Niet de dierenarts maar de hoefsmid was degene die kiezen raspte

Moderators: Essie73, NadjaNadja, Muiz, Telpeva, ynskek, Ladybird, Polly

Toevoegen aan eigen berichten
 
 
Nieuwsredactie

Berichten: 16882
Geregistreerd: 20-04-16

Niet de dierenarts maar de hoefsmid was degene die kiezen raspte

Link naar dit bericht Geplaatst door de TopicStarter : 09-10-25 19:54

Omroep Flevoland
Algemeen

Electrisch vijlen. Foto: Banjer



De kiezen van een paard werden in de 18e en 19e eeuw niet behandeld door een dierenarts, maar door de hoefsmid. Om te zorgen dat het paard zijn mond open hield en niet op de vingers van de hoefsmid beet, gebruikte de smid een mondrooster.

In die tijd bestonden dierenartsen nog niet. De behandeling van paarden werd dus door de hoefsmid gedaan.

Gepensioneerd dierenarts Erik Jan Tjalsma uit Emmeloord heeft een mondrooster meegenomen naar de studio van Omroep Flevoland om te vertellen hoe dat werkt. Hij is één van de vrijwilligers van het Trefpunt Medische Geschiedenis in Nederland, dat op Urk is gevestigd.

Het mondrooster is één van de oude voorwerpen dat in het archief van het Trefpunt is te vinden. In Studio Flevoland vertelt Tjalsma erover. Hij heeft ook een oud veegmes meegebracht. Met dat gereedschap werden paardenhoeven bekapt en afwijkingen weggesneden.

In Vlaanderen waren er overigens in die tijd al wel paardendokters, die adviezen gaven. "Kwakzalvers dus", verzucht Tjalsma.

Beijk de video hier.

hoogendroog
Berichten: 3444
Geregistreerd: 24-06-05
Woonplaats: Achterhoek

Re: Niet de dierenarts maar de hoefsmid was degene die kiezen raspte

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-10-25 20:12

35 jaar geleden werden de kiezen mijn paarden ook nog door de hoefsmid gedaan. Tandartsen waren er toen nog maar mondjesmaat.

Femke_Tweety

Berichten: 14537
Geregistreerd: 02-04-10

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-10-25 20:27

hoogendroog schreef:
35 jaar geleden werden de kiezen mijn paarden ook nog door de hoefsmid gedaan. Tandartsen waren er toen nog maar mondjesmaat.



Prima woordkeus... :')

Hannanasjuh
Berichten: 526
Geregistreerd: 24-11-22
Woonplaats: Weelde

Re: Niet de dierenarts maar de hoefsmid was degene die kiezen raspte

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-10-25 20:41

Ow wat grappig. Ik heb eerst mijn man leren bekappen en daarna heeft hij besloten om gebitsverzorger te worden. Dus toch een beetje in lijn van de geschiedenis :+

Dedikley
Berichten: 86
Geregistreerd: 07-10-25

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-10-25 20:56

En er waren tot voor heel kort nog paardentandartsen die zonder verdoving werkte. In België zat een man die ze nog lang heeft opgeleid. Maar die werkten niet met dat getoonde mondrooster, en behandelden ook niet alle paarden. Ik weet niet of die er nog zijn.

De vorige van deze omroep over het Medisch Trefpunt Urk met deze dierenarts als verteller , ging over Vlijmen, aderlating en dr Vlimmen, de beruchte NSB burgemeester van Eindhoven, die model stond voor de NCRV tv-serie over dierenartsenij. Heb ik laatst nog eens gekeken. De videobanden had ik nog.

Hier de link over de vlijm, en aderlating als behandeling bij hoefbevangenheid. Tjalsma vertelt dat hij dat tijdens zijn opleiding, ook nog als behandeloptie voor hoefbevangenheid geleerd heeft. Als een smid dat nu doet....dan hoop je maar dat de eigenaar van dat paard en de rest van die stal een fatsoenlijk mondrooster er op na houden. Staan hier niet zo vaak meer, dat soort topics.

https://www.omroepflevoland.nl/gemist/radio/365058/de-kunst-van-het-aderlaten

Dedikley
Berichten: 86
Geregistreerd: 07-10-25

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-10-25 22:33

Haha, hoe omroep Flevoland die opmerking over de Belgische veeartsenij ("kwakzalverij") uit zijn context rukt in het geschreven verslag bij dit interview.

Kostelijk die lokale journalistiek!

StalNollie

Berichten: 10085
Geregistreerd: 21-01-07
Woonplaats: Brabant

Re: Niet de dierenarts maar de hoefsmid was degene die kiezen raspte

Link naar dit bericht Geplaatst: 09-10-25 22:42

Onze hoefsmid ( helaas te vroeg op jonge leeftijd overleden ) kon en deed dit ook was een jaartje of 10 jaar geleden

Dedikley
Berichten: 86
Geregistreerd: 07-10-25

Link naar dit bericht Geplaatst: Gisteren, 00:12

Hannanasjuh schreef:
Ow wat grappig. Ik heb eerst mijn man leren bekappen en daarna heeft hij besloten om gebitsverzorger te worden. Dus toch een beetje in lijn van de geschiedenis :+


Hoefde hij niet voor naar Deurne! :D

Hannanasjuh
Berichten: 526
Geregistreerd: 24-11-22
Woonplaats: Weelde

Link naar dit bericht Geplaatst: Gisteren, 06:54

Dedikley schreef:
Hannanasjuh schreef:
Ow wat grappig. Ik heb eerst mijn man leren bekappen en daarna heeft hij besloten om gebitsverzorger te worden. Dus toch een beetje in lijn van de geschiedenis :+


Hoefde hij niet voor naar Deurne! :D


Voor het bekappen niet idd maar voor de gebitsverzorging des te verder weg :')

Elisa2

Berichten: 46113
Geregistreerd: 31-08-04

Link naar dit bericht Geplaatst: Gisteren, 08:25

Oh grappig, daar heb ik mijn opa nooit over gehoord die hoefsmid was in de 19e eeuw. Zal het nog eens navragen.

Ik weet wel dat op veel stallen de tanden en kiezen gewoon zelf gedaan worden met rasp, zonder verdoving en zonder mondklem. Gewoon de tong zijwaarts houden zodat de mond open blijft.

Dedikley
Berichten: 86
Geregistreerd: 07-10-25

Link naar dit bericht Geplaatst: Gisteren, 22:02

Hannanasjuh schreef:
[

Hoefde hij niet voor naar Deurne! :D


Voor het bekappen niet idd maar voor de gebitsverzorging des te verder weg :')[/quote]

Het vak van mondhygieniste voor paarden moet je in je vingers hebben, zonder verdoving kan prima, als je weet wat je doet. Ook nu nog. Is maar een mening.

Hannanasjuh
Berichten: 526
Geregistreerd: 24-11-22
Woonplaats: Weelde

Re: Niet de dierenarts maar de hoefsmid was degene die kiezen raspte

Link naar dit bericht Geplaatst: Gisteren, 22:06

Mijn man werkt niet zonder verdoving maar samen met dierenartsen en het houd wel iets meer in dan mondhygiëniste :')
Het gebit uit onderhouden en balanceren is niet iets wat je ff 1.2.3. leert

Dedikley
Berichten: 86
Geregistreerd: 07-10-25

Link naar dit bericht Geplaatst: Gisteren, 22:20

Hannanasjuh schreef:
Mijn man werkt niet zonder verdoving maar samen met dierenartsen en het houd wel iets meer in dan mondhygiëniste :')
Het gebit uit onderhouden en balanceren is niet iets wat je ff 1.2.3. leert


Zo'n setje heb ik er ook gekend, of in ieder geval gezien, die werkte samen met een dierenarts, die kwamen dan samen een erf oprijden, een voor het gebit, de ander voor de verdoving. Gebitten balanceren is een vaardigheid, waar je echt wel wat ervaring in moet opdoen. Eens. Naar de VS gingen er ook een heleboel, om het te leren.

Hannanasjuh
Berichten: 526
Geregistreerd: 24-11-22
Woonplaats: Weelde

Link naar dit bericht Geplaatst: Gisteren, 22:34

Gelukkig krijgen wij veel positieve verhalen terug van klanten met paarden die spontaan beter eten, minder bozig zijn en prettiger te rijden etc. De feedback van de paarden is dus zeker positief en fijn voor de dieren. Inclusief onze eigen paarden natuurlijk.

Maargoed het gaat ondertussen een beetje offtopic