Bokt.nl

**Geplaatst door de TopicStarter** : 01-12-18 10:53

Kindje met TOS?

Geplaatst door de TopicStarter : 01-12-18 10:53

Ik heb een vraag wbt mijn zoontje van 2 jaar.
Althans volgende maand wordt hij twee.

Hij praat nog geheel niet en wijst niet bewust ergens naar.
Hij zegt papa en mama, maar niet bewust naar ons.
Tevens begrijpt hij opdrachten niet. Pak je jas bijvoorbeeld.Of waar is je neus? Hij doet dan geheel niets.
Hij lijkt de vraag niet te begrijpen of het komt niet aan.
Als hij iets wilt pakt hij mijn hand en neemt mij mee.
Motorisch loopt hij voor.
Ook is hij sociaal en knuffelig.

We gaan volgende maand een traject in om te kijken of hij mogelijk TOS heeft.
Zijn gehoor etc zal ook getest gaan worden,maar mi hoort hij gewoon goed.

wie heeft ervaring met TOS en hoe ontwikkelt jou kindje zich nu?

**Geplaatst**: 01-12-18 11:08

Geplaatst: 01-12-18 11:08

Mijn dochter heeft TOS,
wij zijn alleen laat het traject ingegaan….ze voorzagen nml geen problemen in het begin $:\$
In de tijd dat ze op de peuterspeelzaal zat is na een tijdje het kwartje gevallen en hebben we eindelijk een doorverwijzing gekregen.
Bij de gemeente lag toen een aanvraag om 4 ochtenden speelzaal te doen ipv 2.
In de zomervakntie werd zij 4 maar er was nog geen duidelijkheid waar zij het beste op haar plek zou zijn.
Onderzoek liep nog bij de pento.
Zo heeft zij enkele maanden langer op de peuterspeelzaal mogen blijven.
Toen er werd besloten dat zij beter op haar plek was bij speciaal onderwijs.

Zodoende is zij naar Kentalis in Zwolle gegaan....daar gaat je kleine kleuter van 4 met een busje ,3 kwartier rijdend naar school toe....iets met loslaten heet dat....pfff was niet makkelijk hoor.
Ze zit nu in Kampen op de kentalis....toen ze 4 was ,was hier nog geen plek (ze proberen de kinderen zo dicht mogelijk in de buurt van de ouders naar school te laten gaan)
Maar wat is ze daar super opgevangen! echt een hele goeie school!
Ze is nu 7 ,zit in groep 4 en gaat met sprongen vooruit....net is er een beslissing geweest dat ze nog 2 jaar dit onderwijs krijgt en daarna word er opnieuw gekeken hoe het er voor staat.
Dan zit zij (hopelijk) in groep 6. Het word met elke 2 jaar beslist.

Toen ze net op school kwam kon ze amper praten, nu 3 jaar verder en ze kan lezen en schrijven en de taal is met sprongen vooruit gegaan.

Op school zitten ze met ongeveer 12-15 kinderen in de klas, 2 juffen en een logopedist.
De logopedist neemt een kind ook elke week mee voor een 1 op 1 sessie.

**Geplaatst**: 01-12-18 12:59

Geplaatst: 01-12-18 12:59

Hier ook ervaring met spraaktaalachterstand bij mijn oudste. Tos is pas met 7 jaar vast te stellen omdat ze tot die tijd nog het meest kunnen ontwikkelen op spraaktaalgebied.

Ook hier laat in het traject gestapt doordat de logopedist het onderschatte en de onderzoek lang duurder (half jaar).
Erg goede ervaring met de taaltrein, 4 dagen in de week en kentalis voor de onderzoeken en nu op speciaal basisonderwijs voor Spraaktaalprblemen. Hij loopt nog steeds achter ten opzichte van leeftijdsgenoten en maakt geen inhaalslag maar groeit wel dus we zijn tot nu toe tevreden.

Mijn jongste had ook een achterstand, die heeft een paar maanden logopedie gehad, toen trok ik aan de bel omdat ik geen vooruitgang zag en ik niet weer te lang wou wachten. Ze kon binnen 2 maanden onderzocht worden bij kentalis en startte met 3 jaar bij de taaltrein. Ze heeft 4 maanden incl zomervakantie 4 dagen per week daar gezeten, heeft een flinke inhaalslag gemaakt en is qua taal nu leeftijdsadequaat en gaat nu naar de gewone peuterspeelzaal.

**Geplaatst door de TopicStarter** : 01-12-18 13:00

Geplaatst door de TopicStarter : 01-12-18 13:00

j_nine: jammer dat het zo laat ontdekt is. Het is ook niet echt bekend bij veel instanties heb ik begrepen.
Fijn dat het nu goed gaat! Snap dat het niet makkelijkis om ze zo los te laten. 3 kwartier pfff.

Ik had het al snel door dat er iets was, maar kon mijn vinger er niet opleggen. Tot ik over tos las.
Ik hoop snel bij kentalis terecht te kunnen. Ze verwachten rond januari.
2 jaar is redelijk vroeg om te testen, maar lieverte vroeg dan te laat.

C_arola: mij werd verteld dat ze het al met twee kunnen vast stellen.
Bij ons viel het zo snel op, omdat de oudste juist extreem snel is in alles. Dan is het verschil wel heel groot.
Bij ons is de wachtlijst nu 2 maanden. De taaltrein hoor ik goede dingen over idd.

**Geplaatst**: 01-12-18 13:17

Re: Kindje met TOS?

Geplaatst: 01-12-18 13:17

Ik ben niet bekend met TOS, ik zal daar eens op googlen.
Mijn oudste zoontje is nu 4. En die sprak pas een paar woordjes toen hij 2,5-3 was. Hij is toen
naar speciaal medisch kinderdagopvang BEC gegaan, nadat hij ook al 4x per week naar peuterspeelzaal mocht hij had een indicatie daarvoor. In de zomervakantie is het snel gegaan toendertijd. Hij kan nu al zinnetjes praten maar nog niet zoals het zou moeten. Hij zit nog steeds ver onder de maat.
Ook op andere gebieden loopt hij achter. Hij zit nu op speciaal onderwijs en doet het verder eigenlijk wel heel goed, maar niet zoals een gemiddeld kind het doet. Hij heeft ook in het begin een onderzoek gehad op audologisch centrum en zijn gehoor was gewoon ver boven het gemiddelde.

Ik zal eens google wat tos in houdt want het klinkt allemaal wel bekend wat ik hier lees.

**Geplaatst**: 01-12-18 13:20

Geplaatst: 01-12-18 13:20

Overal hebben ze het over TOS, officieel kan het dus pas met 7 jaar vastgesteld worden omdat ze tot die tijd het meest kunnen ontwikkelen. Mensen met een “officiële” TOS komen er niet vanaf, ze leren beter praten maar kunnen tegen de moeilijkheden aan blijven lopen als ze tiener of volwassene zijn. Je hebt er ook speciaal middelbaar onderwijs voor.
Wat in de volksmond TOS wordt genoemd onder de 7 jaar is officieel een spraaktaalprobleem maar omdat dit een mondvol is wordt het vaak een TOS genoemd.

**Geplaatst**: 01-12-18 13:26

Geplaatst: 01-12-18 13:26

Mijn oudste van 3.5 jaar is gediagnoseerd met een ernstige spraaktaalvertraging. Gemidded een achterstand van een jaar maar bv op spraak had een ontwikkelingsleeftijd van nog geen 2 jaar. Bij hem is ook wel ass vast gesteld.

Hij zou naar revalidatiecentrum moeten maar wachttijd is daarvoor bijna 1 jaar. Nu in tussentijd opzoek naar prive logo.

Hij gaat naar gewone kleuterschool en zolang dat goed gaat, laten we dat ook zo.

**Geplaatst door de TopicStarter** : 01-12-18 15:06

Geplaatst door de TopicStarter : 01-12-18 15:06

wemkelover schreef:
Ik ben niet bekend met TOS, ik zal daar eens op googlen.
Mijn oudste zoontje is nu 4. En die sprak pas een paar woordjes toen hij 2,5-3 was. Hij is toen
naar speciaal medisch kinderdagopvang BEC gegaan, nadat hij ook al 4x per week naar peuterspeelzaal mocht hij had een indicatie daarvoor. In de zomervakantie is het snel gegaan toendertijd. Hij kan nu al zinnetjes praten maar nog niet zoals het zou moeten. Hij zit nog steeds ver onder de maat.
Ook op andere gebieden loopt hij achter. Hij zit nu op speciaal onderwijs en doet het verder eigenlijk wel heel goed, maar niet zoals een gemiddeld kind het doet. Hij heeft ook in het begin een onderzoek gehad op audologisch centrum en zijn gehoor was gewoon ver boven het gemiddelde.

Ik zal eens google wat tos in houdt want het klinkt allemaal wel bekend wat ik hier lees.

Hebben ze nooit een diagnose gesteld?
Misschien vanwege de leeftijd?
Als het vanaf 7 pas echt vast te stellen is.

Fijn om ervaringen te lezen. Hebben jullie tips?
Het is namelijk lastig communiceren. Hij wilt van alles, maar kan het niet duidelijk maken. Vooralvoor hemzelf levert dit frustraties op.

**Geplaatst**: 01-12-18 15:26

Geplaatst: 01-12-18 15:26

magicmist schreef:
wemkelover schreef:
Ik ben niet bekend met TOS, ik zal daar eens op googlen.
Mijn oudste zoontje is nu 4. En die sprak pas een paar woordjes toen hij 2,5-3 was. Hij is toen
naar speciaal medisch kinderdagopvang BEC gegaan, nadat hij ook al 4x per week naar peuterspeelzaal mocht hij had een indicatie daarvoor. In de zomervakantie is het snel gegaan toendertijd. Hij kan nu al zinnetjes praten maar nog niet zoals het zou moeten. Hij zit nog steeds ver onder de maat.
Ook op andere gebieden loopt hij achter. Hij zit nu op speciaal onderwijs en doet het verder eigenlijk wel heel goed, maar niet zoals een gemiddeld kind het doet. Hij heeft ook in het begin een onderzoek gehad op audologisch centrum en zijn gehoor was gewoon ver boven het gemiddelde.

Ik zal eens google wat tos in houdt want het klinkt allemaal wel bekend wat ik hier lees.

Hebben ze nooit een diagnose gesteld?
Misschien vanwege de leeftijd?
Als het vanaf 7 pas echt vast te stellen is.

Fijn om ervaringen te lezen. Hebben jullie tips?
Het is namelijk lastig communiceren. Hij wilt van alles, maar kan het niet duidelijk maken. Vooralvoor hemzelf levert dit frustraties op.

Nee er is alleen vastgesteld dat hij achterstanden heeft op alle gebieden.
Maar niet echt een diagnose nee. Maar ik zal het balletje eens opgooien. Hij komt met veel kenmerken overeen. Behalve dat stil en inzichzelf getrokken want dat is hij absoluut niet. Hij is heel sociaal en praat je de oren van je kop. Alleen het is niet verstandbaar en de zinnen/woorden kloppen niet.

**Geplaatst**: 01-12-18 15:35

Re: Kindje met TOS?

Geplaatst: 01-12-18 15:35

Hier ook vaak frustraties. Van al de mensen in zijn omgeving begrijo ik hem het beste maar dan nog versta ik hem zelfs niet.
Hij draait ook letters om en maakt van bepaalde woorden iets helemaal anders.
Ik gebruik dat niet maar je hebt smog. Is de taal ondersteunen met gebaren.

**Geplaatst**: 01-12-18 15:48

Geplaatst: 01-12-18 15:48

magicmist schreef:
wemkelover schreef:
Ik ben niet bekend met TOS, ik zal daar eens op googlen.
Mijn oudste zoontje is nu 4. En die sprak pas een paar woordjes toen hij 2,5-3 was. Hij is toen
naar speciaal medisch kinderdagopvang BEC gegaan, nadat hij ook al 4x per week naar peuterspeelzaal mocht hij had een indicatie daarvoor. In de zomervakantie is het snel gegaan toendertijd. Hij kan nu al zinnetjes praten maar nog niet zoals het zou moeten. Hij zit nog steeds ver onder de maat.
Ook op andere gebieden loopt hij achter. Hij zit nu op speciaal onderwijs en doet het verder eigenlijk wel heel goed, maar niet zoals een gemiddeld kind het doet. Hij heeft ook in het begin een onderzoek gehad op audologisch centrum en zijn gehoor was gewoon ver boven het gemiddelde.

Ik zal eens google wat tos in houdt want het klinkt allemaal wel bekend wat ik hier lees.

Hebben ze nooit een diagnose gesteld?
Misschien vanwege de leeftijd?
Als het vanaf 7 pas echt vast te stellen is.

Fijn om ervaringen te lezen. Hebben jullie tips?
Het is namelijk lastig communiceren. Hij wilt van alles, maar kan het niet duidelijk maken. Vooralvoor hemzelf levert dit frustraties op.

Pictogrammen kunnen erg goed helpen of foto’s van familie/vrienden/kennissen/speeltuinen/winkels, noem het maar op. Op die manier kan je kind dingen aanwijzen in plaats van zeggen.

Daarnaast kun je via kentalis de Hanen principe volgen, het is een gratis cursus voor ouders waar ik veel aan heb gehad en die ik graag andere ouders adviseer. Zij geven ook handgebaren voor peuters + vervolg aan mocht je kindje daarvoor open staan.

**Geplaatst**: 01-12-18 15:52

Geplaatst: 01-12-18 15:52

Kennis van ons heeft een meisje met TOS, maar zij heeft ook erg veel boosheid en woede in zich waarvan ze niet weten waar het vandaan komt.
Het zich niet goed kunnen uiten is absoluut een deel, maar ze is totaal onbereikbaar als ze in zo’n bui schiet.
Inclusief bijten, slaan, huilen, en als ze eruit komt is het poef over en gaat ze dus abrupt weer spelen of er niks is gebeurt.
Het is een raadsel, gekke is het meisje is pienter zat want toen mama van de trap viel en absoluut niks meer kon ging ze zonder instructie lief natte washandjes halen en week ze niet van haar zijde.
En mama maar gerust stellen dat het allemaal goed kwam, zonder ook maar in paniek te raken of overstuur, en ook later geen reactie qua trauma.
Moeders werkt met kinderen, veel kennis in huis maar het meisje heeft er niks om gegeven.
Heel bizar, ik kan er nog steeds qua verstand niet bij.

Qua gebarentaal ken ik mensen met een meisje met down wat maar drie woorden spreekt, zij kon met gebaren wel meer dan met woorden.

**Geplaatst**: 01-12-18 16:01

Re: Kindje met TOS?

Geplaatst: 01-12-18 16:01

Ik studeer logopedie dus vind dit een interessant topic, de verhalen van de andere kant horen. Ik wilde ook graag de tip gebarentaal meegeven maar zie dat dit net hiervoor al is gedaan!
Op deze site staan een aantal signaleringsposters, misschien dat jullie hier nog wat aan hebben. Ik wilde de posters als foto toevoegen maar dat lukt helaas niet.
http://www.ikenkentalis.nl/tos/downloads-tos/

**Geplaatst**: 01-12-18 16:14

Re: Kindje met TOS?

Geplaatst: 01-12-18 16:14

Wij hebben een zoontje met TOS (wel vastgesteld door kentalis en de logopedist waar hij nu onder behandeling is)
Toen hij 2 was ben ik naar de kno gestuurd (op eigen verzoek, huisarts vond het onzin) Daar kreeg hij buisjes en zn neusamandelen zijn geknipt. Ook daarna bleef het praten uit, maar de frustratie bleef.. Hij huilde veel, had driftbuien , gooide met dingen.... daarom heb ik een verwijzing naar de logopedie gevraagd en gekregen. Daar is hij een jaar onder behandeling geweest (ongeveer).
Nadat ze hem weer getest had, bleek dat hij wel vooruit was gegaan, maar geen inhaalslag had gemaakt. Gelukkig is ze zo eerlijk geweest en heeft gezegd: Ik denk dat hij meer nodig heeft dan dat ik hem kan bieden binnen de praktijk.
Daarom zijn we op haar advies naar de taaltrein van kentalis geweest. Daar gesprekken en onderzoeken gehad en hij is daar geplaatst.
Na een paar week merkten we al verschil in gedrag, hij was rustiger en blijer. Wij als ouders zijn daar super fijn opgevangen.
Hij is nu 5. Zit in groep 2 van het reguliere onderwijs met ondersteuning van kentalis. En hij is blij dat hij bij zn grote broer op school zit. Het gaat goed met hem, hij praat veel beter, maar nog wel is het hoorbaar dat hij 'anders' praat. Zijn zinnen zijn korter en zijn vaak niet in de goede volgorde. Hij heeft moeite met taakaanpak (wat heb ik nodig voor de activiteit en hoe ga ik beginnen), voor de dagindeling heeft hij picto;s nodig, anders is hij erg van slag en kan het niet overzien.

Mocht je meer info willen, mag je me altijd pb-en, je kunt ook een kijkje nemen op www.toskompas.nl
Dat is een site die ik heb opgezet met 2 andere ouders. Daar staat info van ouders, voor ouders, door ouders.
Verder zijn er ook verschillende facebook pagina's waar je info kunt weghalen.

**Geplaatst**: 01-12-18 16:16

Re: Kindje met TOS?

Geplaatst: 01-12-18 16:16

Het niet uiten op de manier zoals jij beschrijft doet me ook wel wat aan ASS denken eigenlijk.
Daar al eens aan gedacht?

**Geplaatst**: 01-12-18 18:11

Geplaatst: 01-12-18 18:11

Goof schreef:
Het niet uiten op de manier zoals jij beschrijft doet me ook wel wat aan ASS denken eigenlijk.
Daar al eens aan gedacht?

Daar dacht ik aan bij de dochter van de kennis van moonfish, bij meisjes ontwikkeld het zich daarnaast anders dan bij jongens.

**Geplaatst**: 01-12-18 18:38

Geplaatst: 01-12-18 18:38

magicmist schreef:
Ik heb een vraag wbt mijn zoontje van 2 jaar.
Althans volgende maand wordt hij twee.

Hij praat nog geheel niet en wijst niet bewust ergens naar.
Hij zegt papa en mama, maar niet bewust naar ons.
Tevens begrijpt hij opdrachten niet. Pak je jas bijvoorbeeld.Of waar is je neus? Hij doet dan geheel niets.
Hij lijkt de vraag niet te begrijpen of het komt niet aan.
Als hij iets wilt pakt hij mijn hand en neemt mij mee.
Motorisch loopt hij voor.
Ook is hij sociaal en knuffelig.

We gaan volgende maand een traject in om te kijken of hij mogelijk TOS heeft.
Zijn gehoor etc zal ook getest gaan worden,maar mi hoort hij gewoon goed.

wie heeft ervaring met TOS en hoe ontwikkelt jou kindje zich nu?

Zoontje van een neef heeft TOS, zit op speciaal onderwijs, heel veel therapie en het gaat(na acht jaar) steeds beter.

**Geplaatst**: 01-12-18 19:51

Re: Kindje met TOS?

Geplaatst: 01-12-18 19:51

Mijn zoontje van 4,5 praatte vrijwel niet tot hij 3 jaar was. Alleen wat losse woordjes, maar dit gebruikte hij niet functioneel.
Bij hem is ASS vastgesteld en hij heeft via het centrum voor autisme prt gekregen om de communicatie te stimuleren. Dit werkte enorm goed voor hem en zijn spraak is nu zo goed als leeftijds adequaat.
Hij heeft eerder ook logopedie gehad, maar zij kon niets met hem. Alleen in de groep werkte hij soms mee, maar zodra ze hem uit de groep haalde deed hij niets meer

Mijn jongste zoontje is nu 2,5 en met 2 jaar praatte hij eigenlijk ook nog niet. Inmiddels begint hij meer te kletsen. Hij wordt wel nog in de gaten gehouden, maar bij hem ben ik niet bang voor ass.

Mijn zoontje met ass is trouwens ook enorm knuffelig en sociaal, dat zegt helemaal niets. Ik herken namelijk wel veel wat jij schrijft, niet wijzen, geen kleine opdrachten lijken te begrijpen.

**Geplaatst door de TopicStarter** : 01-12-18 22:57

Re: Kindje met TOS?

Geplaatst door de TopicStarter : 01-12-18 22:57

Ass denk ik geheel niet aan. Daarvan heeft hij (nu althans) te weinig kenmerken. Hij gaat goed in een groep bijv. Is niet gevoelig voor veranderingen en snel op zijn gemak bij vreemden.geen stereotiep gedrag en maakt oogcontact.
Motorisch loopt hij voor. Speelt verder normaal. Hij gaat 1 X in de week naar de opvang en daar zien ze ook niets geks buiten het niet praten en het niet begrijpen van opdrachten . Maar ik zal me er eens in verdiepen.

**Geplaatst**: 02-12-18 02:39

Re: Kindje met TOS?

Geplaatst: 02-12-18 02:39

Men moet niet voldoen aan de typische kenmerken van ass, om ass te hebben.
Mijn zoontje is heel sociaal,gaat goed in groep, ... maar heeft toch ass.

**Geplaatst**: 02-12-18 10:04

Re: Kindje met TOS?

Geplaatst: 02-12-18 10:04

ASS uit zich op vele manieren en je hoeft inderdaad geen stereotiep gedrag te vertonen of niet sociaal te zijn en geen oogcontact te maken om ASS te hebben.
Jouw beschrijving in de OP (woordjes zeggen, maar nergens aan linken, opdrachten niet begrijpen, niks doen met een opdracht of vraag en niet wijzen) doet mij wel degelijk denken aan ASS. Dat betekent niet dat het dat per definitie is, maar ik zou die optie zeker niet uitsluiten als je een juiste benadering en begeleiding wil hanteren straks.

**Geplaatst**: 02-12-18 10:53

Geplaatst: 02-12-18 10:53

Onze zoon had ook een zware taalontwikkelings achterstand. Hij is met 2 jaar 4 dagdelen naar de OKI gegaan en met 3 jaar naar Kentalis. Met 4 en half jaar is die naar het speciaal basis onderwijs gegaan. Hij is nu 6 jaar en zit in groep 3 inmiddels al dik 1 jaar geen logopedie meer nodig. Dit school jaar is die begonnen met rekenen te volgen bij de reguliere groep 3. Wij hebben gekozen voor een basisschool die SBO en regulier onder een dak heeft! Lezen en schrijven wordt extra aandacht aan besteed zodat ie waarschijnlijk groep 4 op de reguliere school kan starten. Lezen en schrijven gaat op de SBO veel langzamer dan het regulier onderwijs daarom krijgt ie daar extra aandacht bij dat ie bij blijft.

**Geplaatst**: 02-12-18 22:18

Geplaatst: 02-12-18 22:18

Goof schreef:
ASS uit zich op vele manieren en je hoeft inderdaad geen stereotiep gedrag te vertonen of niet sociaal te zijn en geen oogcontact te maken om ASS te hebben.
Jouw beschrijving in de OP (woordjes zeggen, maar nergens aan linken, opdrachten niet begrijpen, niks doen met een opdracht of vraag en niet wijzen) doet mij wel degelijk denken aan ASS. Dat betekent niet dat het dat per definitie is, maar ik zou die optie zeker niet uitsluiten als je een juiste benadering en begeleiding wil hanteren straks.

Eens.
Mijn jongste praat nog te weinig, maar begrijpt wel vrijwel alles en wijst en immiteert.
Bij zijn broer was dat anders. Die had wel wat stereotyp gedrag trouwens (nu niet meer) maar wel super sociaal.

Ik zeg ook niet dat hij ass heeft, maar ik zou de mogelijkheid niet uitsluiten. Bij een juiste diagnose kunnen ze hem zoveel beter helpen.
En ass is niet alleen wat er algemeen over bekend is.

**Geplaatst**: 02-12-18 22:46

Geplaatst: 02-12-18 22:46

Ik heb taalvaardigheidsontwikkeling gestudeerd, en ik wil ook wel even mijn 2 cents kwijt over gebarentaal. Dat kan inderdaad een oplossing zijn als je kind met name een spraakprobleem heeft. Maar heeft je kind echt een probleem met taal in het algemeen, met communicatie, dan zal het ook veel moeite hebben met gebarentaal. Gebarentaal is namelijk net zo rijk en (dus) ingewikkeld als iedere andere taal, en kan dus dezelfde frustraties opleveren.

Het lijkt me dus wel goed dat voordat je met gebarentaal begint, en dat is nogal een onderneming want je moet het eerst zelf leren, je wel goed weet wat er precies met je kind aan de hand is.

**Geplaatst**: 02-12-18 23:01

Geplaatst: 02-12-18 23:01

Naar mijn idee (al is dat niet specifiek met TOS) is dat het meestal belangrijker dat communicatie plaatsvindt dan hoe.
Vroeger waren er nogal wat stromingen die de nadruk legden op 'we doen niet aan gebarentaal want dan leren ze niet goed liplezen' bij kinderen met hoorproblemen, of 'we doen niet aan picto's want dan worden ze daar afhankelijk van' of 'een kind krijgt pas wat als het de zin goed maakt' en dat maakte vooral dat kinderen heel veel negatieve ervaringen kregen (want ze deden het 'niet goed') en zich niet konden uiten. Dat zou ik een kind niet meer aan willen doen.