Karl66 schreef:Zogenaamd onschuldige complottheorieën, zoals dat de maanlanding een hoax is of dat 9/11 door de overheid is uitgevoerd, zijn zeker wel schadelijk. Wat dit soort theorieën doen, is een wantrouwen in de overheid creëren. Voor alle duidelijkheid, er gaat genoeg mis bij de overheid, denk bijvoorbeeld aan de aardbevingsschade in Groningen of de toeslagenaffaire. Daarnaast hebben overheden al gauw de neiging te denken dat de burgers er voor hun zijn in plaats van dat zij er voor de burger zijn. Maar door dit soort complottheorieën wordt de kloof nog verder vergroot, zonder dat dit nodig is. Met als gevolg wantrouwen dat onnodig vergroot wordt, minder democratische betrokkenheid, mensen die zich actief gaan afzetten tegen de overheid, etc. etc. Het is niet voor niks dat bijvoorbeeld een land als Rusland dit soort theorieën actief promoot om op die manier de kracht van West Europa en de EU te verzwakken.
Complottheorieën, ook al lijken ze nog zo dom en onschadelijk, hebben echt meer risico in zich dan het op het eerste gezicht lijkt.
Dit inderdaad.
En je ziet het al wijdverspreider worden, door de erg extreme theorieën (flat earthers, 5G) worden ook iets genuanceerdere theorieën over de overheid of andere Grote Organisaties die De Kleine Man iets wil aandoen wijdverbreider.
Ik zie bijvoorbeeld momenteel steeds meer wantrouwen naar de wetenschap. Niet het soort extreme wantrouwen van "ze willen ons allemaal vergiftigen met vaccins", maar wel meer mensen die zeggen: "hoezo moeten experts het allemaal beter weten?" en die voorzichtig roepen dat je ook "niet klakkeloos maar alles moet overnemen."
Dat komt, voor een groot gedeelte, omdat die mensen zich nu het neutrale midden vinden. Ze zijn niet zo extreem als mensen die extreem anti-wetenschap zijn, maar geloven wel meer en meer dat er ergens een sinister achterstroompje is. En natuurlijk is de wetenschap niet altijd perfect en zijn wetenschappers ook mensen die fouten kunnen maken, maar gaan twijfelen aan experts kan bij crisis-situaties extreem gevaarlijk zijn. Zeker als je er zelf niets tot weinig van weet, maar wel gelooft dat er 'ergens' een foutje zit. Een beetje als je brandende huis niet verlaten omdat je denkt dat je het beter had kunnen dan de brandweer, en heeft de brandweer ook niet ergens steekjes laten vallen, en waarom zouden we uberhaupt moeten luisteren naar die brandweer??
Dat is dus wel degelijk gevaarlijk. Natuurlijk hoef je niet alles van autoriteiten als zoete koek te slikken, maar 'experts vertrouwen' is wel degelijk een belangrijke grondwaarde van onze samenleving. Als je alles zelf zou moeten uitzoeken en alleen op jezelf zou kunnen vertrouwen, wat voor samenleving hadden we dan?
Tevens denk ik dat mensen vaak vergeten dat instituten als De Wetenschap en De Overheid ook gewoon bestaan uit normale, alledaagse mensen. Mensen als jij en ik die ook familie en vrienden hebben, en die dus meestal geen enkel belang hebben bij opzettelijk drinkwater vergiftigen of giftige stoffen de lucht inpompen. Waarom zouden ze dat doen als ze er zelf ook slechter van worden?
Kortom, ik denk dat er een basaal gebrek aan vertrouwen is. Er is minder vertrouwen tussen laag- en hoogopgeleiden, minder vertrouwen tussen politiek verschillende standpunten, en ook generaties en mensen onderling. En dat gebrek aan vertrouwen is als een soort rot dat langzaam instituten en gezamenlijke belangen aantast, want als je elkaar niet durft te vertrouwen, dan kun je moeilijk gezamenlijke doelen nastreven.
(Dat laatste laat meteen zien waarom er bijv. aangetoond is dat Rusland veel complot-theorieën graag wil verspreiden in westerse landen. Het verzwakt namelijk de instituten, zoals verzorgingsstaat en democratie, in deze landen. Dit is trouwens geen conspiracy, dit is aangetoond door overheidsinstanties als de CIA en ook gedegen onderzoeksjournalistiek, met Russische trollen die op twitter conspiracy theories delen die anti-overheid zijn en wantrouwen wekken naar andere groeperingen of mensen).