oomens schreef:Ergens in de GGZ is het volgens mij in de afgelopen decennia behoorlijk misgegaan, en dat is echt niet (alleen) aan het personeel te wijten. 'Vroeger' werd iemand die tegelijkertijd gek en gevaarlijk/overlastgevend was, netjes opgeborgen in een 'gekkenhuis'. Dergelijke gestichten (met namen als Dennenoord, Zonnevrede of Heiderust) lagen handig afgelegen van grote woonkernen (maar vlakbij het spoor i.v.m. bezoekende familie), en waren doorgaans keurig voorzien van een groot hekwerk en getraliede ramen. Mocht iemand desondanks toch ontsnappen, dan was diegene door de afgelegen ligging gemakkelijk op te sporen en terug te bezorgen voordat er opnieuw overlast gemaakt kon worden.
Ergens in de tijd tussen 'toen' en nu, heeft men gemeend dat het een goed idee was om vrijwel al deze inrichtingen opener te maken, met een kleinschaliger opzet, veel meer vrijheden en een hele berg meer inspraak van de patiënten (die in de tussentijd niet per se minder gestoord zijn geworden). Gevolg hiervan is dat er veel meer van deze mensen (geheel of gedeeltelijk) vrij rondlopen, maar ook dat de zorg per patiënt vele malen meer is gaan kosten dan destijds. Aangezien het aantal patiënten waarschijnlijk niet is gedaald, kan dat alleen maar betekenen dat de (GGZ-)zorgkosten als geheel gigantisch uit de klauwen zijn gelopen, of dat er veel minder mensen minder lang opgenomen kunnen worden, waardoor er dus nóg meer gekken vrij rondlopen.
Is het niet eens tijd om die ontwikkeling te stoppen en de zorg zo in te richten dat de mensen die door hun aandoening een probleem vormen ook daadwerkelijk opgenomen kunnen worden/blijven?
Ik denk dat je hier een aantal dingen door elkaar haalt. Je hebt het aan de ene kant over mensen die gek & gevaarlijk & overlastgevend waren, maar tegelijkertijd noem je als voorbeeld Dennenoord, wat inderdaad een afgelegen inrichting was maar die (net zoals alle inrichtingen een eeuw geleden) álle mensen met psychische problemen opnam. Het is dus helemaal niet zo dat alle gevaarlijke gekken vroeger bij elkaar in een gevangenis woonden en een paar hippies besloten hebben dat 'Gevaarlijke Gekkeninrichting Dennenoord' lekker naar de woonwijken moest verhuizen. Wat wél gebeurde is dat het buiten de bebouwde kom netjes opbergen (zoals je zo mooi schrijft) van álle gekken - die paar gevaarlijke en die honderden ongevaarlijke - achter de hekken en getraliede ramen van zo'n afgelegen inrichting de stigmatisering van psychiatrische aandoeningen gigantisch promootte. De 90% ongevaarlijke gekken in Dennenoord leden enorm onder het stigma van dat in Dennenoord de gevaarlijke/ongeneeslijke gekken zaten (dat idee wat jij nu ook weer promoot) terwijl de meeste patienten in al die afgelegen mega-inrichtingen ongevaarlijk waren of er zelfs maar tijdelijk zaten en daarna gewoon weer naar huis konden.
Wat er daardoor gebeurde is dat de psychiatrie tot de conclusie kwam dat het buiten de samenleving plaatsen van psychiatrische patienten de situatie voor de geneesbare patienten vaak alleen maar verslechterde doordat ze weggetrokken werden uit de normale mensenomgeving en in een gevangenis op de hei werden gedumpt tot ze weer uit hun depressie kwamen. Alleen het daar gedumpt worden in jouw zo romantisch omschreven wildernis was vaak al zo traumatisch dat psychisch tijdelijk zieken daar alleen maar zieker van werden omdat ze door die omgeving alle hoop op genezing/een normaal leven verloren. Dan krijg je niet alleen die depressie of psychose maar daarnaast ook nog eens last van hospitalisatie.
Dat is de reden waarom de grote gestichten met 2000+ patienten diep in de hei zijn veranderd in kleinere psychiatrische eenheden die zich gewoon binnen de bebouwde kom bevinden; zodat die 90% ongevaarlijke gekken een betere kans kregen op herstel en zodat de zogenaamd psychisch gezonde Nederlander ook langzaam zou leren beseffen dat psychisch ziek zijn net zo normaal en vaak net zo geneesbaar is als lichamelijk ziek zijn.
Dus niet 'Tante gaat elk jaar een weekje op vakantie', maar 'Tante is manisch depressief en moet soms opgenomen worden, dat zit bij ons in de familie maar dat hoort nou eenmaal bij ons, andere mensen zijn diabeet.'
Je kunt dus niet zeggen 'vroeger werden alle gevaarlijke gekken samen opgesloten op de hei en toen besloot iemand dat het gezelliger was om ze hier terug te halen'. Die gevaarlijke gekken zaten namelijk niet alleen met elkaar in dat afgelegen gesticht, maar vormden een miniem onderdeel van een gebouw waar duizenden ongevaarlijke gekken net zo goed opgesloten werden.
Het idee van het terughalen van die inrichtingen naar de bebouwde kom was dus ook niet om gevaarlijke gekken in een woonwijk uit te zetten, maar om die duizenden ongevaarlijke gekken uit die inrichtingen te bevrijden en weer een echte kans op herstel te geven.
Je kunt best vinden dat gevaarlijke gekken in een speciale TBS-achtige inrichting ver buiten de bebouwde kom geplaatst zouden moeten worden, maar je kunt niet zeggen dat we terug zouden moeten naar die situatie zoals die vroeger was, want dat is nog nooit eerder zo gedaan.
