@Menino, ik zou zeggen: lees het boekje van Maarten van Rossum. Ik heb de moeite genomen. Hij schrijf het heel bondig en duidelijk op. Ik kan hier ook een dictaat van een college politicologie kopiëren om het toe te lichten, maar dat is heel taaie kost.
Generalisatie is niet persé slecht, maar het doet geen recht aan de complexiteit van onze samenleving en de verschillende visies van burgers binnen onze samenleving. Daarom kom je er met generalisatie niet.Citaat:
Waarom is de burger boos?
Ingediend door admin op vr, 05/03/2010 - 17:20.
De titel ‘waarom is de burger boos’ doet wat kinderachtig aan en geeft eigenlijk maar een beperkte omschrijving van de inhoud. De ondertitel ‘over hedendaags populisme’ en de bondige beschrijving op de achterflap ‘Hoe komt het dat steeds meer Nederlanders de overheid, het politieke systeem en de maatschappelijke elite als de vijand zien?’ scheppen meer duidelijkheid over de bedoelingen van dit zeer goed leesbare boek. Maarten van Rossem schrijft zoals hij vertelt, droog en aanstekelijk, treffend en scherp geformuleerd.
Van Rossem maakt een analyse van ‘het populisme’ en maakt duidelijk dat traditionele ‘links/rechts verhoudingen’ voor een populist niet gelden. De uitdrukking ‘Ik ben niet links, ik ben niet rechts, ik ben recht door zee’ wordt daarom gebezigd door tal van populisten uit verschillende tijdperken. De populist heeft een succesvolle tactiek, hij buit de kloof tussen de denkbeeldige groep ‘het volk’ en de bestuurders ‘de politiek’ uit. De populist is per definitie anti-politiek maar pleit in een contradictio in terminis voor meer macht voor ‘het volk’. Volgens van Rossem bestaat ‘het volk’ niet en heeft het ook nooit bestaan. Hij spreekt de populisten tegen die ‘de macht terug willen geven aan het volk’ en daarmee suggereren dat het volk ooit macht heeft gehad, quod non. Van Rossem noemt het idee van ‘de macht bij het volk’: “een zeer sterke en emotionerende illusie”. Het volk is immers veel te verschillend en nooit een geweest, variërend van rijk tot arm, extreem-links tot extreem-rechts.
Volgens Van Rossem zou het land in een permanente chaos veranderen als het volk aan de macht zou komen, zelfs al zou deze omwenteling ingezet worden door ‘het fatsoenlijke, nogal elitaire, liberale populisme van D66 dat zich had voorgenomen het politieke bestel te laten ontploffen.’ “Van de institutionele hervormingen waar de partij al decennia voor pleit, is het tot op heden gelukkig niet gekomen.”
Van Rossem geeft een goede schets van de geschiedenis van populisten en hun populariteit. Vooral het hoofdstuk rond Pim Fortuyn is een pareltje. Van Rossem brengt veel details over Fortuyn’s populistische persoonlijkheid die we nog niet eerder lazen.
Van Rossem geeft zijn visie hoe het toch in hemelsnaam mogelijk is dat het gerenommeerde ‘The Economist’ over Nederland spreekt als de succesvolste Europese economie terwijl Fortuyn Nederland omschrijft als een grote puinhoop in een rommelig geschreven ‘de puinhopen van acht jaar paars’ en daarmee de kiezers op zijn hand krijgt. Nederland had anno 2002 een minimale werkloosheid van 2%, een begrotingsoverschot en een staatsschuld van slechts 51% van het BBP (allemaal een historisch record).
Populisme is bijzonder populair, daarom streven veel partijen tegenwoordig een populism-light na. Als verkiezingsuitslag zou je met dit boekje in de hand een minderheidscoalitie van CDA en VVD met wellicht de ChristenUnie voorspellen met de gedoogsteun van de PVV. Om die gedoogsteun te verkrijgen zullen de partijen diep door het stof moeten, door bijvoorbeeld het hoofddoekjesverbod, ondertussen kan de PVV door blijven gaan met hardcore populisme en groeien tot de grootste partij bij de volgende verkiezingen die door het ontbreken van een sterke coalitieleider snel zullen volgen. Wilders zal dus niet lang hoeven te wachten op de macht, het volk zal de macht natuurlijk nooit krijgen. De populist belooft de burger macht via zijn persoon, want alleen hij weet wat het volk wil. Het volk en de populist zijn een, einer für alle, alle für einen. De PVV stemmers zullen nooit invloed kunnen hebben aangezien een populist per definitie anti-democratisch is en de macht zelfs niet wil delen met partijleden, er is niet voor niets geen partij.
Eindigt Van Rossem zo pessimistisch? Nee, uiteindelijk is de parlementaire democratie het enige systeem waarmee het volk tevreden is, met wat kleine aanpassingen zo nu en dan is het bestand tegen populisten als Wilders. Of het daadwerkelijk zo zal gaan, dat zullen we zien.