Bokt.nl

Citaat:

Een hardnekkig misverstand is dat paarden kou vatten als ze bezweet de wei op gaan. Waarom is dat een misverstand en hoe is dit misverstand de wereld in gekomen?

Om dit goed te kunnen uitleggen is het nodig om stil te staan bij enkele natuurkundige feiten:

Iets dat nat is is nog niet per definitie koud. Kou ontstaat pas wanneer een vloeistof overgaat in een gas; verdamping dus.
Verdamping gaat sneller wanneer er een luchtstroom is. Denk aan wasgoed dat sneller droogt wanneer er een windje staat.
Iets dat nat is maar niet kan verdampen koelt niet af. Hierop berusten de zogenaamde natpakken die surfers en duikers dragen; die pakken lopen vol water maar omdat het water niet verdampt koelt het ook niet af.
Drogen kan op verschillende manieren: Dit kan door verdamping maar ook door het afvoeren van het water. Wanneer je een handdoek gebruikt droog je ook, maar zonder de afkoeling die je zou krijgen wanneer je droogt door verdamping.
Vocht heeft de neiging zich te verplaatsen naar nauwe ruimten. Zo drogen handdoeken omdat het vocht tussen de draadjes van de stof kruipt. We noemen dit de capillaire werking. Vacht heeft ook een capillaire werking: De nauwe ruimten tussen de haartjes zuigen vocht op.
Ok, wat heeft dit met paarden te maken? Nee, wacht nou even, laten we eerst eens kijken wat er gebeurt als wij mensen bezweet buiten gaan rondlopen:
Onze huid is nat en door de wind wordt onze huid gedroogd. De drogende factor is hier dus verdamping, en verdamping zorgt voor afkoeling. Als wij mensen nat buiten staan koelen we in een rap tempo af. Die afkoeling gaat zo snel dat we kou kunnen vatten.


Nu eindelijk naar de paarden. Wat gebeurt er als een paard zweet?
Als een paard zweet wordt allereerst de huid nat. Aangezien de huid niet bloot is vindt er echter geen rechtstreekse verdamping en dus afkoeling plaats. In plaats daarvan wordt het zweet door de capillaire werking van de vacht naar buiten getransporteerd. Het is aan de buitenkant van de vacht waar de verdamping en dus de afkoeling plaatsvindt.

Wat gebeurt er nu wanneer we een bezweet paard "zomaar" buiten neerzetten?
Zolang het paard het nog te warm heeft zal hij blijven zweten. Zolang je het te warm hebt kan zweten geen kwaad; mensen worden ook niet ziek als ze uit de sauna komen en in de vrieskou gaan staan.
Na een tijdje heeft het paard het echter niet meer te warm en houdt dus op met zweten. Wat er dan gebeurt is totaal verschillend van wat er bij mensen gebeurt: De huid droogt dan op, maar niet door de verdamping maar door de capillaire werking van de vacht. Die zuigt het zweet op (zoals een handdoek je opdroogt, dus zonder afkoeling) en het zweet verdampt aan de buitenkant van de vacht. Omdat we te maken hebben met verdamping koelt het daar natuurlijk wel af, maar dat is aan de buitenkant van de vacht!

Alle voorzorgen om paarden te beschermen tegen te snelle afkoeling zijn dan ook gebaseerd op antropomorfisme: Omdat wij mensen ziek worden als we bezweet in de wind gaan staan denken we dat dit dus ook wel voor paarden zal gelden. Maar niets is minder waar!

! Dat paarden kunnen zweten is niet zo vanzelfsprekend: De meeste dieren kunnen niet zweten! (honden, katten, konijnen, etc.) Het paard is blijkbaar speciaal geëvolueerd om te kunnen zweten en het is dan ook tamelijk merkwaardig om te veronderstellen dat hij daar niet tegen zou kunnen!
Dit gebrek aan natuurkundig inzicht en het daaruit volgende antropomorfisme doet mensen besluiten om dan maar een deken op het paard te leggen en daarmee de fantastische temperatuurregulatie van het paard te saboteren... En dat brengt ons op het volgende onderwerp.

Anoniem schreef:

Als je de hele site van paardnatuurlijk leest zie je ook dat je een paard niet op stal moet zetten. Door ze op stal te zetten beperk je ze in hun natuurlijke beweging en gedrag en beperk je hun doorbloeding.
Als je het zo graag met de mens wilt vergelijken... Ga dan zelf maar eens dagelijks intensief trainen en na de training meteen nat bezweet de hele nacht staan slapen in het toilet. Eens kijken hoe jouw doorbloeding dat vindt.

De info op paardnatuurlijk is betrouwbaarder dan die op bokt.

Maartje1990 schreef:

Dat is iets heel anders wbt de doorbloeding, dat heeft met de benen van het paard te maken, voor goede doorbloeding in de benen van paarden is beweging nodig. Wij mensen hebben dat niet nodig.

fransje23 schreef:

Maartje1990 schreef:

Dat is iets heel anders wbt de doorbloeding, dat heeft met de benen van het paard te maken, voor goede doorbloeding in de benen van paarden is beweging nodig. Wij mensen hebben dat niet nodig.

Beweging hebben wij ook nodig hoor voor een goede doorbloeding

Maartje1990 schreef:

fransje23 schreef:

Beweging hebben wij ook nodig hoor voor een goede doorbloeding

Paarden hebben beweging nodig om überhaupt doorbloeding te hebben.

Frummels schreef:

Een interessant en leuk citaat van de website van http://www.paardnatuurlijk.nl

Citaat:

Een hardnekkig misverstand is dat paarden kou vatten als ze bezweet de wei op gaan. Waarom is dat een misverstand en hoe is dit misverstand de wereld in gekomen?

Om dit goed te kunnen uitleggen is het nodig om stil te staan bij enkele natuurkundige feiten:

Iets dat nat is is nog niet per definitie koud. Kou ontstaat pas wanneer een vloeistof overgaat in een gas; verdamping dus.
Verdamping gaat sneller wanneer er een luchtstroom is. Denk aan wasgoed dat sneller droogt wanneer er een windje staat.
Iets dat nat is maar niet kan verdampen koelt niet af. Hierop berusten de zogenaamde natpakken die surfers en duikers dragen; die pakken lopen vol water maar omdat het water niet verdampt koelt het ook niet af.
Drogen kan op verschillende manieren: Dit kan door verdamping maar ook door het afvoeren van het water. Wanneer je een handdoek gebruikt droog je ook, maar zonder de afkoeling die je zou krijgen wanneer je droogt door verdamping.
Vocht heeft de neiging zich te verplaatsen naar nauwe ruimten. Zo drogen handdoeken omdat het vocht tussen de draadjes van de stof kruipt. We noemen dit de capillaire werking. Vacht heeft ook een capillaire werking: De nauwe ruimten tussen de haartjes zuigen vocht op.
Ok, wat heeft dit met paarden te maken? Nee, wacht nou even, laten we eerst eens kijken wat er gebeurt als wij mensen bezweet buiten gaan rondlopen:
Onze huid is nat en door de wind wordt onze huid gedroogd. De drogende factor is hier dus verdamping, en verdamping zorgt voor afkoeling. Als wij mensen nat buiten staan koelen we in een rap tempo af. Die afkoeling gaat zo snel dat we kou kunnen vatten.


Nu eindelijk naar de paarden. Wat gebeurt er als een paard zweet?
Als een paard zweet wordt allereerst de huid nat. Aangezien de huid niet bloot is vindt er echter geen rechtstreekse verdamping en dus afkoeling plaats. In plaats daarvan wordt het zweet door de capillaire werking van de vacht naar buiten getransporteerd. Het is aan de buitenkant van de vacht waar de verdamping en dus de afkoeling plaatsvindt.

Wat gebeurt er nu wanneer we een bezweet paard "zomaar" buiten neerzetten?
Zolang het paard het nog te warm heeft zal hij blijven zweten. Zolang je het te warm hebt kan zweten geen kwaad; mensen worden ook niet ziek als ze uit de sauna komen en in de vrieskou gaan staan.
Na een tijdje heeft het paard het echter niet meer te warm en houdt dus op met zweten. Wat er dan gebeurt is totaal verschillend van wat er bij mensen gebeurt: De huid droogt dan op, maar niet door de verdamping maar door de capillaire werking van de vacht. Die zuigt het zweet op (zoals een handdoek je opdroogt, dus zonder afkoeling) en het zweet verdampt aan de buitenkant van de vacht. Omdat we te maken hebben met verdamping koelt het daar natuurlijk wel af, maar dat is aan de buitenkant van de vacht!

Alle voorzorgen om paarden te beschermen tegen te snelle afkoeling zijn dan ook gebaseerd op antropomorfisme: Omdat wij mensen ziek worden als we bezweet in de wind gaan staan denken we dat dit dus ook wel voor paarden zal gelden. Maar niets is minder waar!

Edit: voor diegenen die het artikel verder willen lezen (gaat over winterdekens) de link: http://www.paardnatuurlijk.nl/index_js. ... dekens.htm

fransje23 schreef:

Dat zou betekenen dat een paard in een trailer al snel dood zou neervallen? Of is het allemaal iets genuaneerder?

Jorienn schreef:

[naam], nogmaals ik HOEF niks te vergelijken. Jij baseert dingen op jouw ervaring, ik op mijn ervaring. Jammer dat je op sommige dingen niet in gaat.

En ook de discussie paard wel/niet op stal past hier niet. Mijn paard staat snachts heerlijk op stal

Jorienn schreef:

Repelsteel, nogmaals ik HOEF niks te vergelijken. Jij baseert dingen op jouw ervaring, ik op mijn ervaring. Jammer dat je op sommige dingen niet in gaat.

En ook de discussie paard wel/niet op stal past hier niet. Mijn paard staat snachts heerlijk op stal

safina schreef:

Paard Natuurlijk haalt mooie theorieën aan, maar volgens mij is weinig gebaseerd op onderzoek. Hier wel een leuk wetenschappelijk artikel:
http://www.actavetscand.com/content/54/1/42
Zal proberen het samen te vatten.

Voor dit onderzoek hebben ze paarden met verschillende vacht/dekencondities laten trainen bij behoorlijk koude temperaturen. Vooraf, tijdens en 30 minuten na de training hebben ze de huidtemperatuur (hals en benen), lichaamstemperatuur, hartslag en ademhaling gemeten.
Condities waren:
- ongeschoren, vooraf en na het rijden geen deken op gedaan,
- ongeschoren, vooraf en na het rijden wel een deken op gedaan,
- half geschoren
- geschoren, met tijdens en na het rijden een deken op,
- geschoren, geen deken op.

De paarden die ongeschoren waren, waren nat van het zweet na de training. Het half geschoren paard was enigszins nat en de geschoren paarden waren niet nat na de training. De paarden zijn na het rijden vastgezet in hun stal.

De verticale stippellijn in deze grafiek geeft de start en het einde van de training aan. Na de laatste verticale stippellijn stonden de paarden dus in hun stal.

[ Afbeelding ]

Mij valt op dat de huidtemperatuur van het ongeschoren paard, dat nat is weggezet zonder deken, in de eerste 30 minuten na de training niet heel hard omlaag gaat ten opzichte van de geschoren paarden die droog werden weggezet, al dan niet met deken. De onderzoekers vermoeden dat dit komt doordat de spieren na intense training veel warmte afgeven. Die warmte moet het paard kwijt. De temperatuur blijft ook redelijk constant na de training, dus ze koelen, ongeacht of ze nou geschoren worden en/of een deken op hebben, blijkbaar ook niet heel erg snel af de eerste 30 minuten.

Wat je ook ziet is dat geschoren paarden in het eerste deel van de training een lagere huidtemperatuur op de benen hebben dan de ongeschoren / halfgeschoren paarden. Dat is tijdens het minst intensieve deel van de training. Volgens de onderzoekers gaat op dat moment het bloed van de huid richting de spieren, omdat de spieren bij geschoren paarden blijkbaar meer bloed nodig hebben om bij koude temperaturen en lage inspanning goed te kunnen functioneren.

Wat daarnaast ook uit dit onderzoek blijkt, is dat ongeschoren paarden tijdens de training veel sneller ademhalen en na de training een hogere rectale lichaamstemperatuur hebben. Ze hebben het dus warm en zijn sneller buiten adem.

Wat ik eruit opmaak is dat de grootste zorg bij een ongeschoren, nat paard niet het snelle afkoelen direct na het rijden is. Waarin ze verschillen van andere paarden is hun vermogen om de warmte voldoende kwijt te raken tijdens een intensieve training. Ongeschoren paarden kregen het warm en raakten buiten adem.
Ik zou het van Paard Natuurlijk wel fair richting de paarden vinden als ze dat nadeel van een wintervacht ook zouden noemen in hun artikel. Als je een paard in volle wintervacht traint, moet je je daar bewust van zijn, vind ik.
Grootste zorg bij een ongeschoren paard is blijkbaar om de spieren goed opgewarmd te krijgen / houden bij de start van een training.

Kortom: elke keuze heeft zijn eigen nadelen. En het zou kunnen dat we nadelen bedenken die er niet zijn. En dat er nadelen zijn die we niet bedenken. En we weten natuurlijk niet wat er na die periode van dertig minuten na het rijden gebeurt. Dat is hier niet onderzocht. Ben ik erg benieuwd naar.

Anoniem schreef:

Jorienn schreef:

Repelsteel, nogmaals ik HOEF niks te vergelijken. Jij baseert dingen op jouw ervaring, ik op mijn ervaring. Jammer dat je op sommige dingen niet in gaat.

En ook de discussie paard wel/niet op stal past hier niet. Mijn paard staat snachts heerlijk op stal

Jij ook niet. Waar had je nou je paard staan? Thuis of in pension ?

Wel of niet op stal heeft wel degelijk invloed op de vacht trouwens.

Maartje1990 schreef:

Jorienn schreef:

Repelsteel, nogmaals ik HOEF niks te vergelijken. Jij baseert dingen op jouw ervaring, ik op mijn ervaring. Jammer dat je op sommige dingen niet in gaat.

En ook de discussie paard wel/niet op stal past hier niet. Mijn paard staat snachts heerlijk op stal

er is nog wel een verschil of je je paard nat op stal of nat in de wei zet En wellicht is jouw ervaring inderdaad dat het nat wegzetten van een paard in de stal kan zorgen voor kou vatten. Maar dat betekend dus niet per definitie dat een paard dus ook niet nat weggezet kan worden in de wei omdat die dan daar dus ook kou zou vatten (want dat gebeurde ook op stal).

safina schreef:

Paard Natuurlijk haalt mooie theorieën aan, maar volgens mij is weinig gebaseerd op onderzoek. Hier wel een leuk wetenschappelijk artikel:
http://www.actavetscand.com/content/54/1/42
Zal proberen het samen te vatten.

Voor dit onderzoek hebben ze paarden met verschillende vacht/dekencondities laten trainen bij behoorlijk koude temperaturen. Vooraf, tijdens en 30 minuten na de training hebben ze de huidtemperatuur (hals en benen), lichaamstemperatuur, hartslag en ademhaling gemeten.
Condities waren:
- ongeschoren, vooraf en na het rijden geen deken op gedaan,
- ongeschoren, vooraf en na het rijden wel een deken op gedaan,
- half geschoren
- geschoren, met tijdens en na het rijden een deken op,
- geschoren, geen deken op.

De paarden die ongeschoren waren, waren nat van het zweet na de training. Het half geschoren paard was enigszins nat en de geschoren paarden waren niet nat na de training. De paarden zijn na het rijden vastgezet in hun stal.

De verticale stippellijn in deze grafiek geeft de start en het einde van de training aan. Na de laatste verticale stippellijn stonden de paarden dus in hun stal.

[ Afbeelding ]

Mij valt op dat de huidtemperatuur van het ongeschoren paard, dat nat is weggezet zonder deken, in de eerste 30 minuten na de training niet heel hard omlaag gaat ten opzichte van de geschoren paarden die droog werden weggezet, al dan niet met deken. De onderzoekers vermoeden dat dit komt doordat de spieren na intense training veel warmte afgeven. Die warmte moet het paard kwijt. De temperatuur blijft ook redelijk constant na de training, dus ze koelen, ongeacht of ze nou geschoren worden en/of een deken op hebben, blijkbaar ook niet heel erg snel af de eerste 30 minuten.

Wat je ook ziet is dat geschoren paarden in het eerste deel van de training een lagere huidtemperatuur op de benen hebben dan de ongeschoren / halfgeschoren paarden. Dat is tijdens het minst intensieve deel van de training. Volgens de onderzoekers gaat op dat moment het bloed van de huid richting de spieren, omdat de spieren bij geschoren paarden blijkbaar meer bloed nodig hebben om bij koude temperaturen en lage inspanning goed te kunnen functioneren.

Wat daarnaast ook uit dit onderzoek blijkt, is dat ongeschoren paarden tijdens de training veel sneller ademhalen en na de training een hogere rectale lichaamstemperatuur hebben. Ze hebben het dus warm en zijn sneller buiten adem.

Wat ik eruit opmaak is dat de grootste zorg bij een ongeschoren, nat paard niet het snelle afkoelen direct na het rijden is. Waarin ze verschillen van andere paarden is hun vermogen om de warmte voldoende kwijt te raken tijdens een intensieve training. Ongeschoren paarden kregen het warm en raakten buiten adem.
Ik zou het van Paard Natuurlijk wel fair richting de paarden vinden als ze dat nadeel van een wintervacht ook zouden noemen in hun artikel. Als je een paard in volle wintervacht traint, moet je je daar bewust van zijn, vind ik.
Grootste zorg bij een ongeschoren paard is blijkbaar om de spieren goed opgewarmd te krijgen / houden bij de start van een training.

Kortom: elke keuze heeft zijn eigen nadelen. En het zou kunnen dat we nadelen bedenken die er niet zijn. En dat er nadelen zijn die we niet bedenken. En we weten natuurlijk niet wat er na die periode van dertig minuten na het rijden gebeurt. Dat is hier niet onderzocht. Ben ik erg benieuwd naar.

Jorienn schreef:

Omdat spieren daar absoluut last van kunnen hebben... Zeker als het paard daarna in een box staat. En dat zie ik al jaren bij heel veel combinaties. En dan zeker zwetend onder een deken daarna!