Bokt.nl

Citaat:

'Friese cultuur draagt bij aan achterstand'

30 MRT 2007

In Friesland worden achterstand, werkloosheid en niet succesvol zijn als iets normaals beschouwd. Niet de structuur van de economie, maar de cultuur ligt ten grondslag aan de achterstand en armoede in de noordelijke provincie. Dat stellen onderzoekers Kees Verhaar en Yvonne van Westering van onderzoeks- en adviesbureau SGBO donderdag.

Volgens econoom Verhaar moet er een cultuuromslag komen in Friesland. 'Er is te weinig ambitie. Veel mensen zeggen: ik ben te dom om te leren. Uit onderzoek blijkt dat maar 1% van de ouders het belangrijk vindt dat hun kinderen maatschappelijk iets bereiken.'

Drempel
De onderzoekers zien een belangrijke rol weggelegd voor de nieuw op te zetten Centra voor Jeugd en Gezin (CJG). 'Je moet bij het begin beginnen. Het CJG kan ouders stimuleren om hun kinderen te laten leren. De drempel is laag. Net zoals ouders bij het consultatiebureau advies krijgen over huilbaby's en kinderopvang, kan het CJG ze ondersteunen bij de opvoeding van hun kinderen.'

Braindrain
Om de 'braindrain' tegen te gaan zou Friesland een universiteit moeten krijgen. 'Er gaat nu heel veel potentieel verloren, de intelligentsia gaat de provincie uit. Je woont hier mooi, maar er is te weinig hooggekwalificeerd personeel', aldus Verhaar.

Achterstandswijken
De onderzoekers van SGBO sluiten zich aan bij het pleidooi om ook Friese gemeenten op de 'lijst van Vogelaar' te zetten, een lijst van achterstandswijken die de komende jaren extra aandacht en investeringen krijgen. Uit het rapport Kinderen in tel bleek onlangs dat het merendeel van de Friese kinderen opgroeit in een achterstandssituatie. Verhaar: 'De situatie in Friesland is vergelijkbaar met die in Rotterdam.'

Heilig
Makkelijk zal de gewenste cultuuromslag niet zijn, denkt de econoom. 'De Friese cultuur is hier heilig. Dat draagt onbedoeld bij aan de reproductie van achterstand en armoede.'

Citaat:

“De provincie Fryslân moet er bij het kabinet voor pleiten dat het Centrum voor Jeugd en Gezin door opvoedingsondersteuning bijdraagt aan het doorbreken van het patroon van sociale reproductie van achterstand en armoede.”

Dat stellen dr. Kees Verhaar en drs. Yvonne van Westering, beiden verbonden aan het onderzoeks- en adviesbureau SGBO, tijdens een symposium van de Fryske Akademy in Leeuwarden op 31 maart a.s. Zij gaan daar in op het verband tussen de Friese cultuur en het opgroeien in achterstand van de Friese jeugd.

Achterstand is normaal in Fryslân

Het merendeel van de Friese jeugd groeit op in een achterstandsituatie. Dat blijkt uit het rapport Kinderen in tel 2007 van de gezamenlijke organisaties die zich bezighouden met jeugd, waaronder Unicef.

Onderzoek van Kees Verhaar naar het arbeidsmarktgedrag van werkloze jongeren toont aan dat de normen, waarden en gedragingen van deze werkloze jongeren deel uitmaken van de Friese cultuur. Geen werk hebben, niet-succesvol zijn en in een sociale achterstandpositie verkeren is de norm, en daarmee deel van de Friese cultuur, het Frysk eigene. Daardoor ontbreekt de prikkel om aan deze situatie te ontsnappen. Friese jongeren groeien steeds weer op in de sociaal-economische achterstandspositie waarin hun ouders ook opgroeiden. De Friese waarden en normen bestendigen deze sociale reproductie.

De rol van de Friese cultuur

Tegelijkertijd zet de Friese overheid zich in voor het behoud van de Friese cultuur. Armoede en achterstand maken daarvan als normale situaties deel uit.

De gevolgen zijn onder meer:

* De werkloosheid is in Fryslân al decennia hoger dan het landelijk gemiddelde;
* De inkomenspositie van de Friezen ligt gemiddeld 10% lager dan het landelijke cijfer;
* Er is niet één Friese gemeente, waar het gemiddelde inkomen op het landelijk gemiddelde uitkomt;
* 11 van de 20 armste gemeenten in Nederland zijn Fries;
* Kinderen in het Friese basisonderwijs presteren gemiddeld slechter dan het landelijk gemiddelde;
* Het aantal kinderen dat een HAVO of VWO-advies krijgt, is gelijk aan het percentage onder allochtone kinderen;
* 14 van de 31 Friese gemeenten ( = 45% ) horen bij de honderd gemeenten met de slechtste omstandigheden om op te groeien.



De Friese overheden, vooral de provincie, dragen onbedoeld bij aan het instandhouden van sociale reproductie van achterstanden door de inzet op het behoud van het Frysk eigene, d.w.z. de Friese taal en cultuur.

De provincie Fryslân kan echter werken aan het doorbreken van dit patroon, aldus Verhaar en Van Westering, door bij jonge kinderen en hun ouders een cultuurverandering teweeg te brengen. Dat kan het beste via het Centrum voor Jeugd en Gezin, dat centraal staat in de plannen van minister Rouvoet.

Opvoedingsondersteuning door CJG

Het is echter nog onduidelijk, wat de CJG’s precies moeten gaan doen en hoe het precies vorm zal gaan krijgen. “Fryslân zou ervoor moeten pleiten, dat de landelijke overheid dat niet van bovenaf oplegt. De Friese gemeenten moeten de vrijheid krijgen om het CJG een functie te geven in het verminderen van de sociale reproductie. Door gerichte ondersteuning bij de opvoeding te bieden kunnen de centra ouders leren om hun kinderen te laten leren. Fryslân moet daarbij aandacht van het Rijk vragen voor de hardnekkige problematiek, en middelen om oplossingen te realiseren. Dat is des te belangrijker, nu het er op lijkt dat de aanpak van achterstandswijken zich concentreert op grote steden. Dat doet onrecht aan de toekomst voor niet-stedelijke achterstandsgebieden zoals Fryslân.”, aldus Verhaar en Van Westering.



"In zijn reactie in het tv-programma Goedemorgen Nederland beaamde minister Rouvoet de stelling van SGBO dat de Centra voor Jeugd en Gezin een taak hebben bij het wegwerken van achterstanden van jongeren in Nederland door ondersteuning van ouders bij hun opvoedingstaken."

supertinkie schreef:

Er zijn genoeg mensen in Friesland die wel hoger opgeleid zijn, we hebben niet voor niks twee hogescholen in Leeuwarden, waar toch ook veel mensen uit friesland op zitten.