Veertjeveer schreef:Nieuwsartikelpagina
Vaccin tegen baarmoederhalskanker - feiten en cijfers
Virus en vaccin
Het humaan papillomavirus (HPV) kan gewone cellen veranderen in kankercellen. Het proces van infectie tot (voorstadia van) kankervorming neemt meestal twaalf tot vijftien jaar in beslag. Lang niet elke besmetting betekent kanker. Meestal ruimt het lichaam het zelf op. En zelfs als dat niet gebeurt, zijn er van de ruim honderd verschillende genotypen van het HPV nog maar dertien die tot kanker kunnen leiden (de zogenoemde oncogene, hoogrisico HPV-typen). De grootste boosdoeners zijn typen 16 en 18, die respectievelijk 53 en 17 procent van alle gevallen van baarmoederhalskanker veroorzaken. De tot nu toe ontwikkelde vaccins - naast Gardasil ook het nog niet verkrijgbare Cervarix - werken beide tegen deze twee typen. Gardasil is daarnaast ook gericht op typen 6 en 11, veroorzakers van genitale wratten.
Effectstudies onder ruim 27.000 personen in 33 landen hebben uitgewezen dat Gardasil effectief is tegen genitale wratten en alle voorstadia van baarmoederhals- en schaamlipkanker die aan HPV16, 18, 6 en 11 zijn gerelateerd.
Brandende vragen
Moeten ouders hun dochters laten inenten?
‘De inenting zal het aantal “onrustige” uitstrijkjes en de kans op genitale wratten aanzienlijk verminderen’
Zolang het middel nog niet gratis voor iedereen toegankelijk is, moet ieder dat volgens oncoloog-gynaecoloog Gemma Kenter voor zich uitmaken. ‘Als ze maar wel de juiste informatie hebben over werking en beperkingen. Meiden moeten wél veilig blijven vrijen om Aids en andere soa’s te voorkomen. En ze moeten net als hun moeder vanaf hun dertigste elke vijf jaar een uitstrijkje laten maken vanwege de 30 procent baarmoederhalskanker waartegen de prik niet werkt.’
Waarom wil men alleen tien- tot twaalfjarige meisjes vaccineren?
Gardasil is goedgekeurd voor kinderen van 9 tot 15 jaar en voor meisjes en vrouwen van 16 tot 26 jaar. ‘Het meeste effect sorteer je als je de prik geeft aan kinderen die nog geen seksueel contact hebben gehad en dus het virus nog niet hebben opgelopen,’ aldus Robert Tensen van Sanofi Pasteur MSD. ‘Wij adviseren daarom vaccinatie aan meisjes tussen de 9 en 12 jaar.’ Kenter vindt 9 jaar nog iets te jong. Volgens haar is 12 de beste vaccinatieleeftijd: ‘Dan ben je bij de grootste groep de eerste seksuele contacten voor en kun je kinderen nog makkelijk bereiken via de GGD.’
Hebben oudere meisjes of jongens er niks aan?
Tensen: ‘Vooral als ze nog geen seksueel contact hebben gehad, kunnen ook zij er baat bij hebben. Jongens krijgen weliswaar geen baarmoederhalskanker, maar kunnen het virus wel overdragen en zelf genitale wratten ontwikkelen.’
En wat als ze al seksueel contact hebben gehad?
Dan nog is het volgens Tensen zinnig ze die prik te geven. ‘Het is natuurlijk niet gezegd dat ze onmiddellijk tegen het HPV-virus aanlopen. Zijn ze nog niet besmet, dan is vaccinatie zonder meer effectief. Is het virus al wel het lichaam ingeslopen, dan is het nog maar de vraag met welk type HPV ze besmet zijn geraakt. Het vaccin blijft werkzaam tegen die typen waarmee iemand nog niet in aanraking is gekomen. Alleen als ze alle vier de types waartegen de injectie beschermt, hebben opgelopen (6,11, 16 en 18), is een prik nutteloos. Onderzoek wijst echter uit dat dat een kans van één op duizenden is.’
Waar is de prik te krijgen?
Op doktersrecept bij de apotheek. ‘Met de ampul ga je vervolgens terug naar de huisarts, die je vaccineert. Wij raden aan het vaccin zo kort mogelijk voor het bezoek aan de huisarts in te slaan. Tot aan het artsenbezoek, moet het in de koelkast worden bewaard,’ aldus Tensen.
Hoeveel gaat dat kosten?
Voor een effectieve werking is drie keer inspuiten binnen één jaar nodig. Tensen: ‘Wij adviseren de laatste twee respectievelijk twee en zes maanden na de eerste injectie te nemen. Per keer kost dat 125 euro. Het is overigens niet handig om alle ampullen in één keer te kopen, omdat je ze dan zo lang in de koelkast moet bewaren.’
Kan ik ook met één prik volstaan?
‘Nee, dan beschermt het niet optimaal.’
Wordt het vergoed?
Voorlopig niet. De kosten van het huisartsenbezoek worden door de verzekering gedekt, maar de vaccins (drie keer 125 euro) komen voor eigen rekening.
Zijn er bijwerkingen?
Niet anders dan bij andere prikken, blijkt uit testen: mogelijk lichte pijn en een zwelling op de toedieningsplek en wat koorts. ‘Er zijn geen aanwijzingen voor lange-termijn-effecten,’ aldus Tensen. Ook Kenter acht vaccinatie geen ‘onaanvaardbaar risico.’
De cijfers
Cijfers omtrent het voorkomen van de diverse vormen van kanker aan de geslachtsorganen variëren nogal. Volgens de integrale kankercentra waren er in 2003 in Nederland 584 vrouwen met baarmoederhalskanker, 51 met vaginakanker en 252 met schaamlipkanker. 235 Patiënten overleden dat jaar aan baarmoederhalskanker. De cijfers over het jaarlijks aantal overledenen aan schaamlip- en vaginakanker variëren van minder dan 100 tot 120. Volgens Sanofi Pasteur MSD worden verder jaarlijks naar schatting 12.000 vrouwen in Nederland geconfronteerd met een onrustig uitstrijkje en krijgen 25.000 mannen en vrouwen genitale wratten.
Tekst: Anne Elzinga
J/M Pubers december 2006
Bij deze informatie waar waarschijnlijk iedereen voldoende aan heeft
Die Tensen is de farmaceut. Die zal echt niet zeggen dat ze het allemaal nog niet precies weten 
En Gemma Kenter heeft minster Klink geadviseerd, dus ook zij zal geen risico's aangeven.