Emigreren met kinderen / adopteren en taal.

Moderators: Polly, Muiz, NadjaNadja, Telpeva, Essie73, ynskek, Ladybird

Toevoegen aan eigen berichten
 
 
highwaykind

Berichten: 4180
Geregistreerd: 21-03-02
Woonplaats: Drenthe

Emigreren met kinderen / adopteren en taal.

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 21-05-09 21:23

Nadat ik me voor de zoveelste keer groen en geel erger aan een TV programma waar mensen dit koude kikkerlandje verlaten om in een of ander warm oord een hotel te laten bouwen, wordt het tijd voor een topic.

Ik verbaas me erover dat emigrerende mensen met kinderen heel vaak alles in grote lijnen wel een beetje uitdenken (en vaak de rest daar op zijn beloop / in de soep laten gaan - maar dat terzijde) maar de kinderen NIET alvast een jaar wat van de nieuwe taal laten leren.

Er lijkt gedacht te worden: "Dat pakken ze zo snel op daar".
En dat zal ook wel gedwongen zo zijn, maar het lijkt mij een erg goede zaak om de kinderen ook wat voor te bereiden.
De lesstof (die op zichzelf al nieuw is) op een totaal nieuwe vreemdtalige school lijkt me al overstap genoeg, het zou erg handig zijn als ze op zijn minst begrepen wat er tegen ze gezegd wordt.

Zelfde met adopties van kinderen uit een ander land.
De adoptie procedure schijnt jaren te duren, en ik verbaas me er altijd ontzettend over dat de trotse nieuwe ouders geen woord van de taal van het kind spreken.
Het zou volgens mij zoveel kunnen schelen als ze het kind de eerste dagen/weken in de eigen taal gerust kunnen stellen en uitleggen wat er allemaal gebeurt, en dan langzaam overschakelen naar Nederlands.

Verplichten van talenkennis bij emigratie/adoptie gaat misschien wat ver, maar ik zou het als een zeer positief ding zien wanneer het als "zeer dringend advies" gegeven zou worden.

(heb de regels net even doorgespit, post hier normaal nooit, hoop dat dit zo klopt allemaal..staat me iets vaag bij over "discussie en mening" maar kan dat niet terug vinden...)

Anoniem

Re: Emigreren met kinderen / adopteren en taal.

Link naar dit bericht Geplaatst: 21-05-09 21:26

Nu je het zegt.. idd. Ik kijk ook wel eens dat soort programma's. :) Geef je gelijk, mensen denken vaak te makkelijk, en zeker als het om de kids gaat.. helaas.

Miss_m

Berichten: 1837
Geregistreerd: 24-06-06

Link naar dit bericht Geplaatst: 21-05-09 21:28

Mee eens, denk dat we net hetzelfde programma gezien hebben ;)
Die kinderen worden altijd doodongelukkig in die programma's overigens hebben ze inderdaad ook vaak niet alles gepland.
Mijn neefje is 2talig opgevoed en spreekt dus 2 talen vloeiend dan vind ik het een heel ander verhaal. ( Hij woont de helft van het jaar in het buitenland en zit daar ook op school dan )

Adoptiekinderen worden ook vaak erg jong hier naartoe gehaald en dus spreken die vaak hun eigen taal nog nauwelijks. Als ze ouder zijn vind ik het inderdaad ook maar achterlijk ! die taalbarierre

amillia

Berichten: 1407
Geregistreerd: 26-07-08
Woonplaats: Rhauderfehn

Link naar dit bericht Geplaatst: 21-05-09 21:33

ik woon sinds 3 maanden in Duitsland, net over de grens. ook geen taalcurses ofzo (zelf voor gekozen, had ik geen zin in had al 2 jaar duits en kon het al verstaan) en het gaat prima, ook met m'n 3 jaar jongere broertje. maar spanje of frankrijk hadden ze echt niet mee moeten aankomen, alleen om de idd de taal al dan was ik echt gillend gek geworden dit is al lastig genoeg aangezien mijn zelfvertrouwen best laag is en ik dus prima duits kan spreken maar dan dus totaal niet durf is dat wel een probleem maar komt wel weer goed, heb op school 2 lesuren met 2 andere ''buitenlandse'' kinderen (waarvan 1 uit colombia) dat we gewoon duits praten en oefenen met een docent en als ik dan eenmaal duits praat gaat het prima en is de ander stomverbaast aangezien een flink deel op school nog steeds denkt dat ik totáál geen duits versta en spreek

marleen_usar

Berichten: 25170
Geregistreerd: 04-04-05
Woonplaats: Pernis

Link naar dit bericht Geplaatst: 21-05-09 21:36

Ik spreek weinig Duits, maar onze vakantie kinderen uit duitsland verstaan na 2 weken bijn alles en spreken het ook erg snel.Kinderen zijn erg snel in het leren van een taal,dus dat komt vast wel goed met adoptie kinderen.

Miss_m

Berichten: 1837
Geregistreerd: 24-06-06

Re: Emigreren met kinderen / adopteren en taal.

Link naar dit bericht Geplaatst: 21-05-09 21:40

Duits en Nederlands lijkt ook veel meer op elkaar als bijv. Nederlands & Spaans
Duits leer je een stuk sneller. Ik merk nu ook op school dat ik Spaans veel minder snel oppak als Duits ! gewoon omdat het in heel weinig op Nederlands lijkt. (Heb Spaans als schoolvak )

Diablo

Berichten: 9826
Geregistreerd: 20-03-05
Woonplaats: Duitsland

Link naar dit bericht Geplaatst: 21-05-09 21:44

Wij zijn 4,5 jaar geleden verhuisd naar Duitsland. Mijn kinderen waren toen 8, 6 en 2 jaar oud. Ze kenden echt geen woord Duits, begrepen dus ook niet dat het best op het Nederlands lijkt. Trouwens, als jij de hele dag met Duitsers moet praten, is het toch wel héél anders dan het Nederlands hoor.
Mijn meiden zijn zo in het diepe gegooid en dat was best moeilijk voor ze in het begin. Maar dat was echt een kwestie van weken. Daarna spraken ze de taal vloeiend. Maar goed, zij waren ook nog erg jong, dan is het misschien makkelijker.

BraveSpots

Berichten: 7634
Geregistreerd: 16-10-04
Woonplaats: Brugge (België)

Link naar dit bericht Geplaatst: 21-05-09 21:46

Volgens mij is het ook te zien welke leeftijden de kinderen hebben. Tot 6 of 7 jaar zou ik ze niet voorbereiden, dan zijn ze amper zelf bezig om letters en woordjes te leren, laat staan dat je daar nog een andere taal tussenpropt. Ouder dan die leeftijd zou ik wel wat voorbereiding doen. Bij jongere kinderen de basis, bij tieners toch een serieuze lessenreeks.

Maar wat ik soms nog het raarste vind aan zulke programma's, is dat de volwassene niet eens deftig te taal leren spreken van het land waar ze naar te gaan :? . Ik bedoel, tuurlijk dat alles de soep indraait als je niet eens brood kunt bestellen bij de bakker, laat staan een degelijk contract afsluiten enzo.

MacavityL

Berichten: 4022
Geregistreerd: 10-03-03
Woonplaats: Amsterdam

Link naar dit bericht Geplaatst: 22-05-09 17:17

Ben het helemaal met BraveSpots eens (scheelt mij weer typen :D ).

Kahawa
Berichten: 5344
Geregistreerd: 05-12-05

Link naar dit bericht Geplaatst: 22-05-09 17:25

BraveSpots schreef:
Volgens mij is het ook te zien welke leeftijden de kinderen hebben. Tot 6 of 7 jaar zou ik ze niet voorbereiden, dan zijn ze amper zelf bezig om letters en woordjes te leren, laat staan dat je daar nog een andere taal tussenpropt. Ouder dan die leeftijd zou ik wel wat voorbereiding doen. Bij jongere kinderen de basis, bij tieners toch een serieuze lessenreeks.

Maar wat ik soms nog het raarste vind aan zulke programma's, is dat de volwassene niet eens deftig te taal leren spreken van het land waar ze naar te gaan :? . Ik bedoel, tuurlijk dat alles de soep indraait als je niet eens brood kunt bestellen bij de bakker, laat staan een degelijk contract afsluiten enzo.


In z'on programma zeiden ze een keer over z'on vrouw dat ze al een aardig woordje Frans sprak. Vervolgens zag ja haar zo een brood bestellen in het Frans met zwaar Hollands accent en toe de bakker nog iets (simpels) vroeg begreep ze dat eerst ook niet. :') Was volgens mij echt maar een klein beetje Frans dat ze kon.

Thioro

Berichten: 4192
Geregistreerd: 10-05-09
Woonplaats: France

Link naar dit bericht Geplaatst: 22-05-09 17:57

Dat mensen emigreren zonder eerst toch een beetje de basis van de taal te leren vind ik ook altijd nogal apart.

Kinderen echter pikken zeer snel een taal op.

Onze buren zijn 10 jaar geleden naar Frankrijk verhuisd, zijzelf konden frans, de kinderen nog niet. De kinderen waren toen 6, 8 en 10 jaar oud. De jongste hebben ze zelf wat basiswoordjes geleerd en gewoon gelijk op een franse school laten beginnen. De 2 oudste hebben ze klein cursusje laten doen en dan ook gewoon naar een franse school gebracht.
Nu spreken de kinderen zelfs onder mekaar frans en ze spreken het vlotter dan hun ouders.

Ikzelf schijn vroeger mezelf frans geleerd te hebben. Toen ik klein was woonden we in een franssprekend gebied. Mijn ouders zijn gewoon nederlandstalig en hebben me altijd nederlandstalig opgevoed. Ik ging daar ook niet naar school (was 4-5 jaar) en toch bleek ik frans te kunnen spreken, zonder dat iemand mij het expliciet geleerd had maar gewoon door met franssprekende kindjes te spelen.

Mijn broer net hetzelfde. Vroeger gingen wij vaak naar vrienden in Frankrijk, ze hadden daar ook een zoontje van dezelfde leeftijd als mijn broer. Mijn broer kon geen woord frans en het andere jongetje kon geen woord nederlands. Toch konden ze mekaar verstaan en samen spelen (of vechten :+ ). Tegen het einde van ons verblijf kon mijn broer dan beetje frans en de ander kon dan beetje nederlands. Hun conversaties waren hilarisch om naar te luisteren. Broertje deed hele uitleg in het nederlands, waarop andere jongen heel antwoord terug gaf in het frans en het gekste van al was dat die conversatie dus ook nog klopte.

Bij emigratie zal het voor de kinderen de eerste paar weken misschien moeilijk zijn maar ze pikken een taal meestal verbazingwekkend snel op.

KiWiKo

Berichten: 51672
Geregistreerd: 19-10-02
Woonplaats: Killstraight

Re: Emigreren met kinderen / adopteren en taal.

Link naar dit bericht Geplaatst: 22-05-09 18:04

kinderen zijn heel flexibel :)

toen ik 8 was gingen we voor twee jaar naar amerika........ sprak binnen 2 weken gewoon engels met de groep mee :)

Kinderen zijn keien in aanpassen

baroen

Berichten: 3115
Geregistreerd: 23-04-04

Re: Emigreren met kinderen / adopteren en taal.

Link naar dit bericht Geplaatst: 23-05-09 03:59

kinderen en het aanpassen zijn vaak het probleem niet, het zijn echt de volwassenen, althans, voor zover ik dingen zie in bepaalde programma's, buiten het nauwelijks kennen van de taal, ook een bepaalde arrogantie waarmee ze ergens heen gaan, alsof dat dorp/land op hun heeft zitten wachten, vinden dingen maar raar, willen zich niet aanpassen, krijgen daardoor "oliebol" met de lokale bevolking... gut gut wat hebben ze het moeilijk.....

Frantic

Berichten: 9648
Geregistreerd: 14-09-03
Woonplaats: maan

Link naar dit bericht Geplaatst: 23-05-09 06:36

Ik heb deze uitzending ook gezien, en deze mensen hadden nog een redelijke voorbereiding. Er was inkomen uit een huurhuis en ze hadden een bouwval met caravan voor zichzelf.

De moeder sprak goed frans en vader moest het hebben van zijn uiterlijk.... Man was doodziek met ritme stoornissen en een pace maker.

Dat vond ik het vreemdste! Ondanks dat, toch aan zo iets beginnen, moeder deed dan ook van alles ( die heeft volgens mij ADHD) wilde ook nog een winkelpand kopen in een vreselijk dorp...

Terwijl thuis, de oudste diep ongelukkig was. Nee maar mama gaat op pad! Als jij huilbuien hebt op school komt dat omdat je hoofdpijn hebt hoor...

Heel vreemd en idd ergelijk.

Nou zullen ze alleen datgene laten zien dat voor de TV interessant is, maar dan nog!

Dus ja, highwaykind, ik vind ook dat je gelijk hebt maar het kan nog veel erger.... Op de BBC loopt ook zo'n programma en die lui zijn vele graden erger dan die Hollanders die nog een plan hebben.... DIe spreken geen van allen een buitelandse taal, klitten bij elkaar, willen een chipshop openen( iedereen) en eisen dat de lokalen zich aan hun aanpassen. En ze gaan volledig zonder geld of inkomen aan hun avonduur beginnen.

De mooiste uitspraak vond ik nog die van een dikke engelse dame die zich ergerde aan te veel buitenlanders in Spanje.... en ja, daar bedoelde ze de Spanjaarden mee...

joostvangestel

Berichten: 7907
Geregistreerd: 10-04-01
Woonplaats: Reuver!

Re: Emigreren met kinderen / adopteren en taal.

Link naar dit bericht Geplaatst: 23-05-09 09:40

ik ben 14 jaar geleden naar Finland geemigreerd, zonder kinderen en zonder dat ik Fins kon spreken. Het heeft me 2 jaar (en 20 uur les) gekost om de taal op een conversationeel niveau onder de knie te krijgen. Mijn zoon is in Canada geboren, is met de 15 maanden naar Finland verhuis en sprak toen hij 3 jaar was alleen maar Fins (maar verstond wel Nederlands). Zijn Nederlands was nog zwakjes toen hij 6 was. Toen zijn we naar Nederland verhuisd. De rector van de basisschool wilde hem eerst in groep 2 stoppen, maar na aandringen van ons kwam hij toch in groep 3 terecht (leeftijdsgenootjes). Na 15 maanden was hij al het meest gevorderd in (Nederlands) lezen in de klas. Hij loopt ongeveer een maand of 9 voor op het gemiddelde. Wat geholpen heeft is extra lessen taal voor allochtonen, die kreeg hij samen met een Somalisch jongetje en een Afghaans meisje. Frappant detail is dat de allochtone kinderen allemaal beter zijn in Nederlands dan de autochtonen. Overigens krijgt zoonlief iedere woensdagmiddag bijles van zijn moeder in het Fins. Dat gebeurt met gewone Finse schoolboeken.

Goed, niet helemaal hetzelfde, maar er is maar weinig nodig om kinderen te stimuleren om een taal te leren. Een beetje initiatief kan geen kwaad. Leuk detail: omdat hij zo ver is in Nederlands, mag hij al een jaar eerder met Engels beginnen. Hij is nou 9.

KiWiKo

Berichten: 51672
Geregistreerd: 19-10-02
Woonplaats: Killstraight

Link naar dit bericht Geplaatst: 23-05-09 09:51

amondi schreef:
De mooiste uitspraak vond ik nog die van een dikke engelse dame die zich ergerde aan te veel buitenlanders in Spanje.... en ja, daar bedoelde ze de Spanjaarden mee...

NEEEEEEEEEUUUIIII :D :D :D :D hihihi hoe raar kan je denken :) :)

Mist

Berichten: 9674
Geregistreerd: 17-02-03
Woonplaats: noord brabant

Link naar dit bericht Geplaatst: 23-05-09 12:07

Op mijn tiende werd ik in een engelse klas in Nieuw-Zeeland "gedumped" binnen 3mnd sprak ik vloeiend engels en ik heb er geen trauma aan over gehouden.

WEL van de nl les die we van onze ouders op zaterdag moesten volgen :( MAN wat had ik daar een hekel aan :D

Wildgirl

Berichten: 11879
Geregistreerd: 14-11-03
Woonplaats: Drenthe

Re: Emigreren met kinderen / adopteren en taal.

Link naar dit bericht Geplaatst: 23-05-09 12:16

Waar ik me echt kapot aan erger is de romantische kijk op het hele emigratie verhaal.
Volgens mij komen 9 vd 10 volwassenen/stellen binnen een jaar compleet failliet weer terug.
Alle deelnemers van het programma 'Ik vertrek' spreken de taal niet of nauwelijks, beginnen een eigen zaak zonder kennis in een land waar de regelgeving anders is en hebben vaak geen fatsoenlijke woonruimte.
Hoe dom kun je zijn vraag ik me dan af.
Afgelopen donderdag idd weer met open mond zitten kijken; oudste dochter die compleet vastloopt, man met ernstige hartproblemen en geen woord frans, vrouw met grootheidswaanzin en 3 woorden frans....waar begin je in godsnaam aan?
Zelf loop ik ook met emigratie plannen rond en ondanks dat er nog niets besloten is ben ik nu al bezig met mijn taalachterstand op te vijzelen en contacten te leggen met instanties/mensen die ervaring hebben en je kunnen wijzen op mogenlijke problemen.
En dan wil ik nog niet eens gelijk voor mezelf beginnen maar eerst maar eens voor een baas.

Bramasole
Berichten: 3815
Geregistreerd: 30-03-07

Link naar dit bericht Geplaatst: 23-05-09 12:18

Wanneer je naar het buitenland verhuisd vind ik ook dat je het beste de taal eigen kunt maken voordat je definitief gaat.

Met het adoptie verhaal ben ik het niet eens. Heb je enig idee wat aspirant adoptie ouders allemaal moeten doorstaan voordat ze groen ligt krijgen? Iedere boerenl*l kan een kind krijgen maar wanneer mensen een kindje willen adopteren worden ze op z'n zachts uitgedrukt door de gehakt molen gehaald. De eisen zijn hoog; je moet voor sommigen landen aanbevelings brieven laten schrijven door vooraanstaande mensen, maatschappelijk werkers over de vloer, en torenhoge kosten. Nu moet de taal volgens jou ook nog geleerd worden? Denk even wat verder voordat je dit soort dingen schrijft!

beantsje

Berichten: 9297
Geregistreerd: 09-06-05
Woonplaats: Drenthe

Link naar dit bericht Geplaatst: 23-05-09 12:20

Ik ben eens met mijn toen nog 5-jarige dochter een paar dagen op visite geweest naar eeen Engels gezin en heb toen een soort woordenboekje voor haar gemaakt, met plaatjes, zodat ze in ieder geval kon laten zien dat ze moest plassen enz.
Zij heeft hem eigenlijk nooit gebruikt en pikte de taal ongelooflijk snel op en speelde binnen een dag feilloos met de twee engelse dochters.
Dit fenomeen zie je ook bij bijv. de Tsjernobyl-kinderen die hier een vakantie komen bijtanken.
Dus ik denk dat kleine kinderen (beneden basisschoolleeftijd) zich best snel aanpassen.

Maar wat de volwassenen betreft; ik weet niet of jullie weleens naar 'ik vertrek' kijken, maar ik sta bijna elke keer weer verbaasd hoe slecht de voorbereiding is. Wie gaat nou emigreren naar een land als Tsjechië zonder ook maar 1 woord van de taal te spreken? ik vind dat zo ongelooflijk dom...
En inderdaad zou je ook de wat grotere kinderen een basis van te voren moeten meegeven.

Wildgirl

Berichten: 11879
Geregistreerd: 14-11-03
Woonplaats: Drenthe

Link naar dit bericht Geplaatst: 23-05-09 12:23

Daarnaast zijn de meeste adoptiekinderen nog heel jong en nog niet sprekend/net aan het brabbelend.
Ook kun je in het land van herkomst geen NL lessen verwachten omdat het vaak ontwikkelingslanden zijn/er geen geld voor hebben.
Ik vind idd de stelling anders als het om adoptie gaat; bij emigratie is zeker de taal, wel een belangrijk punt.

Edit: als ik later (als ik groot ben :D )kinder heb en ik ga dan emigreren dan zal ik ervoor zorgen dat ze vanaf een jaar of 8 de basis spreken, daaronder wat losse/belangrijke woordjes en daarboven wil ik ook de grammatica erin hebben.

noordje

Berichten: 2687
Geregistreerd: 11-01-09
Woonplaats: Åsvang,Noorwegen

Link naar dit bericht Geplaatst: 23-05-09 12:32

Ik sta er ook iedere keer versteld van hoe weinig kennis van de taal mensen hebben als ze gaan emigreren.
Voor wij naar Noorwegen vertrokken,hebben we een aantal maanden cursus noors gehad.Dan ken je in ieder geval de basis.
O.k,dat het in het begin meer engels dan noors was,dan verandert na loop van tijd wel in meer noors dan engels.
Hier krijgen de kinderen een aantal uur per week apart les in noors zodat ze het sneller leren en dan spreken ze op het laatst beter dan de ouders en moeten ze voor hen 'tolken'.

Suzann3
Berichten: 962
Geregistreerd: 08-10-06

Link naar dit bericht Geplaatst: 23-05-09 12:36

Ik ben toen ik 13 was, naar Noorwegen verhuist. Ik ben een jaar van te voren (gedwongen) met het leren van Engels begonnen. Mijn ouders wilde dat ik goed voor berijd zou zijn voor de internationale school maar toch snapte ik geen moer van wat er gebeurde in de eerste maanden.

Ik vind ook dat ouders vaak vergeten hoe moeilijk het kan zijn voor kinderen om uit hun vertrouwde omgeving werg gerukt te worden - weg bij hun vrienden en weg bij alles.
Als je die kinderen dan ook nog eens in een ander land zet zonder dat ze de taal spreken gaat het niet altijd goed. Hier op de internationale school zie ik dat er drie dingen kunnen gebeueren.
1. Het kind wordt heel stil en zegt niets totdat hij/zij vindt dat hun engels goed genoeg is. Dit kan maanden, weken of jaren duren.
2. Het kind raakt gefrustreed dat de anderen hem/haar niet begrijpen en gaat zich slecht gedragen en mogelijk anderen lastig vallen omdat die hem niet snappen of niet met hem/haar willen omgaan vanwege het gebrek aan taal.
of 3. Het kind is jong genoeg en pikt zo veel mogelijk van de taal op in een zeer korte tijd waarna hij/zij een leuk, nieuw sociaale leven krijgt,.

Hier telt natuurlijk ook, hoe jonger het kind, hoe makkelijker ze leren. Maar mensen die via zo'n programma emigreren richten zich vaak zo enorm op de nederlandse toeristen industrie. Die leren geen woord van de native language en gaan er van uit dat de anderen wel Engels spreken --> En dan beledigd doen als ze niet in de locale communitie worden opgenomen....

Nou ja, ik kan nog wel uren door gaan :9

EveliNero

Berichten: 404
Geregistreerd: 12-07-05
Woonplaats: Amsterdam

Link naar dit bericht Geplaatst: 23-05-09 12:37

highwaykind schreef:
Nadat ik me voor de zoveelste keer groen en geel erger aan een TV programma waar mensen dit koude kikkerlandje verlaten

Waarom kijk je het dan?

Je moet je denk ik wel bedenken dat bij een tv programma niet alles in beeld wordt gebracht. Jij kan vanuit je stoeltje achter de tv toch niet zien in hoeverre die mensen zich hebben voorbereid. En ik denk dat bovendien bijna iedereen bij een emigratie wel tegen onverwachtte dingen aanloopt (en laat dat nou net interessant zijn om te filmen).

BraveSpots

Berichten: 7634
Geregistreerd: 16-10-04
Woonplaats: Brugge (België)

Link naar dit bericht Geplaatst: 23-05-09 12:44

EveliNero schreef:
highwaykind schreef:
Nadat ik me voor de zoveelste keer groen en geel erger aan een TV programma waar mensen dit koude kikkerlandje verlaten

Waarom kijk je het dan?

Je moet je denk ik wel bedenken dat bij een tv programma niet alles in beeld wordt gebracht. Jij kan vanuit je stoeltje achter de tv toch niet zien in hoeverre die mensen zich hebben voorbereid. En ik denk dat bovendien bijna iedereen bij een emigratie wel tegen onverwachtte dingen aanloopt (en laat dat nou net interessant zijn om te filmen).


Maar er zijn toch essentiele dingen die je wel kan zien. Bv: de taal spreken. Als de camera ze volgt naar de bakker en de markt, en beide keren kunnen ze uberhaupt niks bestellen in de taal van het land, dan ga je me niet vertellen dat je goed voorbereid bent.

Wat ik trouwens ook altijd zo raar vind is dat ze financieel altijd zo onrealistisch zijn. Ik bedoel, een hele bouwvallige villa kopen, om vervolgens wanneer ze erin zitten constateren dat je er geen geld meer over is om het te verbouwen, en dat je dus ook geen inkomen hebt,...zulke dingen kan je toch van te voren bedenken?