Geplaatst: 30-09-21 12:14 Vooraf, onze paarden kunnen kiezen wat ze doen. En dit is wat ze maandag en woensdag kozen:
Hier het verhaal. Ik heb de spelfouten en alles laten staan, het ging me om het delen van een andere kijk dan een deken opdoen (als het om gezonde dieren gaat). Misschien vindt iemand het interessant.
Centraal topic: Weetjes en feiten over kou, regen en dekens bij paarden.
In dit topic willen we graag wat meer info en antwoorden geven mbt dit onderwerp.
Er mogen nog meer vragen gesteld worden die we zullen proberen te beantwoorden.
Eventueel kunnen die dan later in het topic bijgevoegd worden.
LET OP dit gaat over GEZONDE paarden !!
Eerst wat algemene info:
Paarden zijn geëvolueerd in een veel kouder klimaat dan de mens. Het menselijk lichaam is gebouwd om warmte snel te kunnen afstaan, het lichaam van het paard is gemaakt om warmte te produceren en vast te houden. Een aantal opvallende aanpassingen zijn: Het enorme spijsverteringsgestel van het paard, uitgerust om zeer vezelrijk voedsel te verteren, produceert een enorme hoeveelheid warmte. Je paard krijgt het dus warm door ruwvoer te verteren. Voldoende ruwvoer zo vaak mogelijk per dag is dus een must voor je paard om zich warm te houden.
In de herfst maakt het paard een wintervacht, die in dikte wordt aangepast aan het temperatuurverloop. Deze wintervacht kan tot midden December nog worden aangepast aan de heersende temperaturen.
De wintervacht van een paard overtreft onze beste winterkleding! Er zitten verschillende soorten haren in de vacht: Fijne haren om te isoleren, stugge haren om de fijnere isoleerharen overeind te houden, haren om de regen te weren. Een paard waarbij de structuur van de vacht niet door borstelen wordt verwoest, en waarbij de vetlaag niet door shampoo's en dergelijke wordt weggespoeld is zeer goed bestand tegen regen en zorgt ervoor dat de huid altijd droog blijft.
Wanneer de temperatuur omlaag gaat krijgt het paard meer honger. Hij gaat een isolerend vetlaagje opbouwen, en bovendien gaat zijn metabolisme langzaam omhoog.
Het resultaat is een juweeltje van temperatuurregulatie: Het paard gaat meer warmte produceren en bouwt tegelijkertijd een paar extra lagen isolatie.
Veel voorkomende vragen:
1)Mijn paard rilt, bibberd ,heeft hij het koud ? Moet ik hem een deken opleggen ?
Antwoord: Bibberen(of rillen). Bibberen is niets anders dan snel opeenvolgende spiercontracties. Spiergebruik produceert veel warmte, en met hun enorme spiermassa's zijn paarden uitstekende "bibberaars". Ze kunnen dit makkelijker en efficienter dan de mens.
Bij de mens is bibberen het laatste stadium voor we onderkoeld raken en daarom vinden we het zo alarmerend. Een paard heeft echter nog een hele trukendoos om warmte te produceren dus als hij eens een keer aan het bibberen is betekent dat niet dat je onmiddellijk moet ingrijpen.
Wanneer bibbert je paard? Grote kans dat dit in september/oktober is, tijdens de eerste koudere en natte dagen die de voorbode zijn van de naderende winter. Het is volkomen normaal dat je paard het dan een tijdje koud heeft, ook onze eigen paarden staan dan te bibberen in de regen. Het is verleidelijk om er dan een deken op te gooien, maar doe dit niet! Het is namelijk nodig dat je paard het in die periode koud krijgt, het is die kou die het paard prikkelt tot het aanmaken van een wintervacht, voor het omzetten van het metabolisme in de "winterstand". Net als dat wij het na de zomer koud moeten krijgen om te besluiten dat we voortaan maar weer eens een jas aan gaan doen als we naar buiten gaan en dat het tijd wordt om de CV maar weer eens in te schakelen.
Als je je paard in deze periode een deken omdoet dan wordt de deken als het ware "ingecalculeerd" bij het aanmaken van de wintervacht; de wintervacht wordt dan dus minder dik als compensatie voor de deken.
Wij adviseren dus niets te doen tegen het bibberen van paarden en nadat deze eerste periode voorbij is zie je ze de hele winter niet meer bibberen! Ook niet tijdens de strengste koude, en dat zonder deken!
2) Mijn paard zweet veel, moet ik hem scheren of na het rijden een zweet deken opleggen ?
Antwoord:
Om dit goed te kunnen beantwoorden is het nodig om stil te staan bij enkele natuurkundige feiten:
• Iets dat nat is is nog niet per definitie koud. Kou ontstaat pas wanneer een vloeistof overgaat in een gas; verdamping dus.
• Verdamping gaat sneller wanneer er een luchtstroom is. Denk aan wasgoed dat sneller droogt wanneer er een windje staat.
• Iets dat nat is maar niet kan verdampen koelt niet af. Hierop berusten de zogenaamde natpakken (wetsuites) die surfers en duikers dragen; die pakken lopen vol water maar omdat het water niet verdampt koelt het ook niet af.
• Drogen kan op verschillende manieren: Dit kan door verdamping maar ook door het afvoeren van het water. Wanneer je een handdoek gebruikt droog je ook, maar zonder de afkoeling die je zou krijgen wanneer je droogt door verdamping.
• Vocht heeft de neiging zich te verplaatsen naar nauwe ruimten. Zo drogen handdoeken omdat het vocht tussen de draadjes van de stof kruipt. We noemen dit de capillaire werking. Vacht heeft ook een capillaire werking: De nauwe ruimten tussen de haartjes zuigen vocht op.
Nu eindelijk naar de paarden. Wat gebeurt er als een paard zweet?
Als een paard zweet wordt allereerst de huid nat. Aangezien de huid niet bloot is vindt er echter geen rechtstreekse verdamping en dus afkoeling plaats. In plaats daarvan wordt het zweet door de capillaire werking van de vacht naar buiten getransporteerd. Het is aan de buitenkant van de vacht waar de verdamping en dus de afkoeling plaatsvindt.
Wat gebeurt er nu wanneer we een bezweet paard "zomaar" buiten neerzetten?
Zolang het paard het nog te warm heeft zal hij blijven zweten. Zolang je het te warm hebt kan zweten geen kwaad; mensen worden ook niet ziek als ze uit de sauna komen en in de vrieskou gaan staan.
Na een tijdje heeft het paard het echter niet meer te warm en houdt dus op met zweten. Wat er dan gebeurt is totaal verschillend van wat er bij mensen gebeurt: De huid droogt dan op, maar niet door de verdamping maar door de capillaire werking van de vacht. Die zuigt het zweet op (zoals een handdoek je opdroogt, dus zonder afkoeling) en het zweet verdampt aan de buitenkant van de vacht. Omdat we te maken hebben met verdamping koelt het daar natuurlijk wel af, maar dat is aan de buitenkant van de vacht waardoor de huid dus niet afkoeld.
Een paard is een vluchtdier. In al die duizenden generaties heeft het paard weten te overleven dankzij zijn vermogen om snel te kunnen vluchten. Het zou toch al te gek zijn als een paard, dankzij een enorme sprint, juist met succes is ontsnapt aan een roofdier, en dan vervolgens... dood gaat omdat het tijdens de succesvolle ontsnapping bezweet is geraakt en een fataal koudje opliep... Het zou een ongelooflijke evolutionaire blunder zijn geweest als het paard wel kan rennen maar er niet tegen kan om vervolgens bezweet rond te lopen.
3) Kan een deken kwaad ?
Antwoord:
• De vacht van het paard heeft een warmteregulerend vermogen en wordt zowel voor de langere termijn (wintervacht) als op de kortere termijn (haren overeind zetten) aangepast aan de weersomstandigheden. Een deken is echter niet zelfaanpassend; je berooft het paard van zijn warmteregulatie als je een deken gebruikt. Als je paard het te warm heeft kan het daar dus niks aan veranderen en paarden kunnen beter tegen kou dan tegen warmte.
• Het paard kan zijn vacht niet meer opzetten als hij het koud krijgt omdat de deken de vacht platgedrukt houdt. Het paard kan het dus koud krijgen DOOR de deken!
• Het paard kan niet meer rollen. Rollen heeft een functie: zand e.d. verwijderen eventuele parasieten van de huid. Met een deken om kan het paard wel rollen maar het beoogde doel wordt niet gerealiseerd omdat de huid is afgeschermd.
• Het is aangetoond dat dekens het immuunsysteem van het paard verzwakken. Paarden met dekens krijgen vaker ziekten dan paarden zonder dekens.
