Opvoeden: Taak van de ouders of van school?

Moderators: Polly, Muiz, NadjaNadja, Telpeva, Essie73, ynskek, Ladybird

Toevoegen aan eigen berichten
 
 
LadyMadonna

Berichten: 62229
Geregistreerd: 09-01-01
Woonplaats: werkendam (NB)

Opvoeden: Taak van de ouders of van school?

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 09-12-11 14:14

nav dit topic: [NM] Pestende klasgenoot duwt 13 jarig meisje voor vrachtwagen.. (ja ook ;) ) het volgende.
TS vraagt zichzelf hier af: Had de school hier niet eerder in moeten grijpen?

Ik vraag me dan vervolgens af: Ligt de taak van opvoeden niet bij de ouders? Had die vraagstelling niet moeten zijn: Hadden de ouders niet eerder in moeten grijpen?

Dus: Waar ligt de opvoedkundige taak? Bij de school of bij de ouders (niet specifiek in dit geval, maar in het algemeen)

Ik denk dat school is om te leren, maar niet zozeer om op te voeden, daar zijn je ouders voor

Nojoukus

Berichten: 274
Geregistreerd: 23-07-09
Woonplaats: Wassenaar

Re: Opvoeden: Taak van de ouders of van school?

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-12-11 14:18

Zeker had de school eerder in moeten grijpen! Ze hebben namelijk helemaal niet ingegrepen, als ik het artikel goed gelezen heb!

De opvoedtaak ligt inderdaad bij de ouders, maar ik denk wel dat de school daar ook een begeleidende rol in heeft, aangezien het kind daar toch een groot gedeelte van zijn/haar tijd aanwezig is.

LadyMadonna

Berichten: 62229
Geregistreerd: 09-01-01
Woonplaats: werkendam (NB)

Re: Opvoeden: Taak van de ouders of van school?

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 09-12-11 14:19

Maar ligt die verantwoordelijkheid wel bij de school dan? Over de ouders is ook niks te lezen. Hadden die niet in moeten grijpen? Of hebben ouders geen tijd meer?

Blinnii

Berichten: 4154
Geregistreerd: 18-02-07
Woonplaats: Wassenaar

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-12-11 14:20

Bij beide :)

Een stuk van het moreel en sociaal besef ontstaat tijdens de basisschoolleeftijd. Kinderen brengen gemiddeld meer tijd met de juf/meester door op een dag dan met de ouders, dus ook school deelt mee in de opvoeding. Nu zeg ik niet dat je als school zijnde verantwoordelijk bent voor de opvoeding, want de ouders spelen natuurlijk een hele belangrijke rol, maar je deelt er wel in mee. Denk dat het ook heel goed is als er een wisselwerking bestaat tussen ouders en school.

Kinderen krijgen tegenwoordig helaas vaak weinig normen en waarden mee vanuit huis (dat is wat ik in mijn omgeving zie gebeuren, bedoel er dus niets rots mee) en school moet dit opvangen. Dan kun je wel zeggen dat de taak van de opvoeding alleen bij de ouders ligt, maar als juf zijnde heb je de kids wel 8 uur per dag onder je hoede. Het is dus alleen maar wijs als er op een school ook aandacht besteed wordt aan normen en waarden, daardoor creëer je een veilig school- en klassenklimaat waar kinderen zich goed en vrij voelen om te zijn wie ze zijn.

Mijns inziens blijft de uiteindelijke verantwoording wel altijd bij de ouders liggen. Dus niet dat de leerkracht ineens de schuld krijgt van een onopgevoed kind, dat ligt dan toch echt bij de ouders. School kan alleen een begeleidende rol aannemen :)

zonnebloem18

Berichten: 25278
Geregistreerd: 10-06-04
Woonplaats: Assen

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-12-11 14:22

Ik vind dat ouders hun kind moeten opvoeden, maar school moet wel hulpopvoeder zijn.
Een kind is een groot deel van de dag op school en een leraar zou op zijn minst problemen goed moeten kunnen signaleren en hier iets mee doen in overleg met de ouders.
Helaas vinde veel ouders weer dat school hierin weinig of geen rechten heeft dus de scholen worden ook voorzichtiger.
Vroeger kreeg je gewoon een tik op de vingers en tegenwoordig mogen ze maar net foei zeggen.

Nu is het ook zo dat tegenwoordig sommige kinderen om half 8 al op de voorschoolse opvang zitten, dan naar school gaan, moeten overblijven en na school tot 5 uur of half 6 naar de BSO gaan, op zo'n dag is er dan 10 uur contact met leraren, bso begeleiders.
Ervan uitgaande dat het kind om half 7 uit bed wordt geplukt en rond half 8 weer naar bed gaan is er maar 3 uur contact met de ouders en dan zijn de verhoudingen erg scheef.
Dan kan je als ouders echt niet de invloed hebben als een school heeft.

Het feit dat meer kinderen/jongeren ontsporen heeft in mijn ogen ook echt te maken met het feit dat ouders al dan niet uit noodzaak steeds meer werken en kinderen door anderen worden opgevoed.

Als ik al kijk naar oppasoma's dat blijven oma's en die vinden het in veel gevallen moeilijk hun kleinkind echt op te voeden, dat zie ik ten minste veel om me heen.
Ze worden toch wat meer verwend en komen daardoor soms met meer weg als eigenlijk zou moeten.

Killyenn
Berichten: 4608
Geregistreerd: 16-03-09
Woonplaats: Glasgow, Scotland

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-12-11 14:24

De verantwoordelijkheid ligt bij beiden. 'It takes a village to raise a child'. Een kind leert van alles wat hij om zich heen ziet en hoort en meemaakt, dus ook wat er op school gebeurt. En aangezien elk kind verplicht een groot deel van zijn jeugd op school door moet brengen zijn scholen zeker verantwoordelijk voor het aanbieden van een veilige en stimulerende omgeving, iets wat nu veel te weinig gebeurt. Wij hebben in onze maatschappij de gedachte ontwikkeld dat de ouders de enige zijn die het recht hebben om het kind op te voeden, en daarmee ook als enige de plicht. Maar in de ogen van het kind heeft elke volwassene een voorbeeldpositie en dus zou elke volwassene, en zeker in een leeromgeving, zich bewust als medeopvoeder op moeten stellen, en de verantwoordelijkheid voor zijn of haar daden meoten dragen. Ook op middelbare scholen, want kinderen zijn ten slotte pas 11 als ze daar heen gaan, en dat is zelfs met een stabiele opvoeding van huis uit een hele kwetsbare leeftijd.

Dani

Berichten: 14039
Geregistreerd: 26-12-08
Woonplaats: Alkmaar

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-12-11 14:24

Ik vind dat een school een opvoedkundige functie heeft met betrekking tot wat er zich op school afspeelt. Pesten is iets wat met name onder schooltijd gebeurt, of tussen schoolkinderen, dus is het ook taak van de school om hier voldoende aandacht aan te besteden. Daaronder valt voor mij overigens ook het voorlichten van ouders en hén aansporen actie te ondernemen.

En sowieso ontkom je als school niet aan een bepaalde mate van opvoeden. Geef je wel of geen seksuele voorlichting, doe je wel of geen themadagen over sommige onderwerpen, waar ligt de grens tussen plagen en pesten, hoe maak je een ruzie weer goed?

Daarnaast zijn er ook ouders die het minder nauw nemen met de opvoeding. Dan is het ook beter als de school nog probeert daar iets van over te nemen. In zo'n situatie is het niet hun táák, maar voor het kind (en klasgenoten) is het dan soms beter als de school daar toch wat mee doet (bijvoorbeeld een kind uitleggen dat slaan echt niet kan, ookal vinden de ouders het wel prima).

geerke

Berichten: 31213
Geregistreerd: 06-09-07

Re: Opvoeden: Taak van de ouders of van school?

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-12-11 14:28

volgens mij moeten ouders hun kinderen opvoeden....het is wel makkelijk om als het mis gaat de schuld op de school te kunnen schuiven ....omdat pa en ma het te druk hadden met carriere maken en ethische dingetjes.

Killyenn
Berichten: 4608
Geregistreerd: 16-03-09
Woonplaats: Glasgow, Scotland

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-12-11 14:30

geerke schreef:
volgens mij moeten ouders hun kinderen opvoeden....het is wel makkelijk om als het mis gaat de schuld op de school te kunnen schuiven ....omdat pa en ma het te druk hadden met carriere maken en ethische dingetjes.


Carriere maken? Ethische dingetjes? Ik vind at je nogal veel aannames hebt en erg weinig argument :) Het gaat hier nergens over de schuld afschuiven, maar puur weins taak het is om op te voeden.

LadyMadonna

Berichten: 62229
Geregistreerd: 09-01-01
Woonplaats: werkendam (NB)

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 09-12-11 14:32

Interessant om jullie meningen te lezen :j

Wat geerke zegt is idd ook mijn gevoel

Killyenn
Berichten: 4608
Geregistreerd: 16-03-09
Woonplaats: Glasgow, Scotland

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-12-11 14:35

stef schreef:
Interessant om jullie meningen te lezen :j

Wat geerke zegt is idd ook mijn gevoel


Maar een kind spendeert een groot gedeelte van de week op school, in een ogmeving waar de ouder weinig vat op heeft en weinig over weet. In die tijd is er echter wel een juf/meester aanwezig die de omgeving bepaalt, de groepsverhouding bepaalt, weet wat er gebeurt, etc. Een ouder kan op zo'n moment het kind niet opvoeden, de lerares/leraar wel. Aangezien kinderen in Nederland gedwongen naar school moeten ligt daar mijns inziens zeker wel verantwoordelijkheid bij school. Je kunt een kind van 4-14 moeilijk ongeveer 6 uur per dag 'zonder opvoeding' laten, zeker aangezien in de kleuterschool al de basis wordt gelegd voor het latere gedrag in de groep. Zonder begeleiding creeer je dan onzekere, teruggetrokken of juist overcompenserende kinderen.

geerke

Berichten: 31213
Geregistreerd: 06-09-07

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-12-11 14:41

ik ken best wel wat ouders die de schuld aan de school geven als het 'mis' gaat...
Ik weet ook dat het leven vrij duur is en dat je het haast niet met 1 salaris redt als je kinderen hebt.
Maar ik weet ook dat de meesten werken voor redelijk veel onzinnige luxe(drie auto's,merkkleding,verre vakanties)...in mijn ogen dan.
(kruip weer onder mijn steen op mijn berg)

Een kind moet zich gewoon gedragen op school...dat heeft hij als het goed is van zijn ouders meegekregen.En daarvoor hoef je niet een kind 24 uur om je heen voor te hebben.
Maar sommige ouders komen om 7 uur thuis....eten,huiswerk en naar bed.
Ik ben meer tijd met mijn paarden bezig dan sommige ouders met hun kinderen.

Mijn moeder was vroeger gewoon thuis,als ik uit school kwam was er gewoon iemand.
Ik was ook weer snel naar de manege ,maar de controle was er toch.
Nu is er controle per mobiel....en het liefst ook nog een hele dure,anders hoor je er niet bij.

LadyMadonna

Berichten: 62229
Geregistreerd: 09-01-01
Woonplaats: werkendam (NB)

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 09-12-11 14:41

begeleiden ja. Maar opvoeding moeten ze IMO toch echt van thuis mee krijgen. Dat ouders niet weten wat er op school speelt: Zijn er geen ouderavonden meer dan?

Goof

Berichten: 31634
Geregistreerd: 12-05-05
Woonplaats: Thuis

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-12-11 14:42

geerke schreef:
volgens mij moeten ouders hun kinderen opvoeden....het is wel makkelijk om als het mis gaat de schuld op de school te kunnen schuiven ....omdat pa en ma het te druk hadden met carriere maken en ethische dingetjes.


Het is niet een kwestie van OF de ouders OF de school voedt op.
Ouders EN school voeden beiden op, samenwerking tussen die twee is zo gruwelijk belangrijk.

Anoniem

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-12-11 14:45

Ook ik ben van mening dat ouders de grootste verantwoordelijkheid dragen in de opvoeding van hun kind. De opvoeding overlaten aan de school lijkt me niet de bedoeling.

Echter, wie zegt dat de ouders ervan op de hoogte waren dat dit meisje zo werd gepest? Wie zegt dat de ouders van de pestkop op de hoogte waren van het gedrag van hun kind? "Mijn kind doet zoiets niet", een school die het niet signaleert of er simpelweg geen actie op onderneemt of een kind dat zich te erg schaamt om aan haar ouders te vertellen over wat er op school gebeurt zijn slechts enkele redenen waarom de ouders misschien helemaal niet op de hoogte waren. En hoe kunnen ze dan ingrijpen?

Dus ja, ik vind dat de eerste verantwoordelijkheid hierin bij de school heeft gelegen. Zij hadden moeten signaleren en actie moeten ondernemen. Op welke manier ze dit vervolgens doen (zelf de pesters op het matje roepen of de ouders op de hoogte stellen, bijvoorbeeld) is een tweede.

Hiermee zeg ik overigens niet dat de school geen actie heeft ondernomen, dit blijkt niet uit de nieuwsberichten die ik over dit onderwerp heb gelezen, noch blijkt het tegendeel. Maar dit is mijn algemene mening in dergelijke kwesties: zonder dat de school signaleert en actie onderneemt kun je van de ouders niets verwachten.

geerke

Berichten: 31213
Geregistreerd: 06-09-07

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-12-11 14:45

stef schreef:
begeleiden ja. Maar opvoeding moeten ze IMO toch echt van thuis mee krijgen. Dat ouders niet weten wat er op school speelt: Zijn er geen ouderavonden meer dan?




ik moet in ene denken aan een scene uit Koefnoen. :D
Die scene zet gewoon heel goed neer wat er aan de hand is.
Moeder wil het kind afleveren bij de creche en roept 'tot over 18 jaar!' :D
Vervolgens neemt ze het verkeerde kind mee naar huis want het was die dag 'petit bateau' dag.
Ze weet de naam nooit van haar kind....ik lig dan helemaal in een deuk...maar eigenlijk is het een (soms) trieste weerspiegeling van de waarheid.

Coby
Moderator Over Paarden
The one and only

Berichten: 15694
Geregistreerd: 01-07-03
Woonplaats: Jubbega

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-12-11 14:48

Ik ga mee met het antwoord van Goof. Zowel ouders als school hebben beide opvoedkundige taken.
Die samenwerking vinden is vaak erg moeilijk. Kinderen weten vaak heel erg goed hoe ze zich moeten gedragen op school. Om vervolgens thuis de boek compleet te regeren. Andersom kan dit natuurlijk ook het geval zijn.
Een kind wat op school is wil zich aansluiten bij een peergroep. Vindt het kind die aansluiting niet dan kan zich een pester vormen of juist een kind wat zich compleet afsluit. Nagenoeg ieder kind wil aansluiting op wat voor manier dan ook. De school heeft daar een duidelijke rol in. Wat mag en wat mag niet.
Er wordt op veel scholen veel te weinig aandacht besteedt aan pesten.

geerke

Berichten: 31213
Geregistreerd: 06-09-07

Re: Opvoeden: Taak van de ouders of van school?

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-12-11 14:52

de school is verantwoordelijk voor de gang van zaken daar.(En pesten gebeurt de meeste tijd buiten schooltijd om.)
Dat kinderen gewoon luisteren,en normaal doen.
Ouders kunnen nooit op de hoogte zijn van wat hun kind op straat of op internet uitvoert als ze de kinderen maar twee uur per dag zien....de betrokkenheid is dan compleet weg.

Sjolvir

Berichten: 25381
Geregistreerd: 26-03-05

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-12-11 14:53

Mij lijkt het dat in eerste instantie ouders verantwoordelijk zijn.
(Die als het niet gaat, wel de hulp moeten kunnen inroepen van een of verschillende instanties,
echter de hoofdverantwoordelijkheid ligt bij hun.)

Zij zijn de hoofdopvoeder en dienen hun kinderen datgene mee te geven wat ze nodig hebben om goed te kunnen functioneren in onze maatschappij.
Als een school ziet dat ouders hierin falen, moeten zij hierop actie ondernemen.
Wat die actie moet zijn is uiteraard weer heel lastig en afh. van wat er aan de hand is.
Kan zijn van gesprek met ouders, tot inschakelen instanties die ouders (en kind) gaan helpen.

Grootste probleem is uiteraard als ouders het probleem niet zien of willen zien.
En dan heb je nog de catagorie, wel willend, maar kan het niet etc etc.
Helaas geen simpele oplossing voor alle verschillende problemen.

Sommige ouders hebben iets niet door (of willen het niet zien, die ken ik ook zat) en dan zou het fijn zijn
als een school, die het wel ziet, de ouders in iedergeval inlicht en voorlicht wat er mogelijk is aan hulp?

Het begint al met de 3 jarige die krijsend in de winkel in het gangpad bij de snoepjes ligt en het zakje snoep mee krijgt.....
Maar ik heb makkelijk praten, heb geen kinderen.
Ken gelukkig goed opgevoede kinders, die het netjes doen, maar helaas ook een paar die ernstig een figuurlijke schop onder hun achterste nodig hebben (en die hebben dan nog liefhebbende (TE liefhebbende) ouders.).

Coby
Moderator Over Paarden
The one and only

Berichten: 15694
Geregistreerd: 01-07-03
Woonplaats: Jubbega

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-12-11 14:54

Zelf zie ik vooral dat het begin van pesten onder schooltijd gebeurd. Het vervolg wordt inderdaad na schooltijd gedaan. Door als leerkracht veel aandacht te besteden aan het sociaal emotionele aspect binnen schooltijd, kun je ervoor zorgen dat het na schooltijd ook goed gaat.
Zelf ben ik als leerkracht hier heel erg vaak mee bezig. Wat voel je wanneer hij of zij dat zou doen? Wil je dat? Hoe zou het ook anders kunnnen? Door lln bewust te laten worden van het eigen handelen zie je duidelijk een verschil in omgang met elkaar.
En dat is vaak wat ontbreekt binnen school. Het cognitieve staat voorop, terwijl het sociaal emotionele juist veel belangrijker is.

Lusitana

Berichten: 22718
Geregistreerd: 26-10-04
Woonplaats: buiten Grandola, Alentejo, portugal

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-12-11 14:57

In de eerste plaats ligt opvoeding bij beide. Kind brengt heel veel tijd op school door en dat moet aansluiten.
Wat dit geval betreft, het zijn de ouders die een kind weerbaar maken waardoor het niet gepest wordt en het zijn de ouders die een kind een opvoeding moeten gevebn waardoor een kind geen pester wordt.

Een school kan niet zoveel met een pester, want dan gaat iemand wel buiten schooltijd EXTRA pesten met meer haat omdat het slachtoffer geklikt heeft.

Overigens blijkt de beste remedie tegen pesten dat het slachtoffer de pester 1 op 1 confronteerd en vraagt waarom hij/zij eigenlijk hem/haar pest.
Er zijn weinig pesters die echt de bedoeling hebben om iemand levenslange schade aan te brengen.
Het zijn eerder mensen die zichzelf bescheremen door een ander zwakker te laten lijken of uit bravoer tegenover anderen iets doen.

In die zin vraag ik me ook af of deze dader nou werkelijk "een pester" was of een hater die een moord gepleegd heeft....

Killyenn
Berichten: 4608
Geregistreerd: 16-03-09
Woonplaats: Glasgow, Scotland

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-12-11 14:58

geerke schreef:
de school is verantwoordelijk voor de gang van zaken daar.(En pesten gebeurt de meeste tijd buiten schooltijd om.)
Dat kinderen gewoon luisteren,en normaal doen.
Ouders kunnen nooit op de hoogte zijn van wat hun kind op straat of op internet uitvoert als ze de kinderen maar twee uur per dag zien....de betrokkenheid is dan compleet weg.


Pesten begint vrijwel altijd in school. Dus zelfs al gebeurt het na schooltijd, dan is het nog steeds het probleem van school. Want zij hebben verzaakt een omgeving te garanderen waarin dit soort foute verhoudingen niet kunnen ontstaan.
Daarnaast stoort het mij enorm dat je in een algemene discussie blijft uitgaan van een situatie waarvan je geen diee hebt hoe vaak die al dan niet voorkomt.

Zelfs al voed je je kinderen 'goed' op, als ze op hun 12de in een situatie terecht komen waar ze onder enorme groepsdruk terecht komen zijn er maar weinig die dit kunnen weerstaan. Waarom? Omdat 12 jaar een enorm kwetsbare leeftijd is, omdat een kind op die leeftijd doorheeft dat het referentiekader van zijn ouders maar een kader is, omdat het onzeker is, etc.
Wat ik barbaars vind is zeggen dat het kind alleen door zijn ouders opgevoed hoort te worden. Dan laat je een kind dus volledig over aan de eenzijdigheid van een ouderlijk stel, terwijl het bij een bredere opvoeding veel meer mee krijgt van de wereld en dus ook veel beter bestand is tegen de veelzijdigheid hiervan en de aantrekkingskracht van het onbekende.

Coby
Moderator Over Paarden
The one and only

Berichten: 15694
Geregistreerd: 01-07-03
Woonplaats: Jubbega

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-12-11 15:06

Zelf heb ik op erg veel scholen gewerkt. Er was duidelijk te zien en te 'voelen' welke school wel veel energie gestopt had in het voorkomen van pesten en welke school juist niet. Zelf werk ik op het speciaal onderwijs en weet ik als leerkracht erg goed hoe de sociale verhoudingen in de groep zijn.
Dit bespreek ik ook vaak met de groep. Door gevoelens in de groep bespreekbaar te maken voorkom je al een groot deel.
Ik ervaar dat dit in het reguliere onderwijs veel te weinig gebeurd.

odetteke

Berichten: 10546
Geregistreerd: 18-10-05

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-12-11 15:17

stef schreef:
begeleiden ja. Maar opvoeding moeten ze IMO toch echt van thuis mee krijgen. Dat ouders niet weten wat er op school speelt: Zijn er geen ouderavonden meer dan?


Jawel..... 3x per jaar :o Ik moet zeggen dat ik het vrij lastig vind om een goed beeld te krijgen van hoe alles gaat. Na school is hij te moe om het zelfte zeggen en over een tijd breekt de periode aan dat hij niet alles meer wil zeggen :+

Tijdens halen en brengen is er geen tijd om uitgebreid een gesprek te voeren, en om nu tussendoor speciaal een afspraak te maken om alleen maar te vragen hoe het gaat is ook zo wat hè? Dus ik moet het doen met dagelijks de paar minuten tijdens het wegbrengen te observeren.

Ik kan me voorstellen dat als kinderen zelf naar school gaan je helemaal het zicht verliest op welke positie je kind in een klas in neemt

Goof

Berichten: 31634
Geregistreerd: 12-05-05
Woonplaats: Thuis

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-12-11 15:20

odetteke schreef:
stef schreef:
begeleiden ja. Maar opvoeding moeten ze IMO toch echt van thuis mee krijgen. Dat ouders niet weten wat er op school speelt: Zijn er geen ouderavonden meer dan?


Jawel..... 3x per jaar :o Ik moet zeggen dat ik het vrij lastig vind om een goed beeld te krijgen van hoe alles gaat. Na school is hij te moe om het zelfte zeggen en over een tijd breekt de periode aan dat hij niet alles meer wil zeggen :+

Tijdens halen en brengen is er geen tijd om uitgebreid een gesprek te voeren, en om nu tussendoor speciaal een afspraak te maken om alleen maar te vragen hoe het gaat is ook zo wat hè? Dus ik moet het doen met dagelijks de paar minuten tijdens het wegbrengen te observeren.



En dat is waarom ik via email regelmatig contact heb met de ouders van de leerlingen van wie ik mentor ben.
Ik houd van het hebben van een korte lijn met de ouders, zij vinden het fijnom te weten hoe het gaatop school. Verder zie ik ze inderdaad ook 3 x in het jaar om de voortgang (zowel cijfermatig als gedragsmatig,wat wij ook beoordelen!!!) te bespreken.