www.brabantsdagblad.nl
Routineus maar in volle concentratie friemelt hij zijn hand in de endeldarm van een merrie.
De eerste bezigheden van dierenarts Joos van Gestel bestaan daar uit het verwijderen van mest. Opnieuw gaat hij met de met plastic beklede arm en hand naar binnen. Heel voorzichtig betast hij de baarmoeder en eierstokken van het paard. Vervolgens gaat Van Gestel met het minutieuze cameraatje van de scanner naar binnen en toont hij op een beeldschermpje op zijn heup de vlek in de baarmoeder waarin een heel klein hartje 'tikt.'
Dat voelen zegt Van Gestel meer over de stand van zaken in het paard dan de scan. "Die scan is eigenlijk niet meer dan een bevestiging van m'n bevindingen door het voelen", legt hij uit. Het onderzoek moet rectaal - via de endeldarm - om een duidelijk echobeeld te kunnen maken.
Joos van Gestel is dierenarts en verbonden aan de dierenkliniek Heusden en Altena. Een dierenarts en dan de veearts in het bijzonder, heeft soms een smerig beroep. Althans, de associatie met opspattende koeienstront en smerige open wonden bij schapen is gauw gemaakt. Niets van dat alles kom ik tegen op stap met Van Gestel. Hij heeft paarden als aandachtsgebied; een redelijk 'schoon gebied' zo blijkt.
Maar voor we op pad gaan, draait Van Gestel ook nog een spreekuur voor gezelschapsdieren in de hoofdvestiging van de dierenkliniek in Heesbeen. Waarop bijvoorbeeld Bloemke, de kat van de familie Van der Pol bewijst dat er nog steeds katjes zijn die je niet zonder handschoenen aan kunt pakken. Bloemke heeft een plekje op haar onderlip en moet een injectie. Joos van Gestel dept na dat spuitje de krassen op de hand en de pols van de katteneigenaar met Betadine om infecties te voorkomen.
De verdere werkzaamheden voor vandaag: merries scannen om te weten of ze drachtig zijn. Zodat de eigenaar weet of de kunstmatige inseminatie succes heeft gehad en een veulen onderweg is.
Midden in de Biesbosch in een pensionstal staat een statige schimmel. "Een tweeling", stelt Van Gestel vrij snel vast.
De begeleider van het paard is niet blij. De levenskansen van een paardentweeling zijn niet groot, zo leert de ervaring. Ook arts Van Gestel beseft dat. Maar het is voor hem te laat om in te grijpen. Om de vruchten 'eraf te halen', zoals dat heet. Bovendien wordt het ook te laat in het jaar voor nog een tweede dekking. "De vruchtjes zitten tegen elkaar aan. De kans dat er toch een afkomt, is groot. Over tien dagen maken we nog een scan", stelt de dierenarts voor.
Een paard dat veel voer knoeit, verraadt dat er iets niet goed zit met de tanden. Doordat een van de tanden is afgebroken, is het gebit verkeerd afgesleten. In Almkerk staat zo'n voerknoeier. Joos van Gestel past een speciaal roestvrij stalen bit aan dat de mond van het paard ver openspert.
"Voel maar." Op zijn aanwijzing steek ik m'n hand tot voorbij m'n pols in de paardenmond. Achterin voel ik scherpe randen aan kiezen. De fors uitgevallen vijlen, vragen een behoorlijke inspanning van Van Gestel. Na een paar minuten vijlen is volgens hem het euvel verholpen.
In Elshout bij de familie Smits volgen de laatste scans. Bij een 21-jarige merrie, de moeder van Archus waarmee de internationaal succesvolle menner IJsbrand Chardon wedstrijden rijdt, is het na vier jaar vruchteloos proberen, dan toch bingo. Opnieuw toont dierenarts Joos van Gestel een tikkend hartje op zijn beeldschermpje tevoorschijn.
Bij een ander paard, een zesjarige, is niets te zien of te voelen. De vraag die Van Gestel zichzelf stelt: 'is dit vocht of is dit het restant van een vruchtje?' Het antwoord blijft hij de paardeneigenaar schuldig. Dierenartsen weten veel maar ook niet alles, zo blijkt.