdat ze dat wilden. Er lopen nl wilde zwijnen en wolven hier.
Maar een volgend paard wil misschien helemaal niet van stal, of helemaal niet op stal...

Cer

Berichten: 31640
Geregistreerd: 22-10-01

Re:

Link naar dit bericht Geplaatst: 21-06-06 15:55

Ik denk dat een paard zeker wel gelukkiger is alstie in de wei staat. Iig in een paddock oid.

hetzelfde geldt omgekeerd. Is een hengst ongelukkiger als je em ruint? (dan even niet denkende aan 'ja die ballen zijn natuurlijk' oid).

Een paard kopen OM hem in de wei te zetten lijkt onlogisch. Een paard verkopen omdat het alleen nog in de wei kan lijkt mij nog onlogischer....

Op zn minst los, buiten het rijden om, vind ik wat magertjes eigenlijk...

Barcelano

Berichten: 3724
Geregistreerd: 21-10-04
Woonplaats: Dordrecht

Re: Ik ga er niet mee fokken DUS ballen eraf?

Link naar dit bericht Geplaatst: 22-06-06 00:58

Zoals ik al zij heb er geen moeite mee dat de mijne niet bij andere paarden samen in ene paddock kan of wei.
Hij kan wel gewoon neuzen met zijn buurman:)

Hoeveel "Sportpaarden"Zien de wei of worden met andere paarden losgegooid....vrij weinig.......

wij mensen zullen toch nooit weten hoe onze paarden precies denken.
mischien denkt dat ene sportpaard wat niet samen los mag wel van klote mensen ik wil met me maatje spelen.....

Of denkt dat ene paard in die kudde die op de wei staat wel van haal me hier vandaan....Ik wordt gek ik wil op mezelf;)

Lusitana

Berichten: 22672
Geregistreerd: 26-10-04
Woonplaats: buiten Grandola, Alentejo, portugal

Re:

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 22-06-06 01:04

Ik denk niet dat je een volwassen hengst een plezier doet met een operatie. En ik denk ook dat het zijn trots kwijt raakt en iets breekt in hem. Anders hoefde je niet te castreren...dat gedrag is gewenst, dat onderdanige. Als het gedrag niet veel veranderd...en die kans is groot bij een volwassen hengst, waarom zou je dan castreren? En, als het al een supermak dier is (we hebben het hier over Iberische paarden met name) waarom castreren, want dan hoeft het dus niet in verband met gedrag...
En echt niet alle paarden zijn gelukkig in de wei (ik ken er genoeg die totaal gestressed raken) en een paard dat niet in de wei komt, hoeft niet persee ongelukkiger te zijn.
En terwijl jullie zo vechten om een paard dan zogenaamd zo "natuurlijk" mogelijk te houden (niks natuurlijks aan koeienweides trouwens), hebben jullie geen probleem met tegennatuurlijk castreren... Beetje dubbel.

Voor de duidelijkheid, ik ben niet tegen castratie op zich. Ik ben tegen castreren voor de verkeerde redenen en tegen het castreren van volwassen paarden, waarvan je weet dat ze mak van aard zijn. Een "rotknol" (lees onbetrouwbaar/gevaarlijk) mag van mij ook echt wel gecastreerd of gedood.

Barcelano

Berichten: 3724
Geregistreerd: 21-10-04
Woonplaats: Dordrecht

Re: Ik ga er niet mee fokken DUS ballen eraf?

Link naar dit bericht Geplaatst: 22-06-06 01:10

Mischien is dat de reden dat een ruin stabieler is of rustiger ze zijn gekrenkt in hun ego.......

Als een mens gecatereerd is hoe vaak hoor je dan niet dat ze zich minder voelen.

Idemdito bij vrouwen als er door ernstig iets borsten moeten laten verwijderen dan voelen er een hoop zich minder vrouwlijk....

waarom niet zo bij dieren

Lusitana

Berichten: 22672
Geregistreerd: 26-10-04
Woonplaats: buiten Grandola, Alentejo, portugal

Re:

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 22-06-06 01:14

De hormonen van de vrouw zitten niet in de borsten, dat even voorop en een mens is geen dier. Een mens heeft een heel andere sexdrive dan een paard.

Barcelano

Berichten: 3724
Geregistreerd: 21-10-04
Woonplaats: Dordrecht

Re: Ik ga er niet mee fokken DUS ballen eraf?

Link naar dit bericht Geplaatst: 22-06-06 01:20

Ik bedoel er meet te zeggen.dat als een mens zo kan denken waarom een paard niet.

En komen hormonen niet ergens vanuit de hersenen??

Yabloko

Berichten: 1440
Geregistreerd: 08-09-05

Re:

Link naar dit bericht Geplaatst: 22-06-06 02:22

Lusitana schreef:
Ellende schreef:
Ik denk toch dat het een kwestie van 'gewoonte van het land' is. In Nederland 'rijd iedereen nu eenmaal op ruinen en merries' en zijn hengsten een uitzondering. De enige hengsten die 'men' kent zijn de hete KWPN'ers, en daar hebben stalhouders die de 'geen hengsten' regel aanhouden waarschijnlijk hun slechte ervaringen mee opgedaan. Als mensen al verschillende ruinen gehad hebben, en van hun leven nog nooit een hengst hebben meegemaakt, is de keuze voor een barokke ruin 'logischer' dan die voor een barokke hengst.

Klinkt heel logisch, maar waarom dan geen twenter kopen en castreren ipv van een volwassen paard die operatie laten ondergaan?

Toen ik in Nederland woonde vond ik het ook allemaal gewoon, hoor, castreren, maar als je dan in een anti-castratie land woont, ga je er andere tegen aan kijken en is het allemaal zo logisch niet meer. Vandaar deze discussie om achter de motivatie van mensen te komen, om ze ook even na te laten denken over iets wat zo logisch lijkt, maar het helemaal niet is!
Zeker als het zulke zachtaardige doetjes betreft.


Hiermee insinueer je dus dat de hele nederduitse paardenfokkerij drastisch karaktergerichter moet fokken. Zodat het gros van de Ned/Duitse/Eng/Franse/Belgische hengsten net zo koel is als de Iberische. daar gaat tijd overheen. Ik vind het wel een mooi idee, wie ziet er nou niet graag een prachtig uitgegroeide hengst?
Echter denk ik niet dat het ooit tot uitvoering komt, de Iberische cultuur en de Ned. cultuur zijn zo verschillend in ritme en levensstijl. Net zoals Indonesiërs genieten van sambal, stromen mij de tranen over de wangen bij het eten van een rijsttafel, en zal ik minder gauw op een hengst stappen voor een ontspannen buitenritje.

Yabloko

Berichten: 1440
Geregistreerd: 08-09-05

Re: Ik ga er niet mee fokken DUS ballen eraf?

Link naar dit bericht Geplaatst: 22-06-06 02:49

Lusitana schreef:

Ik denk niet dat het handig is om landen te bepreken. Je kunt niet iedereen over een kam scheren.


Ik citeer
De verkoop loopt niet vlot omdat het hele dure paarden zijn en men in Nederland voor een dubbeltje op de eerste rang wil staan

Leg zelf dan ook het scheermes weg

Lusitana

Berichten: 22672
Geregistreerd: 26-10-04
Woonplaats: buiten Grandola, Alentejo, portugal

Re:

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 22-06-06 11:31

Alles even in de context houden. Dat was een reactie op een aanval waarom de hengsten zo lang te koop staan op mijn site alsof ik graag wilde dat mensen hengsten kochten omdat ik ze anders niet kwijtraakte. Oog om oog tand om tand. Als iemand mij een sneer geeft, kan hij er een terug verwachten.

Lusitana

Berichten: 22672
Geregistreerd: 26-10-04
Woonplaats: buiten Grandola, Alentejo, portugal

Re:

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 22-06-06 11:39

Paraat schreef:

Hiermee insinueer je dus dat de hele nederduitse paardenfokkerij drastisch karaktergerichter moet fokken.

Is het dan beter dat men op onmogelijke paarden (van welk geslacht dan ook) moet rondrijden omdat de fokkerij weinig aandacht besteed aan inborst (en erfelijke gebreken, maar dat terzijde)? Dat een Anky rustig van d´r knol wordt gegooid en ledematen breekt? En dan heb je het, volgens velen, over de beste amazone van het land...

Vergelijk het eens met honden. Je gaat toch ook geen valse honden fokken, als ze maar punten halen op shows op uiterlijk? De rest van het land wil een hond als kamaraadje...

Lusitana

Berichten: 22672
Geregistreerd: 26-10-04
Woonplaats: buiten Grandola, Alentejo, portugal

Re: Ik ga er niet mee fokken DUS ballen eraf?

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 22-06-06 12:25

Barcelano schreef:
Ik bedoel er meet te zeggen.dat als een mens zo kan denken waarom een paard niet.

En komen hormonen niet ergens vanuit de hersenen??

Barcelano, als het castreren niks zou doen aan de manlijkheid bij paarden, dan zou castreren helemaal nergens voor dienen en dus onnozel zijn.

Loolapelooza

Berichten: 5911
Geregistreerd: 31-12-01

Re:

Link naar dit bericht Geplaatst: 22-06-06 12:54

In de zaadbal wordt het mannelijk geslachtshormoon, testosteron, gemaakt.

Cer

Berichten: 31640
Geregistreerd: 22-10-01

Re:

Link naar dit bericht Geplaatst: 22-06-06 13:01

Lusitana schreef:
Ik denk niet dat je een volwassen hengst een plezier doet met een operatie. En ik denk ook dat het zijn trots kwijt raakt en iets breekt in hem. Anders hoefde je niet te castreren...dat gedrag is gewenst, dat onderdanige. Als het gedrag niet veel veranderd...en die kans is groot bij een volwassen hengst, waarom zou je dan castreren?

Je moet paarden geen menselijke eigenschappen toedichten. Het zijn namelijk paarden en geen mensen...

Dat zeg je zelf ook
Citaat:
dat even voorop en een mens is geen dier. Een mens heeft een heel andere sexdrive dan een paard.

Je moet jezelf niet tegenspreken...

De sexdrive (en daardoor competitiedrang) bij een dier is hormonaal gestuurd... mensen (en bonobo apen) doen het om een andere reden.

Citaat:
En echt niet alle paarden zijn gelukkig in de wei (ik ken er genoeg die totaal gestressed raken) en een paard dat niet in de wei komt, hoeft niet persee ongelukkiger te zijn.
En terwijl jullie zo vechten om een paard dan zogenaamd zo "natuurlijk" mogelijk te houden (niks natuurlijks aan koeienweides trouwens), hebben jullie geen probleem met tegennatuurlijk castreren... Beetje dubbel.

Wie zijn 'jullie' in dit verhaal eigenlijk?

[quote] Voor de duidelijkheid, ik ben niet tegen castratie op zich. Ik ben tegen castreren voor de verkeerde redenen en tegen het castreren van volwassen paarden, waarvan je weet dat ze mak van aard zijn. /quote]
Wat zijn verkeerde redenen?

Lusitana

Berichten: 22672
Geregistreerd: 26-10-04
Woonplaats: buiten Grandola, Alentejo, portugal

Re: Ik ga er niet mee fokken DUS ballen eraf?

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 23-06-06 00:06

Er zijn veel manieren waarop je een paard kunt breken.Ook een paard heeft gevoel van eigenwaarde, dat is niet alleen een menselijke eigenschap.
De sexdrive, ja, dat zeg ik, ze hoeven geen sex voor het plezier, en daarin verschillen ze van mensen. Weet niet waarom je dat herhaald?
"Jullie" is wie zich aangesproken voelt.
De verkeerde reden:zie de titel van het topic, bv.
Voor de rest heb ik geen zin om mezelf te herhalen.

Yabloko

Berichten: 1440
Geregistreerd: 08-09-05

Re:

Link naar dit bericht Geplaatst: 23-06-06 00:30

Lusitana schreef:
Alles even in de context houden. Dat was een reactie op een aanval waarom de hengsten zo lang te koop staan op mijn site alsof ik graag wilde dat mensen hengsten kochten omdat ik ze anders niet kwijtraakte. Oog om oog tand om tand. Als iemand mij een sneer geeft, kan hij er een terug verwachten.


En zo is het einde zoek, want de ene keer wordt scheren afgedaan, en de andere keer doe je het zelf.
! Je bent alleen maar menselijk, maar vraag dan niet van anderen het niet te zijn. Tuurlijk moet je jezelf verdedigen, maar dan wel fair.

Verder lijkt het me dat dit een kwestie is van Iberisch vs. "koud europees" om het zo maar even te noemen, dus je verzoek het alleen over Iberisch te laten gaan maakt het een onmogelijke discussie.

En dat er niet wordt gecastreerd betekent niet dat elke iberische hengst een snoepje is, net als dat niet iedere KWPN-er een valse hengst is. Het valt niet te ontkennen dat het in Ned. veelal paardvriendlijker is te castreren.

[edit] Om Cassidy nog even te quoten;
"En toch ben ik een voorstander van het ruinen van hengsten, omdat niet iedereen de kennis heeft om een hengst te houden, de mogelijkheden heeft om een hengst te houden, of iedere moment dat hij met een hengst omgaat even attent is of even stevig in zijn schoenen staat."

Waar je het over had, angst, is een functionele emotie, eentje die (geruind)paard en baas van nare aanvaringen en ongelukken behoudt. Dit betekend geenszins dat de persoon in kwestie niet begaafd genoeg is om een paard te houden, maar zoals men nou eenmaal kiest voor een reu of een teef, kiest men voor een merrie, hengst of een ruin.

Ik zou het verder wel hardstikke leuk vinden om meer hengsten tegen te komen, maar daar is de Ned. cultuur van paardhouderij nou eenmaal niet op gemaakt, en zal het niet worden.

horseyfries
Berichten: 8931
Geregistreerd: 22-08-03
Woonplaats: Lichtaart België

Re: Ik ga er niet mee fokken DUS ballen eraf?

Link naar dit bericht Geplaatst: 23-06-06 09:17

Lusitana schreef:
Er zijn veel manieren waarop je een paard kunt breken.Ook een paard heeft gevoel van eigenwaarde, dat is niet alleen een menselijke eigenschap.
De sexdrive, ja, dat zeg ik, ze hoeven geen sex voor het plezier, en daarin verschillen ze van mensen. Weet niet waarom je dat herhaald?
"Jullie" is wie zich aangesproken voelt.
De verkeerde reden:zie de titel van het topic, bv.
Voor de rest heb ik geen zin om mezelf te herhalen.


Hoeven ze geen sex voor het plezier? Wij hebben een ruin staan die meerdere keren per dag de merrie waar hij bij loopt even pleziert als ze hengstig is, ze vinden het blijkbaar allebei erg leuk...

Loolapelooza

Berichten: 5911
Geregistreerd: 31-12-01

Re: Ik ga er niet mee fokken DUS ballen eraf?

Link naar dit bericht Geplaatst: 23-06-06 11:18

Ja tuurlijk vinden ze dat leuk, maar mag ie er ook op als ze NIET hengstig is???

labe
Berichten: 380
Geregistreerd: 18-10-03

Re: Ik ga er niet mee fokken DUS ballen eraf?

Link naar dit bericht Geplaatst: 23-06-06 11:53

Loolapelooza schreef:
Ja tuurlijk vinden ze dat leuk, maar mag ie er ook op als ze NIET hengstig is???



Hahaha!!
NEE!!! Althans, bij mij niet. Soms heeft mijn ruin het geluk (of de pech) dat er meer dan 1 merrie hengstig is en dan bespringt hij ze letterlijk om en om, zodra de hengstigheid afneemt kan hij een mep van ze krijgen, hele duidelijke taal van de dames die hij dondersgoed verstaat. Ik weet niet of andere merries ook zo reageren, maar buiten de hengstigheid om kan hij toch echt opzouten.
Of het nou zo wenselijk is dat hij het uberhaupt doet is natuurlijk weer een andere discussie.....

Lusitana

Berichten: 22672
Geregistreerd: 26-10-04
Woonplaats: buiten Grandola, Alentejo, portugal

Re: Ik ga er niet mee fokken DUS ballen eraf?

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 24-06-06 13:43

De hengst MAG sex hebben als de merrie het wil en als de dominante hengst het toe zou laten (niet dus) en voor de rest moet hij maar inbinden. Dus waarom niet als een mens bepaald? Maakt voor hem niks uit hoor, of hij het van de merrie niet mag of van de leider.

Citaat:
Verder lijkt het me dat dit een kwestie is van Iberisch vs. "koud europees" om het zo maar even te noemen, dus je verzoek het alleen over Iberisch te laten gaan maakt het een onmogelijke discussie.

Het is geen kwestie van koud europees tegenover iberisch, dat maken jullie ervan. Ik vraag me af waarom men hengsten importeert om ze vervolgens te castreren, bv.

Citaat:
En dat er niet wordt gecastreerd betekent niet dat elke iberische hengst een snoepje is, net als dat niet iedere KWPN-er een valse hengst is. Het valt niet te ontkennen dat het in Ned. veelal paardvriendlijker is te castreren.

De niet snoepie Iberische paarden worden ook hier gecastreerd (of gedood), maar toch lopen er hier veel minder ruinen rond, dus...zijn hengsten wel gewoonlijk lief genoeg om ze hengst te houden...
Ik zie het vaak als gemakzucht, want er zijn oplossingen om een hengst niet geisoleerd te houden en bovendien hoeft isoleren ook niet altijd te betekenen dat ze meteen ongelukkig zijn. Als gezegd, de Iberische paarden zijn veel meer op de mens gericht en vinden alles best, als jij er maar bent.
In ben niet tegen castreren, ik vind castreren van een mak paard onlogish...

Cassidy

Berichten: 75551
Geregistreerd: 08-08-01
Woonplaats: Purmerend

Re: Ik ga er niet mee fokken DUS ballen eraf?

Link naar dit bericht Geplaatst: 24-06-06 13:50

En toch heb ik weleens meegemaakt dat dat makke paard ook als een blad aan een boom om kon slaan. Dus waarom niet logisch? Je haalt daarme wel een extra onzekerheidsfactor weg. Paarden zijn zo al onberekenbaar genoeg.

labe
Berichten: 380
Geregistreerd: 18-10-03

Re: Ik ga er niet mee fokken DUS ballen eraf?

Link naar dit bericht Geplaatst: 25-06-06 20:34

Cassidy schreef:
En toch heb ik weleens meegemaakt dat dat makke paard ook als een blad aan een boom om kon slaan. Dus waarom niet logisch? Je haalt daarme wel een extra onzekerheidsfactor weg. Paarden zijn zo al onberekenbaar genoeg.


Helemaal mee eens, vandaar dat ik ook mijn eerdere post plaatste. Een paard kan nog zo braaf zijn en netjes opgevoed, als ze ergens door geprikkeld worden, dan heb je (meestal) als mens nog maar bitter weinig invloed op ze. De prikkeling kan dus een hengstige merrie zijn, maar ook iets anders, ik denk dat we allemaal wel meer dan eens hebben meegemaakt dat je o zo brave peerd ineens veranderd in een monster omdat het dier ergens van schrikt of ergens door getriggerd word en allemaal kennen we de radeloze angst die dan door je hoofd giert omdat het dier totaal niet meer onder appel staat en je geen flauw idee hebt hoe het gaat aflopen.
Ik kan me ook niet voorstellen dat je een hengst tussen de merries plaatst en hij zich dan "inhoudt" omdat hij heeft geleerd dat dat niet mag. Ik denk dat je als eigenaar mooi de boom in kan en hengstlief er vrolijk op los dekt als het hem (en de merries) zo uitkomt.

Ik vind een hengst een werkelijk prachtige en machtige uitstraling hebben, maar als ik zo links en rechts om heen kijk en luister, dan denk ik dat het toch allemaal niet zo simpel is om een hengst te houden, ook de iberiers niet. En wat mij betreft; ieder paard hoort lekker naar buiten te kunnen, het liefst in een groep en anders dan toch tenminste dat het dier naar buiten kan en andere paarden kan zien of ruiken op veilige afstand of iets anders als speelmaatje bij hem in de wei. Als het lot van een hengst is dat hij eenzame opsluiting in een box krijgt of alleen naar buiten mag als alle andere paarden veilig staan opgestald, dan zou ik voor castratie kiezen als dit een leuker leven voor het dier oplevert. Een paard hoort nu eenmaal buiten, dankzij de mens moet dat dier al zoveel consessies doen aan zijn/haar natuurlijke inborst, dat laatste stukje vrijheid dat je een paard nog kan bieden, wil ik hem in ieder geval niet onthouden en als het dier zich teveel laat beinvloeden daar hormonaal gestuurde emoties waardoor het voor mens en andere dieren lastig word, ja, dan inderdaad ballen eraf.

miloetje

Berichten: 2238
Geregistreerd: 11-06-06
Woonplaats: Provincie Groningen

Re:

Link naar dit bericht Geplaatst: 25-06-06 21:45

Veel mensen laten hengsten ook castreren als ze de sport inwillen bijv.. ik bedoel je moet eerst L2 gereden hebben met winst voor je met een hengst mag starten. als ik nu een hengst zou kopen zou ik hem ook castreren. En je hengst moet wel bij ruinen kunnen staan( maar zijn die niet zielig dan die zijn namelijk ook gecastreerd).. in hun eentje staan kunnen paarden trouwens wel.

maar ik heb nog nooit over iberische hengsten gehoord, gelezen of plaatjes gezien wat zijn dat?