Rogge, een cultuur erfgoed
Een blaadje dwarrelt voor het raam langs. Het zachte licht van de oktoberzon doet de goud gele bomen oplichten en de laatste aardpeer bloemen wiegen in de lichte bries die over het land heen waait. De herfst is hier en de dagen worden korter en donkerder. Steeds meer trek ik mij terug in huis, tijd om soepen en stoofpotjes te laten pruttelen, de laatste appels te verwerken tot moes en broodjes te bakken.

De koffiemolen piept en knarst als hij de rogge korrels te pakken krijgt. Voorzichtig draai ik de hendel rond en rond. Het kleine opzamel bakje vult zich langzaam met het grof gemalen rogge meel. Even later is het bakje vol en leeg ik het in de beslagkom en maal weer verder. Na een tijdje is de molen eindelijk leeg en ligt de beslagkom gevuld met het grove meel. Een koffiemolen is misschien niet helemaal geschikt voor dit werk maar het voldoet voor nu.
Het lijkt alweer zo lang geleden dat ik steeds bij de akker ging kijken of het graan al klaar was om te oogsten. Langzaam verkleurde het graan van groen naar goudgeel maar het was nog geen tijd. De gevulde zaadkoppen begonnen te hangen, nu zou het niet lang meer duren. Ik peuterde een korrel los en beet erin. Krak, in tweeën, wit sap liep eruit. -Nog te zacht, we moeten nog een paar dagen wachten, zei ik tegen Sander. De zomer dagen werden hectisch en pas na een week kwam ik er weer. Deze keer brak de korrel niet! Tijd voor de oogst!
Het afmaaien was zo gebeurd maar het maken van schoven, tja, dat was nog niet zo makkelijk. Uiteindelijk hadden we de slag te pakken en nu zal het volgende keer vast beter gaan….
De schots en scheve schoven tegen het wasrek gezet waar ze twee weken moesten nadrogen. Wat een prachtig gezicht, de schoven zo in de tuin. Voor mij is graan altijd het ultieme symbool voor zelfvoorziening geweest en dan eindelijk mijn eigen schoven, puur genieten.


Het meel wat ik net gemalen heb is eigenlijk iets te grof. Maar gelukkig heb ik nog een molentje. Eigenlijk is deze om kruiden in te malen maar het grove meel krijgt hij wel fijn. Ik stel de stelschroef af en vul de molen. Met de molen stevig tussen mijn knieën geklemd, begin ik met fijnmalen.

Het vergde wat ideeën voor we een besluit namen hoe het graan te dorsen. Een vlegel maken zou niet zo 'n punt zijn maar een dorsvloer… in de schuur was het plafond te laag. De zoldervloer, te veel kiertjes.. Uiteindelijk kozen we voor een methode uit een roman, geschreven door Moa Martinson. Hierin komen een paar arme boeren voor die het graan dorsen op een rechtopstaande plank die tegen de benen leunt. Plank gezocht en een knuppel, schoof 1 gehaald en bam! Bam! Bij elke slag ritselen de korrels op de grond. Het werkt!
Gestaag groeit de bult graan en hebben we een hele berg platgeslagen stro.



Nu kunnen we bijna beginnen met bakken, alleen nog de strorestjes, zand en steentjes verwijderen. Een lichte herfstbries doet de truc. Terwijl ik het graan van het ene bakje in de andere giet, blaast de wind alle kleine deeltjes ver weg, schone korrels vallen in de bak. Nu kunnen we malen en bakken.

Het deeg van meel, zuurdesem, water en zout rol ik uit tot een flinterdunne lap. Prik ze in met een vork en stop ze in een hete oven.

De avond is gekomen en de kaarzen verspreiden een warme gloed. Het knapperen van het kacheltje doet er nog een schepje bovenop in sfeer en gezelligheid. De crackers staan klaar om gegeten te worden met de cream cheese. Alleen nog een flesje appelsap open maken…
Waar ga jij vanavond van genieten?