Bokt.nl

**Geplaatst door de TopicStarter** : 25-02-18 19:00

Vraag over een oud militair hoofdstel.

Geplaatst door de TopicStarter : 25-02-18 19:00

Ik was vandaag in het Nationaal Militair Museum te Soesterberg.
Daar zag ik een voorstelling van 2 paardjes die een kar trokken,waarvan 1 met ruiter.
Maar ik snap het hoofdstel niet.

Waarom zit er een 2 de teugel boven aan het hoofdstel?
Is dit een teugel?
En waar is het touw voor tussen de kinriem,en de keelriem?

Afbeelding

**Geplaatst**: 25-02-18 19:02

Re: Vraag over een oud militair hoofdstel.

Geplaatst: 25-02-18 19:02

touw is zodat slechteriken (

) het hoofdstel niet langs voor uit kunnen trekken

**Geplaatst**: 25-02-18 19:03

Re: Vraag over een oud militair hoofdstel.

Geplaatst: 25-02-18 19:03

Ik gebruik het tijdens het mennen, maar gebruik een sperriempje hiervoor. In dubbelspan kunnen ze zo niet elkaars hoofdstel afschuren zeg maar.

Ik dacht dat het ringetje met de extra teugel normaal gebruikt werd om voor de kar in 'meerspan' dus vanaf 4 paarden, gebruikt werd om de leidsels van de voorste paarden door te doen zodat die een beetje op 1 plaats bleven

**Geplaatst**: 25-02-18 19:07

Geplaatst: 25-02-18 19:07

Lijkt haast wel op een opzetteugel, normaal werd die gebruikt om te zorgen dat een tuigpaard zijn hoofd "mooi" hoog houd. Geen idee of dat hier ook de functie is, maar aangezien het paard ernaast ook zoiets heeft.

**Geplaatst door de TopicStarter** : 25-02-18 19:12

Re: Vraag over een oud militair hoofdstel.

Geplaatst door de TopicStarter : 25-02-18 19:12

Dank je.
Zo leer je nog eens wat.

**Geplaatst**: 25-02-18 19:35

Re: Vraag over een oud militair hoofdstel.

Geplaatst: 25-02-18 19:35

Hoofdstel is een mix van halster en hoofdstel. Bit kan er dus afgegespt worden, touw tussen neus en keelriem is een halstertouw dat opgerold is (zo zie je ze nu nog in de winkel hangen), zo los te maken dus als nodig en tegelijk uit de weg waar het geen ruimte in neemt. Kan best dat het daarnaast nog als anti afschuur riempje dienst doet.

**Geplaatst**: 25-02-18 23:47

Re: Vraag over een oud militair hoofdstel.

Geplaatst: 25-02-18 23:47

Een opzetteugel zit toch niet op het bakstuk?

De ruiter heeft die rare hoge 'teugel' van het tweede paard vast lijkt het, en het dier lijkt geen teugels aan het bit te hebben. Zou het gewoon een 'handvat' kunnen zijn om een paard snel over te kunnen pakken zonder dat ze zichzelf meteen de bek kapot trekken als ze er zelf op gaan staan?

**Geplaatst**: 25-02-18 23:55

Re: Vraag over een oud militair hoofdstel.

Geplaatst: 25-02-18 23:55

Hmm.

Is span paarden met ruiter op 1 daarvan toch?
En kar erachter??

Is de onderste leidsel dan niet gewoon op 1 of andere manier voor de koetsier, en de bovenste voor de ruiter zodat die evt ook wat te zeggen heeft? Zonder dat koetsier en ruiter aan dezelfde teugels zitten?

Riem tussen keelriem en neusriem is vaak tegen het te eenvoudig af kunnen glijden van het hoofdstel (schuren, slechterikken...)

Hier lijkt het daarvoor te los. (voor bovenstaande functie moet het vrij strak zitten)
Hier zou ik ook gokken op soort halstertouw.
Hoewel de plek mij zelf niet zo geschikt lijkt daarvoor eigenlijk.
Is het überhaupt zeker dat de optoming hier historisch gezien juist is??

**Geplaatst**: 26-02-18 00:17

Re: Vraag over een oud militair hoofdstel.

Geplaatst: 26-02-18 00:17

Ik ben even plaatjes gaan kijken, als je oude foto's kijkt lijken de ruiters wel iets in de hand te hebben van het onbereden paard er naast.

**Geplaatst**: 26-02-18 00:43

Re: Vraag over een oud militair hoofdstel.

Geplaatst: 26-02-18 00:43

Zou de teugel die nu hoog aan het bakstuk zit niet door dat ringetje naar het bit moeten? Dan krijg je een soort opzetteugel waarmee de ruiter kan sturen.

**Geplaatst**: 28-02-18 18:12

Geplaatst: 28-02-18 18:12

Ik heb de foto even uitvergroot voor een betere blik erop, en ben verbaasd dat dit zo in een museum staat

1 - Het bit zit achterstevoren

(hoezo historisch correct....)
2 - het hoofdstel is inderdaad een halsterhoofdstel, om zo weinig mogelijk mee te hoeven nemen en toch alles bij je te hebben op het slagveld. Halstertouw zit hier inderdaad tussen kin- en keelriem, een andere variant zou zijn met een lus om de hals en uiteinde aan de kinriem.
3 - de ruiter heeft nog een stangteugel aan het bit zitten, die in een boogje hangt.
4 - de ruiter hebben ze inderdaad de opzetteugel in handen gegeven, die ook nog eens vastgegespt lijkt aan de gesp van het bakstuk. Opzetteugels werden in het leger bij dit soort combinaties gebruikt (zgn stukkenrijders) om te voorkomen dat de paarden voor die heerlijke graspol ineens weg konden duiken, maar werden zeker niet gebruikt om de paarden mee te rijden/mennen.
5 - de ruiter hoort ook de teugels van het rechterpaard vast te hebben, en ook weer niet de opzetteugel.

Mijn vader zag de foto en herkende het onmiddellijk als een stukkenrijder (de soldaat en de getrokken vracht), tuigage moet je hem dan weer niet vragen

**Geplaatst**: 28-02-18 18:18

Re: Vraag over een oud militair hoofdstel.

Geplaatst: 28-02-18 18:18

Bit zit inderdaad achterstevoren en ondersteboven. Dus heb dan wel enige twijfel of de rest allemaal wel correct bevestig is.

**Geplaatst door de TopicStarter** : 28-02-18 19:33

Re: Vraag over een oud militair hoofdstel.

Geplaatst door de TopicStarter : 28-02-18 19:33

Nogmaals dank voor alle info.

**Geplaatst**: 28-02-18 19:51

Geplaatst: 28-02-18 19:51

Wel super interessant om jullie commentaar te lezen. Dank

Uit welke tijd stamt dit?

**Geplaatst**: 28-02-18 19:55

Geplaatst: 28-02-18 19:55

Ook even een toevoeging: van een koetsier was in deze gevallen zelden sprake. Dit soort paarden werd ook vaak gebruikt voor het verplaatsen van artillerie; vandaar dat de ruiter erop zit.

**Geplaatst**: 28-02-18 20:02

Geplaatst: 28-02-18 20:02

Lante schreef:
Bit zit inderdaad achterstevoren en ondersteboven. Dus heb dan wel enige twijfel of de rest allemaal wel correct bevestig is.

Ik kan niet zeggen hoe vaak mij dat is gebeurd terwijl ik toch al wel wat jaartjes meega in de paarden. XD

Oké, mij valt het dan wel op als ik hem in de bek probeer te stoppen, maar de logica van een bit zonder hoofdstel ontgaat me op de een of andere manier dus het is een gok om zo'n ding er aan te maken.

**Geplaatst**: 28-02-18 20:13

Re: Vraag over een oud militair hoofdstel.

Geplaatst: 28-02-18 20:13

Haha, serieus..?

Ik als visueel ingesteld mens heb daar dus echt geen last van.

**Geplaatst**: 28-02-18 21:10

Geplaatst: 28-02-18 21:10

assie schreef:
Uit welke tijd stamt dit?

Even nagevraagd aan mijn vader, maar volgens hem uit de jaren twintig/dertig van de vorige eeuw, te zien aan de pet.

**Geplaatst door de TopicStarter** : 05-03-18 20:33

Geplaatst door de TopicStarter : 05-03-18 20:33

Update.
Antwoord van de conservator,van het NMM.

Onze hartelijke dank voor uw constatering mbt het bit en het hoofdstel van de paarden voor de pontonwagen. Ik heb inmiddels foto’s uit onze collectie bekeken en de bovenste teugels zijn inderdaad erg merkwaardig. Ook het bit is klaarblijkelijk tijdens de inrichting onderste boven in de mond terecht gekomen. Wij zullen proberen deze zaken zsm te herstellen.

Afbeelding

**Geplaatst**: 06-03-18 10:37

Geplaatst: 06-03-18 10:37

Top zeg!
Nu afwachten wanneer het gebeurt.... Iemand zin om ergens dit jaar of volgend jaar een keertje te gaan kijken?

**Geplaatst**: 11-07-18 23:53

Geplaatst: 11-07-18 23:53

Weet dat het een oud topic is, maar ben een week geleden hier geweest, en hij is keurig aangepast

**Geplaatst door de TopicStarter** : 12-07-18 06:55

Re: Vraag over een oud militair hoofdstel.

Geplaatst door de TopicStarter : 12-07-18 06:55

Bedankt voor de update.