Geplaatst Algemeen
Het plattelandsbeeld van de landbouwer die zijn akkers met paard en kar bewerkt, valt vooral nog te bewonderen op de doeken van Permeke en oude Suske en Wiske-albums. Hoewel het Belgisch trekpaard al lang geen hoofdrol meer heeft in het Vlaamse landbouwlandschap, blijven de dieren toch nog onmisbaar voor bepaalde nichefuncties. Corentin Hannon en zijn partner Eva Fillet van Cordeva behoren zo tot de laatste paardenloonwerkers van Vlaanderen.
“Tussen de jaren 1900 en 1910 was het Belgisch Trekpaard het meest verkochte product in ons land, meer nog dan steenkool. Het is een fenomenaal paard. Rustig en zeer intelligent”, vertelt Hannon. We contacteren hem terwijl hij een wijngaard van acht hectare bewerkt. Met een handploeg worden de stokken bovendien aangeaard, om de wortels te beschermen tegen de koude. Aanwezig onkruid wordt verwijderd. Corentins heeft Brabantse en Ardense trekpaarden, negen in totaal. Voor sommige klussen zijn deze dieren een onnavolgbare partner.
“Een tractor zou hier moeilijk te manoeuvreren zijn tussen de ranken”, zegt Hannon. “Ze wegen ook veel en bewegen telkens over dezelfde sporen, en dat maakt de bodem kapot. Daarom kiest men hier om met paarden te werken. Een Brabants trekpaard kan zich op één vierkante meter rond zijn as draaien. Als het regent kan een tractor niet werken. Het zou slippen en wijnstokken kapotmaken.”
“Het is een fenomenaal dier”, zegt Hannon nog. “Enorme werkers. Sterk en een goed karakter. Bovendien is het zeer intelligent, vergelijkbaar met een Border Collie of een Mechelaar.”
Kleinschalig met respect voor de bodem
In het voorjaar worden Hannons diensten vooral bij bioboerderijen gevraagd. “Mest uitrijden, ploegen, aardappelen planten,… een loonwerker komt er niet voor buiten om zoiets te doen op een veld van 40 are. Daarom doen biologische en kleinschalige bedrijven graag beroep op ons. Ze maken er dan een evenement van en wij passen mooi in het verhaal want met paarden wordt de bodem gerespecteerd.”
Ook binnen bosbouw en natuurbeheer is er werk genoeg. “In Wallonië werken we vaak in Natura2000-domeinen waar geen machines met motor binnen mogen”, zegt Hannon. “Of bij de eerste dunningen van de bossen bijvoorbeeld. Als een boom wordt omgehakt blijven deze nogal eens hangen in de takken van naburige bomen. Als mens kan je dan niet veel aanvangen, maar een paard kan deze bomen makkelijk wegtrekken en onderuit slepen. In het Zoniënwoud hebben we zo 1.900 kubieke meter uitgesleept.”
Hoewel de trekpaarden een reliek lijken van ver vervlogen tijden, is de zaak van Hannon groeiende. “Vroeger was ik alleen, later kwam mijn vrouw erbij en nu hebben we twee stagiairs”, zegt hij. “Sinds kort doen we ook maaibeheer. We hebben een paar gemeentebesturen die beroep doen op onze paarden om de kanten te maaien. Dat maaisel wordt dan afgevoerd naar bijvoorbeeld de brandweer, waar ze het gebruiken voor brandoefeningen. Binnenkort gaan we ook aan de slag in wachtbekkens. Daar mogen tractoren niet komen, want zij verdichten de grond en dat bemoeilijkt de waterafvoer.”
Van begrafenissen tot filmrol
In tegenstelling tot het traditionele boerenpaard, mag Hannon echter niet met oogkleppen werken. Zijn loonwerkbedrijf staat ook vaak garant voor diensten die helemaal niets met landbouw of natuur te maken hebben. “In de opnames van een film over de Eerste Wereldoorlog hebben onze dieren gefigureerd. En recent hadden we een begrafenis van iemand wiens lijkwagen door paard en kar werd aangetrokken. Het is moeilijk om een loon te halen uit enkel bosbouw of landbouw. Enkel wijnbouw is in theorie wel mogelijk. Maar we kiezen dus bewust om te diversifiëren.”
Provincie zet symbooldier in voor natuuronderhoud
Ook overheden zien het Brabants trekpaard niet alleen als een symbooldier, maar ook een praktisch wezen. In de provincie Vlaams-Brabant werden afgelopen week trekpaarden ingezet om boomstammen uit de bedding van de Laarbeek te verwijderen. Dit gebeurde in een moeilijk toegankelijk natuurgebied, waar machinale verwijdering niet toegelaten was.
“Het Brabants trekpaard is een prachtig, krachtig dier. Een uitstekend voorbeeld van levend erfgoed en typisch voor Vlaams-Brabant”, zegt gedeputeerde Tom Dehaene (cd&v). “Daarom huisvest Provinciedomein Huizingen vijf trekpaarden: Jérôme, Christa, Jarca, Darko en Ilona. In de bekwame handen van hun menner Sam oefenen de paarden geregeld hun traditionele technieken. Daardoor kunnen ze vandaag deze klus met glans uitvoeren.” Bij het ruimen van de Laarbeek vorige week konden de dieren zelfs op bewondering rekenen bij de ruime Vlaamse pers.
