Speels op verkeerde moment

Moderators: C_arola, Dyonne, Sica, Nicole288, balance, Coby, Neonlight

Toevoegen aan eigen berichten
 
 
TerrorPjony
Berichten: 16
Geregistreerd: 17-02-22

Speels op verkeerde moment

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 03-03-22 12:12

Hello bokkers,

De titel is raar I know maar vat dit niet verkeerd op. Het is natuurlijk gedrag.

Ik heb nu een haflinger van 2,5 jaar genaamd Terror (ruin). Hij is mega speels maar hij snapt niet dat andere paarden niet met hem willen spelen. Dus hij hapt speels en andere paarden bijten hem flink terug. Meeste paarden zullen weglopen toch?
Terror niet die dramt gewoon door. En ik ben soms echt bang dat hij te hard wordt gepakt na 2 jaar in een kudde zou hij het toch wel moeten weten? (de eerste paar dagen in de kudde is hij flink gebeten niet tot bloed toe)

Dit is ook zo op de poetsplaats ik probeer hem het af te leren met EH! maar een paar sec later zit hij me weer in de billen te happen. Ik kan hier wel tegen maar anderen dus niet.

Ik ben wel met hem aan het werk zoals longeren voor korte duur en basis dingen zoals back, ho naast de man, beetje sturen en vooral HO! schriktraining, wereld ontdekken, wandelen enz.
Klein beetje vrijheid dressuur maar hij heeft de focus van een baksteen en denkt alleen maar aan snoep.

Ik merk dan wel dat hij wat beter gaat luisteren.

Misschien is dit typisch ruin gedrag en gaat dit vanzelf over. Maar hebben jullie tips voor mij?

Handig om te weten. Normaal staat hij 24/7 buiten op de wei, afgelopen winter niet omdat het land te nat was en voor glij partijen zorgde (klei grond). toen stond hij op stal en is dit gedrag juist verergerd, mijn theorie geen stimulatie en verveling. toen heb ik de training op gepakt het gedrag is wel verbeterd en iedereen op stal accepteerde hem ook meer omdat hij minder anderen in de billen hapt.

LWDaisy

Berichten: 5130
Geregistreerd: 26-03-18
Woonplaats: België

Re: Speels op verkeerde moment

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-03-22 12:41

Hoe oud zijn de andere paarden van "zijn" kudde?

TerrorPjony
Berichten: 16
Geregistreerd: 17-02-22

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 03-03-22 12:46

LWDaisy schreef:
Hoe oud zijn de andere paarden van "zijn" kudde?



Leeftijd is heel breed er staan paarden tussen de 3-18 jaar oud in de kudde schat ik. Preciesse leeftijden weet ik niet precies.

Cayenne
Crazy Bird Lady en onze Berichtenkampioen!

Berichten: 112274
Geregistreerd: 08-08-03
Woonplaats: Haaren (NB)

Re: Speels op verkeerde moment

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-03-22 12:50

Met zo'n naam is dat ook wel een beetje de goden verzoeken _O-

TerrorPjony
Berichten: 16
Geregistreerd: 17-02-22

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 03-03-22 12:52

Cayenne schreef:
Met zo'n naam is dat ook wel een beetje de goden verzoeken _O-



Als Hij nou wat minder happerig wordt noem ik heb Terry of Teddy XD mensen worden al bang als ik hem voor stel.
Dit is Terror. Is hij lief... de naam zegt het al (hij is mega lief hoor maar super speels)

Padoertje
Berichten: 1745
Geregistreerd: 12-06-15

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-03-22 12:56

Cayenne schreef:
Met zo'n naam is dat ook wel een beetje de goden verzoeken _O-


Dit idd. Snel die naam aanpassen :')
Er komt vast wel een moment dat de andere paarden hem zat worden en hem flink op zijn plek zetten. En dat gaat er niet fijn uitzien, maar wel goed voor zijn verdere opvoeding. Onze pony claimde/bewaakte vroeger de merries en veulens van het land ernaast en na een paar weken is hij door de groep (variërende in leeftijd en merries en ruinen) flink ik de hoek gezet. Duurde echt weken voordat hij weer bij de groep mocht grazen. Iedere dag een stukje dichterbij, totdat hij weer opgenomen werd. Daarna heeft hij het nooit meer gedaan.

Wat betreft bijten in mensen is een No Go. Direct corrigeren en elke dag consequent blijven hierop. Goed gedrag belonen en hopen dat hij gaat snappen dat dat voor iedereen leuker is.

troi
Berichten: 17149
Geregistreerd: 12-09-08
Woonplaats: Boven Zwolle

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-03-22 13:00

Ik zou in elk zijn bijt gedrag naar mensen wel echt wat pittiger aanpakken. Ik moet zeggen dat ook als het niet mijn paard is, in mijn billen bijten levert een beste lel of trap op. Daar zal niet ieder baasje blij van worden maar dan moet die het dier maar beter opvoeden..

Speels klinkt schattig maar ik lees vooral dat hij lomp en brutaal is, niet bijster schattig..

TerrorPjony
Berichten: 16
Geregistreerd: 17-02-22

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 03-03-22 13:04

troi schreef:
Ik zou in elk zijn bijt gedrag naar mensen wel echt wat pittiger aanpakken. Ik moet zeggen dat ook als het niet mijn paard is, in mijn billen bijten levert een beste lel of trap op. Daar zal niet ieder baasje blij van worden maar dan moet die het dier maar beter opvoeden..

Speels klinkt schattig maar ik lees vooral dat hij lomp en brutaal is, niet bijster schattig..



Hoe kan ik dit het beste afleren. Want de meeste mensen uit mijn omgeving zeggen mep hem op zn neus. Maar daar heb ik gewoon moeite mee. Daarom de EH

gerlindie

Berichten: 4733
Geregistreerd: 10-08-10

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-03-22 13:06

Bijten naar mensen inderdaad meteen een mep terug, dat is gewoon gevaarlijk :j

Waarom heb jij moeite ermee hem een klap te geven als hij jou bijt?
Hoe denk je dat ze het in de kudde oplossen?

Freekieee

Berichten: 1776
Geregistreerd: 19-09-13
Woonplaats: Borculo

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-03-22 13:07

TerrorPjony schreef:
troi schreef:
Ik zou in elk zijn bijt gedrag naar mensen wel echt wat pittiger aanpakken. Ik moet zeggen dat ook als het niet mijn paard is, in mijn billen bijten levert een beste lel of trap op. Daar zal niet ieder baasje blij van worden maar dan moet die het dier maar beter opvoeden..

Speels klinkt schattig maar ik lees vooral dat hij lomp en brutaal is, niet bijster schattig..



Hoe kan ik dit het beste afleren. Want de meeste mensen uit mijn omgeving zeggen mep hem op zn neus. Maar daar heb ik gewoon moeite mee. Daarom de EH




De paarden in zijn kudde bijten ook terug, dus dat moet jij ook doen! Alleen EH gaat hem niet worden..

Syb_sem

Berichten: 235
Geregistreerd: 29-04-11
Woonplaats: Thuis met mijn hondje

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-03-22 13:08

ik denk dat hij vooral dominant en brutaal is ipv speels. Bijten is bij mij een absolute no go en levert dan ook een beste lel op. ook als het paard niet van mij is.. daarbij telt ook aan je kleding of spullen vreten. al geef ik daar natuurlijk geen lel voor maar een waarschuwing met mijn stem. ontzettend consequent hierin zijn levert vaak al snel verbetering.

Avalanche

Berichten: 16330
Geregistreerd: 28-04-16
Woonplaats: Zuid, Zuider Zuidst

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-03-22 13:08

TerrorPjony schreef:
Dit is ook zo op de poetsplaats ik probeer hem het af te leren met EH! maar een paar sec later zit hij me weer in de billen te happen. Ik kan hier wel tegen maar anderen dus niet.

Dat werkt dus niet.

Je bent hem aan het vertellen wat hij niet mag doen, maar heb je hem weleens verteld wat hij wel mag doen? Zoals belonen voor stilstaan?

Als in, hij staat stil: "dat is braaf!" snoepje erin.

Eh! roepen doet niets. Ten eerste heb je hem nooit verteld dat hij je niet in de billen mag happen, ten tweede wordt hij consequent beloond, want mensen stoppen met hem dingen te vragen. En ze gaan ook nog springen en gillen. Toch super grappig als je een jong speels paard bent?

Hoe moet hij dan weten dat dat niet mag?

Je hebt hem ook nooit verteld wat hij wel mag. Dus ook dat kan hij niet weten. Mensen denken vaak dat paarden zo even de regels weten bij mensen, zonder dat we die ooit uitgelegd hebben. Alsof ze helderziende zijn of zo.

En tegelijk mogen ze geen mening hebben over wat wij doen, dus aan de ene kant moeten ze helderziend zijn, maar wel een machine. Snap jij het nog? Hij dus ook niet.
En omdat hij het niet snapt, en omdat hij jong is, en speels, gaat hij je grenzen testen. En dat gaat hij net zolang doen tot jij hem gaat uitleggen wat hij wel moet doen, en grenzen stellen.


TerrorPjony schreef:
Klein beetje vrijheid dressuur maar hij heeft de focus van een baksteen en denkt alleen maar aan snoep.

Hij is 2. Gek hè?


TerrorPjony schreef:
Ik merk dan wel dat hij wat beter gaat luisteren.

Nope, hij gaat pas beter luisteren als jij hem gaat uitleggen wat de bedoeling is, en dat in heel kleine stukjes die hij kan snappen doet.


TerrorPjony schreef:
Misschien is dit typisch ruin gedrag en gaat dit vanzelf over. Maar hebben jullie tips voor mij?

Dit gaat niet vanzelf over en als jij niet heel rap heel duidelijk gaat worden, als in uitleggen wat hij wel moet doen, en consequenties gaat stellen (hele duidelijke) als hij in jouw ruimte komt en over je heen probeert te lopen, wordt dit nog vele malen erger.

troi
Berichten: 17149
Geregistreerd: 12-09-08
Woonplaats: Boven Zwolle

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-03-22 13:09

TerrorPjony schreef:
troi schreef:
Ik zou in elk zijn bijt gedrag naar mensen wel echt wat pittiger aanpakken. Ik moet zeggen dat ook als het niet mijn paard is, in mijn billen bijten levert een beste lel of trap op. Daar zal niet ieder baasje blij van worden maar dan moet die het dier maar beter opvoeden..

Speels klinkt schattig maar ik lees vooral dat hij lomp en brutaal is, niet bijster schattig..



Hoe kan ik dit het beste afleren. Want de meeste mensen uit mijn omgeving zeggen mep hem op zn neus. Maar daar heb ik gewoon moeite mee. Daarom de EH


Een beste klap of schop. Zachte heelmeesters maken stinkende wonden. Aan zijn gedrag in de kudde kan je aflezen dat hij niet makkelijk onder de indruk is. Vergeet nier dat jij als opvoeder verantwoordelijk bent voor zijn gedrag. Wat als hij een peuter in het hoofd bijt? Dan is speels niet meer zo grappig..

TerrorPjony
Berichten: 16
Geregistreerd: 17-02-22

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 03-03-22 13:11

Avalanche schreef:
TerrorPjony schreef:
Dit is ook zo op de poetsplaats ik probeer hem het af te leren met EH! maar een paar sec later zit hij me weer in de billen te happen. Ik kan hier wel tegen maar anderen dus niet.

Dat werkt dus niet.

Je bent hem aan het vertellen wat hij niet mag doen, maar heb je hem weleens verteld wat hij wel mag doen? Zoals belonen voor stilstaan?

Als in, hij staat stil: "dat is braaf!" snoepje erin.

Eh! roepen doet niets. Ten eerste heb je hem nooit verteld dat hij je niet in de billen mag happen, ten tweede wordt hij consequent beloond, want mensen stoppen met hem dingen te vragen. En ze gaan ook nog springen en gillen. Toch super grappig als je een jong speels paard bent?

Hoe moet hij dan weten dat dat niet mag?

Je hebt hem ook nooit verteld wat hij wel mag. Dus ook dat kan hij niet weten. Mensen denken vaak dat paarden zo even de regels weten bij mensen, zonder dat we die ooit uitgelegd hebben. Alsof ze helderziende zijn of zo.

En tegelijk mogen ze geen mening hebben over wat wij doen, dus aan de ene kant moeten ze helderziend zijn, maar wel een machine. Snap jij het nog? Hij dus ook niet.
En omdat hij het niet snapt, en omdat hij jong is, en speels, gaat hij je grenzen testen. En dat gaat hij net zolang doen tot jij hem gaat uitleggen wat hij wel moet doen, en grenzen stellen.


TerrorPjony schreef:
Klein beetje vrijheid dressuur maar hij heeft de focus van een baksteen en denkt alleen maar aan snoep.

Hij is 2. Gek hè?


TerrorPjony schreef:
Ik merk dan wel dat hij wat beter gaat luisteren.

Nope, hij gaat pas beter luisteren als jij hem gaat uitleggen wat de bedoeling is, en dat in heel kleine stukjes die hij kan snappen doet.


TerrorPjony schreef:
Misschien is dit typisch ruin gedrag en gaat dit vanzelf over. Maar hebben jullie tips voor mij?

Dit gaat niet vanzelf over en als jij niet heel rap heel duidelijk gaat worden, als in uitleggen wat hij wel moet doen, en consequenties gaat stellen (hele duidelijke) als hij in jouw ruimte komt en over je heen probeert te lopen, wordt dit nog vele malen erger.



ah kijk hier heb ik wat aan. Ik ga er verder mee bezig

Ik beloon hem heel veel als hij stil staat aaien, kriebelen op zn favourite plekje, snoepje niet altijd als hij er 1 heeft gehad blijft hij maar door zeuren.

plutolover

Berichten: 11758
Geregistreerd: 30-07-04

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-03-22 13:11

mijn bijna 4 jarige haflinger is net zo haha. alleen bij niet in mn billen of iets. maar pakt wel alles en wilt ook graag spelen.

Avalanche

Berichten: 16330
Geregistreerd: 28-04-16
Woonplaats: Zuid, Zuider Zuidst

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-03-22 13:14

TerrorPjony schreef:
ah kijk hier heb ik wat aan. Ik ga er verder mee bezig

Ik beloon hem heel veel als hij stil staat aaien, kriebelen op zn favourite plekje, snoepje niet altijd als hij er 1 heeft gehad blijft hij maar door zeuren.

Nice! Succes! heb je iemand die met clicker training werkt en les geeft in de buurt?
Hij moet echt zijn goede gedrag gaan linken aan het snoepje :) en dat kan met clicker training, maar wel (zeker met een Haflinger) onder begeleiding, zodat je het echt goed aanleert :)

Elisa2

Berichten: 40927
Geregistreerd: 31-08-04

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-03-22 13:18

Ik ben niet zo van snoepjes, maar wel van consequent zijn. Als hij bijt gewoon een goede tik geven in combinatie met een "eh" en de volgende keer is corrigeren met je stem waarschijnlijk genoeg. Zachte heelmeesters maken inderdaad stinkende wonden. En vooral belonen als hij braaf is, kan gewoon met je stem of een aai of een kriebel en bij zo'n tweejarige vooral niet te lang iets van hem vragen ivbm idd de beperkte concentratie boog. Stoppen als hij het goed doet en dan terug naar de stal en daar iets lekkers geven in de voerbak is ook beloning.

Als je met een voerbeloning gaat werken is het wel belangrijk om daar goed les in te krijgen, idd van iemand die bekend is met clickertraining oid om er voor te zorgen dat het goed gaat en het paard geen vervelend gedrag op voer gaat vertonen.

amen

Berichten: 5042
Geregistreerd: 19-04-03

Re: Speels op verkeerde moment

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-03-22 15:30

Je kan in kuddes zien wie de leider is... daar hebben ze respect voor en is de kudde stabiel en rustig.

Bij nieuw paard is t altijd ontustig in kudde
Nieuw paard . Dus rangorde word opnieuw bepaald.

De leider zal em aanpakken en goede leider beschermd ook haar kudde.

Jou terror.. als hij niet laagste in rang is. Gaat hij die plagen..

Soms gaat de onderdznige dan juist dicht bij de leider staan. Om beschermibg. En goede leider van kudde. Zal die dan beschermen tegen jou terror.


Als de kudde geen goede leider heeft en t allemaal LIJDERS zijn. Dan is t ondtabiel en een zootje..

De goede paardentaal. Die de dominante leider in kudde gebruikt kan je als mens ook gebruiken.

Want die paardentaal begrijpt een paard.


Daar is niets zieligs aan.

Je krijgt een volgzaam paard die jou vertrouwd en je altijd volgt.

In de paardentaal is duidelijk en je kan ook de beloning geven zoals paarden dat doen.

sanne83
Berichten: 5334
Geregistreerd: 22-04-03

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-03-22 15:51

Hoeveel staat hij nu buiten in een groep?

Slaan is wel een hele primitieve reactie op wrs gewoon speelgedrag van een jonge ruin. Het bijten is een behoefte aan spelen die hij niet kwijt kan, dat betekent wrs dat je heel veel zal
moeten spelen met hem :D

Zorg dat je hem juist tegemoet komt met continu aandacht aan z’n snoet ( https://youtu.be/moha3Zb1aRE ) spelletjes als een pion/frisbee vastpakken en apporteren en juist daarna leer je hem aan dat als je met hem bezig bent (hoeven uitkrabben bijv), dat hij netjes stilstaat met hoofd naar voren.
Dan zal je hem echt aan moeten leren eerst. Clickertraining is daar super voor.

Avalanche

Berichten: 16330
Geregistreerd: 28-04-16
Woonplaats: Zuid, Zuider Zuidst

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-03-22 15:53

@ amen: En jij denkt dat een paard niet het verschil ziet tussen mensen en paarden?

Waarom denk je dat we een nogal evolved brein hebben, en uitgebreid studie hebben gedaan naar leermethoden bij paarden? We kunnen veel effectiever en geweldlozer zijn dan dit.

Verder missen we als mens gewoon de helft, en dat zeg ik als iemand die mijn leven lang paarden heeft gehad, en redelijk goed ben in wat ik doe. Ik mis nog steeds heel veel. Dus zelfs als we zouden willen zijn we niet eens in staat om iets op die manier op te lossen, omdat we de helft aan informatie missen.

Een wiskundig probleem waarvan de helft aan informatie ontbreekt is onoplosbaar. Hetzelfde met dit verhaal.

Dan is er het feit dat interspecies dominance niet bestaat. Een paard zal jou nooit als een ander paard zien, en reageert wel vanuit zijn paard zijn, maar weet prima dat jij geen paard bent en dat jij dus anders in elkaar zit. De relatie met jou is dus ook anders.

office
Berichten: 1110
Geregistreerd: 24-05-13

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-03-22 16:06

Niet slaan sommige paarden maak je angstig en kopschuw en ze bijten alsnog .Ik zou hem zo vastzetten dat hij niet kan bijten.Soms pakken ze je vast omdat ze nu eenmaal zo praten of wat extra aandacht willen.Als hij te hard pakt zou ik wel heel hard auw roepen zodat hij leert dat mensen wat minder stevig vel hebben.Hou je focus bij je paard en kijk wat hij gaat doen zodat je op tijd kan reageren.Dat is namelijk wat paarden in de kudde doen en wij te weinig.En ik geef wel snoepjes je wil het samen leuk hebben tenslotte.

Zebrastreep

Berichten: 10428
Geregistreerd: 27-08-19
Woonplaats: Drenthe

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-03-22 16:11

In de kudde gewoon lekker zo laten , dat leren ze vanzelf wel. Bij mijn 3 jarige merrie stond een tijdje ook een hele jonge dominante Haflinger ruin die in zijn koppie dacht nog hengst te zijn en dit gedrag ook liet zien. Na een tijdje pakte mijn jonge merrie hem wel aan en beet flink van zich af. Je merkte wel dat hij daardoor wel minder het hengstengedrag liet zien.

Het bijten naar jou heeft mijn 3 jarige ook gedaan toen ik haar manen aan het knippen was en er letterlijk niks gebeurde. Even een heel geniepig hapje in mijn bovenbeen. Ik heb haar een tik gegeven en daar is ze behoorlijk van geschrokken. Nu is een 'EH' of 'denk erom' wel genoeg. Ze probeert het nog wel eens.

En nog als tip kort vastzetten zodat het paard niet bij je kan komen om je te bijten. Als je niet graag een tik geeft kan dat ook een oplossing zijn.

Janneke2

Berichten: 23646
Geregistreerd: 28-02-13
Woonplaats: Ergens in Drenthe

Re: Speels op verkeerde moment

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-03-22 16:22

Wat wel typisch knullen (hengst /ruin) gedrag is : 'mondig zijn'.

In het kader van: "vertel hem wat hij wel mag" kun je denken aan een speeltje waar hij wel tanden in mag zetten.
'Mond gebruiken' heeft ook een functie mbt rangorde.

En trek wel je grens: alleen in het speeltje, bijten van mensen is verboden.

Avalanche

Berichten: 16330
Geregistreerd: 28-04-16
Woonplaats: Zuid, Zuider Zuidst

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-03-22 16:25

Zebrastreep schreef:
Het bijten naar jou heeft mijn 3 jarige ook gedaan toen ik haar manen aan het knippen was en er letterlijk niks gebeurde. Even een heel geniepig hapje in mijn bovenbeen. Ik heb haar een tik gegeven en daar is ze behoorlijk van geschrokken. Nu is een 'EH' of 'denk erom' wel genoeg. Ze probeert het nog wel eens.

En nog als tip kort vastzetten zodat het paard niet bij je kan komen om je te bijten. Als je niet graag een tik geeft kan dat ook een oplossing zijn.



Is er dan niet een punt dat je je afvraagt waarom ze bijt in de eerste plaats? Want dat snap ik nooit. Mensen roepen altijd "vanuit het niets" maar altijd, als je goed kijkt, was er wel iets en vaak is dat wel echt een heel goede reden.

Paarden zijn van nature geen agressieve dieren, dus er moet een reden zijn. En happen is normaal gezien geen merriegedrag. Ruinen kunnen weleens wat mouthy zijn, maar dat is zeldzaam met merries. En sneppen is een waarschuwing.

Zebrastreep

Berichten: 10428
Geregistreerd: 27-08-19
Woonplaats: Drenthe

Link naar dit bericht Geplaatst: 03-03-22 16:28

Avalanche schreef:
Zebrastreep schreef:
Het bijten naar jou heeft mijn 3 jarige ook gedaan toen ik haar manen aan het knippen was en er letterlijk niks gebeurde. Even een heel geniepig hapje in mijn bovenbeen. Ik heb haar een tik gegeven en daar is ze behoorlijk van geschrokken. Nu is een 'EH' of 'denk erom' wel genoeg. Ze probeert het nog wel eens.

En nog als tip kort vastzetten zodat het paard niet bij je kan komen om je te bijten. Als je niet graag een tik geeft kan dat ook een oplossing zijn.



Is er dan niet een punt dat je je afvraagt waarom ze bijt in de eerste plaats? Want dat snap ik nooit. Mensen roepen altijd "vanuit het niets" maar altijd, als je goed kijkt, was er wel iets en vaak is dat wel echt een heel goede reden.

Paarden zijn van nature geen agressieve dieren, dus er moet een reden zijn. En happen is normaal gezien geen merriegedrag. Ruinen kunnen weleens wat mouthy zijn, maar dat is zeldzaam met merries. En sneppen is een waarschuwing.


Als ik haar echt pijn deed zeg ik ja logische reactie. Mijn merrie komt uit een lijn waarin dit gedrag vaker voorkomt. Haar moeder ( mijn andere paard) kan dit ook nog wel eens doen in een bepaalde bui. Komt ook vaker voor met name de merries die wel even onverwacht uit de hoek kunnen komen. Verder zijn het hele fijne en betrouwbare paarden, maar wel met dit soort trekjes waardoor je altijd je koppie er goed bij moet hebben.