Donderdagavond 6/2
Ik kom bij mijn paarden aan de wei. Ze staan bij mijn moeder aan huis. Zoals altijd komen ze in volle galop aan om te eten. Ik zie toevallig een geel 'iets' op Adje zijn spronggewricht. Ik haal hem van de wei om te kunnen kijken (het was al flink donker aan het worden) en bel de DA. Gezien de wonde allicht al ietsje ouder was (hooguit een dag) en niet meer genaaid kon worden en gezien hij niet mank stond, besloten we te wachten tot vrijdagmiddag, dan kwam ze sowieso langs. Met daglicht ook handiger. Regel 1 bij een wonde is schoonmaken, dat heb ik zo goed ik kon gedaan.
Vrijdagmiddag 7/2
Dierenarts komt aan. Het been is een beetje warm en dik, paard heeft geen koorts en is alert. Ze scheert de haartjes weg: conclusie is een kleine snijwonde. Ze reinigt heel uitgebreid de wonde en voelt met een sonde hoe diep ze kan gaan. De sonde gaat hooguit een 3 à 5 millimeter diep, goed nieuws, niet tot in het gewricht. (Achteraf gezien heeft het vlees zich toen waarschijnlijk deels hersteld, waardoor zij op dat moment tegen een vliesje gebotst is, ze kon niet weten dat er zich een gangetje achter gevormd had.) Ze heeft gereinigd tot er geen etter meer uitkwam. Heel uitgebreid onderzocht en ontsmet, been ingepakt. Antibiotica ingespoten, een zak achtergelaten, zakjes buut en paard op boxrust voor het weekend. Maandag zou het verband eraf mogen.
Adje wilt op stal gaan rollen, maar het verband hindert hem. Hij is boos op zijn typische manier.
Zaterdag 8/2
's Morgens is alles nog ok. Hij heeft praatjes, alles lijkt normaal, hij lijkt wat stijf maar dat verband helpt natuurlijk niet. Zijn medicatie geven is een drama: appelmoes, wortel, geraspte wortel erdoorheen, veel muesli erbij, weinig muesli... Het lukt moeilijk, maar met heel erg lange tanden heeft hij uiteindelijk het meeste binnen.
's Avonds is de stijfheid wel erger: hij mankt. Hij had duidelijk enkele keren gerold (schavelingen in zijn manen, vuile plekken op het deken etc.), het verband zat echter perfect. Geen koorts, hooooonger, alert paard, zoals ik hem ken. Telefonisch overleg met de dierenarts: kijken hoe het in de ochtend zou zijn, mankte hij dan nog, moest het verband eraf om terug te kijken. Mijn gevoel was dat het vanuit zijn heup of bekken kwam, dat hij zich pijn had gedaan met het gaan liggen en opstaan. Een foute inschatting, zou achteraf blijken.
Zondag 9/2
Ik kom aan bij Adje: stokkreupel. Echt stok stok stokkreupel. Met moeite kan hij een paar passen zetten, maar het doet hem duidelijk pijn. Ik bel de dierenarts, een collega komt kijken. Ik heb het verband alvast afgehaald om de wonde te bekijken, maar die lijkt de goede kant op te gaan. De dierenarts reinigt nogmaals uitgebreid, ontsmet nogmaals uitgebreid en denkt ook dat het aan het verband lag, hij is het niet gewoon, na een paar passen stapt hij ook weer beter zonder het verband. Nog steeds helemaal geen koorts, de zwelling en warmte waren niet super, maar ook helemaal niet verergerd. Geen etter.
Extra zakjes buut gekregen, want zondag kreeg hij normaal de laatste portie. En we gingen het proberen met klei. Drie keer per dag vijf minuutjes stappen. Hij kreeg 24u de tijd om op te knappen, anders was er meer aan de hand.
's Middags stapte hij al wat beter. Opnieuw gereinigd, ontsmet, nieuwe klei. Oef, leek de goede kant uit te gaan. Overlegd met de DA: als het niet beter zou zijn, toch een RX nodig voor de zekerheid.
's Avonds opnieuw gestapt, gereinigd, ontsmet, nieuwe klei. Was "top", in die storm, maar het ging wel. Helaas na het stappen zien we er weer etter uitkomen. Ik laat de dierenarts alvast weten dat ze maandag mag komen, dat er sowieso ook beter medicatie ingespoten kan worden, het duurt te lang. Anderhalf uur bij hem gezeten voor hij met lange tanden zijn muesli met medicatie op had. Niet omdat hij geen eetlust zou hebben, hij heeft gewoon meer zin in wortels en hooi. Hij is heel kieskeurig. Meneer is superboos dat zijn halfbroer op de wei wel hooi krijgt en hij nog niet. Daarna wel een hoop gegeven.
Maandag 10/2
Adje mankt minder hard, stappen is bijna normaal, draven is nog lastiger, maar een RX is alllicht niet nodig. Ik besluit hem nog niks te geven, zodat de dierenarts hem eventueel kan inspuiten 's middags.
's Middags bekijkt ze de wonde uitgebreid opnieuw en ze vertrouwt de zwelling niet, die is nu duidelijk wel toegenomen. Het verloopt niet zoals het met zo'n ogenschijnlijk kleine wonde zou moeten: we zijn begonnen met een klein wondje en een galopperend paard, en hebben nu een kreupel paard met veel zwelling. Gelukkig nog steeds geen koorts. Ze stelt voor om naar de kliniek te gaan, het vocht daar te laten onderzoeken. Mogelijk kan hij thuis verder behandeld worden, in het slechtste geval is er een gewrichtsspoeling nodig. Ze belt met de kliniek in Peer om te overleggen en we kunnen gaan. Ze zet hem nog een hoop straffe antibiotica.
Ik heb wat moeite om vervoer te vinden, maar een superlieve vriendin en medebokster trommelt een vriendin op, de dames komen supersnel met een camionette aan. Op naar de kliniek!
Eenmaal op de kliniek gaat het allemaal heel snel. Adje stapt redelijk goed, maar zit natuurlijk onder de medicatie. Hij wordt verdoofd. Eerst worden er een aantal foto's van het gewricht genomen: allemaal goed. Achteraf hoor ik van mijn DA dat er ook helemaal geen aantasting te zien was door de bacterie, goed teken. Maar dan komt het. Ze doen een punctie en er loopt een hele plas vocht uit, heel waterachtig, geen goed teken. Het vocht wordt onderzocht. Het verdict is niet goed: een normale ontstekingswaarde is max. 20, eventueel mag het tot max. 100 uitschieten. Adje zat boven de 800... De infectie was dus keihard naar binnen gegaan.
Er was weinig keuze: hij moest een spoeling krijgen onder narcose, onmiddellijk, of het was sowieso einde verhaal. Slagingskans 25 tot 50%, niet goed dus. En toen ben ik een beetje gebroken, ik had nooit verwacht dat het zo slecht was. Van zo'n stom wondje. Maar goed, Adje moest deze kans krijgen. Uitleg gehad, ook kostenplaatje werd besproken, ook de eventuele verdere toekomst qua werken met hem etc., maar voor mij telde (en telt nog steeds) enkel het overleven en een goed leven kunnen hebben, al is het gewoon op de wei. Het was wel nu of nooit, geen tijd te verliezen.
Hij is onmiddellijk voorbereid voor de operatie. Hij is rustig neergegaan. Zijn been werd heel grondig geschoren en ontsmet, ik denk dat dat zeker een halfuur geduurd heeft. Dan begon het spoelen: isobetadine langs het ene gat in het gewricht, langs het andere gat eruit. Hij werd continu in de gaten gehouden door de andere dames van het team, terwijl de arts bleef spoelen. De hele operatie heeft dik twee uur geduurd. Al die tijd hebben de twee meiden die me vergezelden en voor het vervoer zorgden, me niet alleen gelaten. Dik veel credits voor hen. We volgenden de operatie mee vanuit een raam boven.
Na de operatie heel even de arts en later ook mijn dierenarts die met de kliniek in contact blijft, gesproken: het was op zich goed verlopen. Ze heeft geprobeerd om alle vlokjes die verklevingen geven (waardoor je later artrose krijgt) weg te halen. Het gewricht is daarna ingespoten met antibiotica. Hij heeft vijf dagen om goed te blijven. Hij mag niet beginnen manken, dan is het gewricht namelijk weer ontstoken en kan je ofwel opnieuw beginnen (met de zekerheid dat er steeds meer aantasting komt) ofwel een andere beslissing nemen... Een drie kwartier na de operatie kreeg ik een telefoontje dat hij goed was wakker geworden. Hoor ik verder niks, is dat goed nieuws, als er slecht nieuws is, bellen ze me.
Foto's operatie:
Vandaag, dinsdag 11/2
Toen mijn moeder en ik aankwamen in de kliniek kwam er meteen iemand naar ons toe. We mochten nog niet te blij zijn, want de cruciale periode duurt vijf dagen, maar vandaag ging het alvast goed. Hij had nog steeds geen koorts gehad, was levendig, maar wel wat overstuur en hij at nog niet goed. Hij stond eerst meer apart maar hebben hem dan verplaatst, zodat hij misschien rustiger zou worden door de andere paarden.
Eenmaal bij hem aangekomen was hij inderdaad wat overstuur, wat hij altijd wel even is als hij plots op een nieuwe locatie moet staan, zeker zonder zijn broertje. Ik had een staldeken mee voor hem (thuis stond hij normaal buiten met een outdoordeken, maar dat was te warm), en daarmee voelde hij zich meteen al wat beter, hij werd minder rillerig. Maar het slechte weer speelde hem ook wat parten. Ik heb meteen laten weten dat ik me met de antibiotica toch wat zorgen maakte over het niet willen eten. We hebben dan geprobeerd met voordroog op de grond ipv gewoon hooi in een net, en dat was meteen al beter. Morgen neem ik voor de zekerheid wel eigen voordroog mee, hij is nu eenmaal erg kieskeurig. Wortels gingen er makkelijker in. Heb hem dan nog wat gepoetst, waardoor hij nu een echt barbiepaard is, lichtroze en zo. Enkel de glitters ontbreken nog. Nee, dat opgedroogde bloed klitte in zijn manen, dus nu zag hij er snel weer wat beter uit.
Namiddag gingen ze weer een punctie doen. Geen nieuws is goed nieuws, en ik kreeg tot op heden geen telefoontje, dus ik ben voorzichtig positief. We kunnen 1 dag van de vijf afstrepen.
Dit was het (erg lange) verhaal tot nu toe. Ik wil absoluut benadrukken dat ik mijn dierenarts niets verwijt. Niemand had dit verwacht op basis van die eerste dagen en bevindingen. Ze is één van de topdierenartsen in de buurt, heeft me altijd heel goed uitgelegd wat ze zag en vond en dacht. Ook in de kliniek zei de arts dat ze met dit beeld ook niemand naar de kliniek zou hebben doorverwezen. Dat het dikke dikke pech is, dat de plaatsing heel vreemd is en dit op deze manier zelden voorkomt.
Falco ben ik verloren aan koliek toen hij 10 was. Adje wordt 7. Gisteren, toen ik thuis kwam, was ik mentaal en fysiek gesloopt. Vannacht geen oog dichtgedaan. Vandaag gaat het ietsje beter. Maar ik ben angstig, continu ligt de telefoon in mijn vizier. Ik wil weten hoe het met hem gaat, maar een telefoontje is slecht nieuws. Gelukkig heb ik overdag de mogelijkheid om bij hem te zijn en krijgt hij alle zorg die nodig is, zijn ze lief voor hem, en open en eerlijk naar mij. Nu is het sterk zijn en doorbijten, en hem vooral in de watten leggen. Ik mag en kan hem gewoon echt nog niet verliezen.