Bokt.nl

Citaat:

Eerste Kamer is de kluts kwijtgeraakt, ruziënde senatoren zijn plaag voor nieuw kabinet
HAAGSE ZAKEN
Judaskussen, zetelroof en narcisme: de Eerste Kamer is veranderd in een bonte kermis van negentien fracties. Er is weinig aandacht voor de senaat, maar de chaos daar maakt het oplossen van acute problemen voor een nieuw kabinet extra ingewikkeld. Politiek verslaggever Hans van Soest schrijft wekelijks over Haagse zaken die ons allemaal aangaan.

Hans van Soest
Hans van Soest
15 november 2025, 21:00
Laatste update: gisteren om 22:12
Voor het betere politieke theater moet je tegenwoordig in de Eerste Kamer zijn. Ooit was het een wat saai gremium. Inmiddels is het een bonte kermis van ruziemakers en gelukzoekers, met meer afsplitsingen dan de Tweede Kamer. Het oplossen van acute problemen door een nieuw kabinet wordt zo extra ingewikkeld.

Deze week was het weer bal. Herinnert u zich nog de Judaskus die Partij voor de Dieren-oprichter Niko Koffeman een week voor de verkiezingen gaf aan partijleider Esther Ouwehand? Hij brak met de partij uit onvrede met de koers. Zogenaamd wilde hij ‘de partij niet schaden’. Maar vervolgens weigerde hij uit de driekoppige senaatsfractie van die partij te stappen. Koffeman kreeg bijval van fractiegenoot Peter Nicolaï (ooit bekend als advocaat van het recalcitrante echtpaar Edwin de Roy van Zuydewijn en prinses Margarita) en samen duwden zij hun eigen fractievoorzitter Ingrid Visseren eruit.

Visseren zit nu als eenmansfractie in de senaat. De regels van de Eerste Kamer schrijven voor dat zij zelf de naam ‘Partij voor de Dieren’ niet meer mag voeren. En dus zitten de twee Partij voor de Dieren-slopers Koffeman en Nicolaï nu wel onder die naam in de bankjes van de Eerste Kamer. Een klucht.

Veel afsplitsingen
Afsplitsen is aan de orde van de dag in de Eerste Kamer de laatste jaren. Tot 2019 kwam het sporadisch voor. Maar nadat Forum voor Democratie dat jaar met 12 zetels in de senaat was gekomen, ging het hard. Door afsplitsingen had de partij uiteindelijk nog maar één zetel over. En ook deze zittingsperiode van de Eerste Kamer is het bal. De BBB is van de zestien senaatszetels er al drie kwijt. Een stapte over naar D66, een naar Forum voor Democratie en een derde zit als eenpitter in de bankjes. Bij de VVD ging senator Cees van de Sanden solo.

En de volgende eenpitter dient zich alweer aan. JA21-senator Annabel Nanninga is deze week geïnstalleerd als lid van de Tweede Kamer. In de Eerste Kamer zal ze worden opgevolgd door Toine Beukering. Hij is inmiddels geen lid meer van JA21, maar zal toch de zetel op eigen titel innemen. Een vergoeding van ongeveer 2900 euro bruto per maand is toch mooi meegenomen. Na de installatie van Beukering zijn de 75 senatoren verdeeld over 19 fracties. Een unicum in de historie.

Een nieuw kabinet moet hoe dan ook zaken doen met deze verdeelde Eerste Kamer

,,Ooit was de Eerste Kamer een baken van rust. Nu is er veel te veel gedoe’’, verzucht Ankie Broekers-Knol, voormalig voorzitter van de senaat. ,,Het is een brede maatschappelijke trend die je nu óók terugziet in de Eerste Kamer: mensen zijn meer met zichzelf bezig en voelen zich minder onderdeel van een collectief waar je loyaal aan bent. Dat senatoren in een fractie het inhoudelijk oneens zijn, is van alle tijden. Ik was het ook niet altijd met alles eens van de VVD. Maar afsplitsen en die zetel behouden? Je bent daar verkozen op naam van je partij. Niemand heeft dat op eigen houtje verdiend.’’

Ankie Broekers-Knol.
Ankie Broekers-Knol. © ANP
Waarom is al dat hedendaagse narcisme in de Eerste Kamer eigenlijk erg? Nou, omdat de rol van de senatoren belangrijk is. Geen wet of begroting kan worden ingevoerd zonder hun instemming. Deze week zei verkenner Wouter Koolmees nog dat een nieuw kabinet op voldoende steun moet kunnen rekenen in zowel de Tweede als de Eerste Kamer.

Eerste Kamer belangrijk
Volgens Koolmees ‘lijkt de rol van de Eerste Kamer op de achtergrond geraakt sinds een aantal jaren’. Maar dat komt alleen doordat er twee kabinetten achter elkaar snel vielen, waardoor er amper zwaarwegende wetsvoorstellen aan de senaat zijn voorgelegd.

In de tussentijd zijn grote problemen zoals stikstof, energievoorziening en migratie blijven liggen, is de overheid alleen maar meer geld gaan uitgeven en staat een nieuw kabinet voor de lastige opdracht om én die problemen op te lossen én de uitgaven in de hand te houden.

Een nieuw kabinet zal hoe dan ook met de huidige, verdeelde Eerste Kamer zaken moeten doen. De volgende senaatsverkiezingen zijn pas over anderhalf jaar en in de tussentijd moeten belangrijke wetsvoorstellen én begrotingen worden ingediend. De problemen zijn immers ‘acuut’, stelt Koolmees. En alle partijen beloofden in de campagne om ze ‘voortvarend aan te pakken’. Of dat lukt is de vraag: beoogd premier Rob Jetten en zijn ploeg zullen straks helaas een hoop tijd kwijt zijn aan koffie-afspraken met de Nicolaïs, Van de Sandens en Beukerings van deze wereld.

IMANDRA schreef:

Haha ik heb de reis andersom gemaakt . Rechts begonnen en zelfs nog PVV gestemd jaaaaaaaaren terug (en eerlijk: toen mee laten slepen door alles wat er om me heen gezegd is, geen research gedaan en geen stemwijzer zelfs etc, heel slecht van mezelf). Daarna VVD, D66. En nu al een paar jaar GL/PvdA.

Verschil zit hem voor mij vooral in het inlezen in de programma’s, meer kennis krijgen van hoe de wereld werkt en wat er speelt, en de gerapporteerde gevolgen van die beleidskeuzes.

BigOne schreef:

Mensen die opstappen zetel inleveren, in de hele politiek!

Shadow0 schreef:

En als we geen clowns in de Kamers willen hebben moet je niet op partijen stemmen waarbij dat soort gedoe veel voorkomt.

Bullebeest schreef:

BigOne schreef:

Mensen die opstappen zetel inleveren, in de hele politiek!

Ook als het voor die ene persoon binnen de partij onmogelijk wordt gemaakt om daar te blijven? Dat gebeurt helaas ook.

prompter schreef:

De meeste jonge mensen starten links. Op de middelbare school vond ik de PPR helemaal het einde. Ik moet er nu niet meer aan denken

fransje23 schreef:

Wordt tijd om de eenmansfracties te beteugelen en de plek bij de partij te houden.
Uitzondering mag van mij zijn als mensen een volle zetel krijgen op basis van voorkeursstemmen.

prompter schreef:

Ja Cowboy55, dat waren nog eens tijdens, ppr en psp . En de cpn bestond toen ook nog

juval schreef:

Bullebeest schreef:

Ook als het voor die ene persoon binnen de partij onmogelijk wordt gemaakt om daar te blijven? Dat gebeurt helaas ook.

precies, Omtzigt had zijn zetel niet hoeven inleveren van mij hoor.

Cowboy55 schreef:

prompter schreef:

De meeste jonge mensen starten links. Op de middelbare school vond ik de PPR helemaal het einde. Ik moet er nu niet meer aan denken

PPR…. Ik krijg een flashback…..

Bullebeest schreef:

Mar3, dat is dan ook flink banketstaaf voor iemand die op 8 staat bij een partij van 12 zetels en zijn werk onmogelijk wordt gemaakt in de partij. Kwaden zullen er altijd zijn, maar het is de bescherming van het kamerlid. Ongeacht hoe, want hoe is dat uiteindelijk te peilen. 2 kanten 2 verhalen. 1 persoon tegenover een partij.

Bullebeest schreef:

Daar heb je gelijk in. Allleen dat creëer je uitzondering op uitzondering. Dat is altijd het lastige.

prompter schreef:

Een beetje zoals in het voetbal, dat je maar een bepaalde transferperiode hebt