Bokt.nl

**Geplaatst**: 06-10-13 09:15

Re: Paarden die altijd op stal staan?

Geplaatst: 06-10-13 09:15

Wat een mooie post is dat, van vogeltjeM. Precies wat ik nou bedoel.

Ook hier namelijk juist een vrij luxe paddock, alles en iedereen kan schuilen en eten. Geen bagger, maar zand en een stukje bestrating.

En als ze in een stal willen staan, dan doen ze dat gewoon, zo lang als ze willen.

**Geplaatst**: 07-10-13 12:55

Geplaatst: 07-10-13 12:55

Ik ben vanaf het begin af aan actief in dit topic en ik heb het idee dat de 24/7 propaganda juist NIET wordt verspreid door de mensen die hun paard 24/7 buiten hebben

. Zo ook ik, ik heb al meerdere malen aangegeven dat 24/7 niet voor iedereen haalbaar of ideaal is maar dat IMO wel iedereen moet streven naar zoveel mogelijk vrije buitengang het hele jaar rond en IMO geen genoegen zou moeten nemen met slechts 3 uurtjes (blessurepaarden uitgezonderd).

**Geplaatst**: 08-10-13 09:41

Re: Paarden die altijd op stal staan?

Geplaatst: 08-10-13 09:41

Mijn paardje stond vroeger zelden of nooit buiten en kende het ook niet echt. Ik ben dan beginnen opbouwen met 1 uur per dag en momenteel staat hij tussen de 6 en 9 uur per dag buiten. ik zet hem 's morgens voor mijn werk buiten en haal hem 's avonds na mijn werk binnen. Behalve als ik eens met hem moet springen, dan blijft hij binnen omdat hij anders heel moe is van op de wei te staan. Maar dat is meestal maar 1 keer om de 2 weken.
Hij geniet er nu wel echt van, van het buiten staan. En ik dus ook...ondanks het feit dat ik me nogal in bochten moet wringen om het georganiseerd te krijgen.
Als het binnenkort terug meer gaat regenen of heel koud wordt, ga ik hem maar een paar uur buiten zetten per dag omdat hij hij niet gewoon is en al ouder is...
Ter compensatie los ik hem dan wat vaker in de piste. Niet ideaal maar in de winter is het wat moeilijker.

**Geplaatst**: 09-10-13 12:24

Re: Paarden die altijd op stal staan?

Geplaatst: 09-10-13 12:24

Het meest ideale zou ik vinden als de wei grenst aan een grote inloopschuur (formaatje koeienstal) met nog een paar afsluitbare noodstallen.

**Geplaatst**: 12-10-13 01:28

Geplaatst: 12-10-13 01:28

jesito schreef:
Dit is echt weer zo'n wellis/ nietes toppic, ben het dan ook helemaal met Gini eens.
Het is zwart of het is wit hier, maar grijs is compleet kwijt.

Ik doe mijn oude dame er geen plezier meer mee om haar in een groep dag en nacht buiten te zetten.
In de natuur zou zij waarschijnlijk door zwakte uiteindelijk sterven.
Maar ik als lieve eigenaar zorg ervoor dat ze haar eigen plek heeft en zoveel mogelijk buiten komt dagelijks.
Op stal krijgt ze hooi en buiten gras, maar ze heeft niet 24/7 hooi, maar wel altijd lekker stro.
Als mijn paard altijd hooi kan eten kan ik haar de stal uit rollen, met alle gevolgen van dien.
Ze krijgt haar ruwvoer verdeeld over de dag en de momenten dat het op is staat ze te dutten.

Verder vind ik dat iedereen hier moet doen wat die goed acht voor zijn paard en dat 24/7 binnen niet goed is weten we intussen wel.
Maar nu wordt het weer zo'n toppic, dat ALLEEN 24/7 buiten geweldig en goed is.

Met dit weer, wil je ze toch voor je verdriet nog niet 24-7 buiten hebben staan. Ik haalde vanochtend wat paarden binnen die na 4 uur wei stonden te trillen als een rietje van de kou. Ze waren blij weer naar binnen te gaan.

nee ik heb geen goed woord over voor de 24-7 sekte.

**Geplaatst**: 12-10-13 01:32

Geplaatst: 12-10-13 01:32

Gypsy schreef:
Ik gebruik inderdaad even een voorbeeld om te laten zien hoe belachelijk het klinkt wat jij zegt. Je vind het zelf blijkbaar ook nogal belachelijk klinken om net te doen alsof iets voor alle vormen van stalling geld. Je snapt mijn punt gelukkig, niet leuk, dat generaliseren.

Je chargeerd nogal. Hier krijgen de paarden 3 keer daags kuil, 1 keer stro en 3 keer krachtvoer en lopen ze allemaal buiten in de winter voor ongeveer 5 uur. En daarnaast staan ze in boxen van 3,5 bij 6.

Noem jij dat maar eens slecht. Ok dat weilandje achteraf is een stuk goedkoper, en dat zal waarschijnlijk een goede reden zijn om goed te praten dat je paard dag en nacht buiten staat. Want laten we eerlijk zijn, de dag en nacht sekte, wil zo goedkoop mogelijk staan.

**Geplaatst**: 12-10-13 06:49

Geplaatst: 12-10-13 06:49

chikohaa schreef:
Je chargeerd nogal. Hier krijgen de paarden 3 keer daags kuil, 1 keer stro en 3 keer krachtvoer en lopen ze allemaal buiten in de winter voor ongeveer 5 uur. En daarnaast staan ze in boxen van 3,5 bij 6.

Noem jij dat maar eens slecht. Ok dat weilandje achteraf is een stuk goedkoper, en dat zal waarschijnlijk een goede reden zijn om goed te praten dat je paard dag en nacht buiten staat. Want laten we eerlijk zijn, de dag en nacht sekte, wil zo goedkoop mogelijk staan.

Pardon???? Zo goedkoop mogelijk staan? Jij durft nogal wat te fantaseren, meid. Ik laat mijn paard bewust 24/7 buiten staan op een geweldige plek achteraf, ja. Zo is hij het gelukkigst. Het goedkoopst? Nee, welnee, ik durf te beweren dat mijn vorige stalling (in de winter overdag buiten, 's avonds naar binnen) stukken goedkoper was. Nu betaal ik een bedrag waar nog een hele hoop bij komt (ruwvoer, de weide-afzettingen, slowfeeders, o.a.). Ik ben totaal niet goedkoop uit en daarbij doen wij alles ZELF. Dat kost nogal een werk, elke dag weer. In weer en wind (en vandaag vooral regen

). Ik durf te wedden dat jij er niet zoveel werk aan hebt. Overigens heb ik niets tegen de nachten binnen, alleen zag ik dat mijn paard er niet gelukkiger van werd (ik had daarvoor ook al jarenlang ervaring met 24/7 buiten, toen was hij veel gelukkiger). Momenteel ben ik heel happy op onze plek, omdat ik godzijdank van dat gezeur van pensionstallingen af ben (ga daar maar eens een insuline resistent paard neer zetten, ze snappen er niets van met hun vaste regeltjes

) en mijn paard nu heerlijk alle vrijheid heeft, zowel overdag op het land, als de nachten op de paddock met ruwvoer. En schuilstal. Hij is fysiek en mentaal op zijn best. En met maar vijf uurtjes buiten zou hij doodongelukkig zijn.

Laatst bijgewerkt door Twiggy2008 op 12-10-13 07:21, in het totaal 3 keer bewerkt

**Geplaatst**: 12-10-13 06:50

Geplaatst: 12-10-13 06:50

Sees schreef:
Het meest ideale zou ik vinden als de wei grenst aan een grote inloopschuur (formaatje koeienstal) met nog een paar afsluitbare noodstallen.

Wij hebben drie ruime, lichte buitenboxen die gewoon continu open staan (en die je af kunt sluiten, indien we een paard een nachtje op stal houden ofzo). Ideaal, inderdaad! Bovendien kunnen de paarden dan ook gewoon apart gaan staan, als ze even 'rust' willen.........

**Geplaatst**: 12-10-13 06:54

Geplaatst: 12-10-13 06:54

xxEvelynxx schreef:
Mijne staat ook altijd op stal ivm haar blessure. Heb niet het gevoel dat ze wat mist.. toen ik op stage was en se daar in t land stond merkte ik geen verschil. Ja ze werd enorm dik. Wat ik wel altijd doe is grazen. Zomers.

Wij doen aan strookbegrazing en daarbij doen we de nachten (zomer en winter) de paarden op de paddock met hooi. Dan worden ze niet dik, hoor (zeker niet als je ook nog met ze werkt), maar zijn ze toch lekker buiten met elkaar. Ze kunnen bewegen, want ook dat vind ik ook erg belangrijk en echt een heel, heel groot nadeel van de nacht op stal zetten.

**Geplaatst**: 12-10-13 08:00

Geplaatst: 12-10-13 08:00

chikohaa schreef:
Met dit weer, wil je ze toch voor je verdriet nog niet 24-7 buiten hebben staan. Ik haalde vanochtend wat paarden binnen die na 4 uur wei stonden te trillen als een rietje van de kou. Ze waren blij weer naar binnen te gaan.

nee ik heb geen goed woord over voor de 24-7 sekte.

chikohaa schreef:
Je chargeerd nogal. Hier krijgen de paarden 3 keer daags kuil, 1 keer stro en 3 keer krachtvoer en lopen ze allemaal buiten in de winter voor ongeveer 5 uur. En daarnaast staan ze in boxen van 3,5 bij 6.

Noem jij dat maar eens slecht. Ok dat weilandje achteraf is een stuk goedkoper, en dat zal waarschijnlijk een goede reden zijn om goed te praten dat je paard dag en nacht buiten staat. Want laten we eerlijk zijn, de dag en nacht sekte, wil zo goedkoop mogelijk staan.

Heb je íéts gelezen van wat er in dit topic gezegd is? :roll:

Bijvoorbeeld over hoe je je paard 24/7 buiten kan houden onder goede omstandigheden (meerdere goede opties gegeven) en welke ethische en wetenschappelijke argumenten er zijn betreffende het niet op stal zetten van paarden?

Op deze manier is het nogal vermoeiend discussiëren. Zelf argumenten aandragen, deze onderbouwen en ze vervolgens nog eens herhalen, terwijl dan je discussiepartner met van die loze kreten blijft smijten en totaal niet op jouw argumenten ingaat, en zelfs met 'scheldwoorden' (sekte, plaat voor je kop) blijft smijten. Klasse hoor.

**Geplaatst**: 12-10-13 08:17

Re: Paarden die altijd op stal staan?

Geplaatst: 12-10-13 08:17

Maar vogeltje. Niet iedereen heeft de mogelijkheid schuilstallen te realiseren. Op mijn stal hoe ik daar niet om te komen(nu wil ik ze in de nacht in de winter ook op stal hebben)

Als je alles in eigen beheer hebt de gemeente niet moeilijk doet en anders de buren niet dan wil dat wel lukken. Maar we weten ook allemaal dat de gemeente steeds strenger zitten op de " paardenverommeling".

**Geplaatst**: 12-10-13 08:27

Re: Paarden die altijd op stal staan?

Geplaatst: 12-10-13 08:27

ik kan m'n paarden ook wel laten bibberen na 4 uur buitenstaan...gewoon zorgen voor een kale wei en geen hooi.

**Geplaatst**: 12-10-13 08:30

Re: Paarden die altijd op stal staan?

Geplaatst: 12-10-13 08:30

Maar als dat de enige mogelijkheid is bij HUN om ze buiten te laten staan, wat heb je dan liever? Op stal toch??

**Geplaatst**: 12-10-13 09:35

Re: Paarden die altijd op stal staan?

Geplaatst: 12-10-13 09:35

Helemaal mee eens vogeltje!

**Geplaatst**: 12-10-13 12:04

Geplaatst: 12-10-13 12:04

kellaxy schreef:
Maar als dat de enige mogelijkheid is bij HUN om ze buiten te laten staan, wat heb je dan liever? Op stal toch??

Nee hoor. Ik heb mijn paard 6 jaar lang 24/7 buiten gehad, zonder schuilstal, maar op een enorm stuk land (natuurgebied) met bomen en struiken. Hij was er dolgelukkig. Zelfs in rotweer. En kerngezond. In de wintermaanden heeft hij een superdikke vacht en we gaven ruwvoer bij, daar doet een gezond paard zoals de mijne het prima op. Hij leefde het leven van een 'wild' paard in die tijd (samen met zijn toenmalige kuddegenoten), maar wel met de luxe van extra voer. Kijk eens naar de film De Nieuwe Wildernis en kijk hoe de Koniks het in die film hebben. Dat is pas afzien, daar was het leven van mijn paard zonder schuilstal een eitje bij.

**Geplaatst**: 12-10-13 13:13

Geplaatst: 12-10-13 13:13

mee eens hoor Twiggy. Mijn paard staat met haar maatje ook in t land zonder schuilstal (wel enige natuurlijke beschutting) tot ver in de herfst en nu voeren we sinds een week ook hooi bij. Haar vacht beschermt haar uitstekend en ze rent dus niet rillend en gillend naar stal (gebruik ik alleen voor poetsen, zadelen etc), als ik het hek openzet. Als het land echt niet meer kan, gaan ze de paddock op (wel met schuilstalletje). Als het land groter was en het was van mezelf, zou ik zeker overwegen ze ook in de winter in het land te houden.

**Geplaatst**: 12-10-13 13:16

Re: Paarden die altijd op stal staan?

Geplaatst: 12-10-13 13:16

Ja dat ben ik heus met je eens maar het ging over een paard wat het dus wel koud had. Niet om jouw paard die dat wel lekker kan! Moet je alleen maar blij mee zijn

**Geplaatst**: 12-10-13 13:43

Geplaatst: 12-10-13 13:43

Maar is rillen al een teken van echt problematisch te koud zijn of "gewoon" een manier om zich van een beetje te koud, op te warmen?

Edit: aldus paard natuurlijk:

Help mijn paard heeft het koud!

Ok, je bedoelt waarschijnlijk dat je je paard hebt zien bibberen. Allereerst: dit is geen reden voor paniek. Bibberen is een normale en efficiente manier om extra warmte te produceren. Bij de mens is bibberen het laatste stadium voor we onderkoeld raken en daarom vinden we het zo alarmerend. Een paard heeft echter nog een hele trukendoos om warmte te produceren (zie boven) dus als hij eens een keer aan het bibberen is betekent dat niet dat je onmiddellijk moet ingrijpen.

Wanneer bibbert je paard? Grote kans dat dit in september/oktober is, tijdens de eerste koudere en natte dagen die de voorbode zijn van de naderende winter. Het is volkomen normaal dat je paard het dan een tijdje koud heeft, ook onze eigen paarden staan dan te bibberen in de regen. Het is verleidelijk om er dan een deken op te gooien, maar doe dit niet! Het is namelijk nodig dat je paard het in die periode koud krijgt, het is die kou die het paard prikkelt tot het aanmaken van een wintervacht, voor het omzetten van het metabolisme in de "winterstand". Net als dat wij het na de zomer koud moeten krijgen om te besluiten dat we voortaan maar weer eens een jas aan gaan doen als we naar buiten gaan en dat het tijd wordt om de CV maar weer eens in te schakelen.
Als je je paard in deze periode een deken omdoet dan wordt de deken als het ware "ingecalculeerd" bij het aanmaken van de wintervacht; de wintervacht wordt dan dus minder dik als compensatie voor de deken, en het uiteindelijke effect is dat je aan de deken niets meer hebt als het eenmaal winter wordt. Je kan het vergelijken met mensen die binnenshuis een jas aandoen en dan niets extra's meer hebben als ze naar buiten gaan en vervolgens kou vatten, ondanks de jas...
Wij doen dus niets tegen het bibberen van onze paarden en nadat deze eerste periode voorbij is zien we ze de hele winter niet meer bibberen! Ook niet tijdens de strengste koude, en dat zonder deken!

Heeft je paard het toch koud in de winter, ondanks voorgenoemde maatregelen? Kijk dan eens naar de voeding van je paard. Zoals hierboven uitgelegd is het enorme spijsverteringsgestel van paarden de belangrijkste warmtebron in het lichaam, maar die kachel werkt alleen wanneer het spijsverteringsgestel hard aan het werk is. Voor een paard is een voortdurende aanvoer van ruwvoer noodzakelijk. Bij het voeren van fastfood zoals "krachtvoer" (zie ook ons artikel over natuurlijke voeding) hoeft het spijsverteringsgestel nauwelijks inspanning te leveren en produceert dan ook nauwelijks warmte. Je paard krijgt het koud door het krachtvoer!

Laatst bijgewerkt door Corelli op 12-10-13 13:47, in het totaal 2 keer bewerkt

**Geplaatst**: 12-10-13 13:44

Geplaatst: 12-10-13 13:44

Zo ik heb heel wat gemist. Mensen die hun paard graag een zo natuurlijk mogelijke leefomgeving (willen/proberen te) bieden vormen een sekte. 24/7 buiten is goedkoop. Nou, nou wat een gewaagde uitspraken.

Laat ik het nog een keer uitleggen. Misschien dat er dan een lampje begint te branden bij bijvoorbeeld chikohaa en ze eerst even drie keer nadenkt voordat ze van alles begint te roepen.
Goed weidemanagement (schuilgelegenheden, voldoende ruwvoer, (bodem)onderhoud, maaien, hooien, bemesten etc.) is peperduur én kost heel veel tijd, moeite en kennis. Dit is nodig om het 24-7 buiten leven voor een paard aantrekkelijk te maken, doe je al deze moeite niet, nee dan is het voor het paard ook ellendig om constant buiten te moeten staan. Je hebt geen IQ van 140 nodig om je dat te kunnen bedenken lijkt mij. Als je geen voorstander van 24/7 buiten bent, prima. Maar gaan dan niet proberen een beeld te scheppen dat 24/7 buiten een horror-situatie is voor het paard. Ik denk dat een paard wat 24/7 buiten staat in een miezerig, modderig weilandje, geen schuilmogelijkheden heeft en niet goed bestand lijkt te zijn/is tegen de weersomstandigheden zich minstens net zo ellendig voelt als een paard dat 24/7 in een box van 3 bij 3 staat, wiens stal bijna nooit wordt uitgemest en die alleen maar buiten komt om te 'werken' en geen sociaal contact kan hebben met soortgenoten. Extremen noemen we dat. En ik geloof dat er helemaal niemand hier is die werkelijk een van beide extremen goedkeurt en deze manier van huisvesten hanteert, maar ondertussen gebruiken we wel steeds deze extreme omstandigheden om elkaar de ogen uit te steken dat we massaal onze paarden aan het mishandelen zijn.

Kortom: Je kunt het net zo ellendig maken voor je paard als je zelf wilt, maar je kunt het ook omdraaien en zo goed mogelijk proberen te voorzien in de behoeften van je paard en ik denk dat we het er allemaal wel over eens zijn dat veel (vrije) beweging en contact met soortgenoten twee belangrijke behoeften zijn van het paard. Een degelijk 24/7 buiten-systeem voldoet daar in mijn ogen zo optimaal mogelijk aan en daarom heb ik voor dit systeem gekozen. En ja, dat kost mij veel geld, tijd en energie. Dus noem mij alsjeblieft geen lid van een of andere sekte. Dankje!

**Geplaatst**: 12-10-13 13:58

Geplaatst: 12-10-13 13:58

Amen, Tiepfoudt. $_/-\o_$

**Geplaatst**: 12-10-13 14:01

Geplaatst: 12-10-13 14:01

kellaxy schreef:
Ja dat ben ik heus met je eens maar het ging over een paard wat het dus wel koud had. Niet om jouw paard die dat wel lekker kan! Moet je alleen maar blij mee zijn

Ik ben met je eens dat je altijd naar het paard als individu moet kijken, hoor.

Maar gisterochtend, toen het zo regende, renden alle zeven onze paarden keihard het land in, toen ik de hekken van de paddocks (daar staan ze de nachten in met schuilstal) openzette. En stonden ze binnen no time heerlijk te grazen in de regen. Niet eentje die moeilijk deed over de regen, ook de twee Arabieren niet.

**Geplaatst**: 12-10-13 14:09

Geplaatst: 12-10-13 14:09

dat promotie verhaaltje om bibberen goed te praten kennen we nu echt wel...
Voor paarden is bibberen ook het teken dat ze het koud hebben.

als je dan al dingen nagelaten hebt zoals zorgen voor voldoende ruwvoer, dan kun je dat eerst proberen,

maar bibbert een paard ondanks voldoende eten voorhanden dan zul je wel actie moeten ondernemen om te voorkomen dat een paard onderkoeld raakt en/of te veel in gaat vallen.
Dat kan zijn door het tijdelijk onderdak bieden met ruwvoer zodat het paard tussendoor op kan drogen en de energie van het voer hem weer op kan warmen.
Dat kan ook zijn door een (waterdichte, ademende) deken op te leggen zodat het paard onder de deken op kan drogen en opwarmen en vervolgens bij de volgende bui niet meer zo nat (en koud) wordt.

Twijfel je en wil je niet te snel ingrijpen? Temperatuur je paard dan regelmatig. Dan kun je gewoon zien of het moeite heeft zichzelf op temperatuur te houden!

24/7 buiten is niet per definitie goedkoper en minder werk. Hangt van de omstandigheden en benodigde investeringen af en of je het onderhoud zelf moet doen of dat een ander dat voor je doet en of je opstrooit in een inloopstal of niet...

**Geplaatst**: 12-10-13 14:18

Re: Paarden die altijd op stal staan?

Geplaatst: 12-10-13 14:18

Mee eens Joyce.

Mijn merrie staat nu met deken op. Mijn ruin(nog) niet.

De ruin stond gisteravond toen hij net op stal stond inderdaad te rillen. Na een poosje op stal hield het rillen op.

**Geplaatst**: 12-10-13 15:36

Re: Paarden die altijd op stal staan?

Geplaatst: 12-10-13 15:36

Dat paarden 24/7 goedkoop zou zijn, wil ik inderdaad wel eens zwart op wit zien. Zéker als je de uren die je erin stopt gaat meerekenen.
Ik heb dan nog het geluk dat ik de paarden aan huis heb, ik "verspil" dus geen tijd met naar de paarden te rijden, maar ik kan je gerust zeggen dat ik (en mijn man) daar uuuuuren tijd in stop, elke dag, nooit eens een keertje overslaan. Vind ik dat erg? Neen. Want ik doe het op mijn manier en hoef me niet aan stalmanagement van één of andere pensionstal te houden. Ze staan samen op de paddock met hooi, hebben wel twee stallen waar ze in kunnen, en twee maal per dag gaan ze een paar uur de wei op. Ik zou het niet anders meer willen, werd zelf doodongelukkig toen mijn oudste merrie (toen had ik nog maar één paard) dag en nacht in de stal moest blijven op een pensionstal "omdat ze de weides anders kapot lopen". Tjaaaah...
24/7 is écht wel het beste voor het paard, maar je moet er natuurlijk wél voor zorgen dat ze schuilmogelijkheid (tegen regen, wind en zon) hebben, voldoende ruwvoer en soortgenoten om mee te socializen. Kan je een paard volgens mij echt niet ongelukkig mee maken hoor.

**Geplaatst**: 12-10-13 15:44

Geplaatst: 12-10-13 15:44

tess_84 schreef:
Dat paarden 24/7 goedkoop zou zijn, wil ik inderdaad wel eens zwart op wit zien. Zéker als je de uren die je erin stopt gaat meerekenen.
Ik heb dan nog het geluk dat ik de paarden aan huis heb, ik "verspil" dus geen tijd met naar de paarden te rijden, maar ik kan je gerust zeggen dat ik (en mijn man) daar uuuuuren tijd in stop, elke dag, nooit eens een keertje overslaan. Vind ik dat erg? Neen. Want ik doe het op mijn manier en hoef me niet aan stalmanagement van één of andere pensionstal te houden. Ze staan samen op de paddock met hooi, hebben wel twee stallen waar ze in kunnen, en twee maal per dag gaan ze een paar uur de wei op. Ik zou het niet anders meer willen, werd zelf doodongelukkig toen mijn oudste merrie (toen had ik nog maar één paard) dag en nacht in de stal moest blijven op een pensionstal "omdat ze de weides anders kapot lopen". Tjaaaah...
24/7 is écht wel het beste voor het paard, maar je moet er natuurlijk wél voor zorgen dat ze schuilmogelijkheid (tegen regen, wind en zon) hebben, voldoende ruwvoer en soortgenoten om mee te socializen. Kan je een paard volgens mij echt niet ongelukkig mee maken hoor.

dit lijkt mij inderdaad een goede oplossing. Maar ik lees hier ook vele reacties van mensen die hun paarden zonder schuilmogelijkheid 24/7 houden en dan claimen dat
het zoveel male beter is en velen komen met de stelling dat ze hun paard nog liever weg doen dan op stal houden.

nou is zou mijn paard nog liever wegdoen als dat ik op die manier mijn paard moest gaan houden.